Pasek boczny artykułu
Przesłane
stycznia 2, 2020
Opublikowane
czerwca 30, 2015
Pobieranie
Statystyczny
Read Counter :
27
Pobieranie : 22
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Ćwierć wieku dynamicznego rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce niewątpliwie należy do najbardziej spektakularnych osiągnięć transformacji systemowej. Mowa tu jednak przede wszystkim o rozwoju ilościowym, którego ilustracją stał się rekordowy wzrost współczynnika skolaryzacji (oraz liczby uczelni) przy uderzającym niedostatku środków na edukację wyższą, kilkakrotnie niższych w porównaniu z nakładami w wiodących krajach europejskich. Nie poszedł za tym jednak rozwój jakościowy, z którego Polska mogłaby być dumna. Zmiana systemowa postawiła na gwałtowne urynkowienie sektora szkół, pobudzając procesy konkurencyjności, ale przy niedostatecznej uwadze rządzących. Równolegle, wraz z postępującą integracją europejską pojawiły się w Polsce polityczne strategie modernizacyjne, coraz wyraźniej narzucające logikę ekonomicznej racjonalizacji w tym sektorze, dyktowaną polityką unijną i wyzwaniami globalnymi. Przemiany szkolnictwa wyższego przebiegały zatem pod sztandarami neoliberalnej reformy, od ustawy do ustawy coraz mocniej akcentujących ową logikę w reformowaniu szkół wyższych. Wydaje się, iż w sytuacji permanentnego niedofinansowania całego sektora miała być ona ratunkiem dla polskich uczelni, prawie nieobecnych w globalnym świecie nauki i edukacji wyższej. Celem artykułu jest prześledzenie, jak ewoluowała w Polsce koncepcja ekonomicznego usprawniania szkolnictwa wyższego jako całości, głównie w wymiarze politycznym (w znaczeniu polityki publicznej) i legislacyjnym, z uwzględnieniem najważniejszych konsekwencji tego usprawniania dla jakości całego systemu.
Słowa kluczowe
szkolnictwo wyższe
reforma szkolnictwa wyższego
prawo o szkolnictwie wyższym
polityka szkolnictwa wyższego
ekonomizacja
racjonalizacja
Szczegóły artykułu
Licencja
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Jak cytować
Dziedziczak‑Foltyn , A. (2015). Ku poprawie jakości systemu, czyli logika racjonalizacji i ekonomizacji w kształtowaniu polityki szkolnictwa wyższego w Polsce. Edukacja Ekonomistów I Menedżerów, 36(2), 41–60. https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.4591
Referencje
-
1. Analiza trendów i najlepszych praktyk wynikających z dokumentów definiujących strategie szkolnictwa wyższego na świecie (2009). Warszawa: Ernst & Young, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, MNiSW. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://www.na uka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/05e44ffe07f7e6a3b38a6144afd3ade3.pdf
2. Analiza zadań i celów strategicznych szkolnictwa wyższego, wynikających z zagranicznych dokumentów strategicznych (2009). Warszawa: Ernst & Young, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, MNiSW. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://www.nauka. gov.pl/g2/oryginal/2013_05/61c24734cfdee1619f946416ca4ba1f2.pdf
3. Chmielecka, E. (2009). Nowe pytania o Proces Boloński. Forum Akademickie, 2. Pobrano kwietnia 2015 z: http://www.forumakad.pl/archiwum/2009/02/index.html
4. Chmielecka, E. (2013). Proces Boloński i krajowe ramy kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, Studia Biura Analiz, 3(35)
5. Czarnecki, K. (2013). Nowe Zarządzanie Publiczne a reforma szkolnictwa wyższego w Polsce. Praktyka Teoretyczna, 7, 85–106.
6. Czerepaniak Walczak, M. (2013). Fabryki dyplomów czy universitas?. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
7. Diagnoza stanu szkolnictwa wyższego w Polsce (2009), Warszawa: Ernst & Young, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
8. Działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia – plan modernizacji europejskich systemów szkolnictwa wyższego (2011). (Supporting growth and jobs – an agenda for the modernisation of Europe’s higher education systems). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno Społecznego i Komitetu Regionów. COM(2011), 567 wersja ostateczna [SEK(2011) 1063 wersja ostateczna]. Bruksela, 20 września 2011.
9. Dziedziczak Foltyn, A. (2009). O reformowaniu szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1989–2009. Przegląd Socjologiczny, 3, 51–75.
10. Dziedziczak Foltyn, A. (2011a). Imperatyw rozwoju a kondycja myślenia strategiczne go o polskim szkolnictwie wyższym (i nauce) w dobie transformacji systemowej. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 2/38, 99–100.
11. Dziedziczak Foltyn, A. (2011b). Plusy i minusy reformy szkolnictwa wyższego w Polsce – próba analizy debaty publicznej. W: J. Kostkiewicz, A. Domagała Kręcioch, M.J. Szymański (red.), Szkoła wyższa w toku zmian. Debata wokół ustawy z 18 marca 2011 roku. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
12. Dziedziczak Foltyn, A. (2011c). Rozwój szkolnictwa wyższego w Polsce – w trzech odsłonach myśli strategicznej. W: M. Chałubiński, E. Narkiewicz Niedbalec (red.), Recepcja światowej socjologii w Polsce oraz polskie szkolnictwo wyższe na początku XXI wieku. Rocznik Lubuski, 37, cz. 1. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
13. Dziedziczak Foltyn, A. (2013). Prawo o szkolnictwie wyższym w pryzmacie jakości rządzenia i polityki rozwoju. W: J. Pakuła (red.), Współczesne problemy nauki i szkolnictwa wyższego. Toruń: Eikon.
14. Dziedziczak Foltyn, A., Musiał, K. (2010). Pod znakiem jakości – priorytet w kształtowaniu polityki szkolnictwa wyższego w krajach nordyckich i w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1–2 (35–36), 30–59.
15. Europejska przestrzeń badawcza (2014). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego. Sprawozdanie z postępu prac za 2014 rok. COM(2014) 575 final. Bruksela, 15 września 2014. Pobrano 1 kwietnia 2015 z: http://ec.europa.eu/ transparency/regdoc/rep/1/2014/PL/1 2014 575 PL F1 1.pdf
16. Eurostat (2013). Tertiary education statistic. Pobrano 3 kwietnia 2015 z: http://ec.eu ropa.eu/eurostat/statistics explained/index.php/Tertiary_education_statistics
17. Fulton, O., Santiago, P., Edquist, Ch., El Khawas E., Hackl, E. (2008). Polska. Raporty OECD na temat szkolnictwa wyższego. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/5e a9068000f362afa97ff7d5c6c5a687.pdf
18. Galwas, B., Pawłowski, L., Tadeusiewicz, R. (2013). Siła i słabości szkolnictwa wyższe go w Polsce. Przyszłość. Świat–Europa–Polska, 1, 46–75.
19. GUS (2014). Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 roku. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
20. IBE (2012). Raport o stanie edukacji 2011. Kontynuacja przemian. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
21. Kraśniewski, A. (2009). Proces Boloński. To już 10 lat. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemów Edukacji.
22. Kwiek, M. (2010). Finansowanie szkolnictwa wyższego w Polsce a transformacje finansowania publicznego szkolnictwa wyższego w Europie. CPP RPS, 16. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://unesco.amu.edu.pl/pdf/CPP_RPS_vol.16_Kwiek.pdf
23. Kwiek, M. (2015). Reformy uniwersytetów europejskich: państwo dobrobytu jako brakujący kontekst badań i polityki publicznej. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://unesco.amu. edu.pl/kwiek/pdf/Kwiek_Brakujacy_kontekst_2015.pdf
24. Lambert, R., Butler, N. (2006). The Future of European Universities. Renaissance or de cay?. London: Centre of European Reform.
25. Mobilizowanie potencjału umysłowego Europy: umożliwianie uniwersytetom wniesienie pełnego wkładu do Strategii Lizbońskiej (2005). (Mobilising the brainpower of Europe: enabling universities to make their full contribution to the Lisbon Strategy). KE. COM(2005) 152 końcowy [SEC(2005)518]. Bruksela, 20 kwietnia 2005.
26. OECD (2012). OECD Economic Surveys: Poland 2012 (Polish version). Pobrano 6 kwietnia 2015 z: http://www.sgh.waw.pl/pl/Documents/Raport_OECD_Polska_2014.PDF
27. OECD (2014). Education at the Glance 2014. Pobrano 5 kwietnia 2015 z: http://www. oecd.org/edu/Education at a Glance 2014.pdf
28. Pawlikowski, J.M. (2009). Co mogą zyskać polskie uczelnie na Procesie Bolońskim? W: R. Maciołek, W. Maik, K. Sikora (red.), Problemy nauki i szkolnictwa wyższego. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
29. Pawłowski, K. (2005). Internacjonalizacja a globalizacja w e współczesnym szkolnic twie wyższym. Organizacja i Kierowanie, 4(122), 19–37.
30. Projekt sprawozdania w sprawie kontynuacji wdrażania procesu bolońskiego (2015/0000(INI)) (2015). Parlament Europejski, Komisja Kultury i Edukacji. 4 luty 2015. Sprawozdawczyni: Krystyna Łybacka.
31. Rakowski, A. (2005). O pewnych problemach urynkowienia edukacji i nauki w Polsce, Nauka, 4, 167–170.
32. Raport o kapitale intelektualnym Polski (2008). Warszawa, 10 lipca 2008.
33. Realizacja programu modernizacji dla uniwersytetów: edukacja, badania naukowe i innowacje (2006). (Delivering on the Modernisation Agenda for Universities: Education, Research and Innovation). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego. COM(2006) 208. Bruksela, 10 maja 2006.
34. Rola uniwersytetów w Europie wiedzy (2003). (The Role of the Universities in the Europe of Knowledge). KE. Bruksela, 5 lutego 2003. COM(2003) 58 ostateczny.
35. Rymsza, M., Giza Poleszczuk, A., Nosowski, Z., Leszczyński, A., Koryś, P. (2013). Autostrady i bezdroża polskiej modernizacji. Więź, 2(262), 39–53.
36. Socha, M.W. (2011). Proces boloński: perspektywa jakości kształcenia. Przegląd Socjologiczny, 4, 39–65.
37. Soszyńska, E. (2013). Budowa gospodarki wiedzy a dynamika rozwoju gospodarczego i realna konwergencja gospodarcza. Referat na IX Kongres Ekonomistów Polskich. Pobrano 6 kwietnia 2015 z: http://www.pte.pl/kongres/referaty/Soszynska%20E/ Soszy%C5%84ska%20E.%20 %20BUDOWA%20GOSPODARKI%20WIEDZY%20 A%20DYNAMIKA%20ROZWOJU%20GOSPODARCZEGO.pdf
38. Thieme, J.K. (2009). Szkolnictwo wyższe. Wyzwania XXI wieku. Polska – Europa – USA. Warszawa: Difin.
39. Wilkin, J. (2013). Finansowanie nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce. Wybrane problemy i postulowane kierunki reform. W: D. Dziewulak (red.), Nauka i szkolnictwo wyższe, Studia BAS, 3(35), Warszawa.
40. Wójcicka, M. (2009). Zmiany w szkolnictwie wyższym z procesem boloński w tle. Przegląd Socjologiczny, 3, 9–30.
41. Zadania polskich szkół wyższych w realizacji nowej Strategii Lizbońskiej (2005). Warszawa: Fundacja Rektorów Polskich–Instytut Społeczeństwa Wiedzy.
Referencje
1. Analiza trendów i najlepszych praktyk wynikających z dokumentów definiujących strategie szkolnictwa wyższego na świecie (2009). Warszawa: Ernst & Young, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, MNiSW. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://www.na uka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/05e44ffe07f7e6a3b38a6144afd3ade3.pdf
2. Analiza zadań i celów strategicznych szkolnictwa wyższego, wynikających z zagranicznych dokumentów strategicznych (2009). Warszawa: Ernst & Young, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, MNiSW. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://www.nauka. gov.pl/g2/oryginal/2013_05/61c24734cfdee1619f946416ca4ba1f2.pdf
3. Chmielecka, E. (2009). Nowe pytania o Proces Boloński. Forum Akademickie, 2. Pobrano kwietnia 2015 z: http://www.forumakad.pl/archiwum/2009/02/index.html
4. Chmielecka, E. (2013). Proces Boloński i krajowe ramy kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, Studia Biura Analiz, 3(35)
5. Czarnecki, K. (2013). Nowe Zarządzanie Publiczne a reforma szkolnictwa wyższego w Polsce. Praktyka Teoretyczna, 7, 85–106.
6. Czerepaniak Walczak, M. (2013). Fabryki dyplomów czy universitas?. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
7. Diagnoza stanu szkolnictwa wyższego w Polsce (2009), Warszawa: Ernst & Young, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
8. Działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia – plan modernizacji europejskich systemów szkolnictwa wyższego (2011). (Supporting growth and jobs – an agenda for the modernisation of Europe’s higher education systems). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno Społecznego i Komitetu Regionów. COM(2011), 567 wersja ostateczna [SEK(2011) 1063 wersja ostateczna]. Bruksela, 20 września 2011.
9. Dziedziczak Foltyn, A. (2009). O reformowaniu szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1989–2009. Przegląd Socjologiczny, 3, 51–75.
10. Dziedziczak Foltyn, A. (2011a). Imperatyw rozwoju a kondycja myślenia strategiczne go o polskim szkolnictwie wyższym (i nauce) w dobie transformacji systemowej. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 2/38, 99–100.
11. Dziedziczak Foltyn, A. (2011b). Plusy i minusy reformy szkolnictwa wyższego w Polsce – próba analizy debaty publicznej. W: J. Kostkiewicz, A. Domagała Kręcioch, M.J. Szymański (red.), Szkoła wyższa w toku zmian. Debata wokół ustawy z 18 marca 2011 roku. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
12. Dziedziczak Foltyn, A. (2011c). Rozwój szkolnictwa wyższego w Polsce – w trzech odsłonach myśli strategicznej. W: M. Chałubiński, E. Narkiewicz Niedbalec (red.), Recepcja światowej socjologii w Polsce oraz polskie szkolnictwo wyższe na początku XXI wieku. Rocznik Lubuski, 37, cz. 1. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
13. Dziedziczak Foltyn, A. (2013). Prawo o szkolnictwie wyższym w pryzmacie jakości rządzenia i polityki rozwoju. W: J. Pakuła (red.), Współczesne problemy nauki i szkolnictwa wyższego. Toruń: Eikon.
14. Dziedziczak Foltyn, A., Musiał, K. (2010). Pod znakiem jakości – priorytet w kształtowaniu polityki szkolnictwa wyższego w krajach nordyckich i w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1–2 (35–36), 30–59.
15. Europejska przestrzeń badawcza (2014). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego. Sprawozdanie z postępu prac za 2014 rok. COM(2014) 575 final. Bruksela, 15 września 2014. Pobrano 1 kwietnia 2015 z: http://ec.europa.eu/ transparency/regdoc/rep/1/2014/PL/1 2014 575 PL F1 1.pdf
16. Eurostat (2013). Tertiary education statistic. Pobrano 3 kwietnia 2015 z: http://ec.eu ropa.eu/eurostat/statistics explained/index.php/Tertiary_education_statistics
17. Fulton, O., Santiago, P., Edquist, Ch., El Khawas E., Hackl, E. (2008). Polska. Raporty OECD na temat szkolnictwa wyższego. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/5e a9068000f362afa97ff7d5c6c5a687.pdf
18. Galwas, B., Pawłowski, L., Tadeusiewicz, R. (2013). Siła i słabości szkolnictwa wyższe go w Polsce. Przyszłość. Świat–Europa–Polska, 1, 46–75.
19. GUS (2014). Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 roku. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
20. IBE (2012). Raport o stanie edukacji 2011. Kontynuacja przemian. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
21. Kraśniewski, A. (2009). Proces Boloński. To już 10 lat. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemów Edukacji.
22. Kwiek, M. (2010). Finansowanie szkolnictwa wyższego w Polsce a transformacje finansowania publicznego szkolnictwa wyższego w Europie. CPP RPS, 16. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://unesco.amu.edu.pl/pdf/CPP_RPS_vol.16_Kwiek.pdf
23. Kwiek, M. (2015). Reformy uniwersytetów europejskich: państwo dobrobytu jako brakujący kontekst badań i polityki publicznej. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://unesco.amu. edu.pl/kwiek/pdf/Kwiek_Brakujacy_kontekst_2015.pdf
24. Lambert, R., Butler, N. (2006). The Future of European Universities. Renaissance or de cay?. London: Centre of European Reform.
25. Mobilizowanie potencjału umysłowego Europy: umożliwianie uniwersytetom wniesienie pełnego wkładu do Strategii Lizbońskiej (2005). (Mobilising the brainpower of Europe: enabling universities to make their full contribution to the Lisbon Strategy). KE. COM(2005) 152 końcowy [SEC(2005)518]. Bruksela, 20 kwietnia 2005.
26. OECD (2012). OECD Economic Surveys: Poland 2012 (Polish version). Pobrano 6 kwietnia 2015 z: http://www.sgh.waw.pl/pl/Documents/Raport_OECD_Polska_2014.PDF
27. OECD (2014). Education at the Glance 2014. Pobrano 5 kwietnia 2015 z: http://www. oecd.org/edu/Education at a Glance 2014.pdf
28. Pawlikowski, J.M. (2009). Co mogą zyskać polskie uczelnie na Procesie Bolońskim? W: R. Maciołek, W. Maik, K. Sikora (red.), Problemy nauki i szkolnictwa wyższego. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
29. Pawłowski, K. (2005). Internacjonalizacja a globalizacja w e współczesnym szkolnic twie wyższym. Organizacja i Kierowanie, 4(122), 19–37.
30. Projekt sprawozdania w sprawie kontynuacji wdrażania procesu bolońskiego (2015/0000(INI)) (2015). Parlament Europejski, Komisja Kultury i Edukacji. 4 luty 2015. Sprawozdawczyni: Krystyna Łybacka.
31. Rakowski, A. (2005). O pewnych problemach urynkowienia edukacji i nauki w Polsce, Nauka, 4, 167–170.
32. Raport o kapitale intelektualnym Polski (2008). Warszawa, 10 lipca 2008.
33. Realizacja programu modernizacji dla uniwersytetów: edukacja, badania naukowe i innowacje (2006). (Delivering on the Modernisation Agenda for Universities: Education, Research and Innovation). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego. COM(2006) 208. Bruksela, 10 maja 2006.
34. Rola uniwersytetów w Europie wiedzy (2003). (The Role of the Universities in the Europe of Knowledge). KE. Bruksela, 5 lutego 2003. COM(2003) 58 ostateczny.
35. Rymsza, M., Giza Poleszczuk, A., Nosowski, Z., Leszczyński, A., Koryś, P. (2013). Autostrady i bezdroża polskiej modernizacji. Więź, 2(262), 39–53.
36. Socha, M.W. (2011). Proces boloński: perspektywa jakości kształcenia. Przegląd Socjologiczny, 4, 39–65.
37. Soszyńska, E. (2013). Budowa gospodarki wiedzy a dynamika rozwoju gospodarczego i realna konwergencja gospodarcza. Referat na IX Kongres Ekonomistów Polskich. Pobrano 6 kwietnia 2015 z: http://www.pte.pl/kongres/referaty/Soszynska%20E/ Soszy%C5%84ska%20E.%20 %20BUDOWA%20GOSPODARKI%20WIEDZY%20 A%20DYNAMIKA%20ROZWOJU%20GOSPODARCZEGO.pdf
38. Thieme, J.K. (2009). Szkolnictwo wyższe. Wyzwania XXI wieku. Polska – Europa – USA. Warszawa: Difin.
39. Wilkin, J. (2013). Finansowanie nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce. Wybrane problemy i postulowane kierunki reform. W: D. Dziewulak (red.), Nauka i szkolnictwo wyższe, Studia BAS, 3(35), Warszawa.
40. Wójcicka, M. (2009). Zmiany w szkolnictwie wyższym z procesem boloński w tle. Przegląd Socjologiczny, 3, 9–30.
41. Zadania polskich szkół wyższych w realizacji nowej Strategii Lizbońskiej (2005). Warszawa: Fundacja Rektorów Polskich–Instytut Społeczeństwa Wiedzy.
2. Analiza zadań i celów strategicznych szkolnictwa wyższego, wynikających z zagranicznych dokumentów strategicznych (2009). Warszawa: Ernst & Young, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, MNiSW. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://www.nauka. gov.pl/g2/oryginal/2013_05/61c24734cfdee1619f946416ca4ba1f2.pdf
3. Chmielecka, E. (2009). Nowe pytania o Proces Boloński. Forum Akademickie, 2. Pobrano kwietnia 2015 z: http://www.forumakad.pl/archiwum/2009/02/index.html
4. Chmielecka, E. (2013). Proces Boloński i krajowe ramy kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, Studia Biura Analiz, 3(35)
5. Czarnecki, K. (2013). Nowe Zarządzanie Publiczne a reforma szkolnictwa wyższego w Polsce. Praktyka Teoretyczna, 7, 85–106.
6. Czerepaniak Walczak, M. (2013). Fabryki dyplomów czy universitas?. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
7. Diagnoza stanu szkolnictwa wyższego w Polsce (2009), Warszawa: Ernst & Young, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
8. Działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia – plan modernizacji europejskich systemów szkolnictwa wyższego (2011). (Supporting growth and jobs – an agenda for the modernisation of Europe’s higher education systems). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno Społecznego i Komitetu Regionów. COM(2011), 567 wersja ostateczna [SEK(2011) 1063 wersja ostateczna]. Bruksela, 20 września 2011.
9. Dziedziczak Foltyn, A. (2009). O reformowaniu szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1989–2009. Przegląd Socjologiczny, 3, 51–75.
10. Dziedziczak Foltyn, A. (2011a). Imperatyw rozwoju a kondycja myślenia strategiczne go o polskim szkolnictwie wyższym (i nauce) w dobie transformacji systemowej. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 2/38, 99–100.
11. Dziedziczak Foltyn, A. (2011b). Plusy i minusy reformy szkolnictwa wyższego w Polsce – próba analizy debaty publicznej. W: J. Kostkiewicz, A. Domagała Kręcioch, M.J. Szymański (red.), Szkoła wyższa w toku zmian. Debata wokół ustawy z 18 marca 2011 roku. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
12. Dziedziczak Foltyn, A. (2011c). Rozwój szkolnictwa wyższego w Polsce – w trzech odsłonach myśli strategicznej. W: M. Chałubiński, E. Narkiewicz Niedbalec (red.), Recepcja światowej socjologii w Polsce oraz polskie szkolnictwo wyższe na początku XXI wieku. Rocznik Lubuski, 37, cz. 1. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
13. Dziedziczak Foltyn, A. (2013). Prawo o szkolnictwie wyższym w pryzmacie jakości rządzenia i polityki rozwoju. W: J. Pakuła (red.), Współczesne problemy nauki i szkolnictwa wyższego. Toruń: Eikon.
14. Dziedziczak Foltyn, A., Musiał, K. (2010). Pod znakiem jakości – priorytet w kształtowaniu polityki szkolnictwa wyższego w krajach nordyckich i w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1–2 (35–36), 30–59.
15. Europejska przestrzeń badawcza (2014). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego. Sprawozdanie z postępu prac za 2014 rok. COM(2014) 575 final. Bruksela, 15 września 2014. Pobrano 1 kwietnia 2015 z: http://ec.europa.eu/ transparency/regdoc/rep/1/2014/PL/1 2014 575 PL F1 1.pdf
16. Eurostat (2013). Tertiary education statistic. Pobrano 3 kwietnia 2015 z: http://ec.eu ropa.eu/eurostat/statistics explained/index.php/Tertiary_education_statistics
17. Fulton, O., Santiago, P., Edquist, Ch., El Khawas E., Hackl, E. (2008). Polska. Raporty OECD na temat szkolnictwa wyższego. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/5e a9068000f362afa97ff7d5c6c5a687.pdf
18. Galwas, B., Pawłowski, L., Tadeusiewicz, R. (2013). Siła i słabości szkolnictwa wyższe go w Polsce. Przyszłość. Świat–Europa–Polska, 1, 46–75.
19. GUS (2014). Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 roku. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
20. IBE (2012). Raport o stanie edukacji 2011. Kontynuacja przemian. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
21. Kraśniewski, A. (2009). Proces Boloński. To już 10 lat. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemów Edukacji.
22. Kwiek, M. (2010). Finansowanie szkolnictwa wyższego w Polsce a transformacje finansowania publicznego szkolnictwa wyższego w Europie. CPP RPS, 16. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://unesco.amu.edu.pl/pdf/CPP_RPS_vol.16_Kwiek.pdf
23. Kwiek, M. (2015). Reformy uniwersytetów europejskich: państwo dobrobytu jako brakujący kontekst badań i polityki publicznej. Pobrano 2 kwietnia 2015 z: http://unesco.amu. edu.pl/kwiek/pdf/Kwiek_Brakujacy_kontekst_2015.pdf
24. Lambert, R., Butler, N. (2006). The Future of European Universities. Renaissance or de cay?. London: Centre of European Reform.
25. Mobilizowanie potencjału umysłowego Europy: umożliwianie uniwersytetom wniesienie pełnego wkładu do Strategii Lizbońskiej (2005). (Mobilising the brainpower of Europe: enabling universities to make their full contribution to the Lisbon Strategy). KE. COM(2005) 152 końcowy [SEC(2005)518]. Bruksela, 20 kwietnia 2005.
26. OECD (2012). OECD Economic Surveys: Poland 2012 (Polish version). Pobrano 6 kwietnia 2015 z: http://www.sgh.waw.pl/pl/Documents/Raport_OECD_Polska_2014.PDF
27. OECD (2014). Education at the Glance 2014. Pobrano 5 kwietnia 2015 z: http://www. oecd.org/edu/Education at a Glance 2014.pdf
28. Pawlikowski, J.M. (2009). Co mogą zyskać polskie uczelnie na Procesie Bolońskim? W: R. Maciołek, W. Maik, K. Sikora (red.), Problemy nauki i szkolnictwa wyższego. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
29. Pawłowski, K. (2005). Internacjonalizacja a globalizacja w e współczesnym szkolnic twie wyższym. Organizacja i Kierowanie, 4(122), 19–37.
30. Projekt sprawozdania w sprawie kontynuacji wdrażania procesu bolońskiego (2015/0000(INI)) (2015). Parlament Europejski, Komisja Kultury i Edukacji. 4 luty 2015. Sprawozdawczyni: Krystyna Łybacka.
31. Rakowski, A. (2005). O pewnych problemach urynkowienia edukacji i nauki w Polsce, Nauka, 4, 167–170.
32. Raport o kapitale intelektualnym Polski (2008). Warszawa, 10 lipca 2008.
33. Realizacja programu modernizacji dla uniwersytetów: edukacja, badania naukowe i innowacje (2006). (Delivering on the Modernisation Agenda for Universities: Education, Research and Innovation). Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego. COM(2006) 208. Bruksela, 10 maja 2006.
34. Rola uniwersytetów w Europie wiedzy (2003). (The Role of the Universities in the Europe of Knowledge). KE. Bruksela, 5 lutego 2003. COM(2003) 58 ostateczny.
35. Rymsza, M., Giza Poleszczuk, A., Nosowski, Z., Leszczyński, A., Koryś, P. (2013). Autostrady i bezdroża polskiej modernizacji. Więź, 2(262), 39–53.
36. Socha, M.W. (2011). Proces boloński: perspektywa jakości kształcenia. Przegląd Socjologiczny, 4, 39–65.
37. Soszyńska, E. (2013). Budowa gospodarki wiedzy a dynamika rozwoju gospodarczego i realna konwergencja gospodarcza. Referat na IX Kongres Ekonomistów Polskich. Pobrano 6 kwietnia 2015 z: http://www.pte.pl/kongres/referaty/Soszynska%20E/ Soszy%C5%84ska%20E.%20 %20BUDOWA%20GOSPODARKI%20WIEDZY%20 A%20DYNAMIKA%20ROZWOJU%20GOSPODARCZEGO.pdf
38. Thieme, J.K. (2009). Szkolnictwo wyższe. Wyzwania XXI wieku. Polska – Europa – USA. Warszawa: Difin.
39. Wilkin, J. (2013). Finansowanie nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce. Wybrane problemy i postulowane kierunki reform. W: D. Dziewulak (red.), Nauka i szkolnictwo wyższe, Studia BAS, 3(35), Warszawa.
40. Wójcicka, M. (2009). Zmiany w szkolnictwie wyższym z procesem boloński w tle. Przegląd Socjologiczny, 3, 9–30.
41. Zadania polskich szkół wyższych w realizacji nowej Strategii Lizbońskiej (2005). Warszawa: Fundacja Rektorów Polskich–Instytut Społeczeństwa Wiedzy.