Kwestie peloponeskie. Demokracja przeciw prawu. Hybris radykałów
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Klęska Hellenów w wojnie peloponeskiej V w. p.n.e nastąpiła po wielu wiekach od zaistnienia martwej ciszy po wojnie trojańskiej i po trwających później trzy stulecia tzw. wiekach ciemnych oraz opowieściach ludowych o mykeńskich herosach, po poetyckich (Homer) czasach opowieści, które zbudowały ideę organizującą nowy świat Hellenów. Wydarzenia peloponeskie zamknęły – niejako ponownie – pewien ład; tym razem był to porządek demokratów cechujących się pychą arystokratów (Ateny) i porządek oligarchów o bucie demokratów (Sparta). Ale też, o ile wojna pod Troją przygotowała upadek króla (Agamemnon), to wojna pod Atenami przygotowała powrót króla, tym razem Macedońskiego, który złakniony pysznej sławy bohatera achajskiego, podążył drogą mykeńskiego władcy. Wojna peloponeska ostatecznie nie skończyła się sukcesem jakichś sprawiedliwych poleis greckich czy całej Grecji. Rezultaty owej wojny wyraża myśl mówiąca o powszechnej klęsce peloponeskiej. Walczyły między sobą interesy ustroju oligarchicznego i demokratycznego. Co jednak niezwykle ważne, pojawił się poważny konflikt: demokracja populistyczna (większościowa) przeciw prawu i sprawiedliwości. Ów konflikt okazał się możliwy z powodu braku jakiejś instytucji publicznego arbitra czy moralnego autorytetu, które zapobiegłyby upadkowi umiarkowania, będącego konstytutywną (sine qua non) cechą demokracji (Solon). Bez umiarkowania nie ma demokracji.
Downloads
Article Details
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Bibliografia
2. Daves J. K., Cultural, Social and Economic Features of the Hellenistic World, „Cambridge Ancient History’’ VII, 1, 1984.
3. Dziubka K., Teoria demokratycznej obywatelskości – zarys problemu, [w:] Społeczeństwo obywatelskie, red. W. Bokajło, K. Dziubek, Wydawnictwo UWr., Wrocław 2001.
4. Głąbiowski K., Wychowanek ateńskiej demokracji wielbicielem monarchii perskiej, [w:] Ksenofont, Wychowanie Cyrusa (Cyropaedia), tłum. K. Głąbiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, ISKŚiO UWr., Wrocław 2014.
5. M. H. Hansen, Polis. Wprowadzenie do dziejów greckiego miasta-państwa w starożytności, Wydawnictwa UW, Warszawa 2011.
6. Harris E. M., Democracy and the Rule of Law in Classical Athens: Essays on Law, Society, and Politics, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
7. Herodot, Dzieje, tłum. S. Hammer, Czytelnik, Warszawa 2004.
8. Krawczuk A., Mity, Mędrcy, Polityka, PIW, Warszawa 1975.
9. Kulesza R., Sparta w V–IV wieku p.n.e., Mada, Warszawa 2003.
10. Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, DiG, Warszawa 1999.
11. Murray O., Narodziny Grecji, tłum. A. Twardecki, Prószyński i S-ka SA, Warszawa 2004.
12. Oniszczuk J., Przemoc – Pokój – Prawa człowieka, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2016.
13. Parker V., Tyrans and Lawgivers, [w:] The Cambridge Companion to Archaic Greece, red. H. A. Shapiro, Cambridge University Press, Cambridge 2007.
14. Ryan A., On Politics. A History of Political Thought. From Herodotus to the Present, Book One, Liveright Publ. Corp., New York/London 2012.
15. Saxonhouse A. W., Athenian Democracy: Modern Mythmakers and Ancient Theorists, „Political Science and Politics’’ 26, 1993.
16. Sokrates, [w]: Obrona Sokratesa, [w]: Platon, Uczta, Eutyfron, Obrona Sokratesa, Kriton, Fedon, PWN, Warszawa 1982,
17. Tukidydes, Wojna peloponeska, tłum. K. Kumaniecki, Czytelnik, Warszawa 1988.
18. W. Witwicki, [w]: Platon, Uczta, Eutyfron, Obrona Sokratesa, Kriton, Fedon, PWN, Warszawa 1982.
19. Zieliński T., Grecja niepodległa, Wydawnictwo „Śląsk’’, Warszawa 1995.