Ocena roli usług ekosystemów miejskich w zrównoważonym rozwoju lokalnym
Main Article Content
Abstrakt
Ecosystem services are an important framework for linking ecological infrastructure to urban social infrastructure, which can benefit people and ecosystems. Designing, planning and managing of complex urban systems for health and wellbeing requires urban ecosystems that are both immune to systemic changes and managed sustainably. Literature review reveals that so far only several researchers have focused on urban ecosystem services (UES). The paper aims at assessing the importance of ecosystem services at the local level with an emphasis on urbanized areas. The basic conditions and barriers to the implementation of the concept of ecosystem services in the EU policy and local development have also been identified. The paper also presents solutions concerning the creation of integrated systems of providing such services by local governments and their monitoring.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
Jak cytować
Lorek, E., Lorek, A., & Słupik, S. (2018). Ocena roli usług ekosystemów miejskich w zrównoważonym rozwoju lokalnym. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia I Prace, (1), 145–162. https://doi.org/10.33119/KKESSiP.2018.1.8
Numer
Dział
Dział główny
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Bibliografia
Biznes ekologiczny. Ekorynek, ekokonsument, ekostrategie gmin, red. E. Lorek, Wydawnictwo UE w Katowicach, Katowice 2015.
Boyd J., Banzhaf S., What are ecosystem services? The need for standardized environmental accounting units, „Ecological Economics” Vol. 63 (2–3), 2007.
Braat L. C., Ecosystem services: the ecology and economics of current debates, „Ekonomia i Środowisko” nr 51, 2014.
Chee Y. E., An ecological perspective on the valuation of ecosystem services, „Biological Conservation” No. 120, 2004.
Costanza R., Ecosystem services: Multiple classification systems are needed, „Biological Conservation” No. 141, 2008.
Costanza R., d’Arge R., de Groot R., Farber S., Grasso M., Hannon B., Limburg K., Naeem S., O’Neill R.V., Paruelo J., Raskin R. G., Sutton P., van den Belt M., The value of the world’s ecosystem services and natural capital, „Nature” Vol. 387,1997.
Costanza R., de Groot R., Sutton P., van der Ploeg S., Anderson S. J., Kubiszewski I., Farber S., Turner R. K., Changes in the global value of ecosystem services, „Global Environmental Change” No. 26, 2014.
Degórski M., Solon J., Ecosystem services as a factor strengthening regional development trajectory, „Ekonomia i Środowisko” nr 51, 2014.
de Groot R. S., Wilson M.A., Boumans R. M. J., A typology for the classification, description and valuation of ecosystem functions, goods and services, „Ecological Economics” No. 41, 2002.
Ecosystems and human well-being: Synthesis, Millennium Ecosystem Assessment, Island Press, Washington, D. C. 2005.
Ehrlich P. R., Ehrlich A. H., Extinction: the causes and consequences of the disappearance of species, Random House, New York 1981.
Elmqvist T., Setälä H., Handel S. N., van der Ploeg S., Aronson J., Blignaut J. N., Gómez-Baggethun E., Nowak D. J., Kronenberg J., de Groot R., Benefits of restoring ecosystem services in urban areas, „Current Opinion in Environmental Sustainability” Vol. 14, 2015.
European Social Progress Index, http://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/ maps/social_progress
Famielec J., Benefits from Ecosystem Services versus Measures of Socioeconomic Development, „Ekonomia i Środowisko” nr 51, 2014.
Farber S., Constanza R., Childers D. L., Erickson J., Gross K., Grove M., Kahn C. S., Pinced S., Troy A., Warren P., Wilson M., Linking ecology and economics for ecosystem management, „Bioscience” No. 56, 2006.
Fisher B., Bateman I., Turner R. K., Valuing Ecosystem Services: Benefits, Values, Space and Time, The United Nations Environment Programme, January2011.
Fisher B., Turner R. K., Ecosystem services: Classification for valuation, „Biological Conservation” No. 141, 2008.
Folke C., Carpenter S., Walker B., Scheffer M., Elmqvist T., Gunderson L., Holling C. S., Regime shifts, resilience, and biodiversity in ecosystem management, „Annual Review of Ecology Evolution and Systematics” Vol. 35, 2004.
Fundacja Sendzimira, http://sendzimir.org.pl/
Giergiczny M., Kronenberg J., Jak wycenić wartość przyrody w mieście? Wycena drzew przyulicznych w centrum Łodzi, [w:] Przyroda w mieście. Usługi ekosystemów – niewykorzystany potencjał miast. Polski poradnik TEEB dla miast, red. T. Bergier, J. Kronenberg, S. „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 3, Fundacja Sendzimira, Kraków 2012.
Gómez-Baggethun E., Gren Å., Barton D. N., Langemeyer J., McPhearson T., O’Farrell P., Andersson E., Hamstead Z., Kremer P., Urban ecosystem services, [w:] Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportunities, red. T. Elmqvist, M. Fragkias, J. Goodness, B. Güneralp, P. J. Marcotullio, R. I. McDonald, S. Parnell, M. Schewenius, M. Sendstad, K. C. Seto, Springer, Dordrecht–Heidelberg–New York– –London 2013.
Graczyk A., Świadczenia ekosystemów jako dobra ekonomiczne, „Ekonomia i Środowisko” nr 1 (37), 2010.
Grimm N. B., Faeth S. H., Gołubiewski N. E., Redman C. L., Wu J., Bai X., Briggs J. M., Global change and the ecology of cities, „Science” 319, 2008.
Guidelines for Berlin Green module (BAF), Nov. 8, 2016, http://ecodistr-ict.eu/wiki/berlin-green-module-baf/
Guidelines for Stockholm Green module (GYF), Nov. 10, 2016, http://ecodistr-ict.eu/ wiki/stockholm-green/
Haase D., Larondelle N., Andersson E., Artmann M., Borgström S., Breuste J., Gomez-Baggethun E., Gren Å., Hamstead Z., Hansen R., Kabisch N., Kremer P., Langemeyer J., Lorance Rall E., McPhearson T., Pauleit S., Qureshi S., Schwarz N., Voigt A., Wurster D., Elmqvist T., A Quantitative Review of Urban Ecosystem Service Assessments: Concepts, Models, and Implementation, „Ambio” 43 (4), 2014.
Haines-Young R., Potschin M., Common International Classification of Ecosystem Services (CICES): Consultation on Version 4, August–December 2012, EEA 2013.
Kazmierczak A., Carter J., Adaptation to climate change using green and blue infrastructure. A database of case studies, 2010, http://www.mcrit.com/ADJUNTS/ciutats_sostenibles/berlin2.pdf
Lorek A., Polityka zrównoważonego rozwoju gmin śląskich, „Zeszyty Naukowe UE w Krakowie” nr 1 (961), 2017.
Lorek E., Lorek A., Ochrona usług ekosystemów jako komponent polityki spójności i zrównoważonego rozwoju miast śląskich, „Optimum. Studia Ekonomiczne” nr 1 (79), 2016.
Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services. An analytical framework for ecosystem assessments under Action 5 of the EU Biodiversity Strategy to 2020. Technical Report – 2013–067, European Commission 2013.
Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services. Urban ecosystems 4th Report. Technical Report – 2016–102, European Commission 2016.
Mizgajski A., Świadczenia ekosystemów jako rozwijające się pole badawcze i aplikacyjne, „Ekonomia i Środowisko” nr 1 (37), 2010.
Mizgajski A., Bernaciak A., Kronenberg J., Roo-Zielińska E., Solon J., Śleszyński J., Development of the ecosystem services approach in Poland, „Ekonomia i Środowisko” nr 51, 2014.
Mizgajski A., Stępniewska M., Koncepcja świadczeń ekosystemów a wdrażanie zrównoważonego rozwoju, [w:] Ekologiczne problemy zrównoważonego rozwoju, red. D. Kiełczewski, B. Dobrzańska, Wydawnictwo WSE w Białymstoku, Białystok 2009.
Pickett S. T. A., Cadenasso M. L., Grove J. M., Nilon C. H., Pouyat R. V., Zipperer W. C., Costanza R., Urban ecological systems: linking terrestrial ecological, physical, and socioeconomic components of metropolitan areas, „Annual Review of Ecology Evolution and Systematics” Vol. 32, 2001.
Polityka zrównoważonego rozwoju gmin polskich. Studium przypadku woj. podlaskiego, wielkopolskiego i śląskiego, red. A. Lorek, A. Rączaszek, Wydawnictwo UE w Katowicach, Katowice 2016.
Poradnik TEEB dla miast: usługi ekosystemów w gospodarce miejskiej, Fundacja Sendzimira, Kraków 2011.
Poskrobko B., Usługi środowiska jako kategoria ekonomii zrównoważonego rozwoju, „Ekonomia i Środowisko” nr 1 (37), 2010.
Przyroda w mieście – rozwiązania, red. T. Bergier, J. Kronenberg, P. Lisicki, S. „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 4, Fundacja Sendzimira, Kraków 2013.
Przyroda w mieście. Usługi ekosystemów – niewykorzystany potencjał miast. Polski poradnik TEEB dla miast, red. T. Bergier, J. Kronenberg, S. „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 3, Fundacja Sendzimira, Kraków 2012.
Solon J., Koncepcja „Ecosystem Services” i jej zastosowania w badaniach ekologiczno-krajobrazowych, 2008, http://www.paek.ukw.edu.pl/wydaw/vol21/3_Solon_Koncepcja_ Ecosystem_ Services.pdf
Środowisko Europy 2015 – Stan i prognozy: Synteza, Europejska Agencja Środowiska, Kopenhaga 2015.
The Economics of Ecosystems and Biodiversity Ecological and Economic Foundations, red. P. Kumar, Earthscan, London and Washington 2010.
Urban Agenda for the EU, Pact of Amsterdam, Agreed at the Informal Meeting of EU Ministers Responsible for Urban Matters on 30 May 2016 in Amsterdam, The Netherlands, http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/policy/themes/urban-development/ agenda/pact-of-amsterdam.pdf
Wallace K. J., Classification of ecosystem services: problems and solutions, „Biological Conservation” No. 139, 2007.
Woda w mieście, red. T. Bergier, J. Kronenberg, I. Wagner, S. „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 5, Fundacja Sendzimira, Kraków 2014.
Żylicz T., Wycena usług ekosystemów. Przegląd wyników badań światowych, „Ekonomia i Środowisko” nr 1 (37),2010.
Boyd J., Banzhaf S., What are ecosystem services? The need for standardized environmental accounting units, „Ecological Economics” Vol. 63 (2–3), 2007.
Braat L. C., Ecosystem services: the ecology and economics of current debates, „Ekonomia i Środowisko” nr 51, 2014.
Chee Y. E., An ecological perspective on the valuation of ecosystem services, „Biological Conservation” No. 120, 2004.
Costanza R., Ecosystem services: Multiple classification systems are needed, „Biological Conservation” No. 141, 2008.
Costanza R., d’Arge R., de Groot R., Farber S., Grasso M., Hannon B., Limburg K., Naeem S., O’Neill R.V., Paruelo J., Raskin R. G., Sutton P., van den Belt M., The value of the world’s ecosystem services and natural capital, „Nature” Vol. 387,1997.
Costanza R., de Groot R., Sutton P., van der Ploeg S., Anderson S. J., Kubiszewski I., Farber S., Turner R. K., Changes in the global value of ecosystem services, „Global Environmental Change” No. 26, 2014.
Degórski M., Solon J., Ecosystem services as a factor strengthening regional development trajectory, „Ekonomia i Środowisko” nr 51, 2014.
de Groot R. S., Wilson M.A., Boumans R. M. J., A typology for the classification, description and valuation of ecosystem functions, goods and services, „Ecological Economics” No. 41, 2002.
Ecosystems and human well-being: Synthesis, Millennium Ecosystem Assessment, Island Press, Washington, D. C. 2005.
Ehrlich P. R., Ehrlich A. H., Extinction: the causes and consequences of the disappearance of species, Random House, New York 1981.
Elmqvist T., Setälä H., Handel S. N., van der Ploeg S., Aronson J., Blignaut J. N., Gómez-Baggethun E., Nowak D. J., Kronenberg J., de Groot R., Benefits of restoring ecosystem services in urban areas, „Current Opinion in Environmental Sustainability” Vol. 14, 2015.
European Social Progress Index, http://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/ maps/social_progress
Famielec J., Benefits from Ecosystem Services versus Measures of Socioeconomic Development, „Ekonomia i Środowisko” nr 51, 2014.
Farber S., Constanza R., Childers D. L., Erickson J., Gross K., Grove M., Kahn C. S., Pinced S., Troy A., Warren P., Wilson M., Linking ecology and economics for ecosystem management, „Bioscience” No. 56, 2006.
Fisher B., Bateman I., Turner R. K., Valuing Ecosystem Services: Benefits, Values, Space and Time, The United Nations Environment Programme, January2011.
Fisher B., Turner R. K., Ecosystem services: Classification for valuation, „Biological Conservation” No. 141, 2008.
Folke C., Carpenter S., Walker B., Scheffer M., Elmqvist T., Gunderson L., Holling C. S., Regime shifts, resilience, and biodiversity in ecosystem management, „Annual Review of Ecology Evolution and Systematics” Vol. 35, 2004.
Fundacja Sendzimira, http://sendzimir.org.pl/
Giergiczny M., Kronenberg J., Jak wycenić wartość przyrody w mieście? Wycena drzew przyulicznych w centrum Łodzi, [w:] Przyroda w mieście. Usługi ekosystemów – niewykorzystany potencjał miast. Polski poradnik TEEB dla miast, red. T. Bergier, J. Kronenberg, S. „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 3, Fundacja Sendzimira, Kraków 2012.
Gómez-Baggethun E., Gren Å., Barton D. N., Langemeyer J., McPhearson T., O’Farrell P., Andersson E., Hamstead Z., Kremer P., Urban ecosystem services, [w:] Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportunities, red. T. Elmqvist, M. Fragkias, J. Goodness, B. Güneralp, P. J. Marcotullio, R. I. McDonald, S. Parnell, M. Schewenius, M. Sendstad, K. C. Seto, Springer, Dordrecht–Heidelberg–New York– –London 2013.
Graczyk A., Świadczenia ekosystemów jako dobra ekonomiczne, „Ekonomia i Środowisko” nr 1 (37), 2010.
Grimm N. B., Faeth S. H., Gołubiewski N. E., Redman C. L., Wu J., Bai X., Briggs J. M., Global change and the ecology of cities, „Science” 319, 2008.
Guidelines for Berlin Green module (BAF), Nov. 8, 2016, http://ecodistr-ict.eu/wiki/berlin-green-module-baf/
Guidelines for Stockholm Green module (GYF), Nov. 10, 2016, http://ecodistr-ict.eu/ wiki/stockholm-green/
Haase D., Larondelle N., Andersson E., Artmann M., Borgström S., Breuste J., Gomez-Baggethun E., Gren Å., Hamstead Z., Hansen R., Kabisch N., Kremer P., Langemeyer J., Lorance Rall E., McPhearson T., Pauleit S., Qureshi S., Schwarz N., Voigt A., Wurster D., Elmqvist T., A Quantitative Review of Urban Ecosystem Service Assessments: Concepts, Models, and Implementation, „Ambio” 43 (4), 2014.
Haines-Young R., Potschin M., Common International Classification of Ecosystem Services (CICES): Consultation on Version 4, August–December 2012, EEA 2013.
Kazmierczak A., Carter J., Adaptation to climate change using green and blue infrastructure. A database of case studies, 2010, http://www.mcrit.com/ADJUNTS/ciutats_sostenibles/berlin2.pdf
Lorek A., Polityka zrównoważonego rozwoju gmin śląskich, „Zeszyty Naukowe UE w Krakowie” nr 1 (961), 2017.
Lorek E., Lorek A., Ochrona usług ekosystemów jako komponent polityki spójności i zrównoważonego rozwoju miast śląskich, „Optimum. Studia Ekonomiczne” nr 1 (79), 2016.
Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services. An analytical framework for ecosystem assessments under Action 5 of the EU Biodiversity Strategy to 2020. Technical Report – 2013–067, European Commission 2013.
Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services. Urban ecosystems 4th Report. Technical Report – 2016–102, European Commission 2016.
Mizgajski A., Świadczenia ekosystemów jako rozwijające się pole badawcze i aplikacyjne, „Ekonomia i Środowisko” nr 1 (37), 2010.
Mizgajski A., Bernaciak A., Kronenberg J., Roo-Zielińska E., Solon J., Śleszyński J., Development of the ecosystem services approach in Poland, „Ekonomia i Środowisko” nr 51, 2014.
Mizgajski A., Stępniewska M., Koncepcja świadczeń ekosystemów a wdrażanie zrównoważonego rozwoju, [w:] Ekologiczne problemy zrównoważonego rozwoju, red. D. Kiełczewski, B. Dobrzańska, Wydawnictwo WSE w Białymstoku, Białystok 2009.
Pickett S. T. A., Cadenasso M. L., Grove J. M., Nilon C. H., Pouyat R. V., Zipperer W. C., Costanza R., Urban ecological systems: linking terrestrial ecological, physical, and socioeconomic components of metropolitan areas, „Annual Review of Ecology Evolution and Systematics” Vol. 32, 2001.
Polityka zrównoważonego rozwoju gmin polskich. Studium przypadku woj. podlaskiego, wielkopolskiego i śląskiego, red. A. Lorek, A. Rączaszek, Wydawnictwo UE w Katowicach, Katowice 2016.
Poradnik TEEB dla miast: usługi ekosystemów w gospodarce miejskiej, Fundacja Sendzimira, Kraków 2011.
Poskrobko B., Usługi środowiska jako kategoria ekonomii zrównoważonego rozwoju, „Ekonomia i Środowisko” nr 1 (37), 2010.
Przyroda w mieście – rozwiązania, red. T. Bergier, J. Kronenberg, P. Lisicki, S. „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 4, Fundacja Sendzimira, Kraków 2013.
Przyroda w mieście. Usługi ekosystemów – niewykorzystany potencjał miast. Polski poradnik TEEB dla miast, red. T. Bergier, J. Kronenberg, S. „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 3, Fundacja Sendzimira, Kraków 2012.
Solon J., Koncepcja „Ecosystem Services” i jej zastosowania w badaniach ekologiczno-krajobrazowych, 2008, http://www.paek.ukw.edu.pl/wydaw/vol21/3_Solon_Koncepcja_ Ecosystem_ Services.pdf
Środowisko Europy 2015 – Stan i prognozy: Synteza, Europejska Agencja Środowiska, Kopenhaga 2015.
The Economics of Ecosystems and Biodiversity Ecological and Economic Foundations, red. P. Kumar, Earthscan, London and Washington 2010.
Urban Agenda for the EU, Pact of Amsterdam, Agreed at the Informal Meeting of EU Ministers Responsible for Urban Matters on 30 May 2016 in Amsterdam, The Netherlands, http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/policy/themes/urban-development/ agenda/pact-of-amsterdam.pdf
Wallace K. J., Classification of ecosystem services: problems and solutions, „Biological Conservation” No. 139, 2007.
Woda w mieście, red. T. Bergier, J. Kronenberg, I. Wagner, S. „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” nr 5, Fundacja Sendzimira, Kraków 2014.
Żylicz T., Wycena usług ekosystemów. Przegląd wyników badań światowych, „Ekonomia i Środowisko” nr 1 (37),2010.