Ekoinnowacje przedsiębiorstw B2C w Polsce: diagnoza obszarów, form i praktyk w świetle wyników badania

Main Article Content

Anita Szuszkiewicz

Abstrakt

Przejście na zieloną gospodarkę pozostaje jednocześnie jednym z głównych celów rozwojowych i wyzwaniem na różnych szczeblach na kolejne lata. Powszechnie uznaje się, że działania uczestników rynku konsumenckiego, zarówno przedsiębiorstw, jak i osób fizycznych, mają kluczowe znaczenie dla tej zmiany. Skłania to firmy z sektora B2C (business-to-consumer) do prośrodowiskowej reorientacji działalności, materializującej się w innowacyjnych rozwiązaniach produktowych i procesowych oraz wdrażaniu zrównoważonych modeli biznesowych. Celem artykułu jest diagnoza zrównoważonych działań innowacyjnych firm B2C na polskim rynku, ze szczególnym uwzględnieniem komponentu środowiskowego. W tym celu przeprowadzono badanie ilościowe na próbie N = 205 pracowników firm rynku konsumenckiego z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety. W badaniu uwzględniono praktyki z obszaru marketingu, badań i rozwoju, a także wybrane praktyki operacyjne i odpowiedzialnego zarządzania, które zestawiono z archetypami zrównoważonych modeli według Bockena et al. Analiza statystyczna obejmowała testy Chi-kwadrat i miarę V–Cramera, a także model logistyczny i statystykę Walda do oceny istotności i siły wpływu zmiennych na występowanie praktyk uwzględnionych w badaniu.

Article Details

Jak cytować
Szuszkiewicz, A. (2025). Ekoinnowacje przedsiębiorstw B2C w Polsce: diagnoza obszarów, form i praktyk w świetle wyników badania. Organizacja I Kierowanie, 199(3), 55–68. Pobrano z https://econjournals.sgh.waw.pl/OiK/article/view/4372
Dział
Artykuły

Bibliografia

Bal-Woźniak T. [2020], Zarządzanie innowacjami w ujęciu podmiotowym, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warsaw.

Baruk A. I., Iwanicka A. [2015], Prosumpcja jako trend konsumencki w opiniach potencjalnych prosumentów, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu 875 (41/1): 39–52, https://doi.org/10.18276/pzfm.2015.41/1–03.

Bocken N. M., Short S. W., Rana P., Evans S. [2014], A literature and practice review to develop sustainable business model archetypes, Journal of cleaner production, 65: 42–56, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.11.039.

Curley M., Salmelin B. [2013], Open innovation 2. O: A new paradigm, https://ec.europa.eu/futurium/en/system/files/ged/24‑oispgopeninnovation20anewparadigm-whitepaper.pdf

Czaplicka-Kolarz K., Kruczek M. [2013], Koncepcja ekoefektywności w zrównoważonym zarządzaniu produkcją, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie 63: 59–71.

Dolińska M. [2016]. Konsument jako partner przedsiębiorstwa w otwartych innowacjach, Marketing i Zarządzanie 44 (3): 309–316.

European Commission [2024a], EU Ecolabel facts and figures, https://environment.ec.europa.eu/topics/circular-economy/eu-ecolabel/businesses/ecolabel-facts-and-figures_en (accessed: 30.01.2025).

European Commission [2024b], Cambridge econometrics & directorate-general for research and innovation. EU eco-innovation index 2024, Publications office of the European Union, https://data.europa.eu/doi/10.2777/4878812 (accessed: 30.01.2025).

European Commission [n.d.], Zrównoważona produkcja i konsumpcja, https://ec.europa.eu/environment/basics/green-economy/sustainable-development/index_pl.htm [accessed: 04.01.2022].

IPCC [2022], Summary for Policymakers, in: Masson-Delmotte V., Zhai P., Pirani A., Connors S. L., Péan C., Berger S., Caud N., Chen Y., Goldfarb L., Gomis M. I., Huang M., Leitzell K., Lonnoy E., Matthews J. B. R., Maycock T. K., Waterfield T., Yelekçi O., Yu R., Zhou B. (eds.), Climate change 2021: The physical science basis. Contribution of working group I to the sixth assessment report of the intergovernmental panel on climate change, Cambridge University Press, Cambridge, https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Full_Report.pdf (accessed: 11.11.2021).

Li M., Kankanhalli A., Kim S. H. [2016]. Which ideas are more likely to be implemented in online user innovation communities? An empirical analysis. Decision Support Systems 84: 28–40.

Mandolfo M., Chen S., Noci G. [2020], Co-creation in new product development: Which drivers of consumer participation?, International Journal of Engineering Business Management 12, https://doi.org/10.1177/1847979020913764.

Nowak J. [2008], Zarządzanie ekologiczne w organizacji, in: Kowalczewski W., Matwiejczuk W. (eds.), Aktualne problemy zarządzania organizacjami, Difin, Warsaw.

OECD [2023], Business innovation statistics and indicators, https://www.oecd.org/innovation/inno/inno-stats.htm (accessed: 30.01.2025).

Polish Economic Institute [2021], Tygodnik Gospodarczy PIE, 21 stycznia 2021 r., https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2021/01/Tygodnik-Gospodarczy-PIE_03–2021.pdf

Przychodzeń J. [2019], Ekoinnowacje w przedsiębiorstwie. Zarządzanie, pomiar i wpływ na wyniki finansowe, CeDeWu, Warsaw.

Spychalska-Wojtkiewicz M., Tomczyk M. [2018], Moda i modele. Analiza trendów oraz modelowanie biznesowe w przedsiębiorstwie, Difin, Warsaw.

Sulton M., Sawabi S. [2022], The effect of marketing, product, process, and organizational innovations on the Marketing Performance, KnE Social Science 2022: 386–399, https://doi.org/10.18502/kss.v7i10.11241.

Szul E. (2016). Konsumenci wobec innowacyjnych produktów, Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy (46): 226–236.

UNIC Warsaw [2021], Międzynarodowe lata ustanowione przez ONZ w 2021 roku, https://www.unic.un.org.pl/oionz/miedzynarodowe-lata-ustanowione-przez-onz-w-2021‑roku/3404 (accessed: 30.01.2025).

United Nations [2015], Rezolucja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 25 września 2015 r., https://www.gov.pl/attachment/e84cee75-7991-4fc5-83a1‑da7d2fc10635 (accessed: 30.01.2025).

Urbaniec M., Kramer M. [2003], Cel przedsiębiorstwa i ekologiczne wyzwanie, in: Kramer M., Urbaniec M., Kryński A. (eds.), Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom I: Interdyscyplinarne założenia proekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem, Wydawnictwo C. H. Beck, Warsaw.

Witkowski J. [2008], Instrumenty wspomagające działalność przyjazną środowisku, in: Kowalczewski W., Matwiejczuk W. (eds.), Aktualne problemy zarządzania organizacjami, Difin, Warsaw.

Zalega T. [2018], Deconsumption in consumer behaviour of Polish seniors, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 124: 29–49, https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2018.124.28.