Czy koncepcja kapitalizmu patchworkowego pasuje do polskiego przypadku? Odpowiedź na recenzję Marka Garbicza
Main Article Content
Abstract
Artykuł zawiera odpowiedź na krytyczną recenzję nowej konceptualizacji kapitalizmu patchworkowego sporządzoną przez Marka Garbicza, zamieszczoną w tym samym numerze WFES. Autorzy polemizują w nim z fundamentalnym dla całej linii rozumowania recenzenta przekonaniem, że kompletny obraz powstałego w Polsce i krajach EŚW kapitalizmu postkomunistycznego zawiera
wprowadzona do obiegu naukowego przez Nölkego i Vliegentharta w 2009 r. koncepcja „zależnej gospodarki rynkowej” i że nic nowego nie da się już do tego obrazu dodać. Wskazują też, że podnoszone przez Garbicza zarzuty są w dużej mierze nieuzasadnione i mogą wynikać z szeregu istotnych nieporozumień w postrzeganiu samej idei kapitalizmu patchworkowego oraz mylnej interpretacji odnośnej argumentacji, w połączeniu z pewnymi lukami i słabościami w jego własnym rozumowaniu. Podtrzymują w związku z tym swe stanowisko sformułowane w artykule z 2021 r. w WFES, że nowa, „typowo-idealna” konceptualizacja kapitalizmu patchworkowego stanowi odrębną, samodzielną kategorię badawczą i wnosi wartość dodaną do wieloprzyczynowego wyjaśnienia złożonej, wielowymiarowej i wielopłaszczyznowej istoty oraz unikalnych cech instytucjonalnych nowego ładu społeczno-gospodarczego powstałego w Polsce i wybranych krajach EŚW. Dlatego też, zdaniem autorów, pasuje ona m.in. do polskiego przypadku, przy założeniu, że jest interpretowana w kategoriach typu idealnego Maksa Webera, a nie empirycznego uogólnienia.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal. All authors agree for publishing their email adresses, affiliations and short bio statements with their articles during the submission process.
References
Acemoglu, D., Robinson, J. (2014). Dlaczego narody przegrywają. Źródła władzy, pomyślności ubóstwa, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Ahlborn, M., Ahrens, J., Schweickert, R. (2016). Large-scale Transition of Economic Systems: Do CEECs Converge Towards Western Prototypes? Discussion Paper 280 (Göttingen, Center for European Governance and Economic Development Research).
Bohle, D., Greskovits, B. (2012). Capitalist Diversity on Europe’s Periphery, Ithaca, NY and London: Cornell University Press.
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. London: Routledge.
Braudel, F. (1999). Historia i trwanie, Warszawa: Czytelnik.
Cardoso, F. H., Faletto, E. (1979). Dependency and Development in Latin America, Berkeley: University of California Press.
Coase, R. (1937). ‘The Nature of the Firm’, Economica, 4 (16).
David, E. (1994). ‘Why are Institutions “Carriers of History”? Path Dependence and the Evolution of Conventions, Organizations and Institutions’, Structural Change and Economic Dynamics, 5.
De Soto, H. (2002). Tajemnica kapitału. Dlaczego kapitalizm triumfuje na Zachodzie a zawodzi gdzie indziej, Warszawa: Fijorr Publishing.
Dunning, J. (1980). ‘Toward an Eclectic Theory of International Production: Some Empirical Tests’, Journal of International Business Studies, 11.
Farkas, B. (2011). ‘The Central and Eastern European Model of Capitalism’, Post-Communist Economies, 23 (1).
Fukuyama, F. (1995). Trust. On Social Virtues and Creation of Prosperity, London and New York: Penguin Books.
Garbicz, M. (2022). ‘Does the Concept of Patchwork Capitalism Fit the Polish Case?’, Warsaw Forum of Economic Sociology, 13 (26).
Gardawski, J. [współpraca R. Rapacki] (2022). ‘Rozszerzona konceptualizacja „kapitalizmu patchworkowego”. W odpowiedzi dyskutantom’, Warsaw Forum of Economic Sociology, 13 (25).
Gardawski, J., Rapacki, R. (2021). ‘Kapitalizm patchworkowy w Europie Środkowo-Wschodniej – nowa konceptualizacja’, Warsaw Forum of Economic Sociology, 12:2 (24).
King, L. P., Szelenyi, I. (2005). ‘Post-Communist Economic Systems’, w: The Handbook of Economic Sociology, N. J. Smelser, R. Swedberg (Eds.), Princeton: Princeton University Press.
Krastev, I., Holmes, S. (2018). ‘Explaining Eastern Europe: Imitation and Its Discontents’, Journal of Democracy, 29 (3).
Landes, D. (2005). Bogactwo i nędza narodów, Warszawa: Wydawnictwo Muza S. A.
Magyar, B., Madlovics, B. (2023a). Krótki przewodnik po systemach postkomunistycznych, Warszawa: Magam.
Magyar, B., Madlovics, B. (2023b). ‘Towards a Set of Indices for Relational Economy on the Example of Hungary’, Acta Oeconomica, 73:1.
Myant, M., Drahokoupil, J. (2011). Transition Economies: Political Economy in Russia, Eastern Europe and Central Asia, Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Nölke, A., Vliegenthart, A. (2009). ‘Enlarging the Varieties of Capitalism: The Emergence of Dependent Market Economies in East Central Europe’, World Politics, 61, 4.
Polanyi, K. (1957). The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time, Boston, MA: Beacon Press.
Rapacki, R. (1986). ‘Wymiana licencyjna Wschód-Zachód. Przyczynek do teorii’. Monografie i Opracowania SGPiS, nr 194, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGPiS.
Rugman, A. (1981). Inside the Multinationals: The Economics of Internal Markets, New York: Columbia University Press.
Sadurski, W. (2023). ‘Ni pies, ni wydra’, Gazeta Wyborcza, 16–17 września.
Said, E. W. (1978). Orientalism, New York: Pantheon Books.
Sewell, W. Jr. (1992). ‘A Theory of Structure: Duality, Agency, and Transformation’, American Journal of Sociology, 98 (1).
Spivak, G. C. (1988). ‘Can the Subaltern Speak’, in: C. Nelson, L. Grossberg (Eds.), Marxism and Interpretation of Culture, Chicago.
Sztompka, P. (2005). Socjologia zmian społecznych, Kraków: Znak.
Szücs, J. (1988). ‘Three Historical Regions of Europe’, w: Civil society and the state, J. Keane (Ed.), London: Verso.
Szücs, J. (1983). ‘The Three Historical Regions of Europe: An Outline’. Acta Historica Academiae Scientiarum Hungaricae, 29 (2–4).
Wallerstein, I. (1974). ‘The Rise and Future Demise of the World Capitalist System: Concepts for Comparative Analysis’, Comparative Studies in Society and History, 16 (4).
Weresa, M., Kowalski, A. (red.) (2023). Poland. Competitiveness Report 2023. Focus on Entrepreneurship and Competitive Advantage, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.