Polskie rolnictwo w XX wieku : produkcja i ludność

Main Article Content

Eugeniusz Gorzelak

Abstract

Polish agriculture has been changed in XX century very much. The percentage of the sawn acreage of the potatoes, rye and oats has been demished, but wheat, rape, barley, corn-maize has been increased. The yields of the main crops have been increased by tree times. The number of horses and sheeps has been radical demished, but the number of pigs increased. The productivity of house-hold animals has been almost three times increased. 2. Radical changes have been accured in the technical methods of the agricultural production. Living horse-power has been substituted for tractors and electric power the self-acting machines. 3. The percentage of the rural-population in the universal Polish community decreased, but deeper dimished the percentage of agricultural population, from the level about 70% before first world war to about 8% after 2000. Almost five times increased the farm-land per 1 person full employed in the agriculture. However, the agrarian everpopulation has been appeared in the whole XX century. This overpopulation was regionally differentiated very much. 4. The level of the material and cultural condition of agricultural population has been lower than non-agricultural population, due the income disparity. 5. The productivity of Polish agriculture increased by three times in the XX century, but still shows the lower level in comparison with the most developed word-countries. (original abstract)

Article Details

Section
Articles

References

J. Czyszkowska-Dąbrowska, T. Smoleński, Rozwój rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich perspektywy, PWRiL, Warszawa, 1976.

A. Czyżewski i A. Henisz-Matuszczak, Rolnictwo Unii Europejskiej i Polski, Studium porównawcze struktur wytwórczych i regulatorów rynków rolnych, Akademia Ekonomiczna, Poznań, 2004.

J.A. Gierowski, Historia Polski, 1764-1864, PWN, Warszawa, 1989.

E. Gorzelak, Dochody ludności rolniczej w Polsce w okresie 1955-1960, Państwowe Wydawnictwo naukowe, Warszawa, 1963.

E. Gorzelak, Dochody ludności w Polsce, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, 1990.

E. Gorzelak, Polityka agrarna PRL, Państwowe Wydawnictwo naukowe, Warszawa, 1980, wydanie II, 1987.

E. Gorzelak, Rolnictwo polskie przed i w trakcie transformacji ustrojowej. Studium przemian w sytuacji ekonomicznej, SGH – IRG, Nr 44, Warszawa 1995.

E. Gorzelak, Ekonomiczno-finansowe instrumenty polityki rolnej w Polsce w latach 1990-1997 kształtujące sytuację społeczno-ekonomiczną ludności rolniczej, SGH- IRG, nr 57, Warszawa, 1998.

W. Grabski, Materiały w sprawie włościańskiej, Warszawa, 1919.

St. Kieniewicz, Historia Polski, 1795-1918, PWN, Warszawa 1983.

F. Kolbusz, Ewolucja struktury agrarnej w rolnictwie polskim, w: Rolnictwo w trzydziestoleciu Polski Ludowej, praca zbiorowa pod redakcją Franciszka Kolbusza, PWRiL, Warszawa, 1974.

Z. Landau i J. Tomaszewski, Zarys historii gospodarczej 1918-1939, wyd. IV, Książka i Wiedza, Warszawa, 1981.

M. Mieszczankowski, Rolnictwo II Rzeczypospolitej, Książka i Wiedza, Warszawa, 1983.

M. Mieszczankowski, Struktura agrarna Polski Międzywojennej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1960.

Polska w Unii Europejskiej, Pakiet Edukacyjny, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, pod redakcją Joanny Gospodarczyk i Mirosława Sielatyckiego, Warszawa 2004.

J. Poniatowski, Przeludnienie wsi i rolnictwa, Warszawa 1935.

Problemy gospodarcze Drugiej Rzeczypospolitej, PWN, Warszawa 1989, Wojciech Roszkowski, III Rolnictwo i Leśnictwo.

T. Rychlik, w: Rolnictwo w trzydziestoleciu, Rolnictwo w trzydziestoleciu Polski Ludowej, praca zbiorowa pod redakcją Franciszka Kolbusza, PWRiL, Warszawa, 1974.

S. Rychliński, Na marginesie wędrówki do miast, Warszawa 1936.

T. Stpiczyński, Ludność rolnicza w latach 1950-1982, GUS, Studia i Prace, Warszawa 1984.

St. Szumski, Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, 2007.

Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski. Praca zespołowa pod kierunkiem T. Witka, IUNG, Puławy 1981.

Wieś w liczbach w Polsce Burżuazyjno - Obszarniczej i w Polsce Ludowej, Instytut Ekonomiki Rolnej, Wydanie II, Książka i Wiedza, Warszawa, 1954.

B. Zariko: Jajo i handel jajem, Warszawa 1938.

J. St. Zegar, Ludność rolnicza i gospodarstwa chłopskie w świetle powszechnego spisu rolnego 1996 roku, IERiGŻ, Studia i Monografie nr 88, Warszawa 1999 r.

J. St. Zegar. Źródła utrzymania rodzin związanych z rolnictwem, IERiGŻ, Studia i Monografie nr 133, Warszawa 2006.

J.St. Zegar, Dochody w rolnictwie w okresie transformacji i integracji Europejskiej, IERiGŻ, Warszawa, 2008.

A. Żabko-Potopowicz, Rolnictwo w Polsce, Warszawa, 1938.

L. Baj, T. Prusek, Nasza coraz droższa Europa, Gazeta Wyborcza, 1 czerwiec 2008.

Biuletyn Informacyjny, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Nr 1-2/2003r. pod nazwą: Polskie rolnictwo w UE.

E. Gorzelak, Przesłanki regionalizacji polityki rolnej, Wieś Współczesna, nr 4, Warszawa, 1989.

E. Gorzelak, Awans polskiego handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi w latach 2001-2007, Zeszyty Naukowe, WWSE im. Edwarda Wiszniewskiego z siedzibą w Warszawie, Nr 45, Warszawa 2008.

E. Gorzelak, Ewolucja Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe WWSE im Edwarda Wiszniewskiego z siedzibą w Warszawie, nr 48, Warszawa, 2008.

Handel zagraniczny produktami rolno – spożywczymi. Stan i perspektywy. Analizy rynkowe, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy, Agencja Rynku Rolnego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, kwiecień 2007 r.

Z. Jaworowski, Idzie zimno, Polityka nr 15 (2649) z dnia 12 kwietnia 2008 r.

St. Kowalczyk, Fundusze Unii Europejskiej w rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Warszawa 2007, Nr 3.

M. Kuźnicz, Świat coraz bliżej głodu, Gazeta Wyborcza, 11 kwietnia 2008 r.

P. Maciejewicz i K. Naszkowska, Inflacja 3,5%. Na razie, Gazeta Wyborcza, 4 grudnia 2007 r.

M. Mieszczankowski, Tendencje rozwoju produkcji rolnej w II Rzeczypospolitej, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Nr 6, Warszawa, 1979.

K. Naszkowska, UE wpuści amerykańskie zboże, Gazeta Wyborcza, 29 listopada 2007.

Polskie Rolnictwo w UE, Biuletyn Informacyjny, Wydanie specjalne, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Warszawa 2003, Nr 1-2/2003.

Popyt na żywność, Stan i perspektywy, Analizy rynkowe, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Agencja Rynku Rolnego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Nr 7, grudzień 2006.

J. Rajtar, Sprawność polskiego rolnictwa, Wieś Współczesna, Warszawa, 1987.

Rynek mleka. Stan i perspektywy, Analizy Rynkowe, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy, Agencja Rynku Rolnego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Październik 2008.

Rynek mięsa. Stan i perspektywy, Analizy Rynkowe, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Agencja Rynku Rolnego, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Październik 2007.

Rynek zbóż. Stan i perspektywy, Analizy rynkowe, Instytut Ekonomiki Rolnej – Państwowy Instytut Badawczy, Agencja Rynku Rolnego, Ministerstwo Rolnictwa i rozwoju Wsi, Nr 32, Warszawa, maj 2007 r.

B. Strużek, Źródła ekonomicznego postępu wsi i rozwoju rolnictwa, Wieś Współczesna, 1969.

B. Strużek, Kształtowanie się systemu socjalistycznej polityki agrarnej w PRL, w: Zmiany w czynnikach wytwórczych indywidualnej gospodarki chłopskiej w Polsce a efektywność gospodarowania, materiały na konferencję naukową Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Polityki Agrarnej SGGW – AR, Warszawa 1985.

B. Wieliczko, Ewolucja programów rozwoju wsi i rolnictwa współfinansowanych ze środków UE w okresie 2007-2013, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Warszawa 2007.

W rozwoju wsi i rolnictwa współfinansowanych ze środków UE w okresie 2007-2013, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Warszawa 2007.

Mały Rocznik Statystyczny, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 1939.

Mały Rocznik Statystyczny, Główny Urząd Statystyczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa, 1958.

Mały Rocznik Statystyczny, Główny Urząd Statystyczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa, 1975.

Mały Rocznik Statystyczny, Główny Urząd Statystyczny Polskiej Rzeczypospolitej, Warszawa, 2008.

Powszechny Spis Rolny 1900 r.

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań, Powszechny Spis Rolny 2002 r., GUS, Warszawa, 2003.

Rolnictwo i Gospodarka Żywnościowa 1986-1990, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1992.

Rolnictwo 2007 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 2008 r.

Rolniczy Rocznik Statystyczny 1945-1965, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa, 1966.

Rocznik Statystyczny GUS, 1946-2006.

Rolnictwo i Gospodarka Żywnościowa 1986-1990, Warszawa 1992.