KOMPETENCJE CYFROWE JAKO DETERMINANTA WYKORZYSTYWANIA SZTUCZNEJ INTELIGENCJI W PROCESIE UCZENIA SIĘ W OPARCIU O BADANIA WŁASNE
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
W ciągu ostatnich lat integracja kompetencji cyfrowych (DC) [Svoboda, 2024] w edukacji [Nanto i in., 2021] zyskała ogromne znaczenie, napędzane postępem technologicznym i cyfryzacją informacji. Wcześniejsze badania podkreślały znaczenie stosowania umiejętności cyfrowych przez nauczycieli w praktyce pedagogicznej w celu usprawnienia procesu uczenia się [Falloon, 2020]. Kompetencje cyfrowe obecnie są coraz częściej uznawane za podstawowy filar rozwoju naukowców, szczególnie w szkolnictwie wyższym, gdzie integracja technologii edukacyjnych ma kluczowe znaczenie dla usprawnienia procesów nauczania i uczenia się.
Celem badania, w niniejszym artykule, było stwierdzenie czy istnieje zależność między posiadaniem kompetencji cyfrowych a korzystaniem z AI w procesie uczenia się. Do pozyskania danych wykorzystano kwestionariusz ankiety, skierowany do studentów Wydziału Zarządzania Politechniki Lubelskiej. W efekcie prac wykorzystano narzędzia statystyczne oraz zaprezentowano model PCA.
Wyniki badań pokazały, iż w zależności od czasu spędzonego w sieci respondenci mogą mieć niższe poczucie kompetencji cyfrowych oraz że poziom zaangażowania online nie różnicuje silnie odpowiedzi wśród aktywnie korzystających użytkowników. Badania podkreślają znaczenie ciągłej oceny i modyfikacji modelu celem udoskonalenia integracji kompetencji cyfrowych a sztucznej inteligencji. Pokazuje to zwłaszcza potencjał kompetencji do rozszerzania praktyk nauczania, a z drugiej strony permanentna walidacja modelu są niezbędne na każdym etapie.
Article Details
Bibliografia
Adewale M. D., Azeta A., Abayomi-Alli A., Sambo-Magaji A. [2024], Impact of artificial intelligence adoption on students’ academic performance in open and distance learning: A systematic literature review, Heliyon 10: e40025, https://doi.org/10.1016.j.heliyon.2024.e40025.
Bugowski Ł., Trzaska K. [2023], Rola kompetencji cyfrowych w zrównoważonym rozwoju,w: Proniewski M., Kiełczewski D. (red.), Mechanizmy zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok: 161–175.
Carretero Gomez S., Vuorikari R., Punie Y. [2017], DigComp 2.1: The digital competence framework for citizens with eight proficiency levels and examples of use, Publications Office of the European Union, Luxembourg, https://doi.org/10.2760/38842.
Chin R. T. [2018], Education in the artificial intelligence era, QS WOWNEWS, https://https://qswownews.com/education-in-the-artificial-intelligence-era/ (dostęp: 24.05.2025).
Coopernicus [2024], Transformacyjne trendy zmieniające krajobraz szkolnictwa wyższego:Raport edukacyjny, https://coopernicus.pl/wp-content/uploads/2024/01/Raport-Edukacyjny-PL.pdf (dostęp: 24.05.2025).
Council Recommendation of 22 May 2018 on key competences for lifelong learning [2018], Official Journal of the European Union, 2018/C 189/01, https://eur-lex.europa.
eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018H0604 (01) (dostęp: 24.05.2025).
Ćwiek M., Maj-Serwatka K. [2024], Digital competences of young adults in Poland, Folia Oeconomica, Acta Universitatis Lodziensis 3 (368): 46–68, https://doi.org/10.18778/0208-6018.368.03.
Edtech [2020], Successful AI examples in higher education that can inspire our future, https://edtechmagazine.com/higher/article/2020/01/successful-ai-examples-higher-education-can-inspire-our-future (dostęp: 24.05.2025).
Falloon G. [2020], From digital literacy to digital competence: the teacher digital competency (TDC) framework, Educational Technology Research and Development 68: 2449–2472, https://doi.org/10.1007/s11423-020-09767-4.
George B., Wooden O. [2023], Managing the strategic transformation of higher education through artificial intelligence, Administrative Science 13: 196, https://doi.org/103390/admsci13090196. ORGANIZATION AND MANAGEMENT • no. 3 / 2025 (199) 17
Gocen A., Aydemir F. [2020], Artificial intelligence in education and schools, Research on Education and Media 12 (1): 13–21, https://doi.org/10.2478/rem-2020-0003.
Haderer B., Ciolacu M. [2022], Education 4.0: artificial intelligence assisted task and planning system, Proceedia Computer Science 200: 1328–1337, https://doi.org/10.1016/j.procs.2022.01.334.
Korzyński P., Mazurek G., Krzypkowska P., Kurasiński A. [2023], Artificial intelligence prompt engineering as a new digital competence: Analysis of generative AI technologies such as ChatGPT, Entrepreneurial Business and Economics Review 11 (3): 25–37, https://doi.org/10.15678/EBER.2023.110302.
Lu J. L., Harris L. A. [2018], Artificial intelligence (AI) and education, Congressional Research Service, https://sgr.fas.org/crs/misc/IF10937 (dostęp: 24.05.2025).
Moreira-Choez J. S., Zambrano-Acosta J. M., López-Padrón A. [2023], Digital teaching competence of higher education professors: self-perception study in an Ecuadorian University, F1000 Research 12: 1484, https://doi.org/10.12688/f1000research.139064.1.
Mutawa M. A., Sruthi S. [2025], UNESCO’s AI Competency Framework: Challenges and Opportunities in Educational Settings: Impacts of Generative AI on the Future of Research and Education, https://www.igi-global.com/book/impacts-generative-future-research-education/325073 (dostęp: 24.05.2025).
Nanto D., Rahiem D. M. H., Maryati T. K. [2021], Emerging Trends in Technology for Education in an Uncertain World, Routledge, London.
Ng D. T. K., Leung J. K. L., Su J., Ng R. C. W., Chu S. K. W. [2023], Teachers’ AI digital competencies and twenty-first century skills in the post-pandemic world, Educational Technology Research and Development 71: 137–161, https://doi.org/10.1007/s11423-023-10203-6.
Oblinger D. G. [2018], What will AI and robotics mean for higher education, https://www.ecampusnews.com/2018/08/02/what-will-ai-and-robotics-mean-for-higher-education (dostęp: 24.05.2025).
Raport PARP [2023], Sztuczna inteligencja w edukacji – perspektywy i zagrożenia, https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/Wykorzystanie-sztucznej-inteligencji-w-edukacji.pdf (dostęp: 24.05.2025).
Raszyd K. I., Wesołowska A., Tomaszewska K. [2024], Sztuczna inteligencja w nauce – jak studenci wykorzystują AI w edukacji wyższej, Akademia Zarządzania 8 (3): 373–400.
Samoili S., López Cobo M., Gómez E., De Prato G., Martínez-Plumed F., Delipetrev B. [2020], AI Watch. Defining Artificial Intelligence. Towards an operational definition and taxonomy of artificial intelligence, Publications Office of the European Union, Luxembourg, https://doi.org/10.2760/382730.
Sengsri S., Khunratchasana K. [2024], Artificial intelligence competence: a crucial skill for the digital citizens, International Education Studies 17 (3): 75–83, https://doi.org/10.5539/ies.v17n3p75. Agnieszka Rzepka, Magdalena Czerwińska, Julia Boiko, Jacek Witkowski, Dariusz Czerwiński
Svoboda P. [2024], Digital competencies and artificial intelligence for education: Transformation of the education system, International Advances in Economic Research 30 (2): 227–230, https://doi.org/10.1007/s11294-024-09896‑z.
Trisoni R., Ardiani I., Herawati S., Mudinillah A., Maimori R., Khairat A., David D., Nazliati D. [2023], The effect of artificial intelligence in improving student achievement in high schools, w: Proceedings of the international conference on social science and education (ICoeSSE 2023), Advances in Social Science, Education and Humanities Research 789, https://doi.org/10.2991/978-2-38476-142-5_50.
Vrabec N., Furtáková L. [2024], Ways of defining digital competences and their components in teh EU, EC and UNESCO recommendations, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura 16 (2): 5–17, https://doi.org/10.24917/20837275.16.2.1.
Ward B., Bhati D., Neha F., Guercio A. [2025], Analyzing the impact of ai tools on student study habits and academic performance, w: 2025 IEEE 15th Annual Computing and Communication Workshop and Conference (CCWC), IEEE: 00434–0440.