Kobiety na szwedzkim rynku pracy - uwarunkowania wysokiej aktywności zawodowej i wyzwania na przyszłość
Main Article Content
Abstract
For many years Sweden remained a world leader in the employment of women, regardless of their age and responsibilities associated with raising children or caring for the elderly. This article analyses three groups of factors that influence the effectiveness of the Swedish policy in this regard: 1) strategic, i.e. the consistent and coherent policy on equal opportunities for women and men and the reconciliation of work and private life, 2) cultural attitudes and preferences that shape the behaviour of individuals in the family and on the labour market, and 3) institutional, particularly care of dependent persons. The picture would be incomplete, however, without looking at the problems remaining to be solved in such areas as high proportion of women in part-time work, the pay gap or insufficient interest of men in using parental leave.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
How to Cite
Kądziela, H. (2015). Kobiety na szwedzkim rynku pracy - uwarunkowania wysokiej aktywności zawodowej i wyzwania na przyszłość. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia I Prace, (1), 193–225. https://doi.org/10.33119/KKESSiP.2015.1.9
Issue
Section
Articles
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
References
Gender Global Gap Report 2013 Światowego Forum Ekonomicznego, http://reports.weforum.org/global-gender-gap-report-2013/, dostęp 9.03.2014
W. Anioł, Szlak Norden. Modernizacja po skandynawsku, Warszawa 2013;
W. Rutkowski, Współczesne państwo dobrobytu. Ekspansja, kryzys, spory, Warszawa 2009
W. Nowiak, Nordycki model „welfare state" w realiach XXI wieku. Dylematy wyboru i ewolucja systemu w społeczeństwach dobrobytu – wnioski praktyczne, Poznań 2011
S. Czech, Gospodarka w służbie idei. Rzecz o modelu szwedzkim, Katowice 2013
J. Wiśniewski, Ewolucja szwedzkiego i brytyjskiego modelu polityki społecznej w latach 1993–2003, Warszawa 2005
S. Saxonberg, Model szwedzki ma się dobrze. Problemy polityki społecznej, „Studia i Dyskusje” 2004, nr 2
W. Rutkowski, Ewolucja szwedzkiego państwa dobrobytu, „Polityka Społeczna” 2005, nr 4;
Y. Stryjan, Socjaldemokracja, rynek pracy i trzeci sektor – przypadek szwedzki, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2005, nr 8
T. Kowalik, Współczesne systemy ekonomiczne. Powstawanie, ewolucja, kryzys, Warszawa 2000
E. Wadensjö, Social insurance in Sweden: the Swedish model and its challenge in the 21st century, w: Institutions for social well being: alternatives for Europe, red. L. Costabile, Palgrave Macmillan, Basingstoke, New York 2008
Reform and perspectives on social insurance: lessons from the East and West, red. M.-Ch. Kuo, H. F. Zacher, H.-S. Chan, Kluwer Law International, Hague, New York 2002
D. Anxo, H. Niklasson, The Swedish model: revival after the turbulent 1990 s?, w: European Employment Models in Flux. A comparison of Institutional Change in Nine European Countries, red. G. Bosh, S. Lehendorff, J. Rubery, Hampshire, New York 2009
W. Anioł, Skandynawskie państwo opiekuńcze – erozja czy reaktywacja?, „Analizy Norden Centrum” 2013, nr 8.
L. den Dulk, A. van Doorne-Huiskes, Social policy in Europe: its impact on families and work, w: Women, men, work and family in Europe, red. R. Crompton, S. Lewis, C. Lyonette, Palgrave Macmillan, Basingstoke, New York 2007, s. 35–36.
U. Lundberg, K. Åmark, Rozwój państwa socjalnego w Szwecji w XX wieku, w: Państwo socjalne w Europie. Historia – Rozwój – Perspektywy, red. K. Kraus, T. Geisen, K. Piątek, Toruń 2005, s. 241–242, 249–250, 261–262.
T. Korpi, Ch. Stern, Globalization, deindustralization and the labor market experiences of Swedish women, 1950 to 2000, w: Globalization, uncertainty and women's careers: an international comparison, red. H.-P. Blossfeld, H. Hofmeister, Edward Elgar, Cheltenham 2006, s. 125–126
Women and man in Sweden. Facts and Figures 2012, Statistics Sweden 2012, s. 51–55
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według wieku na podstawie spisu w 2011 roku, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2013, s. 232, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/RS_ rocznik_statystyczny_rp_2013.pdf, dostęp 29.03.2014
Population aged 15–74 (LFS), thousands by sex, age, labour status and year, Statistics Sweden, http:// www.scb.se/en_/Finding-statistics/Statistical-Database/TabellPresentation/?layout=tableViewLayout1 &rxid=c04f6911-f554-4143-a5d1-3801d215a5e2, dostęp 8.03.2014.
Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek, „Contemporary Economics” September 2011, Vol. 5, Issue 3, http://ce.vizja.pl/en/issues/volume/5/issue/3#art214, dostęp 28.01.2014.
F. Bettio, J. Plantenga, Care regimes and the European employment rate, w: Institutions for social wellbeing: alternatives for Europe, red. L. Costabile, Palgrave Macmillan, Basingstoke, New York 2008, s. 153
J. Kantola, Polityka równości płci w Unii Europejskiej, Warszawa 2012; E. Lisowska, Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w społeczeństwie, Warszawa 2010
G. Firlit-Fesnak, Wspólnotowa polityka na rzecz równości kobiet i mężczyzn. Ewolucja celów i instrumentów działania, Warszawa 2005
I. Jönsson, Reconciliation of work and family life: policies and practices in Western Europe, w: The future of work in Europe, red. P. Littlewood, I. Glorieux, I. Jönsson, Ashgate, Aldershot 2004, s. 6–148
Strategy for gender equality in the labour market, http://www.government.se/sb/d/4096/a/ 130290, dostęp 8.03.2014
M. Grzybowski, G. Kuca, Prawa kobiet w Szwecji, w: Prawa kobiet we współczesnym świecie, red. L. Kondratiewa-Bryzik, Warszawa 2011; A. Adlercreutz, B. Nyström, Labour law in Sweden, Wolters Kluwer Law and Business, Alphen aan den Rijn 2010.
U. Klammer, Na drodze od „modelu żywiciela” do „modelu osoby zarobkującej” o społecznym i socjalno-politycznym obcowaniu z pracą opiekuńczą w Europie, w: Państwo socjalne w Europie. Historia – Rozwój – Perspektywy, op.cit., s. 382.
P. Michoń, Płeć w modelach polityki społecznej, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2004, nr 7, s. 83.
M. Kocik, Europejskie modele polityki rodzinnej wobec wyzwań demograficznych, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2006, nr 9, s. 104
R. Bakalarczyk, Opieka nad seniorami w państwie opiekuńczym – przykład Szwecji, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2012, nr 18, s. 112
Alber, U. Köhler, Quality of life in Europe. Health and care in an enlarged Europe, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Luxembourg 2004, s. 65, http://www.eurofound.europa.eu/publications/htmlfiles/ef03107.htm, dostęp 1.04.2011.
L. Johansson, G. Sundstrom, Policies and practices in support of family caregivers – filial obligations redefined in Sweden, „Journal of Ageing & Social Policy” 2006, No. 3/4, s. 12
B. Balcerzak-Paradowska, Polityka rodzinna między dwoma modelami, „Opracowanie PBZ” 1999, nr 10, s. 20–21
A.-Z. Duvander, T. Lappegard, G. Andersson, Family policy and fertility: fathers' and mothers' use of parental leave and continued childbearing in Norway and Sweden, „Journal of European Social Policy” 2010, No. 1, s. 46–47.
D. Anxo, D. Storrie, Working-time transitions in Sweden, w: Regulating working-time transitions in Europe, red. J. O'Reilly, Edward Elgar, Cheltenham 2003, s. 71–73
OECD Reviews of Health Care Quality: Sweden 2013, Raising standards, OECD 2013, s. 129, 131, http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/oecd-reviews-of-health-care-quality-sweden-2013/long-term-care-in-sweden_9789264204799-7-en, dostęp 1.04.2014
K. Zapędowska-Kling, Polityka społeczna wobec osób starszych w krajach skandynawskich – przykłady dobrych praktyk, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica” 2013, nr 291, s. 35–36
R. Bakalarczyk, System opieki nad seniorami w Szwecji – lekcje dla Polski, „Analizy Norden Centrum” 2012, nr 6, s. 5–6.
A transnational report. Creating innovative working arrangements through the support of public employment services for a better work life reconciliation, red. M. Fsadni, September 2009, http://etc.gov.mt/Resources/file/Resources/2009%20-%20Creating %20Innovative%20Working%20Arrangements%20Report_pdf.pdf, dostęp 28.03.2014, s. 80.
C. Igel, M. Szydlik, Grandchild care and welfare state arrangements in Europe, „Journal of European Social Policy” 2011, No. 3.
Doing better for families, OECD 2011, s. 144–145, http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/doing-better-for-families_9789264098732-en, dostęp 1.04.2014.
M. Księżopolski, Skuteczność modeli polityki społecznej w rozwiązywaniu problemów ludzi starych, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2012, nr 18, s. 34
O. Kangas, T. Rostgaard, Preferences or institutions? Work-family life opportunities in seven European countries, „Journal of European Social Policy” 2007, No. 3, s. 241, 253
A. Kurowska, Ocena zasadności założeń reformy urlopów i zasiłków związanych z opieką nad małym dzieckiem, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2013, nr 21, s. 164
Gender and social policy in a global context: uncovering the gendered structure of „the social”, red. S. Razavi, S. Hassim, United Nations Research, Institute for Social Development, Palgrave Macmillan, Houndmills 2006, s.10
Persons who stopped work to care for their youngest child aged less than eight, persons who reduced their working time to care for their youngest child aged less than eight, 2010, Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa. eu/portal/page/portal/employment_unemployment_lfs/data/database, dostęp 10.03.2014
E. Kenjoh, New mothers' employment and public policy in the UK, Germany, the Netherlands, Sweden, and Japan, „Labour Review of Labour Economics and Industrial Relations. Balancing Work and Child Care: the role of institutions” 2005, Vol. 19
R. Eklund, Sweden: part-time work – welfare or unfair?, w: Employment policy and the regulation of parttime work in the European Union: a comparative analysis, red. S. Sciarra, P. Davies, M. Freedland, Cambridge University Press, Cambridge 2004, s. 264–268, 294–295
Kobiety i mężczyźni na rynku pracy. Rzeczywistość lat 1990–1999, red. B. Balcerzak-Paradowska, D. Graniewska, B. Kołaczek, D. Głogosz, I. Hebda-Czaplicka, Warszawa 2001, s. 184, 205, 209–210.
I. Wieczorek, Programy kształtowania równowagi praca – życie: doświadczenia szwedzkie, w: Programy kształtowania równowagi praca – życie w organizacjach, red. P. Bohodziewicz, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica” 2010, z. 240, s. 69–70
Divorces, Live births outside marriage, Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/population/data/main_tables, dostęp 3.04.2014.
J. Albrecht, A. Bjorklund, S. Vroman, Is there a glass ceiling in Sweden?, „Journal of Labour Economics” 2003, No. 1
O. Kangas, P. Palme, Coming late – catching up: the formation of a „Nordic Model”, w: Social policy and economic development in the Nordic countries, red. O. Kangas, P. Palme, Palgrave Macmillan, Houndmills, Basingstoke, New York 2005, s. 37–38.
W. Anioł, Szlak Norden. Modernizacja po skandynawsku, Warszawa 2013;
W. Rutkowski, Współczesne państwo dobrobytu. Ekspansja, kryzys, spory, Warszawa 2009
W. Nowiak, Nordycki model „welfare state" w realiach XXI wieku. Dylematy wyboru i ewolucja systemu w społeczeństwach dobrobytu – wnioski praktyczne, Poznań 2011
S. Czech, Gospodarka w służbie idei. Rzecz o modelu szwedzkim, Katowice 2013
J. Wiśniewski, Ewolucja szwedzkiego i brytyjskiego modelu polityki społecznej w latach 1993–2003, Warszawa 2005
S. Saxonberg, Model szwedzki ma się dobrze. Problemy polityki społecznej, „Studia i Dyskusje” 2004, nr 2
W. Rutkowski, Ewolucja szwedzkiego państwa dobrobytu, „Polityka Społeczna” 2005, nr 4;
Y. Stryjan, Socjaldemokracja, rynek pracy i trzeci sektor – przypadek szwedzki, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2005, nr 8
T. Kowalik, Współczesne systemy ekonomiczne. Powstawanie, ewolucja, kryzys, Warszawa 2000
E. Wadensjö, Social insurance in Sweden: the Swedish model and its challenge in the 21st century, w: Institutions for social well being: alternatives for Europe, red. L. Costabile, Palgrave Macmillan, Basingstoke, New York 2008
Reform and perspectives on social insurance: lessons from the East and West, red. M.-Ch. Kuo, H. F. Zacher, H.-S. Chan, Kluwer Law International, Hague, New York 2002
D. Anxo, H. Niklasson, The Swedish model: revival after the turbulent 1990 s?, w: European Employment Models in Flux. A comparison of Institutional Change in Nine European Countries, red. G. Bosh, S. Lehendorff, J. Rubery, Hampshire, New York 2009
W. Anioł, Skandynawskie państwo opiekuńcze – erozja czy reaktywacja?, „Analizy Norden Centrum” 2013, nr 8.
L. den Dulk, A. van Doorne-Huiskes, Social policy in Europe: its impact on families and work, w: Women, men, work and family in Europe, red. R. Crompton, S. Lewis, C. Lyonette, Palgrave Macmillan, Basingstoke, New York 2007, s. 35–36.
U. Lundberg, K. Åmark, Rozwój państwa socjalnego w Szwecji w XX wieku, w: Państwo socjalne w Europie. Historia – Rozwój – Perspektywy, red. K. Kraus, T. Geisen, K. Piątek, Toruń 2005, s. 241–242, 249–250, 261–262.
T. Korpi, Ch. Stern, Globalization, deindustralization and the labor market experiences of Swedish women, 1950 to 2000, w: Globalization, uncertainty and women's careers: an international comparison, red. H.-P. Blossfeld, H. Hofmeister, Edward Elgar, Cheltenham 2006, s. 125–126
Women and man in Sweden. Facts and Figures 2012, Statistics Sweden 2012, s. 51–55
Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według wieku na podstawie spisu w 2011 roku, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2013, s. 232, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/RS_ rocznik_statystyczny_rp_2013.pdf, dostęp 29.03.2014
Population aged 15–74 (LFS), thousands by sex, age, labour status and year, Statistics Sweden, http:// www.scb.se/en_/Finding-statistics/Statistical-Database/TabellPresentation/?layout=tableViewLayout1 &rxid=c04f6911-f554-4143-a5d1-3801d215a5e2, dostęp 8.03.2014.
Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek, „Contemporary Economics” September 2011, Vol. 5, Issue 3, http://ce.vizja.pl/en/issues/volume/5/issue/3#art214, dostęp 28.01.2014.
F. Bettio, J. Plantenga, Care regimes and the European employment rate, w: Institutions for social wellbeing: alternatives for Europe, red. L. Costabile, Palgrave Macmillan, Basingstoke, New York 2008, s. 153
J. Kantola, Polityka równości płci w Unii Europejskiej, Warszawa 2012; E. Lisowska, Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w społeczeństwie, Warszawa 2010
G. Firlit-Fesnak, Wspólnotowa polityka na rzecz równości kobiet i mężczyzn. Ewolucja celów i instrumentów działania, Warszawa 2005
I. Jönsson, Reconciliation of work and family life: policies and practices in Western Europe, w: The future of work in Europe, red. P. Littlewood, I. Glorieux, I. Jönsson, Ashgate, Aldershot 2004, s. 6–148
Strategy for gender equality in the labour market, http://www.government.se/sb/d/4096/a/ 130290, dostęp 8.03.2014
M. Grzybowski, G. Kuca, Prawa kobiet w Szwecji, w: Prawa kobiet we współczesnym świecie, red. L. Kondratiewa-Bryzik, Warszawa 2011; A. Adlercreutz, B. Nyström, Labour law in Sweden, Wolters Kluwer Law and Business, Alphen aan den Rijn 2010.
U. Klammer, Na drodze od „modelu żywiciela” do „modelu osoby zarobkującej” o społecznym i socjalno-politycznym obcowaniu z pracą opiekuńczą w Europie, w: Państwo socjalne w Europie. Historia – Rozwój – Perspektywy, op.cit., s. 382.
P. Michoń, Płeć w modelach polityki społecznej, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2004, nr 7, s. 83.
M. Kocik, Europejskie modele polityki rodzinnej wobec wyzwań demograficznych, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2006, nr 9, s. 104
R. Bakalarczyk, Opieka nad seniorami w państwie opiekuńczym – przykład Szwecji, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2012, nr 18, s. 112
Alber, U. Köhler, Quality of life in Europe. Health and care in an enlarged Europe, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Luxembourg 2004, s. 65, http://www.eurofound.europa.eu/publications/htmlfiles/ef03107.htm, dostęp 1.04.2011.
L. Johansson, G. Sundstrom, Policies and practices in support of family caregivers – filial obligations redefined in Sweden, „Journal of Ageing & Social Policy” 2006, No. 3/4, s. 12
B. Balcerzak-Paradowska, Polityka rodzinna między dwoma modelami, „Opracowanie PBZ” 1999, nr 10, s. 20–21
A.-Z. Duvander, T. Lappegard, G. Andersson, Family policy and fertility: fathers' and mothers' use of parental leave and continued childbearing in Norway and Sweden, „Journal of European Social Policy” 2010, No. 1, s. 46–47.
D. Anxo, D. Storrie, Working-time transitions in Sweden, w: Regulating working-time transitions in Europe, red. J. O'Reilly, Edward Elgar, Cheltenham 2003, s. 71–73
OECD Reviews of Health Care Quality: Sweden 2013, Raising standards, OECD 2013, s. 129, 131, http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/oecd-reviews-of-health-care-quality-sweden-2013/long-term-care-in-sweden_9789264204799-7-en, dostęp 1.04.2014
K. Zapędowska-Kling, Polityka społeczna wobec osób starszych w krajach skandynawskich – przykłady dobrych praktyk, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica” 2013, nr 291, s. 35–36
R. Bakalarczyk, System opieki nad seniorami w Szwecji – lekcje dla Polski, „Analizy Norden Centrum” 2012, nr 6, s. 5–6.
A transnational report. Creating innovative working arrangements through the support of public employment services for a better work life reconciliation, red. M. Fsadni, September 2009, http://etc.gov.mt/Resources/file/Resources/2009%20-%20Creating %20Innovative%20Working%20Arrangements%20Report_pdf.pdf, dostęp 28.03.2014, s. 80.
C. Igel, M. Szydlik, Grandchild care and welfare state arrangements in Europe, „Journal of European Social Policy” 2011, No. 3.
Doing better for families, OECD 2011, s. 144–145, http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/doing-better-for-families_9789264098732-en, dostęp 1.04.2014.
M. Księżopolski, Skuteczność modeli polityki społecznej w rozwiązywaniu problemów ludzi starych, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2012, nr 18, s. 34
O. Kangas, T. Rostgaard, Preferences or institutions? Work-family life opportunities in seven European countries, „Journal of European Social Policy” 2007, No. 3, s. 241, 253
A. Kurowska, Ocena zasadności założeń reformy urlopów i zasiłków związanych z opieką nad małym dzieckiem, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” 2013, nr 21, s. 164
Gender and social policy in a global context: uncovering the gendered structure of „the social”, red. S. Razavi, S. Hassim, United Nations Research, Institute for Social Development, Palgrave Macmillan, Houndmills 2006, s.10
Persons who stopped work to care for their youngest child aged less than eight, persons who reduced their working time to care for their youngest child aged less than eight, 2010, Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa. eu/portal/page/portal/employment_unemployment_lfs/data/database, dostęp 10.03.2014
E. Kenjoh, New mothers' employment and public policy in the UK, Germany, the Netherlands, Sweden, and Japan, „Labour Review of Labour Economics and Industrial Relations. Balancing Work and Child Care: the role of institutions” 2005, Vol. 19
R. Eklund, Sweden: part-time work – welfare or unfair?, w: Employment policy and the regulation of parttime work in the European Union: a comparative analysis, red. S. Sciarra, P. Davies, M. Freedland, Cambridge University Press, Cambridge 2004, s. 264–268, 294–295
Kobiety i mężczyźni na rynku pracy. Rzeczywistość lat 1990–1999, red. B. Balcerzak-Paradowska, D. Graniewska, B. Kołaczek, D. Głogosz, I. Hebda-Czaplicka, Warszawa 2001, s. 184, 205, 209–210.
I. Wieczorek, Programy kształtowania równowagi praca – życie: doświadczenia szwedzkie, w: Programy kształtowania równowagi praca – życie w organizacjach, red. P. Bohodziewicz, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica” 2010, z. 240, s. 69–70
Divorces, Live births outside marriage, Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/population/data/main_tables, dostęp 3.04.2014.
J. Albrecht, A. Bjorklund, S. Vroman, Is there a glass ceiling in Sweden?, „Journal of Labour Economics” 2003, No. 1
O. Kangas, P. Palme, Coming late – catching up: the formation of a „Nordic Model”, w: Social policy and economic development in the Nordic countries, red. O. Kangas, P. Palme, Palgrave Macmillan, Houndmills, Basingstoke, New York 2005, s. 37–38.