Etatism of the economy of the Second Polish Republic in the period of parliamentary democracy: Conditions, stages, evaluation (Part 1: 1918–1923)
Article Sidebar
Published:
Jul 2, 2018
Keywords:
the period of 1918–1923, etatism, economy, the Second Polish Republic
Main Article Content
Abstract
The article is part of a study analysing the development of the state sector in the economy of the Second Polish Republic before the May coup d’état in 1926. The aim is to resolve – in the light of divergent positions presented in the literature on the subject – whether during the period of parliamentary democracy the etatist tendency was growing continuously or was subject to periodic fluctuations. The verification basis is an estimation of the percentage share of state ownership in total national wealth. The first part of the study covers general issues (concepts, international background, internal conditionings, forms of inter-war etatism) and analysis of the increase in state ownership in the Second Polish Republic in 1918–1923, resulting from the acquisition of economic entities belonging to the partitioning countries (Austro-Hungary, Germany and Russia) before 1914 and various forms of etatism in the subsequent periods of: shaping the statehood of the country, during the war for borders, the economy after the war, cyclical and monetary problems, etc.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
How to Cite
Luszniewicz, J. . (2018). Etatism of the economy of the Second Polish Republic in the period of parliamentary democracy: Conditions, stages, evaluation (Part 1: 1918–1923). Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia I Prace, (3 (35), 35–60. Retrieved from https://econjournals.sgh.waw.pl/kwes/article/view/1100
Section
Articles
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
References
1. Bałtowski M., Własność państwowa jako instrument współczesnej polityki gospodarczej, [in:] Modele ustroju społeczno-gospodarczego. Kontrowersje i dylematy, E. Mączyńska, (Ed.), PTE, Warszawa 2015.
2. Beksiak J., Zmiany instytucjonalne, [in:] J. Beksiak et al., Polska gospodarka w XX wieku. Eseje historyczno-ekonomiczne, Literatura, Łódź 2003.
3. Bel G., Against the mainstream: Nazi privatization in 1930s Germany, “The Economic History Review” Vol. 63, No. 1, 2010.
4. Berend I. T., An economic history of twentieth-century Europe, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
5. Bernadzikiewicz T., Koncern państwowy w Polsce, Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1938.
6. Bernadzikiewicz T., Mała reforma etatyzmu, Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1937.
7. Bernadzikiewicz T., Przerosty etatyzmu. Uwagi o gospodarce państwowej w Polsce, 2nd edition (revised and supplemented), Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1936.
8. Bernadzikiewicz T., Udział państwa w spółkach handlowych, Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1938.
9. Brzosko E., Rozwój transportu w Polsce w latach 1918–1939, WSP, Szczecin 1982.
10. Bucheli M., Decker S., Economic nationalism in Latin America and Africa in the twentieth century: a comparison, [2014], www.worldbhc.org/files/fullprogram/A2_B2_ DekerBucheli2014Econom.pdf
11. Bukowski K., Górnictwo solne, [in:] Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot, (Eds.), Published by “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków-Warszawa 1928.
12. Caro L., Etatyzm. Odczyt na Zjeździe prawników i ekonomistów w Poznaniu, [in:] VII Zjazd Prawników i Ekonomistów Polskich, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań 1922
13. Caro L., Wolny handel czy etatyzm?, [in:] L. Caro, Ku nowej Polsce, Księgarnia Nauczycielska, Lviv 1923.
14. Caro L., Zmierzch kapitalizmu, [“Dziennik Poznański], Poznań 1934.
15. Czerwińska W., Rola państwa w polskiej gospodarce morskiej 1919–1939, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1975.
16. Deklaracja rządu polskiego [Warszawa, 21.11.1918], [in:] J. Moraczewski, Przewrót w Polsce, introduction and editing by T. Nałęcz, Muzeum Historii Polski, Warszawa 2015.
17. Duda S., Liberalizm a etatyzm – dyskusja o gospodarczej roli państwa w Polsce w okresie międzywojennym, “Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” Sectio H, Vol. XXXII–XXXIII, 1998/1999.
18. Dziewulski K., Spór o etatyzm. Dyskusja wokół sektora państwowego w Polsce międzywojennej 1919–1939, PWN, Warszawa 1981.
19. Gołębiowski J., Główne kierunki rozwoju sektora państwowego w Polsce międzywojennej, “Studia Historyczne. Kwartalnik” Iss. 2, 1980.
20. Gołębiowski J., Przemysł wojenny w Polsce, WSP, Kraków 1990.
21. Gołębiowski J., Sektor państwowy w gospodarce Polski międzywojennej, PWN, Warszawa-Kraków1985.
22. Gołębiowski J., Spółki prawa handlowego w sektorze przedsiębiorstw państwowych w okresie Drugiej Rzeczypospolitej, [in:] Kapitał państwowy w spółkach prawa handlowego u schyłku Drugiej Rzeczypospolitej. Szczegółowe sprawozdanie z działalności przedsiębiorstw o kapitale mieszanym za rok 1937 wzgl. 1937/1938, introduction and editing by J. Gołębiowski, Akademia Pedagogiczna, Kraków 2004.
23. Gołębiowski J., Spór o etatyzm wewnątrz obozu sanacyjnego w latach 1926–1939, WSP, Kraków 1978.
24. Grabowski T., Inwestycje zbrojeniowe w gospodarce Polski międzywojennej, MON, Warszawa 1963.
25. Grabowski T., Rola państwa w gospodarce Polski 1918–1928, PWE, Warszawa 1967.
26. Grata P., Miejsce monopoli skarbowych w reformie stabilizacyjnej Władysława Grabskiego (1923–1925), Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2008.
27. Grata P., Monopole skarbowe w polityce podatkowej Drugiej Rzeczypospolitej, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2009.
28. Heydel A., Czy i jak wprowadzić liberalizm ekonomiczny, [in:] Etatyzm w Polsce, Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 1932.
29. Heydel A., Dążności etatystyczne w Polsce, [in:] Polski kapitalizm w okowach socjal-etatyzmu. Stracone dwudziestolecie, np, nd, [the first edition of the article “Prąd” R. XVI, February 1929].
30. Heydel A., Etatyzm, [in:] Encyklopedia nauk politycznych. Zagadnienia społeczne, polityczne i gospodarcze, vol. II, Instytut Społeczny, Warszawa 1937.
31. Heydel A., Etatyzm po polsku, O#cyna Liberałów, Warszawa 1981.
32. Janicki S., Majątek i siły gospodarcze państwa polskiego, Published by the author, Katowice 1926.
33. Jasiński B., Etatyzm w polityce przemysłowej Polski międzywojennej, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie” No. 9, 1959.
34. Kofman J., Interwencjonizm gospodarczy, [in:] Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej, Bellona. Wiedza Powszechna, Warszawa 1999.
35. Kofman J., Nacjonalizm gospodarczy – szansa czy bariera rozwoju. Przypadek Europy Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym, WN PWN, Warszawa 1992.
36. Koryś P., Państwo jako przedsiębiorca. Rozważania o efektywności polityki inwestycyjnej i przemysłowej w II Rzeczypospolitej w drugiej połowie lat 30. XX wieku, [in:] Z dziejów przemysłu na ziemiach polskich przed 1945 r., J. Chumiński, M. Zawadka, (Eds.), GAJT, Wrocław 2012.
37. Kosikowski C., Formy prawno-'nansowe przedsiębiorstw państwowych w Polsce międzywojennej, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego” S. I “Nauki Humanistyczno-Społeczne”, “Prawo” Iss. 57, 1968.
38. Kruszewski S., Majątek państwa polskiego na dzień 1 stycznia 1927 r., Ministerstwo Skarbu, Warszawa 1931.
39. Krzyżanowski A., Etatyzm w Polsce, [in:] W. Krzyżanowski, Polityka i gospodarstwo. Pisma pomniejsze oraz przemówienia 1920–1931, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1931.
40. Kula W., Początki kapitalizmu w Polsce w perspektywie historyczno-porównawczej, [in:] W. Kula, Historia, zacofanie, rozwój, Czytelnik, Warszawa 1983.
41. K. Z., Sprawa koncernu pszczyńskiego, “Polska Gospodarcza” Iss. 51, 1937.
42. Landau Z., Etatyzm, [in:] Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej, Bellona. Wiedza Powszechna, Warszawa 1999.
43. Landau Z., Tomaszewski J., Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939, Vol. I: W dobie in*acji 1918–1923, KiW, Warszawa 1967.
44. Lityńska A., Szkoła krakowska (1921–1939), Akademia Ekonomiczna, Kraków 1983.
45. Lityńska A., Giza W., Skrzyński T., Spór o etatyzm w polskiej myśli ekonomicznej w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Uniwersytet Ekonomiczny, Kraków 2010.
46. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe, [in:] Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot, (Eds.), Published by “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków-Warszawa 1928.
47. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe, [in:] Etatyzm w Polsce, Towarzystwo Ekonomiczne, Cracow 1932.
48. Ludowy Rząd Republiki Polskiej [Lublin–Kraków, 7.11.1918], [in:] J. Moraczewski, Przewrót w Polsce, introduction and editing by T. Nałęcz, Muzeum Historii Polski, Warszawa 2015.
49. Luszniewicz J., Nacjonalizacja w Zachodniej Europie w drugiej połowie lat 40. XX wieku, “Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace” No. 3, 2016.
50. Łepkowski T., Myśli o historii Polski i Polaków, “Zeszyty Historyczne” Iss. 68, 1984.
51. Makać A., Sektor państwowy w ekonomice rozwiniętych krajów kapitalistycznych, PWN, Warszawa 1971.
52. Michalski J., Monopole skarbowe, [in:] Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot, (Eds.) Published by “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków-Warszawa 1928.
53. [Miedziński B.], Generalny referat budżetowy na rok 1931/32, “Gazeta Polska” 31 January 1931.
54. Morawski W., Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 r., MUZA, Warszawa 1998.
55. Możdżeński L., Polityka morska Polski Odrodzonej, [in:] XV lat polskiej pracy na morzu, Instytut Wydawniczy Państwowej Szkoły Morskiej, Gdynia 1935.
56. Nowak H., Bankowość w Polsce,vol. I, Dom Książki Polskiej, Warszawa 1931.
57. Państwowy Monopol Spirytusowy w Polsce 1924–1926, Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego, Warszawa 1928.
58. Petyniak-Sanecki K., Współczesne zagadnienia gospodarcze, Part 1: Pojęcie gospodarstwa. Podział i warunki jego rozwoju. Produkcja naturalna (górnictwo, rolnictwo, leśnictwo), Książnica Atlas, Lviv–Warsaw 1939.
59. Piłatowicz J., Fabryka Karabinów w Warszawie 1918–1939, “Studia i Materiały do Historii Wojskowości” Vol. XXXIV, 1919.
60. Polska Akc. Sp. Telefoniczna w Warszawie, [in:] Przemysł i Handel. Tygodnik. 1918–1928, Part 2, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1928.
61. Polski Monopol Tytoniowy 1919–1925, Polski Monopol Tytoniowy, Warszawa 1926.
62. Przemówienie p. posła prof. Krzyżanowskiego, [in:] Zagadnienie etatyzmu w Polsce. Stenogramy przemówień wygłoszonych na zebraniach u posła Janusza Radziwiłła w dniach 11 grudnia 1928 r. i 10 stycznia 1929 r., Bank Gospodarstwa Krajowego, Warszawa 1929.
63. &e rise and fall of state-owned enterprise in the western world, P. Toninelli, (Ed.), Cambridge University Press, Cambridge 2000.
64. Roszkowski W., Kształtowanie się podstaw polskiej gospodarki państwowej w przemyśle i bankowości w latach 1918–1924, PWN, Warszawa 1982.
65. Roszkowski W., &e Growth of the State Sector in the Polish Economy in the Years 1918–1926, “e Journal of European Economic History” Vol. 18, No. 1, 1989.
66. Secomski K., Podstawy polityki inwestycyjnej, Part 3, Published by “Wiadomości Narodowego Banku Polskiego”, Warszawa 1947.
67. Sprawozdanie Komisji do Zbadania Gospodarki Przedsiębiorstw Państwowych, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1939.
68. Stachniuk J., Państwo a gospodarstwo. Geneza etatyzmu w Polsce, F. Hoesick, Warszawa 1939.
69. Starzyński S., Przedmowa, [in:] S. Kruszewski, Majątek państwa polskiego na dzień 1 stycznia 1927 r., Ministerstwo Skarbu, Warszawa 1931.
70. Świętochowski A., Majątek państwa polskiego w przedsiębiorstwach [“Przemysł i Handel”], Spółka Wydawnicza “Przemysł i Handel”, Warszawa 1924.
71. Tanzi V., Gospodarcza rola państwa w XXI w., trans. J. Wyrębek, “Materiały i Studia NBP” Iss. 204, 2006.
72. Tanzi V., Schuknecht L., Public Spending in the 20th Century: A Global Perspective, Cambridge University Press, Cambridge 2000.
73. Tennenbaum H., Skomercjalizowana racja stanu. Groteska polityczno-gospodarcza na tle stosunków polskich, Warszawa 1927.
74. Uprzywilejowanie przedsiębiorstw państwowych, “Przegląd Gospodarczy” 1939, No. 9.
75. Wachowiak S., Pierwsze poczynania Polski nad morzem, w: XV lat polskiej pracy na morzu, Instytut Wydawniczy Państwowej Szkoły Morskiej, Gdynia 1935.
76. Weinfeld I., Skarbowość polska, K. S. Jakubowski, Lviv 1926.
77. Weinfeld I., Skarbowość polska, Vol. I: Historia, przepisy, waluta, pożyczki, budżet, rachunkowość, wydatki, dochody, Biblioteka Prawnicza, Warszawa 1939.
78. Weinfeld I., Skarbowość polska, Vol. II: Daniny, opłaty, podatki, cła i akcyzy, Biblioteka Prawnicza, Warszawa 1937.
79. T. Wenda, Dzieje budowy portu gdyńskiego, [in:] XV lat polskiej pracy na morzu, Instytut Wydawniczy Państwowej Szkoły Morskiej, Gdynia 1935.
80. Zagóra-Jonszta U., Spory o model gospodarki Drugiej Rzeczypospolitej (problemy etatyzmu, planowania i kartelizacji), Akademia Ekonomiczna, Katowice 1991.
81. Zagóra-Jonszta U., Własność państwowa w gospodarce Drugiej Rzeczypospolitej, [in:] Problemy ekonomii, ekonomii politycznej i 'nansów publicznych, “Prace Naukowe UE we Wrocławiu” No. 475, 2017.
82. [Zweig F.], Memoriał w sprawie działalności przedsiębiorstw państwowych, Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 1936.
2. Beksiak J., Zmiany instytucjonalne, [in:] J. Beksiak et al., Polska gospodarka w XX wieku. Eseje historyczno-ekonomiczne, Literatura, Łódź 2003.
3. Bel G., Against the mainstream: Nazi privatization in 1930s Germany, “The Economic History Review” Vol. 63, No. 1, 2010.
4. Berend I. T., An economic history of twentieth-century Europe, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
5. Bernadzikiewicz T., Koncern państwowy w Polsce, Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1938.
6. Bernadzikiewicz T., Mała reforma etatyzmu, Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1937.
7. Bernadzikiewicz T., Przerosty etatyzmu. Uwagi o gospodarce państwowej w Polsce, 2nd edition (revised and supplemented), Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1936.
8. Bernadzikiewicz T., Udział państwa w spółkach handlowych, Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warszawa 1938.
9. Brzosko E., Rozwój transportu w Polsce w latach 1918–1939, WSP, Szczecin 1982.
10. Bucheli M., Decker S., Economic nationalism in Latin America and Africa in the twentieth century: a comparison, [2014], www.worldbhc.org/files/fullprogram/A2_B2_ DekerBucheli2014Econom.pdf
11. Bukowski K., Górnictwo solne, [in:] Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot, (Eds.), Published by “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków-Warszawa 1928.
12. Caro L., Etatyzm. Odczyt na Zjeździe prawników i ekonomistów w Poznaniu, [in:] VII Zjazd Prawników i Ekonomistów Polskich, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań 1922
13. Caro L., Wolny handel czy etatyzm?, [in:] L. Caro, Ku nowej Polsce, Księgarnia Nauczycielska, Lviv 1923.
14. Caro L., Zmierzch kapitalizmu, [“Dziennik Poznański], Poznań 1934.
15. Czerwińska W., Rola państwa w polskiej gospodarce morskiej 1919–1939, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1975.
16. Deklaracja rządu polskiego [Warszawa, 21.11.1918], [in:] J. Moraczewski, Przewrót w Polsce, introduction and editing by T. Nałęcz, Muzeum Historii Polski, Warszawa 2015.
17. Duda S., Liberalizm a etatyzm – dyskusja o gospodarczej roli państwa w Polsce w okresie międzywojennym, “Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” Sectio H, Vol. XXXII–XXXIII, 1998/1999.
18. Dziewulski K., Spór o etatyzm. Dyskusja wokół sektora państwowego w Polsce międzywojennej 1919–1939, PWN, Warszawa 1981.
19. Gołębiowski J., Główne kierunki rozwoju sektora państwowego w Polsce międzywojennej, “Studia Historyczne. Kwartalnik” Iss. 2, 1980.
20. Gołębiowski J., Przemysł wojenny w Polsce, WSP, Kraków 1990.
21. Gołębiowski J., Sektor państwowy w gospodarce Polski międzywojennej, PWN, Warszawa-Kraków1985.
22. Gołębiowski J., Spółki prawa handlowego w sektorze przedsiębiorstw państwowych w okresie Drugiej Rzeczypospolitej, [in:] Kapitał państwowy w spółkach prawa handlowego u schyłku Drugiej Rzeczypospolitej. Szczegółowe sprawozdanie z działalności przedsiębiorstw o kapitale mieszanym za rok 1937 wzgl. 1937/1938, introduction and editing by J. Gołębiowski, Akademia Pedagogiczna, Kraków 2004.
23. Gołębiowski J., Spór o etatyzm wewnątrz obozu sanacyjnego w latach 1926–1939, WSP, Kraków 1978.
24. Grabowski T., Inwestycje zbrojeniowe w gospodarce Polski międzywojennej, MON, Warszawa 1963.
25. Grabowski T., Rola państwa w gospodarce Polski 1918–1928, PWE, Warszawa 1967.
26. Grata P., Miejsce monopoli skarbowych w reformie stabilizacyjnej Władysława Grabskiego (1923–1925), Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2008.
27. Grata P., Monopole skarbowe w polityce podatkowej Drugiej Rzeczypospolitej, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2009.
28. Heydel A., Czy i jak wprowadzić liberalizm ekonomiczny, [in:] Etatyzm w Polsce, Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 1932.
29. Heydel A., Dążności etatystyczne w Polsce, [in:] Polski kapitalizm w okowach socjal-etatyzmu. Stracone dwudziestolecie, np, nd, [the first edition of the article “Prąd” R. XVI, February 1929].
30. Heydel A., Etatyzm, [in:] Encyklopedia nauk politycznych. Zagadnienia społeczne, polityczne i gospodarcze, vol. II, Instytut Społeczny, Warszawa 1937.
31. Heydel A., Etatyzm po polsku, O#cyna Liberałów, Warszawa 1981.
32. Janicki S., Majątek i siły gospodarcze państwa polskiego, Published by the author, Katowice 1926.
33. Jasiński B., Etatyzm w polityce przemysłowej Polski międzywojennej, “Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie” No. 9, 1959.
34. Kofman J., Interwencjonizm gospodarczy, [in:] Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej, Bellona. Wiedza Powszechna, Warszawa 1999.
35. Kofman J., Nacjonalizm gospodarczy – szansa czy bariera rozwoju. Przypadek Europy Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym, WN PWN, Warszawa 1992.
36. Koryś P., Państwo jako przedsiębiorca. Rozważania o efektywności polityki inwestycyjnej i przemysłowej w II Rzeczypospolitej w drugiej połowie lat 30. XX wieku, [in:] Z dziejów przemysłu na ziemiach polskich przed 1945 r., J. Chumiński, M. Zawadka, (Eds.), GAJT, Wrocław 2012.
37. Kosikowski C., Formy prawno-'nansowe przedsiębiorstw państwowych w Polsce międzywojennej, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego” S. I “Nauki Humanistyczno-Społeczne”, “Prawo” Iss. 57, 1968.
38. Kruszewski S., Majątek państwa polskiego na dzień 1 stycznia 1927 r., Ministerstwo Skarbu, Warszawa 1931.
39. Krzyżanowski A., Etatyzm w Polsce, [in:] W. Krzyżanowski, Polityka i gospodarstwo. Pisma pomniejsze oraz przemówienia 1920–1931, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1931.
40. Kula W., Początki kapitalizmu w Polsce w perspektywie historyczno-porównawczej, [in:] W. Kula, Historia, zacofanie, rozwój, Czytelnik, Warszawa 1983.
41. K. Z., Sprawa koncernu pszczyńskiego, “Polska Gospodarcza” Iss. 51, 1937.
42. Landau Z., Etatyzm, [in:] Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej, Bellona. Wiedza Powszechna, Warszawa 1999.
43. Landau Z., Tomaszewski J., Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939, Vol. I: W dobie in*acji 1918–1923, KiW, Warszawa 1967.
44. Lityńska A., Szkoła krakowska (1921–1939), Akademia Ekonomiczna, Kraków 1983.
45. Lityńska A., Giza W., Skrzyński T., Spór o etatyzm w polskiej myśli ekonomicznej w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Uniwersytet Ekonomiczny, Kraków 2010.
46. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe, [in:] Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot, (Eds.), Published by “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków-Warszawa 1928.
47. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe, [in:] Etatyzm w Polsce, Towarzystwo Ekonomiczne, Cracow 1932.
48. Ludowy Rząd Republiki Polskiej [Lublin–Kraków, 7.11.1918], [in:] J. Moraczewski, Przewrót w Polsce, introduction and editing by T. Nałęcz, Muzeum Historii Polski, Warszawa 2015.
49. Luszniewicz J., Nacjonalizacja w Zachodniej Europie w drugiej połowie lat 40. XX wieku, “Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace” No. 3, 2016.
50. Łepkowski T., Myśli o historii Polski i Polaków, “Zeszyty Historyczne” Iss. 68, 1984.
51. Makać A., Sektor państwowy w ekonomice rozwiniętych krajów kapitalistycznych, PWN, Warszawa 1971.
52. Michalski J., Monopole skarbowe, [in:] Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot, (Eds.) Published by “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków-Warszawa 1928.
53. [Miedziński B.], Generalny referat budżetowy na rok 1931/32, “Gazeta Polska” 31 January 1931.
54. Morawski W., Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 r., MUZA, Warszawa 1998.
55. Możdżeński L., Polityka morska Polski Odrodzonej, [in:] XV lat polskiej pracy na morzu, Instytut Wydawniczy Państwowej Szkoły Morskiej, Gdynia 1935.
56. Nowak H., Bankowość w Polsce,vol. I, Dom Książki Polskiej, Warszawa 1931.
57. Państwowy Monopol Spirytusowy w Polsce 1924–1926, Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego, Warszawa 1928.
58. Petyniak-Sanecki K., Współczesne zagadnienia gospodarcze, Part 1: Pojęcie gospodarstwa. Podział i warunki jego rozwoju. Produkcja naturalna (górnictwo, rolnictwo, leśnictwo), Książnica Atlas, Lviv–Warsaw 1939.
59. Piłatowicz J., Fabryka Karabinów w Warszawie 1918–1939, “Studia i Materiały do Historii Wojskowości” Vol. XXXIV, 1919.
60. Polska Akc. Sp. Telefoniczna w Warszawie, [in:] Przemysł i Handel. Tygodnik. 1918–1928, Part 2, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1928.
61. Polski Monopol Tytoniowy 1919–1925, Polski Monopol Tytoniowy, Warszawa 1926.
62. Przemówienie p. posła prof. Krzyżanowskiego, [in:] Zagadnienie etatyzmu w Polsce. Stenogramy przemówień wygłoszonych na zebraniach u posła Janusza Radziwiłła w dniach 11 grudnia 1928 r. i 10 stycznia 1929 r., Bank Gospodarstwa Krajowego, Warszawa 1929.
63. &e rise and fall of state-owned enterprise in the western world, P. Toninelli, (Ed.), Cambridge University Press, Cambridge 2000.
64. Roszkowski W., Kształtowanie się podstaw polskiej gospodarki państwowej w przemyśle i bankowości w latach 1918–1924, PWN, Warszawa 1982.
65. Roszkowski W., &e Growth of the State Sector in the Polish Economy in the Years 1918–1926, “e Journal of European Economic History” Vol. 18, No. 1, 1989.
66. Secomski K., Podstawy polityki inwestycyjnej, Part 3, Published by “Wiadomości Narodowego Banku Polskiego”, Warszawa 1947.
67. Sprawozdanie Komisji do Zbadania Gospodarki Przedsiębiorstw Państwowych, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1939.
68. Stachniuk J., Państwo a gospodarstwo. Geneza etatyzmu w Polsce, F. Hoesick, Warszawa 1939.
69. Starzyński S., Przedmowa, [in:] S. Kruszewski, Majątek państwa polskiego na dzień 1 stycznia 1927 r., Ministerstwo Skarbu, Warszawa 1931.
70. Świętochowski A., Majątek państwa polskiego w przedsiębiorstwach [“Przemysł i Handel”], Spółka Wydawnicza “Przemysł i Handel”, Warszawa 1924.
71. Tanzi V., Gospodarcza rola państwa w XXI w., trans. J. Wyrębek, “Materiały i Studia NBP” Iss. 204, 2006.
72. Tanzi V., Schuknecht L., Public Spending in the 20th Century: A Global Perspective, Cambridge University Press, Cambridge 2000.
73. Tennenbaum H., Skomercjalizowana racja stanu. Groteska polityczno-gospodarcza na tle stosunków polskich, Warszawa 1927.
74. Uprzywilejowanie przedsiębiorstw państwowych, “Przegląd Gospodarczy” 1939, No. 9.
75. Wachowiak S., Pierwsze poczynania Polski nad morzem, w: XV lat polskiej pracy na morzu, Instytut Wydawniczy Państwowej Szkoły Morskiej, Gdynia 1935.
76. Weinfeld I., Skarbowość polska, K. S. Jakubowski, Lviv 1926.
77. Weinfeld I., Skarbowość polska, Vol. I: Historia, przepisy, waluta, pożyczki, budżet, rachunkowość, wydatki, dochody, Biblioteka Prawnicza, Warszawa 1939.
78. Weinfeld I., Skarbowość polska, Vol. II: Daniny, opłaty, podatki, cła i akcyzy, Biblioteka Prawnicza, Warszawa 1937.
79. T. Wenda, Dzieje budowy portu gdyńskiego, [in:] XV lat polskiej pracy na morzu, Instytut Wydawniczy Państwowej Szkoły Morskiej, Gdynia 1935.
80. Zagóra-Jonszta U., Spory o model gospodarki Drugiej Rzeczypospolitej (problemy etatyzmu, planowania i kartelizacji), Akademia Ekonomiczna, Katowice 1991.
81. Zagóra-Jonszta U., Własność państwowa w gospodarce Drugiej Rzeczypospolitej, [in:] Problemy ekonomii, ekonomii politycznej i 'nansów publicznych, “Prace Naukowe UE we Wrocławiu” No. 475, 2017.
82. [Zweig F.], Memoriał w sprawie działalności przedsiębiorstw państwowych, Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 1936.