Wyludnianie tradycyjnych regionów górniczych Europy Środkowo-Wschodniej
Article Sidebar
Published:
Dec 6, 2012
Keywords:
depopulation, vital statistics, East-Central Europe, the Silesian Voivode ship, Donbas, the Ostrava agglomeration
Main Article Content
Abstract
The phenomenon of depopulation was observed in the last two decades in regions of East-Central Europe where the economy had previously relied upon natural resource extraction throughout the socialist period. The restructuring of traditional branches of industry, such as mining and metallurgy, has had a negative impact on the demographic potential of industrial agglomerations as well as the surrounding areas.
This article focuses on an analysis of population change after the year 1990 in the following affected regions: Silesian Voivodeship in Poland, Moravian-Silesian in the Czech Republic, and Donetsk Oblast and Luhansk Oblast in Ukraine. It also defines the types of demographic change and explains causal factors of observed processes.
The population of regions mentioned above decreased from 14,4 to 12,6 million people in the period under consideration. The largest population decline was observed in Luhansk Oblast (-20,0%) and Donetsk Oblast (-16,9%). A considerably lower decline took place in Silesian Voivodeship (-5,7%) and in Moravian-Silesian (-3,3 %). We find that differences in the rates of population decline are derived mainly from heterogeneity in the vital statistics of those regions while migration plays a more minor role in the depopulation process.
Article Details
How to Cite
Rechłowicz, M., & Tkocz, M. (2012). Wyludnianie tradycyjnych regionów górniczych Europy Środkowo-Wschodniej . Studia Demograficzne, (2(162), 29 – 53. Retrieved from https://econjournals.sgh.waw.pl/SD/article/view/2547
Section
Original research papers & review papers
References
[1] Alforow M.A., 2010, Migraciji naselennia do mist Donbasu u period powojennoji widbudowy, „Nowi storinky istoriji Donbasu. Zbirnyk statiej”, 19, 192–201.
[2] Amitan W.N., 2002: Socyalno-ekonomiczeskoje razwitije gorodow promyszliennogo regiona, Izd. Jugo-Wostok, Donieck.
[3] Český statistický úřad, 2012, zasób internetowy, www.czso.cz (data dostępu: 04.07.2012).
[4] Ciok S., 1996, Sudety przykładem obszaru problemowego. Identyfikacja, diagnoza, terapia, „Biuletyn KPZK”, z. 174, 123–140.
[5] Deacon B., 2000, Eastern European welfare states: the impast of the politics of globalisaton, „Journal of European Social Policy”, 10, 2, 146–161.
[6] Donieckaja oblast’ w cyfrach w 1995 godu. Statisticzeskij sbornik. Donieckoje oblastnoje uprawlienije statistiki. Donieck, 1996.
[7] Eberhardt P., 1989, Regiony wyludniające się w Polsce, Zakład Narodowy im. Ossolińskich –Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
[8] Flaga M., 2006, Procesy demograficzne oraz ich uwarunkowania w zachodnich obwodach Ukrainy w okresie przemian ustrojowych, Wyd. UMCS, Lublin.
[9] Ganicz L.W., 2007, Ocenka wlijanija demograficzeskich faktorow na formirowanije trudowogo potencjała: regionalnyj aspekt, Wisnyk Donec’koho Uniwersytetu, ser. Ekonomika i Prawo, wyp. 2, s. 117–123.
[10] Gentile M., Marcińczak S., 2012, No More Work For Stakhanov: Migrants and Stayers in the Depopulating Donbas, Ukraine, ,,Urban Geography” vol. 33, nr 3, 401–419.
[11] Główny Urząd Statystyczny, 2012, zasób internetowy, www.stat.gov.pl (data dostępu: 04.07.2012).
[12] Hamilton E.F.I., 1984, Industrial Restucturing: an International Problem, ,,Geoforum”, 15, 3, 28–39.
[13] Holowne uprawlinnia statystyky u Donec’kij oblasti, 2012, zasób internetowy, www.donetskstat.gov.ua (data dostępu: 04.07.2012).
[14] Holowne uprawlinnia statystyky u Łuhans’kij oblasti, 2012, zasób internetowy, www.lugastat.lg.ua (data dostępu: 04.07.2012).
[15] Hudson R., 1994, Institutional change, cultural transformation and economic regeneration: myths and realities from Europe’s old region al region, „Occasional Publication”, Univesity of Durham, Departament of Geography, 26.
[16] Jelonek A., 1971, Regiony demograficzne Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
[17] Kłosowski F., 2006, Sektor usług w gospodarce regionu tradycyjnego w warunkach transformacji i restrukturyzacji. Przykład konurbacji katowickiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
[18] Korcelli P., 1996, Aglomeracje miejskie w procesie transformacji – zarys problematyki, ,,Zeszyty IG i PZPAN” nr 41, 5–12.
[19] Krzysztofik R., Runge J., Kantor-Pietraga I., 2011, Parths of shrinkage in the Katowice Conurbation. Case Studies of Bytom and Sosnowiec Cities, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
[20] Majer A., 1997, Duże miasta Ameryki. „Kryzys” i polityka odnowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
[21] Maryański A., 1963, Współczesne migracje ludności w południowej części pogranicza polsko-radzieckiego i ich wpływ na rozmieszczenie sił wytwórczych tego obszaru, WSP, Kraków.
[22] Mykhnenko V., Myedvyedyev D., Kuzmenko L., 2010, Urban shrinkage in Donetsk and Makiivka the Donetsk conurbation, Ukraine, The University of Nottingham School of Geography, Nottingham.
[23] Parysek J., 2005, Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne, Wyd. Naukowe Bogucki, Poznań.
[24] Pudlik M., Garus C., 2009, Jak Feniks z popiołów. Rozwój struktur metropolitalnych w Zagłębiu Ruhry jako wzór dla rozwoju Górnego Śląska?, ,,Studia regionalne i lokalne’’, 1 (35), 32–51.
[25] Regiony wyludniające się: nowy paradygmat demograficzny i terytorialny, Studium, Komisja Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego 2008, zasób internetowy, http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2004_2009/documents/dv/pe408928_ex_/pe408928_ex_pl.pdf (data dostępu: 13.10.2012).
[26] Rettinger R., 2011, Wpływ kryzysu gospodarczego na sytuację demograficzną Ukrainy, ,,Prace Komisji Geografii Przemysłu’’, 18, 51–58.
[27] Riley R., Tkocz M., 1998, Coal m Mining in Upper Silesia under Communism and Capitalism, „European Urban and Regional Studies”, 5, 217–235.
[28] Runge A., 2010, Procesy i struktury ludnościowe w województwie śląskim, [w:] Procesy i struktury demograficzno-społeczne na obszarze województwa śląskiego w latach 1988–2008, Urząd Statystczny w Katowicach, Katowice.
[29] Runge J., 2008, Population transformations in traditional economic region of Central Europe. Structural approach, „Biulletin of Geography. Socio-economic series”, 10, 63–74.
[30] Sarżan A.O., 2000, Social’no-ekonomiczni ta polityczni procesy w Donbasi (1945–1998), Stalker, Donieck.
[31] Shrink Smart – The Governance of Shrinkage within a European Context. 7th Framework Programme, Socio-economic Sciences and Humanities of the EC, Project number: 225193, http://www.shrinksmart.eu/ (data dostępu: 13.10.2012).
[32] Soja M., 2008, Cykle rozwoju ludności Karpat Polskich w XIX i XX wieku, Wyd. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
[33] Šotkovský I., 2010, Analýza demografického vývoje Ostravy, [w:] L. Hruška-Tvrdý (red.), Industriální město v postindustriální společnosti, Vysoká Škola Báňská – Technická Univerzita, Ostrava.
[34] Steiner M., 1985, Old industrial Areas: A teoretical approach, „Urban Studies”, 5, 387–398.
[35] Stryjakiewicz T., 2007, Transformacja gospodarki w ujęciu strukturalnym i przestrzennym [w:] H. Rogacki (red.), Geografia społeczno-gospodarcza Polski, PWN.
[36] Suchaček J., 2005, Restrukturalizace tradičnich prúmyslových regionu v tranzitivnich ekonomikach, Vysoká Škola Báňská – Technická Univerzita, Ostrava.
[37] Sugrue, T.J., 2005, The Origins of the Urban Crisis: Race and Inequality in Postwar Detroit, Princeton University Press, New Jersey.
[38] Szajnowska-Wysocka A., 1995, Podstawy zorganizowania miast konurbacji górnośląskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
[39] Tkocz M., 2001, Restrukturyzacja przemysłu regionu tradycyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
[40] Tkocz M., 2006, International Corporations in the Process of Globalisation in the Province of Silesia [in:] T. Siwek (ed.), Globalisation and its Impact to Society, Regions and States, Ostrawa,146–156.
[41] Wseukrajins’kyj perepys naselennia, 2012, zasób internetowy, www.ukrcensus.gov.ua (data dostępu: 04.07.2012).
[42] Webb J. W., 1963, The natural and migrational components of population changes in England and Wales 1921–1931, „Economic Geography”, 39, 2, 130–148.
[2] Amitan W.N., 2002: Socyalno-ekonomiczeskoje razwitije gorodow promyszliennogo regiona, Izd. Jugo-Wostok, Donieck.
[3] Český statistický úřad, 2012, zasób internetowy, www.czso.cz (data dostępu: 04.07.2012).
[4] Ciok S., 1996, Sudety przykładem obszaru problemowego. Identyfikacja, diagnoza, terapia, „Biuletyn KPZK”, z. 174, 123–140.
[5] Deacon B., 2000, Eastern European welfare states: the impast of the politics of globalisaton, „Journal of European Social Policy”, 10, 2, 146–161.
[6] Donieckaja oblast’ w cyfrach w 1995 godu. Statisticzeskij sbornik. Donieckoje oblastnoje uprawlienije statistiki. Donieck, 1996.
[7] Eberhardt P., 1989, Regiony wyludniające się w Polsce, Zakład Narodowy im. Ossolińskich –Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
[8] Flaga M., 2006, Procesy demograficzne oraz ich uwarunkowania w zachodnich obwodach Ukrainy w okresie przemian ustrojowych, Wyd. UMCS, Lublin.
[9] Ganicz L.W., 2007, Ocenka wlijanija demograficzeskich faktorow na formirowanije trudowogo potencjała: regionalnyj aspekt, Wisnyk Donec’koho Uniwersytetu, ser. Ekonomika i Prawo, wyp. 2, s. 117–123.
[10] Gentile M., Marcińczak S., 2012, No More Work For Stakhanov: Migrants and Stayers in the Depopulating Donbas, Ukraine, ,,Urban Geography” vol. 33, nr 3, 401–419.
[11] Główny Urząd Statystyczny, 2012, zasób internetowy, www.stat.gov.pl (data dostępu: 04.07.2012).
[12] Hamilton E.F.I., 1984, Industrial Restucturing: an International Problem, ,,Geoforum”, 15, 3, 28–39.
[13] Holowne uprawlinnia statystyky u Donec’kij oblasti, 2012, zasób internetowy, www.donetskstat.gov.ua (data dostępu: 04.07.2012).
[14] Holowne uprawlinnia statystyky u Łuhans’kij oblasti, 2012, zasób internetowy, www.lugastat.lg.ua (data dostępu: 04.07.2012).
[15] Hudson R., 1994, Institutional change, cultural transformation and economic regeneration: myths and realities from Europe’s old region al region, „Occasional Publication”, Univesity of Durham, Departament of Geography, 26.
[16] Jelonek A., 1971, Regiony demograficzne Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
[17] Kłosowski F., 2006, Sektor usług w gospodarce regionu tradycyjnego w warunkach transformacji i restrukturyzacji. Przykład konurbacji katowickiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
[18] Korcelli P., 1996, Aglomeracje miejskie w procesie transformacji – zarys problematyki, ,,Zeszyty IG i PZPAN” nr 41, 5–12.
[19] Krzysztofik R., Runge J., Kantor-Pietraga I., 2011, Parths of shrinkage in the Katowice Conurbation. Case Studies of Bytom and Sosnowiec Cities, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
[20] Majer A., 1997, Duże miasta Ameryki. „Kryzys” i polityka odnowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
[21] Maryański A., 1963, Współczesne migracje ludności w południowej części pogranicza polsko-radzieckiego i ich wpływ na rozmieszczenie sił wytwórczych tego obszaru, WSP, Kraków.
[22] Mykhnenko V., Myedvyedyev D., Kuzmenko L., 2010, Urban shrinkage in Donetsk and Makiivka the Donetsk conurbation, Ukraine, The University of Nottingham School of Geography, Nottingham.
[23] Parysek J., 2005, Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne, Wyd. Naukowe Bogucki, Poznań.
[24] Pudlik M., Garus C., 2009, Jak Feniks z popiołów. Rozwój struktur metropolitalnych w Zagłębiu Ruhry jako wzór dla rozwoju Górnego Śląska?, ,,Studia regionalne i lokalne’’, 1 (35), 32–51.
[25] Regiony wyludniające się: nowy paradygmat demograficzny i terytorialny, Studium, Komisja Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego 2008, zasób internetowy, http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2004_2009/documents/dv/pe408928_ex_/pe408928_ex_pl.pdf (data dostępu: 13.10.2012).
[26] Rettinger R., 2011, Wpływ kryzysu gospodarczego na sytuację demograficzną Ukrainy, ,,Prace Komisji Geografii Przemysłu’’, 18, 51–58.
[27] Riley R., Tkocz M., 1998, Coal m Mining in Upper Silesia under Communism and Capitalism, „European Urban and Regional Studies”, 5, 217–235.
[28] Runge A., 2010, Procesy i struktury ludnościowe w województwie śląskim, [w:] Procesy i struktury demograficzno-społeczne na obszarze województwa śląskiego w latach 1988–2008, Urząd Statystczny w Katowicach, Katowice.
[29] Runge J., 2008, Population transformations in traditional economic region of Central Europe. Structural approach, „Biulletin of Geography. Socio-economic series”, 10, 63–74.
[30] Sarżan A.O., 2000, Social’no-ekonomiczni ta polityczni procesy w Donbasi (1945–1998), Stalker, Donieck.
[31] Shrink Smart – The Governance of Shrinkage within a European Context. 7th Framework Programme, Socio-economic Sciences and Humanities of the EC, Project number: 225193, http://www.shrinksmart.eu/ (data dostępu: 13.10.2012).
[32] Soja M., 2008, Cykle rozwoju ludności Karpat Polskich w XIX i XX wieku, Wyd. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
[33] Šotkovský I., 2010, Analýza demografického vývoje Ostravy, [w:] L. Hruška-Tvrdý (red.), Industriální město v postindustriální společnosti, Vysoká Škola Báňská – Technická Univerzita, Ostrava.
[34] Steiner M., 1985, Old industrial Areas: A teoretical approach, „Urban Studies”, 5, 387–398.
[35] Stryjakiewicz T., 2007, Transformacja gospodarki w ujęciu strukturalnym i przestrzennym [w:] H. Rogacki (red.), Geografia społeczno-gospodarcza Polski, PWN.
[36] Suchaček J., 2005, Restrukturalizace tradičnich prúmyslových regionu v tranzitivnich ekonomikach, Vysoká Škola Báňská – Technická Univerzita, Ostrava.
[37] Sugrue, T.J., 2005, The Origins of the Urban Crisis: Race and Inequality in Postwar Detroit, Princeton University Press, New Jersey.
[38] Szajnowska-Wysocka A., 1995, Podstawy zorganizowania miast konurbacji górnośląskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
[39] Tkocz M., 2001, Restrukturyzacja przemysłu regionu tradycyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
[40] Tkocz M., 2006, International Corporations in the Process of Globalisation in the Province of Silesia [in:] T. Siwek (ed.), Globalisation and its Impact to Society, Regions and States, Ostrawa,146–156.
[41] Wseukrajins’kyj perepys naselennia, 2012, zasób internetowy, www.ukrcensus.gov.ua (data dostępu: 04.07.2012).
[42] Webb J. W., 1963, The natural and migrational components of population changes in England and Wales 1921–1931, „Economic Geography”, 39, 2, 130–148.