Maciej Urbaniak
PREFACE
--------------------------------------------------

Patrycja Klimas
SUMMARISING THE VIEWS ON COGNITIVE PROXIMITY IN COOPERATION AND NETWORKING PROCESSES

Abstract
Inter-organizational cooperation and networking are at the top of academic interest. Critical success factors of long term and beneficial cooperation have been among the most important issues considered so far. This paper considers one of such factors labeled as cognitive proximity.
As our literature review shows even though cognitive proximity has been acknowledged as a critical aspect of inter-organizational homogeneity, it remains one of the most ambiguous and the less explored dimension of proximity. Thus, in order to address the identified knowledge gaps, this paper aims at providing literature-based conceptualization and division of cognitive proximity.
In general, based on the review, synthesis and integration of prior findings, it is claimed to perceive cognitive proximity as a multidimensional construct including four components related to inter-organizational similarity of: mental models, technology, knowledge, and environmental conditions. Furthermore, it is suggested to adopt – especially during operationalization process – a more detailed view on cognitive proximity as these four components can be further decomposed into thirteen analytically separate but conceptually interdependent sub-components.
The authors believe that the presented propositions not only integrate previous findings but also do open up new directions for future research aimed at investigating the cooperation and networking performance.
Key words: proximity, cognitive proximity, collaboration, cooperation, networking, heterogeneity, homogeneity 

BLISKOŚĆ POZNAWCZA W PROCESIE WSPÓŁPRACY MIĘDZYORGANIZACYJNEJ – WNIOSKI Z ANALIZY, INTEGRACJI I SYNTEZY WIEDZY DOTYCHCZASOWEJ

Streszczenie
Współpraca międzyorganizacyjna, w tym współpraca w sieciach wzbudza coraz większe zainteresowanie zarówno praktyków, jak i teoretyków zarządzania. Pośród aktualnych oraz istotnych kierunków dociekań lokują się krytyczne czynniki sukcesu długoterminowej i skutecznej współpracy. Mając to na względzie, niniejszy artykuł koncentruje się na jednym, dotychczas fragmentarycznie rozpoznanym czynniku tj. bliskości poznawczej kooperantów.
Wyniki systematycznego przeglądu literatury wskazują, że bliskość poznawcza, pomimo iż jest postrzegana jako kluczowy aspekt współdziałania to wciąż pozostaje jednym z najbardziej mglistych, niedookreślonych, a jednocześnie słabo rozpoznanych empirycznie wymiarów bliskości międzyorganizacyjnej. Celem zapełnienia wyłonionej luki przedmiotem artykułu jest przedstawienie opartej o literaturę przedmiotu konceptualizacji oraz logicznego podziału bliskości poznawczej.
Integracja, analiza i synteza dotychczasowej literatury wskazuje, że bliskość poznawcza może być postrzegana jako wielowymiarowy konstrukt obejmujący swoim zasięgiem cztery komponenty dotyczące międzyorganizacyjnego podobieństwa: modeli mentalnych, technologii, wiedzy oraz uwarunkowań otoczenia. Dodatkowo, sugeruje się przyjęcie – zwłaszcza na etapie operacjonalizacji – uszczegółowionego podejścia, w którym cztery wymiary bliskości poznawczej dekomponowane są na zbiór trzynastu, analitycznie odrębnych, aczkolwiek konceptualnie współzależnych sub-komponentów. W opinii autorki, przedstawione w artykule propozycje nie tylko integrują dotychczasowe ustalenia naukowe, ale także stanowią krok w kierunku podjęcia prac badawczych zorientowanych na rozpoznanie – dotychczas niezbadanych – uwarunkowań sprawności współpracy w diadach i sieciach rozpoznawanych w przekroju czterowymiarowej bliskości poznawczej.
Słowa kluczowe: bliskość, bliskość poznawcza, współpraca międzyorganizacyjna, sieci międzyorganizacyjne, homogeniczność partnerów, heteregoniczność partnerów
--------------------------------------------------

Wioletta Mierzejewska
BUSINESS GROUPS CONFIGURATION AND ITS CHANGES DURING A CRISIS

Abstract
Business groups are a very interesting phenomenon, although their development stage varies in different countries across the world. It depends mainly on the legal and political, as well as economic conditions. In the ‘old Europe’ countries the phenomenon of business groups is well known and described. Big transnational corporations were created already in the 19th century. Also in emerging markets like Korea, India or China, the functioning of business groups is well decribed. In the Central and Eastern Europe however, this phenomenon is relatively new, as business groups were developed only after the system transformation.
The significance of business groups in modern economy is proven by a constant growth of their number, even during the crises. The emergence and development of business groups consisting of legally independent enterprises is substantiated by numerous circumstances. Undoubtedly, the growth of an enterprise makes it necessary for managers to look for optimum means of management. Replacing hierarchical relations by capital relations translates into greater structural flexibility of an entity and facilitates control and management. The reasons of establishing business groups are often related to reduction of operational and capital risk, especially with reference to diversified business groups, which are more resilient to periodical downturns than entities operating in only one sector [63]. Additionally, operating as a part of capital group during a crisis can give advantages by dispersing risk and more opportunities of restructuring actions at the level of the entire business group, as well as opportunities of support by instruments of internal capital market of individual companies.
What matters in the times of a crisis is not only the form of a business group, but also its configuration understood as the business group construction in respect of the number of tiers and subsidiary companies. Excessive development can lead to a drop of effectiveness because of the necessity of greater coordination of actions, problems with supervision, control and subsidiary companies management. On the other hand, insufficient complexity of a business group and a broad scope of operational activities carried out by the parent company can expose the entire group to a greater operational and financial risk.
The reference literature does not provide research showing dependence between a business group configuration and its perfomance. Most studies identify only the level of complexity (number of subsidiary companies, number of business group tiers) or indicate the need to adapt the business group organization to strategy changes (structure-strategy fit).
The aim of the article is to present the results of quantitative empirical research on the configuration of business groups and on the relation between their configuration and economic performance. Quantitative research was carried out on the sample of 97 business groups operating in Poland. The research evaluated not only the business groups’ configuration during the crisis, but most of all the changes they made in their configuration. It should be highlighted that the empirical research fills the gap in research on the issue of business groups configuration during the crisis.
Key words: business group, structure, economic performance

KONFIGURACJA STRUKTURALNA GRUP KAPITAŁOWYCH I JEJ ZMIANY PODCZAS KRYZYSU

Streszczenie
Grupy kapitałowe są niezmiernie ciekawym zjawiskiem, chociaż rozwój grup kapitałowych jest w różnym stopniu zaawansowany w poszczególnych krajach na świecie. Zależy to głównie od uwarunkowań prawno-politycznych oraz gospodarczych. W krajach starej Europy zjawisko grup kapitałowych jest dobrze znane i opisane. Już w końcu XIX wieku powstawały duże korporacje transnarodowe. Grupy kapitałowe działające na rynkach rozwijających się, takich jak Indie, Korea czy Chiny, również są dość dobrze opisane. Natomiast w Europie Środkowo-Wschodniej to zjawisko jest stosunkowo nowe, ponieważ rozwój grup kapitałowych nastąpił dopiero po przemianach systemowych.
O znaczeniu grup kapitałowych we współczesnej gospodarce świadczy także fakt, że obserwuje się ciągły wzrost ich liczby nawet w czasach kryzysu. Pojawienie się i rozwój grup kapitałowych składających się z samodzielnych pod względem prawnym przedsiębiorstw uzasadnia wiele przesłanek. Niewątpliwie wzrost przedsiębiorstwa wymusza na menedżerach konieczność poszukiwania bardziej optymalnych sposobów zarządzania. Substytucja powiązań hierarchicznych powiązaniami kapitałowymi oznacza zwiększanie elastyczności strukturalnej pomiotu oraz ułatwia kontrolę i zarządzanie. Jako motywy tworzenia grup kapitałowych często wymieniane są te związane z ograniczaniem ryzyka operacyjnego i kapitałowego, szczególnie w odniesieniu do grup zdywersyfikowanych, które są bardziej odporne na czasowe osłabienie koniunktury niż podmioty działające w jednym sektorze [63]. Dodatkowo w czasie kryzysu działanie w formie grupy kapitałowej może przynieść korzyści poprzez rozproszenie ryzyka oraz większe możliwości dokonywania działań restrukturyzacyjnych na poziomie całej grupy kapitałowej, a także pojawiające się możliwości wsparcia za pomocą instrumentów wewnętrznego rynku kapitałowego poszczególnych spółek.
W czasach kryzysowych nie tylko sama forma grupy kapitałowej ma znaczenia, ale także sposób jej konfiguracji rozumianej jako budowa grupy ze względu na liczbę pięter oraz spółek zależnych. Nadmierna rozbudowa może prowadzić do spadku efektywności przez konieczność większej koordynacji działań, pojawienie się problemów w nadzorze i kontroli oraz zarządzaniu spółkami zależnymi. Natomiast niewielka złożoność grupy kapitałowej i prowadzenie w dużym zakresie działalności operacyjnej przez spółkę matkę może w większym stopniu narażać całą grupę na ryzyko operacyjne i finansowe.
W literaturze przedmiotu brakuje badań pokazujących zależność między konfiguracją grupy kapitałowej a jej efektywnością. Większość badań tylko identyfikuje poziom złożoności (liczbę spółek zależnych, liczbę pięter w grupie) lub też wskazuje na konieczność dopasowania budowy grupy kapitałowej do zmian w strategii.
Celem artykułu będzie przedstawienie wyników badań empirycznych dotyczących konfiguracji grup kapitałowych oraz związku konfiguracji z wynikami ekonomicznymi. Badania ilościowe zrealizowane zostały na próbie 97 grup kapitałowych działających na terenie Polski. W zrealizowanych badaniach nie tylko oceniono jak były skonfigurowane grupy kapitałowe w czasie kryzysu, ale przede wszystkim jakich zmian dokonywały w swojej konfiguracji. Należy podkreślić, że zrealizowane badania empiryczne uzupełniają lukę badawczą dotyczącą problemu konfiguracji grupy kapitałowej w czasie kryzysu.
Słowa kluczowe: grupy kapitałowe, struktura, efektywność ekonomiczna
--------------------------------------------------

Maciej Czarnecki
ORGANISATIONAL GROWTH PROBLEMS: THE CONSTRUCT AND ITS EMPIRICAL EXAMINATION

Abstract
Company growth is typically accompanied by the emergence or intensification of pressures and organizational problems. The mounting pressure may, in some cases, result in crises, or even present a danger to company existence. This area has long been explored by management sciences, but empirical evidence on the subject at hand is relatively scarce; in fact, the very incidence of organizational growth problems has not yet been verified through quantitative methods. The analyses presented in this paper represent an attempt at bridging this apparent gap. The research was conducted on a sample of 172 Polish companies representing the segment of medium size enterprises. Correlations were tested using Pearson linear correlation coefficient and Spearman’s rank correlation test, while the calculation of dynamics of organizational growth problems was measured on a proprietary scale consisting of 14 statements evaluated by the respondents along a 7‑point Likert scale (Cronbach’s alpha = 0.92). The dynamics of organizational growth problems was found to be positively correlated with the increase in both sales and employment figures. Somewhat astonishing was the observation of negative correlations in the group of entities with reported increase in employment. This can be explained as a conscious response of such companies to the anticipated pressure of growth problems associated with sales increases – in this context, the correlation between sales and employment figures seems obvious, and is often accompanied by organizational growth. The most important observation, however, is that the problems associated with organizational growth are a valid construct, and one measurable by quantitative methods.
Key words: growth, problems, challenges, pressures, crisis

ORGANIZACYJNE PROBLEMY WZROSTU – KONSTRUKT I JEGO EMPIRYCZNA WERYFIKACJA

Streszczenie
Wzrost organizacji wiąże się z występowaniem napięć i problemów organizacyjnych. Nasilając się, mogą one doprowadzić do kryzysów, będących zagrożeniem dla egzystencji przedsiębiorstwa. Problematyka ta od dawna jest przedmiotem zainteresowania nauk o zarządzaniu, jednak stosunkowo niewiele o niej wiadomo; nie zweryfikowano nawet dotąd za pomocą metod ilościowych istnienia problemów wzrostu. Przedstawione analizy stanowią próbę wypełnienia tej luki. Badania przeprowadzono na próbie 172 polskich przedsiębiorstw średniej wielkości. Do pomiaru zależności użyto współczynników korelacji liniowej Pearsona i rangowej Spearmana, do pomiaru organizacyjnych problemów wzrostu skali opracowanej
przez autora, zawierającej 14 stwierdzeń, do których respondenci ustosunkowywali się za pomocą siedmiostopniowej skali Likerta (alfa Cronbacha = 0,92). Z dynamiką organizacyjnych problemów wzrostu korelują zarówno wzrosty sprzedaży, jak i zatrudnienia. Nieco zaskakujące są niektóre ujemne zależności, uzyskane w grupie przedsiębiorstw zwiększających zatrudnienie. Przyjęto, iż powodem tego zjawiska jest pożądane, w kontekście zapobiegania nasilaniu się problemów wzrostu, współwystępowanie w tej grupie wzrostu sprzedaży ze wzrostem zatrudnienia, któremu dodatkowo towarzyszy organizacyjny rozwój. Najważniejszym spostrzeżeniem wydaje się jednak fakt, iż za pomocą metod ilościowych wykazano
występowanie organizacyjnych problemów wzrostu.
Słowa kluczowe: wzrost, problemy, wyzwania,napięcia, kryzys
--------------------------------------------------

Marcin Soniewicki
COMPETITIVENESS OF TRADING COMPANIES – THE ROLE OF SELECTED KNOWLEDGE SOURCES

Abstract
Knowledge is currently crucial resource for every company that wants to become, and remain competitive. Unfortunately, its elements quickly become out of date. Enterprises need to constantly acquire or develop new knowledge in order to not be overtaken by competitors. Moreover, knowledge elements that are priceless for one kind of company might be useless for the other. That is why this article concentrates on the specific type of firms – wholesale and retail trading companies. During the quantitative research I have analyzed 240 such entities (1) regarding the intensity of use of twelve most popular, in the knowledge management literature, knowledge sources. The results show that the most intensively used are market related knowledge sources, like: customers, suppliers and competitors. Very important for this type of firms are also publications, external trainings and market research. Nevertheless, the key conclusion is the result of comparison of number of knowledge sources used by trading companies and their competitiveness index. It shows that the more knowledge sources such firms use, at least with average intensity, the more competitive they are.
Key words: trade, knowledge, knowledge management, competitiveness, competitive advantage

KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW HANDLOWYCH – ROLA WYBRANYCH ŹRÓDEŁ WIEDZY

Streszczenie
Wiedza jest obecnie kluczowym zasobem dla każdego rodzaju przedsiębiorstwa, które chce pozostać konkurencyjne. Niestety, jej elementy szybko stają się nieaktualne. Przedsiębiorstwa muszą stale pozyskiwać lub rozwijać nową wiedzę, aby nie zostać wyprzedzone przez konkurentów. Ponadto elementy wiedzy, które są bezcenne dla jednego rodzaju przedsiębiorstw, mogą być bezużyteczne dla innego. W związku z tym niniejszy artykuł koncentruje się na określonym rodzaju przedsiębiorstw – podmiotach zajmujących się sprzedażą – zarówno hurtową, jak i detaliczną. 240 tego rodzaju firm zostało przebadanych w ramach badania ilościowego (1). W ramach niniejszego artykułu sprawdzono poziom wykorzystania dwunastu źródeł wiedzy, najczęściej wymienianych przez autorów w literaturze dotyczącej zarządzania wiedzą. Wyniki pokazały, że analizowane przedsiębiorstwa najintensywniej wykorzystują takie źródła jak: klienci, dostawcy i konkurenci. Bardzo ważne są dla nich także publikacje, zewnętrzne szkolenia oraz badania rynku. Jednak kluczowym wnioskiem jest rezultat ostatniej analizy. Wynika z niej, że im więcej przedsiębiorstwa handlowe wykorzystują źródeł wiedzy, z przeciętną lub wyższą intensywnością, tym są one bardziej konkurencyjne.
Słowa kluczowe: handel, wiedza, zarządzanie wiedzą, konkurencyjność, przewaga konkurencyjna
--------------------------------------------------

Marian Hopej, Robert Kamiński, Katarzyna Tworek, Katarzyna Walecka-Jankowska, Anna Zgrzywa-Ziemak
COMMUNITY-ORIENTED CULTURE AND SIMPLE ORGANIZATIONAL STRUCTURE

Abstract
Simplicity has been (and still is) in opposition to the increasingly complex world of organizations. The paper focuses on the problem of simple structure soultions and it aims to define the role of organizational culture in simplifying organizational structures. Simple structures are recognized as those facilitating flexibility and adaptability in the complex, dynamic and unpredictable environment. Since the Ashby’s law, holding that complexity may be balanced by a different kind of complexity, is being questioned, the simplification of structures requires the development of specific mechanisms within the organization. The role of culture in shaping simple structural solutions is presented in the broader context of other factors (the results of empirical research are presented). Organizational culture stands as yet another instrument of coordination – s o far generally overlooked in the literature. The concept of community-oriented culture as crucial for simplifying structures is developed.
Key words: organizational structure, simplicity, organizational culture, community-oriented culture

KULTURA WSPÓŁDZIAŁANIA I PROSTOTA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

Streszczenie
Postulat prostoty stoi w opozycji do coraz bardziej złożonego świata współczesnych organizacji. Celem artykułu jest przedstawienie prostego rozwiązania strukturalnego oraz określenie roli kultury organizacyjnej w upraszczaniu struktur organizacyjnych. Proste struktury uznaje się za sprzyjające elastyczności i adaptacji w złożonym, dynamicznym i trudno przewidywalnym otoczeniu. Jako że kwestionowane jest tym samym sformułowane przez W. R. Ashby’ego i noszące jego imię prawo, które głosi, że każda różnorodność może być równoważona przez inną, upraszczanie struktur wymaga rozwijania specyficznych mechanizmów wewnątrz organizacji. W artykule przedstawiono rolę kultury w kształtowaniu prostych rozwiązań strukturalnych w kontekście szeregu innych czynników (przytoczono wyniki badań empirycznych). W ich świetle kultura organizacyjna jawi się jako istotny instrument koordynacji działań dotąd słabo dostrzegany w literaturze przedmiotu. Sformułowano koncepcję kultury współdzialania jako kluczowej dla upraszczania struktur organizacyjnych.
Słowa kluczowe: struktura organizacyjna, prostota, kultura organizacyjna, kultura współdziałania
--------------------------------------------------

Beata Skowron-Grabowska
ORGANIZATIONAL BEHAVIOR OF ENTERPRISES AND RELATIONAL CAPITAL

Abstract
The organizational behavior of enterprises constitutes a significant aspect in terms of economic theory and practice. This behavior translates to a multitude of varied areas of activities of enterprises. These areas are featured by activities aimed at the identification of the employees with the enterprise with the aim of strengthening a cohesive and positive image of the enterprise at hand. The process of change identified with Transorganizational Development has been taken into account in terms of organizational behavior for the enhancement of the efficiency of the enterprise. The basic aims of these processes are as follows: increasing the level of the quality of relations and the satisfaction of employees and the enterprise. The author introduced the hypothesis and verified them. In the paper it was assumed that relational capital has become a significant element in the business activities of enterprises that are subject to the challenges of a competitive market. In the paper relational capital was acknowledged to be an important resource in the strategies of enterprises. Indicating the significance of organizational behavior in terms of various aspects requires the expansion of the problematic issues to include organizational culture. The increasingly greater scope of organizational culture in an enterprise, as well as its specifics have been underlined in the last part of the paper.
Key words: organizational behavior, relational capital, enterprise

ZACHOWANIA ORGANIZACYJNE PRZEDSIĘBIORSTW A KAPITAŁ RELACYJNY

Streszczenie
Zachowania organizacyjne przedsiębiorstw stanowią istotne zagadnienie w teorii i w praktyce gospodarczej. Przekładają się one na wiele różnorodnych obszarów działalności przedsiębiorstw. Obszary te charakteryzują się działaniami zmierzającymi do identyfikacji pracowników z przedsiębiorstwem w celu umacniania spójnego i pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa. Opisując zachowania organizacyjne, uwzględniono procesy utożsamiane z rozwojem transorganizacyjnym, umożliwiającym poprawę efektywności przedsiębiorstwa. Procesy te mają na celu przede wszystkim zwiększanie poziomu jakości relacji między pracownikami i interesariuszami oraz uzyskanie satysfakcji z tych relacji. W artykule przedstawiono hipotezy i zweryfikowano je. Przyjęto, że kapitał relacyjny jest istotnym elementem działalności gospodarczej przedsiębiorstw podlegających wyzwaniom konkurencyjnego rynku. Uznano, że kapitał relacyjny jest ważnym zasobem wpływającym na strategie przedsiębiorstw. Dążąc do wskazania znaczenia zachowań organizacyjnych, w artykule poruszono zagadnienia problemowe wpływające na kulturę organizacyjną, która obecnie nabiera ważnych cech dla przedsiębiorstwa.
Słowa kluczowe: zachowania organizacyjne, kapitał relacyjny, przedsiębiorstwo