Inteligencja na przestrzeni stu lat istnienia państwa polskiego
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Trudna droga, którą przeszła inteligencja polska od swoich początków aż po czasy współczesne, nauczyła ją strategii przetrwania. Kult wykształcenia, poczucie obowiązku względem innych i odpowiedzialności za państwo pozwoliły jej zapisać się trwale w historii walki o utrzymanie substancji narodowej w różnych okresach. Nawet bardzo osłabiona podczas ostatniej wojny zdołała w latach PRL-u zachować własną tożsamość i stać się wzorem do naśladowania dla „nowej” inteligencji. Po roku 1989, w warunkach tworzącego się w Polsce kapitalizmu, przeszła na pozycje tzw. autorytetów, osób godnych publicznego zaufania i potrafiących myśleć samodzielnie oraz, coraz częściej, bardzo przedsiębiorczych. W nowoczesnym społeczeństwie kapitalistycznym (przez jego część być może nieuświadomiona) jest więc miejsce i potrzeba trwania przez inteligencję przy swoich zasadach i wartościach, które mają pomóc społeczeństwu odnaleźć się w zmieniającym się ciągle świecie.
Downloads
Article Details
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Bibliografia
2. Borucki A., Kariery zawodowe i postawy społeczne inteligencji w PRL 1945‒1959, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław‒Warszawa‒Kraków 1967.
3. Buchner-Jeziorska A., W poszukiwaniu klasy średniej – Przekształcenia postsocjalistycznej struktury społecznej, [in:] A. Buchner-Jeziorska, Socjologiczna historia polskiej transformacji. Wybór tekstów, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2013.
4. Chałasiński J., Przeszłość i przyszłość inteligencji polskiej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1997.
5. Chałasiński J., Społeczna genealogia inteligencji polskiej, Czytelnik, Warszawa 1946.
6. Cywiński B., Rodowody niepokornych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
7. Domański H., Hierarchie i bariery społeczne w latach dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo Instytutu Spraw Publicznych, Warszawa 2000.
8. Domański H., Polska klasa średnia, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2012.
9. Domański H., Społeczeństwa klasy średniej, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1994.
10. Domański H., Sawiński Z., Wzory prestiżu a struktura społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław‒Warszawa‒Kraków 1991.
11. Elity władzy w Polsce a struktura społeczna w latach 1956‒1981, P. Wójcik, (Ed.), Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Warszawa 1994.
12. Fenomen „Solidarności” i zmiana ustroju. Polacy 1980‒2011, W. Adamski, (Ed.) Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2014.
13. Gella A., The Life and Death of the Old Polish Intelligentsia, “,Slavic Review”, 1971, 30 (1).
14. Gryko Cz., Józef Chałasiński. Socjologiczna teoria kultury, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1989.
15. Inteligencja. Między tradycją a wyzwaniami współczesności, J. Mikułowski-Pomorski, (Ed.), Wydawnictwo AE in Kraków, Kraków 2005.
16. Inteligencja w Polsce. Specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia?, H. Domański, (Ed.), Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2008.
17. Janowski M., Narodziny inteligencji 1750‒1831, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2008.
18. Jedlicki J., Błędne koło 1832‒1864, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2008.
19. Kozłowski H., Dylematy polskiej inteligencji, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1981.
20. Krasuski J., Tajne szkolnictwo polskie w okresie okupacji hitlerowskiej 1939‒1945, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977.
21. Kulas P., Inteligenckość zaprzeczona. Etos i tożsamość młodych inteligenckich elit, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017.
22. Kurczewska J., term “inteligencja”, [in:] Encyklopedia socjologii, vol. 1, Oficyna Naukowa, Warszawa 1998.
23. Łuczak Cz., Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1979.
24. Majewski P., Wojna i kultura. Instytucje kultury polskiej w okupacyjnych realiach Generalnego Gubernatorstwa 1939‒1945, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005.
25. Micińska M., Inteligencja na rozdrożach 1864‒1918, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2008.
26. Matuszak G., Inteligencja a nowa klasa średnia w Polsce, Oficyna Bibliofilów, Łódź 1994.
27. Mokrzycki E., Dziedzictwo realnego socjalizmu, interesy grupowe i poszukiwania nowej utopii, [in:] Przełom i wyzwanie. Pamiętnik VIII Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego Toruń 19‒22.09.1990, Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa‒Toruń 1991.
28. Nałęcz D., Sen o władzy. Inteligencja wobec niepodległości, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
29. Od inteligencji do postinteligencji. Wątpliwa hegemonia, P. Kulas, P. Śpiewak, (Ed.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2018, p. 27.
30. Palska H., Bieda i dostatek. O nowych stylach życia w Polsce końca lat dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2002.
31. Palska H., Casting off the coat of Konrad: Polish intelligentsia in the era of system transformation, “Studies in East European Thought” 2009, 61.
32. Palska H., Nowa inteligencja w Polsce Ludowej. Świat przedstawień i elementy rzeczywistości, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1994.
33. Problemy gospodarcze Trzeciej Rzeczypospolitej, A. Jarosz-Nojszewska, (Ed.) Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2017.
34. Sdvižkov D., Epoka inteligencji. Historia porównawcza warstwy wykształconej w Europie, Instytut Historii PAN, Warszawa 2011.
35. Sieradzki S., Niemiecki koń trojański, https://www.wprost.pl/49330/Niemiecki-kon-trojanski
36. Smoczyński R., Zarycki T., Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017.
37. Szacka B., Sawisz A., Czas przeszły i pamięć społeczna. Przemiany świadomości historycznej inteligencji polskiej 1965‒1988, Instytut Socjologii, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1990.
38. Szacka B., Przeszłość w świadomości inteligencji polskiej, Wydawnictwa UW, Warszawa 1983.
39. Szczepański J., Inteligencja i społeczeństwo, Książka i Wiedza, Warszawa 1957.
40. Szczepański J., Odmiany czasu teraźniejszego, Książka i Wiedza, Warszawa 1971.
41. Turski R., Dynamika przemian społecznych w Polsce, Wiedza Powszechna, Warszawa 1961.
42. Wójcik Z., Rozwój pojęcia inteligencji, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław‒ Warszawa‒Kraków 1962.
43. Zarycki T., Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i Rosji, Wydawnictwa UW, Warszawa 2008.
44. Zienkowska K., O prekursorach inteligencji polskiej uwag kilka, [in:] Inteligencja polska w XIX i XX wieku, R. Czepulis-Rastenis, (Ed.), vol. V, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
45. Żarnowski J., Inteligencja 1918‒1945. Apogeum i klęska elity społecznej, [in:] Inteligencja polska XIX i XX wieku. Materiały z wystawy i sesji naukowej, A. Garlicka, J. Jedlicki, (Eds.), PTH – Galeria Sztuki Współczesnej Zachęta, Warszawa 1997.
46. Żarnowski J., O inteligencji polskiej lat międzywojennych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1965.
47. Żarnowski J., Społeczeństwo i klasy, [in:] Polska odrodzona 1918‒1939. Państwo, społeczeństwo, kultura, J. Tomicki, (Ed.) Wiedza Powszechna, Warszawa 1988.
48. Żarnowski J., Społeczeństwo Polski międzywojennej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1969.
49. Żarnowski J., Struktura społeczna inteligencji w Polsce w latach 1918‒1939, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1964.