Historyczne uwarunkowania sytuacji kobiet w Turcji

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Magda Muter

Abstrakt

W historii Turcji dostrzec można ogromny wysiłek modernizacyjny i determinację w dorównaniu państwom zachodnioeuropejskim w zakresie respektowania praw człowieka. Przeprowadzony za czasów Mustafy Kemala Paszy proces sekularyzacji sprawił, że Turcja jest jedynym krajem muzułmańskim, w którym panuje (przynajmniej formalnie) zasada oddzielenia religii od państwa. Ostatni przewrót militarny (z 1980 r.), działania organizacji pozarządowych oraz wpływ Unii Europejskiej w związku z procesem akcesyjnym spowodowały, że sytuacja kobiet w Turcji ulega stopniowej poprawie. Unia Europejska wspierała dyplomatycznie (i niebezpośrednio) opozycyjny ruch feministyczny tworzący się w nowej rzeczywistości politycznej. Niemniej jednak na ulicach Stambułu i w miejscu pracy wciąż widoczna jest segregacja płciowa - kobiety zatrudnia się w mniej eksponowanych na kontakty społeczne miejscach, za niższą pensję, często w sposób nieuregulowany prawnie. Na koniec warto zwrócić uwagę na pewne podobieństwa łączące Polskę z Turcją. Na początku XX wieku na terytorium obu krajów dominowało rolnictwo oraz religia monoteistyczna. Oba państwa, choć z innych powodów, uzyskały samodzielność państwową dopiero po pierwszej wojnie światowej. W obu pojawili się silni przywódcy reformujący i modernizujący kraj. Zarówno Józef Piłsudski, jak i Mustafa Kemal przychylili się do postulatów organizacji kobiecych dotyczących prawa do głosowania w wyborach oraz dostępu do edukacji35. W obu krajach przez długie lata dominował wzór kobiety matki (także matki narodu) i kobiety dziewicy. W obu, jednak w związku z innymi ideologiami, promowano równouprawnione zawodowe kobiet. Tak w Polsce, jak i w Turcji nie zwalczano nierówności między małżonkami i milczeniem pomij ano zjawisko przemocy domowej. Ponadto w latach 80. i 90. XX wieku, zarówno w Turcji, jak i w Polsce miały miejsce liberalizacyjne przemiany polityczne. Kobiety stały się ich benefi cjentami, ale też same przyczyniły się do ich zaistnienia. Liczne organizacje feministyczne głośno wypowiadały się w kwestiach istotnych dla kobiet.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Jak cytować
Muter, M. (2010). Historyczne uwarunkowania sytuacji kobiet w Turcji. Kobieta I Biznes, (1-4), 25–31, 54. https://doi.org/10.33119/KiB.2010.1-4.4
Dział
Artykuły

Bibliografia

1. Peirce Leslie, The Law Shall not Languish: Social Class and Public Conduct in Sixteenth-century Ottoman Legal Discourse, w: Hermeneutics and Honor: Negotiating Female "Public" Space in Islamic by Asma Afsaruddin, Harvard University Press, 1999.
2. Aslı Sancar, Ottoman Women, Myth and Reality, The Light, New Jersey, 2007.
3. Nermin Abadan, Social change and Turkish women Ankara : University of Ankara, 1963.
4. Frierson, Elizabeth B., "Unimagined Communities: Women and Education in the Late-Ottoman Empire, 1876-1909." Critical Matrix, The Princeton Journal of Women, Gender and Culture, Vol. 9, No.2, 1995, s. 72 -74.
5. Zafer Toprak, The Family, Feminism, and the State During the Young Turk Period, 1908-1918, "Vana Turcica", No 13, 1991.
6. http://www.tbmm.gov.tr/english/about_tgna.htm, 28. Września 2010.
7. Ayşe Durakbaşa, Kemlism as identity Politics in Turkey, w: Deconstructing Images of the Turkish Women, ed. by Zehra Arat, New York : St. Martin's Press, 1998.
8. Gültan Kazgan, Labour Force Participation, Occupational Distribution, Educational Attainment and the Socio-Economic Status of Women in the Turkish Economy, w: Women in Turkish Society, ed. by Nermin Abadan-Unat, E. J. Brill, Leiden, The Netherlands, 1981.
9. Işık Urla Zeytinoĝlu, Constructed Images as Employment Restrictions: Determinants of Female Labour in Turkey, w: Deconstructing Images of the Turkish Women, ed. by Zehra Arat, New York : St. Martin's Press, 1998.
10. Hale Cihan Bolak, Towards a Conceptualization of Marital Power Dynamics: Women Breadwinners and Working-class Households in Turkey, w: Women in Turkish Society, ed. by Nermin Abadan-Unat, E. J. Brill, Leiden, The Netherlands, 1981.
11. Şahika Yüksel, A Comparison of Violent and Non-Violent Families, w: Women in Turkish Society, ed. by Nermin Abadan-Unat, E. J. Brill, Leiden, The Netherlands, 1981.
12. Yeşim Arat, Feminist Institutions and Democratic Aspirations: the Case of The Purple Roof Women's Shelter Foundation, w: Deconstructing Images of the Turkish Women, ed. by Zehra Arat, McMillan Press Ltd, London 1998, s. 298-301.