Etatism of the economy of the Second Polish Republic in the period of parliamentary democracy: conditions, stages, evaluation (part 2: 1923–1926)
Article Sidebar
Published:
Oct 1, 2018
Keywords:
the Second Polish Republic, economy, etatism, the period of 1923–1926
Main Article Content
Abstract
The article constitutes the second part of the study analysing the development of the public sector in the economy of the Second Polish Republic in the period from the regaining of independence in November 1918 to the coup of May 1926. The first part, published in the previous issue, concerned the period of 1918–1923. The second part presents the etatist policy of the last years of parliamentary democracy, in particular, the policy implemented by the government of Władysław Grabski which was formed in December 1923. This government, functioning until November 1925, has markedly contributed to the further growth of the state sector through, inter alia, the reform of treasury monopolies, reorganization of commercial banking and activation of investments in industry and infrastructure. The strengthening of the etatist tendencies which took place in 1923–1925 also impacted on the policy of the government of Aleksander Skrzyński, which was operating from November 1925 to April 1926. The conclusion of the article is the claim that the state sector in the economy of the Second Polish Republic in 1918–1926 was undergoing the process of continuous growth.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
How to Cite
Luszniewicz , J. . (2018). Etatism of the economy of the Second Polish Republic in the period of parliamentary democracy: conditions, stages, evaluation (part 2: 1923–1926). Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia I Prace, (4 (36), 65–84. Retrieved from https://econjournals.sgh.waw.pl/kwes/article/view/1305
Section
Articles
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
References
1. Bohdan E., Morska polityka gospodarcza Polski, Przemysł i Handel, Warszawa 1928.
2. Borkowska-Bagieńska E., Edward Taylor – czy wartości niedoceniane?, Wyd. Poznańskie, Poznań 2004.
3. Brzosko E., Rozwój transportu w Polsce w latach 1918–1939, WSP, Szczecin 1982.
4. Czerwińska W., Rola państwa w polskiej gospodarce morskiej 1919–1939, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1975.
5. Deszczyński M. P., Mazur W., Na krawędzi ryzyka. Eksport polskiego sprzętu wojskowego w okresie międzywojennym, Neriton, Warszawa 2004.
6. Głąbiński S., Wspomnienia polityczne, Druk. i Księg. Sp. z O. Odp., Pelplin 1939.
7. Gołębiowski J., Przemysł wojenny w Polsce, WSP, Kraków 1990.
8. Gołębiowski J., Sektor państwowy w gospodarce Polski międzywojennej, PWN, Warszawa–Kraków 1985.
9. Grabowski T., Inwestycje zbrojeniowe w gospodarce Polski międzywojennej, MON, Warszawa 1963.
10. Grabowski T., Rola państwa w gospodarce Polski 1918–1928, PWE, Warszawa 1967.
11. Grata P., Miejsce monopoli skarbowych w reformie stabilizacyjnej Władysława Grabskiego (1923–1925), Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2008.
12. Grata P., Monopole skarbowe w polityce podatkowej Drugiej Rzeczypospolitej, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2009.
13. Grata P., Przemysł gorzelniczy w II Rzeczypospolitej, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2002.
14. Grata P., Przemysł rektyfikacyjny w Polsce w okresie istnienia Państwowego Monopolu Spirytusowego (1925–1939), “Kwartalnik Kultury Materialnej” 2014, No. 1.
15. Grzybek D., Nauka czy ideologia. Biografia intelektualna Adama Krzyżanowskiego, Księgarnia Akademicka, Kraków 2005.
16. Grzybek D., Teoria ekonomiczna a porządek społeczny w pismach Adama Heydla, “Politeja” 2007, No. 8.
17. Holzer J., Mozaika polityczna Drugiej Rzeczypospolitej, KiW, Warszawa 1974.
18. Kawalec K., Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918–1939, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków 2000.
19. Korzón N., Wywóz węgla polskiego czynnikiem rozwoju portu gdyńskiego, [in:] Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot (Eds.), “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków–Warszawa 1928.
20. Kosikowski C., Formy prawno-finansowe przedsiębiorstw państwowych w Polsce międzywojennej, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego” 1968, series I, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Iss. 57, Prawo
21. Kruszewski S., Majątek państwa polskiego na dzień 1 stycznia 1927 r., Ministerstwo Skarbu (Ministry of Treasury), Warszawa 1931.
22. Kulski J., Kredyty państwowe w życiu gospodarczym Polski, [in:] Na froncie gospodarczym. W dziesiątą Rocznicę odzyskania niepodległości 1918–1928, Droga, Warszawa 1928.
23. Landau Z., Bank Gospodarstwa Krajowego. Zarys dziejów, SGH Warsaw School of Economics, Warszawa 1993.
24. Landau Z., Działalność Koncernu Kreugera w Polsce, “Przegląd Historyczny” 1958, Iss. 1.
25. Landau Z., Koncern Banku Gospodarstwa Krajowego, “Kwartalnik Historyczny” 1994, No. 2
26. Landau Z., Pożyczka tytoniowa, “Zeszyty Naukowe SGPiS” 1956, Iss. 3.
27. Landau Z., Władysław Zawadzki (1985–1939). Ekonomista – polityk – minister skarbu, “Przegląd Historyczny” 1980, Iss. 4.
28. Landau Z., Tomaszewski J., Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939, vol. II, Od Grabskiego do Piłsudskiego. Okres kryzysu poinflacyjnego i ożywienia koniunktury 1924–1929, KiW, Warszawa 1971.
29. Leszkowicz W., Przemysł zbrojeniowy w Warszawie w latach 1918–1939, [in:] Wielkie zakłady przemysłowe Warszawy, PWN, Warszawa 1978.
30. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe, w: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot (Eds.), “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków–Warszawa 1928.
31. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe, w: Etatyzm w Polsce, Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 1932.
32. Mateńko W., Zagadnienie monopolów skarbowych w Polsce, SGH, Warszawa 1939.
33. Memoriał o znaczeniu gospodarczym Polski dla Rady Wykonawczej Ligi Narodów, Part 2, “Praca i Opieka Społeczna” 1922, Iss. 1.
34. Morawski W., Polityka gospodarcza rządu Aleksandra Skrzyńskiego, PWN, Warszawa 1990.
35. [Mościcki I., Kwiatkowski E., Podoski A.] Sprawozdanie Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie za rok 1925, nd, nd, 1926.
36. Nowak H., Bankowość w Polsce, Vol. I, Dom Książki Polskiej, Warszawa 1931.
37. Państwowa Fabryka Związków Azotowych w Chorzowie, w: Przemysł i Handel. Tygodnik. 1918–1928, Part 2, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1928.
38. Państwowy Monopol Spirytusowy w Polsce 1924–1926, Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego, Warszawa 1928.
39. Polski Monopol Tytoniowy 1919–1925, Polski Monopol Tytoniowy, Warszawa 1926.
40. Roman Rybarski o narodzie, ustroju i gospodarce, introduction, selection and elaboration by Sz. Rudnicki, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1997.
41. Roszkowski W., Kształtowanie się podstaw polskiej gospodarki państwowej w przemyśle i bankowości w latach 1918–1924, PWN, Warszawa 1982.
42. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 31 marca 1924 r. w przedmiocie wykonania ustawy z dnia 1 czerwca 1922 r. o monopolu tytoniowym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1924, No. 1924, No. 33, Item 343 (Dz.U. R.P. 1924, nr 33, poz. 343).
43. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. o wprowadzeniu jednolitego Monopolu sprzedaży soli na obszarze całej Rzeczypospolitej Polskiej, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1924, No. 117, Item 1043 (Dz.U. R.P. 1924, nr 117, poz. 1043).
44. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 25 stycznia 1925 r. o organizacji Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego (D. P. M. S.), Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 14, Item 95 (Dz.U. R.P. 1925, nr 14, poz. 95).
45. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 19 lutego 1925 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o wprowadzeniu jednolitego monopolu sprzedaży soli na obszarze całej Rzeczypospolitej Polskiej, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 19, Item 142 (Dz.U. R.P. 1925, nr 19, poz. 142).
46. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 12 marca 1925 r. o wyrobie i sprzedaży wódek niemonopolowych Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 28, Item 201 (Dz.U. R.P. 1925, nr 28, poz. 201).
47. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 25 września 1925 r. w sprawie wykonania ustawy o monopolu zapałczanym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 100 (Dz.U. R.P. 1925, nr 100).
48. S. A. do Eksploatacji Państwowego Monopolu Zapałczanego w Polsce, [in:] Przemysł i Handel. Tygodnik. 1918–1928, Part 2, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1928.
49. Skorek K., Roman Rybarski i Adam Heydel – analiza porównawcza, www.Prawapolityka.pl/2015/07/pdf. (retrieved on: 20.2.2018).
50. Sprawozdanie Komisji do Zbadania Gospodarki Przedsiębiorstw Państwowych, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1939.
51. Tennenbaum H., Ośrodki dyspozycji gospodarczej w Polsce, nd, Warszawa 1929.
52. Tennenbaum H., Skomercjalizowana racja stanu. Groteska polityczno-gospodarcza na tle stosunków polskich, nd, Warszawa 1927.
53. Tennenbaum H., Struktura gospodarstwa polskiego, Vol. I, Formy produkcji i zbytu, nd, Warszawa 1932.
54. Tomaszewski J., Gabinet Aleksandra Skrzyńskiego, “Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i Studia z Okresu 1914–1939” 1967, Vol. XI.
55. Ustawa z dnia 1 czerwca 1922 r. o monopolu tytoniowym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1922, No. 47, item 409 (Dz.U. R.P. 1922, nr 47, poz. 409).
56. Ustawa z dnia 31 lipca 1924 r. o monopolu spirytusowym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1924, No. 78, item 756 (Dz.U. R.P. 1924, nr 78, poz. 756).
57. Ustawa z dnia 15 lipca 1925 r. o monopolu zapałczanym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 83, item 561 (Dz.U. R.P. 1925, nr 83, poz. 561).
58. Weinfeld I., Skarbowość polska, S. Jakubowski, Lviv 1926.
59. Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918–1939, J. Jachymek, W. Paruch (Eds.), UMCS, Lublin 2001.
60. Zimowski A., Historia polskiego przemysłu wielkiej syntezy chemicznej, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Polskich, Warszawa 1997.
61. Zweig F., Poland between two wars. A critical study of social and economic changes, Secker & Warburg, London 1944.
2. Borkowska-Bagieńska E., Edward Taylor – czy wartości niedoceniane?, Wyd. Poznańskie, Poznań 2004.
3. Brzosko E., Rozwój transportu w Polsce w latach 1918–1939, WSP, Szczecin 1982.
4. Czerwińska W., Rola państwa w polskiej gospodarce morskiej 1919–1939, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1975.
5. Deszczyński M. P., Mazur W., Na krawędzi ryzyka. Eksport polskiego sprzętu wojskowego w okresie międzywojennym, Neriton, Warszawa 2004.
6. Głąbiński S., Wspomnienia polityczne, Druk. i Księg. Sp. z O. Odp., Pelplin 1939.
7. Gołębiowski J., Przemysł wojenny w Polsce, WSP, Kraków 1990.
8. Gołębiowski J., Sektor państwowy w gospodarce Polski międzywojennej, PWN, Warszawa–Kraków 1985.
9. Grabowski T., Inwestycje zbrojeniowe w gospodarce Polski międzywojennej, MON, Warszawa 1963.
10. Grabowski T., Rola państwa w gospodarce Polski 1918–1928, PWE, Warszawa 1967.
11. Grata P., Miejsce monopoli skarbowych w reformie stabilizacyjnej Władysława Grabskiego (1923–1925), Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2008.
12. Grata P., Monopole skarbowe w polityce podatkowej Drugiej Rzeczypospolitej, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2009.
13. Grata P., Przemysł gorzelniczy w II Rzeczypospolitej, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2002.
14. Grata P., Przemysł rektyfikacyjny w Polsce w okresie istnienia Państwowego Monopolu Spirytusowego (1925–1939), “Kwartalnik Kultury Materialnej” 2014, No. 1.
15. Grzybek D., Nauka czy ideologia. Biografia intelektualna Adama Krzyżanowskiego, Księgarnia Akademicka, Kraków 2005.
16. Grzybek D., Teoria ekonomiczna a porządek społeczny w pismach Adama Heydla, “Politeja” 2007, No. 8.
17. Holzer J., Mozaika polityczna Drugiej Rzeczypospolitej, KiW, Warszawa 1974.
18. Kawalec K., Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918–1939, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków 2000.
19. Korzón N., Wywóz węgla polskiego czynnikiem rozwoju portu gdyńskiego, [in:] Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot (Eds.), “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków–Warszawa 1928.
20. Kosikowski C., Formy prawno-finansowe przedsiębiorstw państwowych w Polsce międzywojennej, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego” 1968, series I, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Iss. 57, Prawo
21. Kruszewski S., Majątek państwa polskiego na dzień 1 stycznia 1927 r., Ministerstwo Skarbu (Ministry of Treasury), Warszawa 1931.
22. Kulski J., Kredyty państwowe w życiu gospodarczym Polski, [in:] Na froncie gospodarczym. W dziesiątą Rocznicę odzyskania niepodległości 1918–1928, Droga, Warszawa 1928.
23. Landau Z., Bank Gospodarstwa Krajowego. Zarys dziejów, SGH Warsaw School of Economics, Warszawa 1993.
24. Landau Z., Działalność Koncernu Kreugera w Polsce, “Przegląd Historyczny” 1958, Iss. 1.
25. Landau Z., Koncern Banku Gospodarstwa Krajowego, “Kwartalnik Historyczny” 1994, No. 2
26. Landau Z., Pożyczka tytoniowa, “Zeszyty Naukowe SGPiS” 1956, Iss. 3.
27. Landau Z., Władysław Zawadzki (1985–1939). Ekonomista – polityk – minister skarbu, “Przegląd Historyczny” 1980, Iss. 4.
28. Landau Z., Tomaszewski J., Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939, vol. II, Od Grabskiego do Piłsudskiego. Okres kryzysu poinflacyjnego i ożywienia koniunktury 1924–1929, KiW, Warszawa 1971.
29. Leszkowicz W., Przemysł zbrojeniowy w Warszawie w latach 1918–1939, [in:] Wielkie zakłady przemysłowe Warszawy, PWN, Warszawa 1978.
30. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe, w: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918–1928, M. Dąbrowski, P. Lot (Eds.), “Ilustrowany Kuryer Codzienny”, “Światowid” and “Na szerokim Świecie”, Kraków–Warszawa 1928.
31. Lulek T., Przedsiębiorstwa państwowe, w: Etatyzm w Polsce, Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków 1932.
32. Mateńko W., Zagadnienie monopolów skarbowych w Polsce, SGH, Warszawa 1939.
33. Memoriał o znaczeniu gospodarczym Polski dla Rady Wykonawczej Ligi Narodów, Part 2, “Praca i Opieka Społeczna” 1922, Iss. 1.
34. Morawski W., Polityka gospodarcza rządu Aleksandra Skrzyńskiego, PWN, Warszawa 1990.
35. [Mościcki I., Kwiatkowski E., Podoski A.] Sprawozdanie Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie za rok 1925, nd, nd, 1926.
36. Nowak H., Bankowość w Polsce, Vol. I, Dom Książki Polskiej, Warszawa 1931.
37. Państwowa Fabryka Związków Azotowych w Chorzowie, w: Przemysł i Handel. Tygodnik. 1918–1928, Part 2, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1928.
38. Państwowy Monopol Spirytusowy w Polsce 1924–1926, Dyrekcja Państwowego Monopolu Spirytusowego, Warszawa 1928.
39. Polski Monopol Tytoniowy 1919–1925, Polski Monopol Tytoniowy, Warszawa 1926.
40. Roman Rybarski o narodzie, ustroju i gospodarce, introduction, selection and elaboration by Sz. Rudnicki, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1997.
41. Roszkowski W., Kształtowanie się podstaw polskiej gospodarki państwowej w przemyśle i bankowości w latach 1918–1924, PWN, Warszawa 1982.
42. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 31 marca 1924 r. w przedmiocie wykonania ustawy z dnia 1 czerwca 1922 r. o monopolu tytoniowym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1924, No. 1924, No. 33, Item 343 (Dz.U. R.P. 1924, nr 33, poz. 343).
43. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. o wprowadzeniu jednolitego Monopolu sprzedaży soli na obszarze całej Rzeczypospolitej Polskiej, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1924, No. 117, Item 1043 (Dz.U. R.P. 1924, nr 117, poz. 1043).
44. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 25 stycznia 1925 r. o organizacji Dyrekcji Państwowego Monopolu Spirytusowego (D. P. M. S.), Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 14, Item 95 (Dz.U. R.P. 1925, nr 14, poz. 95).
45. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 19 lutego 1925 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o wprowadzeniu jednolitego monopolu sprzedaży soli na obszarze całej Rzeczypospolitej Polskiej, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 19, Item 142 (Dz.U. R.P. 1925, nr 19, poz. 142).
46. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 12 marca 1925 r. o wyrobie i sprzedaży wódek niemonopolowych Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 28, Item 201 (Dz.U. R.P. 1925, nr 28, poz. 201).
47. Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 25 września 1925 r. w sprawie wykonania ustawy o monopolu zapałczanym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 100 (Dz.U. R.P. 1925, nr 100).
48. S. A. do Eksploatacji Państwowego Monopolu Zapałczanego w Polsce, [in:] Przemysł i Handel. Tygodnik. 1918–1928, Part 2, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1928.
49. Skorek K., Roman Rybarski i Adam Heydel – analiza porównawcza, www.Prawapolityka.pl/2015/07/pdf. (retrieved on: 20.2.2018).
50. Sprawozdanie Komisji do Zbadania Gospodarki Przedsiębiorstw Państwowych, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa 1939.
51. Tennenbaum H., Ośrodki dyspozycji gospodarczej w Polsce, nd, Warszawa 1929.
52. Tennenbaum H., Skomercjalizowana racja stanu. Groteska polityczno-gospodarcza na tle stosunków polskich, nd, Warszawa 1927.
53. Tennenbaum H., Struktura gospodarstwa polskiego, Vol. I, Formy produkcji i zbytu, nd, Warszawa 1932.
54. Tomaszewski J., Gabinet Aleksandra Skrzyńskiego, “Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i Studia z Okresu 1914–1939” 1967, Vol. XI.
55. Ustawa z dnia 1 czerwca 1922 r. o monopolu tytoniowym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1922, No. 47, item 409 (Dz.U. R.P. 1922, nr 47, poz. 409).
56. Ustawa z dnia 31 lipca 1924 r. o monopolu spirytusowym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1924, No. 78, item 756 (Dz.U. R.P. 1924, nr 78, poz. 756).
57. Ustawa z dnia 15 lipca 1925 r. o monopolu zapałczanym, Journal of Laws of the Republic of Poland from 1925, No. 83, item 561 (Dz.U. R.P. 1925, nr 83, poz. 561).
58. Weinfeld I., Skarbowość polska, S. Jakubowski, Lviv 1926.
59. Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918–1939, J. Jachymek, W. Paruch (Eds.), UMCS, Lublin 2001.
60. Zimowski A., Historia polskiego przemysłu wielkiej syntezy chemicznej, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Polskich, Warszawa 1997.
61. Zweig F., Poland between two wars. A critical study of social and economic changes, Secker & Warburg, London 1944.