Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki badań diagnostycznych i wdrożeniowych. Realizacja projektu edukacyjnego „Skuteczne zdziwienie. Wyzwalająca myślenie nauka czytania” rozpoczęła się w środowisku lokalnym (Łódź) w roku szkolnym 2018/2019 w dwudziestoosobowej grupie dzieci 5- i 6-letnich. W ostatnich czterech latach (2019–2022) zwiększył się jego zakres i zasięg. Obecnie projekt jest wdrażany w kilkunastu przedszkolach i szkołach w środowisku o zasięgu krajowym (wsparciem objętych jest 3,5 tys. placówek). Działania badawcze sprowadziły się do: 1) zdiagnozowania problemu radykalnego spadku dziecięcego zainteresowania czytaniem i pisaniem, braku motywacji i biegłości w zakresie umiejętności czytania ze zrozumieniem i czytania dla przyjemności, 2) opracowania nowatorskiej koncepcji nauki czytania i pisania wraz z narzędziami kulturowymi, 3) wdrożenia strategii, 4) pogłębionej refleksji nad działaniami i ich skutkami. W badaniach przyjęto model dydaktycznego działania interwencyjnego. Badacz występował w roli obserwatora jako uczestnika, materiał pochodził zaś z obserwacji uczestniczącej. Obserwację skoncentrowano wokół zainicjowanych według własnego projektu działań interwencyjnych. Objęto nią czynności uczniów, a także skutki tych czynności. Wyniki badań zrekonstruowały znaczenie zainicjowanego środowiska edukacyjnego w procesie wyzwalania dziecięcych umiejętności w zakresie identyfikowania obrazów dźwiękowych głoski i obrazów graficznych litery, syntezy i analizy, techniki czytania, rozumienia  tekstu i nadawania znaczeń wizualizacji graficznej, krytycznej ocenie wizualnego i werbalnego poziomu komunikacji.

Słowa kluczowe

edukacyjne badania w działaniu dydaktyczne działania interwencyjne projekt wdrożeniowy metoda nauki czytania i pisania dzieci w wieku przedszkolnym

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Wiśniewska - Kin, M. (2023). Innowacyjny projekt wdrożeniowy "Skuteczne zdziwienie. Wyzwalająca myślenie nauka czytania". Edukacja Ekonomistów I Menedżerów, 66(4). https://doi.org/10.33119/EEIM.2022.66.5

Referencje

  1. Barnes, D. (1988). Nauczyciel i uczniowie. Od porozumiewania się do kształcenia. Warszawa: WSiP.
  2. Bruner, J. S. (1965). Proces kształcenia, tłum. J. Radzicki. Warszawa: PWN.
  3. Bruner, J. S. (1966). W poszukiwaniu teorii nauczania, tłum. E. Krasińska. Warszawa: PIW. Bruner, J. S. (1971). O poznawaniu. Szkice na lewą rękę, tłum. E. Krasińska. Warszawa: PIW.
  4. Bruner, J. S. (1978). Poza dostarczone informacje. Studia z psychologii poznawania, tłum. B. Mroziak. Warszawa: PWN.
  5. Bruner, J. (2010). Kultura edukacji. Kraków: Universitas.
  6. Brzezińska, A. (2005). W poszukiwaniu złotego środka. Rozmowy o rozwoju człowieka. Kraków: Znak.
  7. Cackowska, M., Wincencjusz-Patyna, A. (2017). Polska szkoła książki obrazkowej. Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.
  8. Červinkowa, H., Gołębniak, B. D. (red.). (2010). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
  9. Denzin, N. K., Lincoln, Y. S. (2009). Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych, tłum. K. Podemski. W: N. K. Denzin, Y. S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 51–54. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/26229/23943 (dostęp: 20.03.2022). https://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/5072 (dostęp: 20.03.2022).
  10. Karwatowska, M., Tymiakin, L. (2014). Światy uczniowskie. Język – media – komunikacja. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
  11. Klus-Stańska, D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
  12. Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  13. Klus-Stańska, D., Nowicka, M. (2005). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Warszawa: WSiP.
  14. Kwieciński, Z. (2000). Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogiki pogranicza. Poznań– Olsztyn: Wydawnictwo Edytor.
  15. Kwieciński, Z. (2002). Wykluczanie. Toruń: Wydawnictwo UMK.
  16. Olech, J. (2008). Dziewczyny Juliana. Tygodnik Powszechny, 18 maja.
  17. Polanyi, M. (1964). Personal Knowledge. Towards a Post-Critical Philosophy. New York: Harper and Row.
  18. Puzynina, J. (1992). Język wartości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  19. Puzynina, J. (1997). Słowo – wartość – kultura. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL.
  20. Spitzer, M. (2013). Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, tłum. A. Lipiński. Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.
  21. Urbaniak-Zając, D. (2008). Rzeczywistość pedagogiczna a sposoby jej poznawania – perspektywa interpretacyjna. W: K. Rubacha (red.), Konceptualizacje przedmiotu badań pedagogiki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  22. Urbaniak-Zając, D. (2009). O problemach towarzyszących badaniom jakościowym. Problemy Wczesnej Edukacji, 2.
  23. Warchała, J. (1981). Dialog potoczny a tekst. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
  24. Wiśniewska-Kin, M. (2013). Dominacja a wyzwolenie. Wczesnoszkolny dyskurs podręcznikowy i dziecięcy. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
  25. Wiśniewska-Kin, M. (2020). Doświadczenie kultury innowacji w edukacji językowej – przeciw rutynie w uprawianiu dydaktyki. Forum Oświatowe, 1 (63), 97–111.
  26. Wiśniewska-Kin, M. (2021). Kiedy koniec wieńczy dzieło. Skuteczne zdziwienie w „teatrze życia codziennego”. Problemy Wczesnej Edukacji 1 (52), 129–141.
  27. Wołodźko, E. (2010). Badania w działaniu. Refleksja – wiedza – emancypacja. W: H. Kędzierska (red.), Jakościowe inspiracje w badaniach edukacyjnych. Olsztyn: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.