Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania migracji wewnętrznych w Polsce w świetle metody drzew klasyfikacyjnych

Main Article Content

Stanisław Matusik
Michał Bernard Pietrzak
Justyna Wilk

Abstract

This paper analyses socio-economic determinants of migration flows between Polish sub-regions in the years 2008–2010 by using the classification trees (CART) method. Six explanatory variables are selected to determine migration, including GDP per capita, number of economic entities (firms) per 100 inhabitants, investment assets and tangible assets per capita, registered unemployment rate, as well as average monthly salary. The CART method is then used to build models explaining the classification of migration flows into four quartile-based categories. The results confirm that the classification of internal migration flows is strongly determined by socio-economic features, in particular the number of economic entities, investment assets per capita and the unemployment rate. The suburbanisation from cities to neighbouring sub-regions is clearly demonstrated. Better developed regions, especially the largest Polish cities, have the highest migration outflows as well as inflows, yet retain positive net migration. We argue that the proposed analytical approach enables to determine the multidimensional relationships between explanatory social-economic variables and the migration coefficients under study.

Article Details

How to Cite
Matusik, S., Pietrzak, M. B., & Wilk, J. (2012). Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania migracji wewnętrznych w Polsce w świetle metody drzew klasyfikacyjnych . Studia Demograficzne, (2(162), 3–28. Retrieved from https://econjournals.sgh.waw.pl/SD/article/view/2546
Section
Original research papers & review papers

References

[1] Bartel A.P., 1979, The Migration Decision: What Role Does Job Mobility Play?, “The American Economic Review”, vol. 69(5): 775–786.
[2] Bell M., Blake M., Boyle P., Duke-Williams O., Rees P., Stillwell J., Hugo G., 2002, Cross-national comparison of internal migration: issues and measures, “Journal of The Royal Statistical Society”, Series A – Statistics In Society, no. 165 (3), 435–464.
[3] Breiman L., Friedman, J.H., Olshen, R.A., Stone, C.J., 1984, Classification and Regression Trees, Wadsworth & Brooks/Cole Advanced Books & Software, Monterey CA.
[4] Burdziak A., 2011, Empiryczna weryfikacja efektów aglomeracji w polskich podregionach przy wykorzystaniu metod panelowych, [w:] J. Suchecka (red. nauk.), Ekonometria przestrzenna i regionalne analizy ekonomiczne, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, nr 253, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 41–54.
[5] Domański B., 2001, Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim – prawidłowości i uwarunkowania, [w:] Z. Zioło (red.), Problemy przemian struktur przemysłowych w procesie wdrażania reguł gospodarki rynkowej, „Prace Komisji Geografii i Przemysłu PTG”, nr 3, 51–59.
[6] Gatnar E., 1998, Symboliczne metody klasyfikacji danych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
[7] Gatnar E., 2001, Nieparametryczna metoda dyskryminacji i regresji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
[8] Gawryszewski A., 2005, Ludność Polski w XX wieku, Instytut Gospodarki i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
[9] Gołata E., 2012, Spis ludności i prawda, „Studia Demograficzne”, nr 1 (161), 23–55.
[10] GUS, 1928, Pierwszy Powszechny Spis Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 30 września 1921 roku: Miejsce urodzenia. Czas pobytu, Statystyka Polski, t. XXXVI, z. 2, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
[11] GUS, 1974, Przyczyny migracji wewnętrznych w 1974 r. Wyniki badania ankietowego. Tablice wynikowe, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
[12] GUS, 2004, Migracje długookresowe ludności w latach 1989–2002 na podstawie Ankiety Migracyjnej 2002, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
[13] Holzer J.Z., 2003, Demografia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
[14] Jennissen, R., 2007, Causality Chains in the International Migration Systems Approach, “Population Research and Policy Review”, no 26 (4), 411–436.
[15] Kopczewska K., 2010, Modele zmian stopy bezrobocia w ujęciu przestrzennym, „Wiadomości Statystyczne”, nr 5, 26–40.
[16] Korcelli P., 2000, Migration from Poland: recent trends and their evaluation, “Der Donauraum”, vol. 40, nr 1/2, 63–77 .
[17] Korcelli P., 2011, Obszary metropolitalne a funkcjonalne obszary wiejskie, [w:] S. Kaczmarek (red. nauk.), Miasto, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 43–50.
[18] Kordos J., 2004, Niektóre aspekty jakości w statystyce małych i średnich obszarów, [w:] A. Zeliaś (red.), Tradycje i obecne zadania statystyki w Polsce, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
[19] Kostrzewska J., Pawełek B., 2007, Analiza rynku pracy w ujęciu terytorialnym, „Wiadomości Statystyczne”, nr 10, 53–65.
[20] Kupiszewski M., 2001, Demograficzne aspekty wybranych prognoz migracji zagranicznych, [w:] Stępniak (red.), Swobodny przepływ pracowników w kontekście wejścia Polski do Unii Europejskiej. Zrozumieć negocjacje, Warszawa: UKIE, s. 73–98.
[21] Krugman P.R., 1997, Development, Geography, and Econonic Theory, MIT Press.
[22] Loh W.Y., Shih Y.S., 1997, Split Selection Methods for Classification Trees, „Statistica Sinica”, nr 7, 815–840.
[23] Loh W.Y., Vanichsetakul N., 1998, Tree-Structured Classification via Generalized Discriminant Analysis, „Journal of the American Statistical Association”, nr 83, 715–728.
[24] Lowry I.S., 1966, Migration and Metropolitan Growth: Two Analytical Models, Chandler Pub. Co., San Francisco.
[25] Matusik S., 2005a, Modeling a Level of Development in Malopolskie Using Decision Trees, “International Advances in Economic Research”, vol. 11(3), Springer Science+Business Media B.V., 343–344.
[26] Matusik S., 2005b, Migracje wewnętrzne i zagraniczne w gminach województwa małopolskiego w świetle społeczno-ekonomicznych modeli opartych na drzewach decyzyjnych, [w:] A. Orłowski (red.), Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych – V, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 208–222.
[27] Matusik S., 2006, Bezrobocie w gminach województwa małopolskiego w 2002 r., [w:] A. Orłowski (red.), Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych – VI, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 205–213.
[28] Matusik S., 2007, Demographic Factors in Economic Development Models for the Malopolskie Communes in 2002, [w:] W. Welfe, P. Wdowiński (red.), Modelling Economies in Transition 2006, AMFET Monographs, Łódź, 153–169.
[29] Matusik S., 2008, Kształtowanie się stopy bezrobocia w gminach woj. małopolskiego, „Wiadomości Statystyczne”, nr 1, 60–72.
[30] Matusik S., 2011, Ekonometryczne modele zmian stopy bezrobocia rejestrowanego w Polsce oraz w woj. małopolskim w latach 1997–2009, [w:] J. Suchecka (red. nauk.), Ekonometria przestrzenna i regionalne analizy ekonomiczne, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, nr 253, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 199–213.
[31] Müller-Frączek I., Pietrzak M.B., 2011, Analiza stopy bezrobocia w Polsce z wykorzystaniem przestrzennego modelu MESS, [w:] J. Suchecka (red. nauk.), Ekonometria przestrzenna i regionalne analizy ekonomiczne, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, nr 253, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 115–223.
[32] Okólski, M., 2002, Przemiany ludnościowe w Polsce w perspektywie minionego stulecia, [w:] M. Marody (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe „Scholar” Sp. z o.o., Warszawa, 26–68.
[33] Okólski M., 2005, Demografia, Wydawnictwo Naukowe „Scholar” Sp. z o.o., Warszawa.
[34] Pabiańska P., 2011, Czynniki ekonomiczne w analizie zjawiska migracji pomiędzy województwami w Polsce, [w:] M. Jewczak, A. Żółtaszek (red. nauk.), Ekonometria przestrzenna i regionalne analizy ekonometryczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 159–172.
[35] Paradysz J., 2004, Zasilanie publicznej statystyki regionalnej za pomocą estymacji dla małych obszarów w perspektywie wykorzystania rejestrów administracyjnych, „Wiadomości Statystyczne”, nr 3, 1–14.
[36] Paradysz J., 2009, Ocena dobroci estymacji dla małych obszarów, [w:] E. Gołata (red.), Metody i źródła pozyskiwania informacji w statystyce publicznej, Zeszyt Naukowy WIGE nr 128, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań, 17–28.
[37] Pietrzak M., Wilk J., Matusik S., 2013, Gravity model as a tool for internal migration analysis in Poland in 2004–2010, [w:] J. Pociecha (red.), Quantitative Methods for Modelling and Forecasting Economic Processes, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków (w druku).
[38] Pietrzak M., Żurek M., Matusik S., Wilk J., 2012, Application of Structural Equation Modeling for analysing internal migration phenomena in Poland, „Przegląd Statystyczny”, tom 59, nr 4, 487–503.
[39] Potrykowska A., 2009, Migracje zagraniczne a polityka rodzinna w Polsce, [w:] Migracje zagraniczne a polityka rodzinna, „Biuletyn RPO” – Materiały nr 66, 17–46.
[40] Ravenstein E.G., 1885, The laws of migration, “Journal of the Royal Statistical Society”, vol. 46, 167–235.
[41] Rees P., Kupiszewski M., 1999, Internal Migration and Regional Population Dynamics in Europe: a Synthesis, Strasbourg: Council of Europe Publishing.
[42] Reszke I., 1999, Wobec bezrobocia: opinie i stereotypy, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice.
[43] Sasin M., 2011, Główne determinanty migracji stałych w Polsce w latach 2003–2008, [w:] J. Suchecka (red. nauk.), Ekonometria przestrzenna i regionalne analizy ekonomiczne, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, nr 253, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 85–98.
[44] Shlien S., 1990, Multiple Binary Decision Tree Classifiers, „The Journal of the Pattern Recognition Society”, vol. 23, 757–763.
[45] Słodczyk J., 2000, Natężenie i kierunki przepływów migracyjnych na Śląsku opolskim, [w:] D. Szymańska (red.), Procesy i formy ruchliwości przestrzennej ludności w okresie przemian ustrojowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 135–144.
[46] Stefanowski J., Wilk Sz., 2008, Selective Pre-processing of Imbalanced Data for Improving Classification Performance, [in:] I.Y. Song, J. Eder, T. Nguyen (eds.), Data Warehousing and Knowledge Discovery, “Lecture Notes in Computer Science”, vol. 5182, 283–292.
[47] Sztanderska U., 2006, Strukturalne źródła lokalnego bezrobocia, „Olympus”, nr 2, 61–71.
[48] Szymańska D., Hołowiecka B., 2000, Ruch wędrówkowy ludności i jego zasięg oddziaływania na przykladzie miasta Bydgoszczy i Torunia, [w:] D. Szymańska (red.), Procesy i formy ruchliwości przestrzennej ludności w okresie przemian ustrojowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 217–226.
[49] Śleszyński P., 2004, Regionalne różnice pomiędzy liczbą ludności według Narodowego Spisu Powszechnego w 2002 roku i szacowaną na podstawie ewidencji bieżącej, „Studia Demograficzne”, nr 1 (145), 93–103.
[50] Śleszyński P., 2007, Zmiany liczby bezrobotnych w gminach, „Wiadomości Statystyczne”, nr 2, 55–67.
[51] Śleszyński P., 2011, Oszacowanie rzeczywistej liczby ludności gmin województwa mazowieckiego z wykorzystaniem danych ZUS, „Studia Demograficzne”, nr 2 (160), 35–57.
[52] Tokarski T., 2010, Regionalne zróżnicowanie bezrobocia w Polsce, „Wiadomości Statystyczne”, nr 5, 41–55.
[53] Zborowski A., 2005, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu i transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa), Wydawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
[54] Zborowski A., Soja M., 2009, Demograficzne uwarunkowania rewitalizacji w miastach polskich, [w:] Zborowski (red.), Demograficzne i społeczne uwarunkowania rewitalizacji miast w Polsce, Rewitalizacja Miast Polskich, t. V, Wydawnictwo Instytut Rozwoju Miast, Kraków, 13–60.
[55] Zdrojewski E., 2000, Regiony o chrakterze napływowym i odpływowym w Polsce, [w:] D. Szymańska (red.), Procesy i formy ruchliwości przestrzennej ludności w okresie przemian ustrojowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 159–168.