Nowe i stare kraje Unii Europejskiej: : konwergencja czy dywergencja?
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrakt
Artykuł omawia wyniki dotychczasowych badań nad konwergencją dochodową krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Europy Zachodniej. Nawiązując do naszych wcześniejszych badań, przedstawiliśmy nowe, zaktualizowane prognozy zmniejszania luki dochodowej między Polską i pozostałymi krajami tego regionu a zachodnią "piętnastką". W scenariuszu optymistycznym, opartym na ekstrapolacji trendów wzrostu gospodarczego z okresu 1994-2010, Polska potrzebowałaby 19 lat, licząc od 2010 r., aby osiągnąć przeciętny poziom PKB per capita wg PSN w krajach UE15. W scenariuszu umiarkowanym, opartym na średniookresowej prognozie wzrostu PKB sporządzonej przez MFW i długookresowej prognozie demograficznej Eurostatu, likwidacja istniejącej luki dochodowej byłaby możliwa w ciągu 23 lat. Gdyby lukę dochodową mierzyć według bieżących kursów walutowych, okres ten wydłużyłby się do około 40 lat. W ostrzegawczym scenariuszu, opartym na długookresowej prognozie Komisji Europejskiej, uwzględniającej dalszy spadek liczby ludności i starzenie się społeczeństwa, sygnalizujemy możliwość odwrócenia tendencji konwergencyjnych około 2040 r. i ponownego zwiększania się luki rozwojowej między Europą Środkowo-Wschodnią a Europą Zachodnią. (abstrakt oryginalny)
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Bibliografia
Adamczyk-Łojewska G., Procesy konwergencji i dywergencji ekonomicznej, „Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą”, 2010, nr 27
Adamczyk-Łojewska G., Problemy konwergencji i dywergencji ekonomicznej na przykładzie krajów Unii Europejskiej, w tym Polski, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Ekonomia”, nr 211, 2011
Alexe I., How does economic crisis change the landscape of real convergence for Central and Eastern Europe? „Romanian Journal of Fiscal Policy”, nr 3, 2012
Bank Światowy, World development indicators 2012, Waszyngton 2012 Bank Światowy, World development indicators database, databank.worldbank.org
Barro R., Sala-i-Martin X., Convergence, „Journal of Political Economy”, vol. 100, 1992
Batóg J., Konwergencja dochodowa w krajach Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2010
Ben-David D., Trade, growth and disparity among nations, w: Trade and poverty, WTO, Genewa 2000
Chalupec I., Bogate kraje Europy będziemy gonić 100 lat, „Polska. The Times”, 13-14 czerwca 2009 r.
Čihák M., Fonteyne W., Five years after: European Union membership and macro-financial stability in the New Member States, „IMF Working Paper”, nr WP/09/68, Waszyngton 2009
Czasonis M., Quinn M.A., Income convergence in Europe: Catching up or falling behind? „Acta Oeconomica”, nr 62 (2), 2012
Dogan N., Saracoglu B., Income convergence of European Union and candidate countries: Are they all the same?, „International Research Journal of Finance and Economics”, nr 12, 2007
Duro E., Speed of convergence. CEE and Western Balkans countries, „International Journal of Scientific & Engineering Research”, nr 3, 2012
EEAG, Report on the European economy 2010, CESifo, Munich 2010 Eurostat, Eurostat database, ec.europa.eu/eurostat
Growiec J., Dynamika konwergencji Polski z Unią Europejską, „Gospodarka Narodowa”, nr 5-6, 2005
Halmai P., Vásáry V., Real convergence in the New Member States of the European Union (Shorter and longer term prospects), „The European Journal of Comparative Economics”, nr 7, 2010
Iancu A., Real economic convergence, Working Papers of National Institute of Economic Research, nr 090104, Bukareszt 2009
Kaitila V., Alho K.E., Nikula N., Growth prospects of emerging market economies in Europe – How fast will they catch up with the Old West?, Discussion Paper 1115, The Research Institute of the Finnish Economy, Helsinki 2007
Kejak M., Seiter S., Vávra D., Accession trajectories and convergence: Endogenous growth perspective, „Structural Change and Economic Dynamics”, vol. 15, 2004
Komisja Europejska, 2012 ageing report, ec.europa.eu/economy_finance/ publications/european_economy/2012/2012-ageing-report_en.htm
Komisja Europejska, Five years of an enlarged EU. Economic achievements and challenges, „European Economy”, nr 1, 2009
Krugman P., Geography and trade, MIT Press, Cambridge 1991
Lucas R.E., On the mechanics of economic development, „Journal of Monetary Economics”, vol. 22, 1988
Malaga K., Konwergencja gospodarcza w krajach OECD w świetle zagregowanych modeli wzrostu, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań 2004
Marelli E., Signorelli M., Institutional, nominal and real convergence in Europe, „Banks and Bank Systems”, nr 5, 2010
Matkowski Z., Perspektywy wzrostu gospodarczego Polski w latach 2010-2020 i docelowy poziom PKB per capita, w: Innowacyjna Polska w Europie 2020. Szanse i zagrożenia trwałego rozwoju, pr. zb. pod red.
U. Płowiec, PWE, Warszawa 2010 (a), s. 99-115
Matkowski Z., Perspektywy zmniejszania luki dochodowej między Polską i innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej a Europą Zachodnią, „Zarządzanie Ryzykiem”, nr 35/36, 2010(b)
Matkowski Z., Dogonimy Zachodnią Europę dopiero za 25 lat, „Polska. The Times”, 14 stycznia 2010 (c)
Matkowski Z., Próchniak M., Economic convergence in the EU accession countries, w: Composite indictors of business activity for macroeconomic analysis, pr. zb. pod red. Z. Matkowskiego, „Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH”, nr 74, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2004, s. 405-425; przedruk w: Economic tendency surveys and cyclical indicators. Polish contribution to the 27th CIRET conference, „Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH”, nr 75, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2005, s. 258-284
Matkowski Z., Próchniak M., Real economic convergence in the EU accession countries, „International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies”, vol. 1-3, 2004
Matkowski Z., Próchniak M., Zbieżność rozwoju gospodarczego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i w stosunku do Unii Europejskiej, „Ekonomista”, nr 3, 2005
Matkowski Z., Próchniak M., Zbieżność rozwoju gospodarczego krajów Europy Środkowowschodniej w stosunku do Unii Europejskiej, w: Integracja a konkurencyjność przedsiębiorstw w UE, pr. zb. pod red. M. Stawickiej, Szkoła Wyższa im. B. Jańskiego, Warszawa 2006, s. 73-88
Matkowski Z., Próchniak M., Convergence between the CEE-8 and EU-15, w: New Europe. Report on transformation, pr. zb. pod red. D. Rosatiego, Krynica-Zdrój, 5-8 września 2007, Eastern Institute, Warszawa 2007, s. 102-106
Matkowski Z., Próchniak M., Economic convergence between CEE8 and the European Union, „Eastern European Economics”, vol. 45, 2007
Matkowski Z., Próchniak M., Zbieżność poziomów dochodu i wahań cyklicznych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej w stosunku do Unii Europejskiej, w: Wzrost gospodarczy w krajach transformacji: konwergencja czy dywergencja?, pr. zb. pod red. R. Rapackiego, PWE, Warszawa 2009, s. 171-184
Matkowski Z., Próchniak M., Zbieżność rozwoju gospodarczego Polski i innych krajów Europy Środkowowschodniej w stosunku do Unii Europejskiej, „Zarządzanie Ryzykiem”, nr 30, 2009
Matkowski Z., Próchniak M., Konwergencja poziomu dochodów, w: Polska – raport o konkurencyjności 2012, pr. zb. pod red. M. Weresy, Instytut Gospodarki Światowej, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2012, s. 46-65; to samo w j. ang.: Real income convergence, w: Poland. Competitiveness report 2012, pr. zb. pod red. M. Weresy, Szkoła Główna Handlowa, Warsaw 2012, s. 44-63
MFW, World Economic Outlook Database, www.imf.org Mucha M., Mechanizm dywergencji gospodarczej w strefie euro, „Ekonomista”, nr 4, 2012
Niebuhr A., Schlitte F., EU enlargement and convergence: Does market access matter? „Eastern European Economics”, nr 47, 2009
Próchniak M., Realna konwergencja typu beta (β) i sigma (σ) w świetle badań empirycznych, „Zeszyty Naukowe”, nr 20, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2006
Próchniak M., Realna konwergencja w krajach Unii Europejskiej. Próba szacunków funkcji produkcji, w: Zmiany aktywności gospodarczej w świetle wyników badań koniunktury, „Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH”, tom 87, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2011, s. 165-196
Próchniak M., Witkowski B., Real β convergence of transition countries – robust approach, „Eastern European Economics”, 2012 (a) (w druku)
Próchniak M., Witkowski B., Konwergencja gospodarcza typu β w świetle bayesowskiego uśredniania oszacowań, „Bank i Kredyt”, nr 43 (2), 2012 (b)
Próchniak M., Witkowski B., Bayesian model averaging in modelling GDP convergence with the use of panel data, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH”, 2012 (c) (w druku)
Próchniak M., Witkowski B., Time stability of the beta convergence among EU countries: Bayesian model averaging perspective, „Economic Modelling”, nr 30, 2013 (styczeń), s. 322-333
Ramajo J. i in., Spatial heterogeneity and interregional spillovers in the European Union: Do cohesion policies encourage convergence across regions? „European Economic Review”, nr 52, 2008
Rapacki R., Oporne doganianie Unii, „Rzeczpospolita”, 20 czerwca 2012 r.
Rapacki R., Próchniak M., Konwergencja beta i sigma w krajach postsocjalistycznych w latach 1990-2005, „Bank i Kredyt”, nr 89, 2007; przedruk w: Wzrost gospodarczy w krajach transformacji: konwergencja czy dywergencja?, pr. zb. pod red. R. Rapackiego, PWE, Warszawa 2009, s. 146-170
Rapacki R., Próchniak M., The EU enlargement and economic growth in the CEE new member countries, „European Economy. Economic Papers”, nr 367, 2009
Rapacki R., Próchniak M., Wpływ rozszerzenia Unii Europejskiej na wzrost gospodarczy i realną konwergencję krajów Europy Środkowo-Wschodniej, „Ekonomista”, nr 4, 2010
Rapacki R., Próchniak M., Wzrost gospodarczy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej na tle wybranych krajów wschodzących, „Gospodarka Narodowa”, nr 1-2, 2012
Reza R., Zahra K.T., Evaluation of the income convergence hypothesis in ten new members of the European Union. A panel unit root approach, „Panoeconomicus”, nr 2, 2008
Romer P. M., Endogenous technological change, „Journal of Political Economy”, vol. 98, 1990
Romer P.M., Increasing returns and long-run growth, „Journal of Political Economy”, vol. 94, 1986
Rybiński K., Mamy szansę na złotą dekadę, „Polska. The Times”, 24-25 października 2009 r.
Rybiński K., Nie zmarnujmy złotej dekady, „Europa” (dodatek do „Newsweek-Polska”), nr 8, 2010 (czerwiec)
Sala-i-Martin X., The classical approach to convergence, „Economic Journal”, vol. 106, 1996
Schadler S. i in., Growth in the Central and Eastern European countries of the European Union, „IMF Occasional Paper”, nr 252, Washington 2006
Siwiński W., Unia Europejska i wzrost gospodarczy – perspektywy dla Polski i krajów Europy Centralnej, w: Polska w Unii Europejskiej – dynamika konwergencji ekonomicznej pr. zb. pod red. J. Michałek, W. Siwiński i M. Socha, PWN, Warszawa 2007, s. 42-67
Siwiński W., Wzrost gospodarczy Polski i krajów Europy Środkowo-Wschodniej: czy możliwa jest trwała konwergencja dochodowa z Europą Zachodnią?, w: Konwergencja gospodarcza Polski, pr. zb. pod red. Z. Liberda, PTE, Warszawa 2009, s. 118-142
Solow R. M., A contribution to the theory of economic growth, „Quarterly Journal of Economics”, vol. 70, 1956
Solow R. M., Technical change and the aggregate production function, „Review of Economics and Statistics”, vol. 39, 1957
Solow R. M., Technical progress, capital formation, and economic growth, „American Economic Review”, vol. 52, 1962
Soszyńska E., Różne podejścia do analizy procesów konwergencji gospodarczej, „Zarządzanie Ryzykiem”, nr 28, 2008
Stawicka M. K., Perspektywy zrównania poziomu rozwoju gospodarczego Polski i Unii Europejskiej. Prognoza na lata 2010-2040, „Zarządzanie i Edukacja”, nr 82, 2012
Szeles M. R., Marinescu N., Real convergence in the CEECs, Euro Area accession and the role of Romania, „The European Journal of Comparative Economics”, nr 7, 2010
Tatomir C. F., Alexe I., Laggards or performers? CEE vs. PIIGS countries’ catch-up with the Euro Area in the last ten years, „MPRA Paper”, nr 35715, Monachium 2011
Vamvakidis A., Convergence in emerging Europe: Sustainability and vulnerabilities, „Eastern European Economics”, nr 47, 2009
Viner J., The custom union issue, Canergie Endowment for International Peace, Nowy Jork 1950
Vojinović B., Acharya S., Próchniak M., Convergence analysis among the ten European transition economies, „Hitotsubashi Journal of Economics”, nr 50, 2009
Wolszczak-Derlacz J., Does migration lead to economic convergence in an enlarged European market? „Bank i Kredyt”, nr 40, 2009