Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule zaprezentowano argumenty wskazujące na niesprawność władz publicznych w systemie polityki przestrzennej. Punktem wyjścia jest analiza wykorzystania narzędzi kształtujących tę politykę, wprowadzonych dzięki uchwaleniu w 2015 r. ustawy o rewitalizacji, m.in. narzędzi związanych ze sferą prawno-przestrzenną i partycypacją. Niesprawność przejawia się w braku umiejętności, woli i determinacji do kształtowania i ochrony ładu przestrzennego. W rewitalizacji zaś przejawia się m.in.: niewłaściwym lub niepełnym zdiagnozowaniem problemów stanowiących podstawę dla przeprowadzenia rewitalizacji, brakiem woli władz publicznych w zakresie adekwatnej reakcji na zdiagnozowane problemy, brakiem aktywnej współpracy z interesariuszami (wynikającym zarówno z niskiego poziomu kapitału społecznego, jak i podejścia urzędów). W konsekwencji tylko władze pełnią funkcję podmiotu realizującego gminny program rewitalizacji, a brakuje innych interesariuszy i aktywności publicznej. Uwzględniając powyższe założenia, bezpośrednim celem artykułu jest określenie, czy i w jakim zakresie narzędzia rewitalizacji mogą ograniczać niesprawność władz publicznych w systemie gospodarki przestrzennej (w odniesieniu do obszarów rewitalizacji). Poniższa analiza wskazuje, że w badanych przypadkach narzędzia rewitalizacji nie są więc wykorzystywane w pełnym zakresie (obejmującym wszystkie powiązane z nimi możliwości). Także narzędzia z zakresu partycypacji nie są w pełni wykorzystane (szczególnie te związane z funkcjonowaniem Komitetu Rewitalizacji).

Słowa kluczowe

niesprawność władz publicznych polityka przestrzenna partycypacja gminny program rewitalizacji specjalna strefa rewitalizacji inefficiency of public authorities spatial policy participation municipal regeneration program special regeneration zone

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Legutko-Kobus, P. i Nowak, M. J. (2020) „Niesprawność władz publicznych w świetle prawno-przestrzennych i partycypacyjnych narzędzi rewitalizacji”, Studia z Polityki Publicznej, 7(3(27), s. 117–135. doi: 10.33119/KSzPP/2020.3.7.

Metrics

Referencje

  1. Arnstein, S.R. (2016). A ladder of citizen participation. Journal of the American Institute of Planners, 35 (4): 216.
  2. Badanie efektywności mechanizmów konsultacji społecznych. Raport końcowy - załącznik nr 5(2011). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
  3. Długosz, D., Wygnański, J. (2005). Obywatele współdecydują. Przewodnik po partycypacji społecznej. Warszawa: Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych.
  4. Dondorewicz, M., Główczyński, M., Wronkowski, A. (2016). Partycypacja społeczna w rewitalizacji - rola stowarzyszeń lokalnych na przykładzie Poznania. Problemy Rozwoju Miast, Kwartalnik Naukowy Rozwoju Miast, 4(13): 43.
  5. Drzazga, D. (2018). Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrumentu osiągania sustensywnego rozwoju. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  6. Feltynowski, M. (2018). Planowanie przestrzenne gmin wiejskich. Zastosowanie koncepcji polityki opartej na dowodach. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  7. Hajduk, S. (2018). E-partycypacja jako nowoczesna forma komunikacji w zarządzeniu przestrzennym miast. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 170: 135-150.
  8. Hołuj, D., Legutko-Kobus, P. (2018a). Partycypacja jako element rewitalizacji (przykłady miast z województwa małopolskiego i mazowieckiego). Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 365: 93-119.
  9. Hołuj, D., Legutko-Kobus, P. (2018b). A participatory model of creating revitalisation programmes in Poland - challenges and barriers. Mazowsze Studia Regionalne, 26: 39-42.
  10. Kassen, M. (2020). E-participation actors: understanding roles, connections, partnerships. Knowledge Management Research & Practice, 1(18): 16-17.
  11. Kowalewski, A. (2019). Interes publiczny i przestrzeń - kilka uwag, w: Zarządzanie rozwojem współczesnych miast, red. J. Danielewicz, D. Sikora-Fernandez. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: 265-267.
  12. Leszkowicz-Baczyński, J., Marcinów, B. (2019). Uwarunkowania miejskiej aktywności obywatelskiej a jej współczesne realia. Przypadek miasta średniej wielkości. Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa, 10: 18-29.
  13. Litwińska, E. (2011). Rewitalizacja małych miast w Polsce na tle doświadczeń miast amerykańskich i zachodnioeuropejskich, w: Rewitalizacja, gentryfikacja i problemy rozwoju małych miast, red. K. Heffner, T. Marszał. Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CXXXVI: 32-34.
  14. Lorens, P. (2017). Kształtowanie programów rewitalizacji miast w kontekście współczesnych przemian społeczno-ekonomicznych, doktrynalnych i prawnych. Biuletyn KPZK PAN, 264: 16-20.
  15. Markowski, T., Planowanie przestrzenne i instrumenty jego realizacji w świetle teorii ułomnych rynków, w: Zarządzanie rozwojem przestrzennym miast, red. P. Lorens, J. Martyniu-Pęczek. Gdańsk: Wydawnictwo Urbanista: 28.
  16. Mielczarek-Żejmo, A. (2019). Sieci współrządzenia w procesach rewitalizacji. Rocznik Lubuski, 45(2): 107.
  17. Mikuła, Ł. (2019). Zarządzanie rozwojem przestrzennym obszarów metropolitalnych w świetle koncepcji miękkich przestrzeni planowania. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
  18. Muszyńska-Jeleszyńska, D. (2015). Znaczenie konsultacji społecznych w procesach rewitalizacji obszarów miejskich. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 1(77): 259.
  19. Nowak, M. (2017). Niesprawność władz publicznych a system gospodarki przestrzennej. Studia KPZK PAN, t. CLXXV. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
  20. Nowak, M., Tokarzewska-Żarna, Z. (2016). Ustawa krajobrazowa, rewitalizacyjna i metropolitalna. Komentarz do przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Warszawa: C. H. Beck.
  21. Nowakowska, A., Legutko-Kobus, P., Walczak, B.M. (2019). Od rehabilitacji do włączenia społecznego - współczesne ujęcie procesów rewitalizacji. Warszawa: PAN.
  22. Noworól, A., Noworól, K., Hałat, P. (2012). Partycypacja społeczna w zarządzaniu procesami rewitalizacji. Problemy Rozwoju Miast, 1: 26-39.
  23. Olech, A., Kaźmierczak, T. (2011). Modele partycypacji publicznej, w: Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej, red. A. Olech. Warszawa: ISP: 102-109.
  24. Ostrom, E. (2012). Instytucje i środowisko. Zarządzanie Publiczne, 2(20): 95.
  25. Rembarz, G. (2016). Rewitalizacja Berlina i Lipska jako źródło inspiracji dla polskich praktyk rewitalizacji, w: Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast w kontekście przemian społeczno-gospodarczych, red. P. Lorens. Biuletyn KPZK PAN, 264: 26-66.
  26. Staszewska, S., Dajek, O. (2018). Program rewitalizacji a zarządzanie przestrzenne i strategiczne. Biuletyn KPZK PAN, 270: 25-31.
  27. Szlachetko, J., Szlachetko, K. (2019). Udział interesariuszy w kształtowaniu i prowadzeniu polityki rewitalizacyjnej. Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
  28. Śleszyński, P. (2013). Propozycja kompleksowej koncepcji wskaźników zagospodarowania i ładu przestrzennego. Biuletyn KPZK, 252: 178-229.
  29. Ustawa z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji (2015). Dz.U. 2015, poz. 1777.
  30. Zybała, A. (2019). Polityka przestrzenna i jej rezultaty w warunkach rosnącej złożoności jej problemów. Studia z Polityki Publicznej, 2(22): 112.
  31. Zybała, A. (2012). Polityki publiczne. Doświadczenia w tworzeniu i wykonywaniu programów publicznych w Polsce i innych krajach. Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej.