Main Article Content
Abstract
Artykuł prezentuje silne pokrewieństwa i znaczące różnice między socjometrycznymi technikami pracy z grupą, stosowanymi współcześnie w psychoterapii, w projektach artystycznych oraz w badaniach organizacji. Na początku omówiona została geneza socjometrii – metody autorstwa psychoanalityka Jacoba Moreno (1889–1974), powstałej w latach 30. XX wieku do analizy relacji interpersonalnych wewnątrz grupy oraz pomiędzy grupami. Następnie pokazano przykłady i cele ćwiczeń socjometrycznych stosowanych na potrzeby badań organizacji i na polu psychoterapii. Wreszcie artykuł prezentuje nieanalizowane dotąd w kontekście socjometrii przedsięwzięcia artystyczne cenionych artystów tańca i teatru, pokazując przesunięcia wobec oryginalnej idei Moreno, podyktowane przez nowy kontekst i nieco odmienne cele. Autorka udowadnia, że stosując socjometrię w kontekście organizacyjnym, warto czerpać inspirację zarówno z pola psychoterapii, jak i z pola sztuki partycypacyjnej, i korzystać z wypracowanej tam jawnej, aktywizującej wersji tego narzędzia. Metody terapii oraz techniki działania z publicznością mogą pomóc praktykom i badaczom organizacji odkryć na nowo autodiagnostyczny, integrujący potencjał tkwiący w tej metodzie.
Article Details
The author of the article declares that the submitted article does not infringe the copyrights of third parties. The author agrees to subject the article to the review procedure and to make editorial changes. The author transfers, free of charge, to SGH Publishing House the author's economic rights to the work in the fields of exploitation listed in the Article 50 of the Act of 4 February 1994 on Copyright and Related Rights – provided that the work has been accepted for publication and published.
SGH Publishing House holds economic copyrights to all content of the journal. Placing the text of the article in a repository, on the author's home page or on any other page is allowed as long as it does not involve obtaining economic benefits, and the text will be provided with source information (including the title, year, number and internet address of the journal).
References
- Bielańska, A. (2002) Teatr, który leczy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Chmielewska, A., Kołodziejczyk, J. (2013). Zastosowanie socjometrii jako narzędzia badania ról zespołowych. Współczesne zarządzanie, 2, 121–130. Z: https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171318945 (dostęp:
- 03.2023).
- Czapów, G., Czapów, C. (1969). Psychodrama. Warszawa: PWN.
- Fichtenhofer, B. (2009). Superwizja. W: A. Bielańska (red.), Psychodrama. Elementy teorii i praktyki. Warszawa: Eneteia, 331–341.
- Hale, A. E. (2009). Moreno’s Sociometry: Exploring Interpersonal Connection. Group, 33 (4), 347–358.
- Moreno, J. L. (1934). Who shall survive. Nervous and Mental Disease Publishing Co. Z: https://archive.org/details/whoshallsurviven00jlmo/page/n11/mode/2up (dostęp:
- 03.2023)
- Moreno, J. L. (1951). Sociometry, Experimental Method and the Science of Society. An Approach to a New Political Orientation. New York: Beacon House.
- Łobocki, M. (2006). Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków: Impuls.
- Piątek-Janicka, W. (2009). Zastosowanie psychodramy wobec zjawiska oporu. W: A. Bielańska (red.) Psychodrama. Elementy teorii i praktyki. Warszawa: Eneteia, 108–114.
- Pilkiewicz, M. (1973). Wybrane techniki badania nieformalnej struktury klasy szkolnej. Próba klasyfikacji. W: L. Wołoszynowa (red.), Materiały do nauczania psychologii, seria III, t. 2, Warszawa: PWN, 185–211.
- Stankiewicz, S., Tomczak, K. (2012). Psychodrama w psychoterapii. Gdańsk: GWP.
- Szejbal, M. (2010). W poszukiwaniu kreatywności. Bielsko-Biała: Bielskie Stowarzyszenie Artystyczne Teatr Grodzki.
- Sztumski, J. (2005). Socjometria. W: J. Sztumski, Wstęp do metod i badań społecznych.
- Katowice: „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe, 192–200.
- Turner, J. H. (2004). Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: PWN.
- Zwierzyńska, E. (2008). Poznawanie klasy szkolnej. Poradnik dla nauczycieli. Warszawa:
- Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
References
Bielańska, A. (2002) Teatr, który leczy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Chmielewska, A., Kołodziejczyk, J. (2013). Zastosowanie socjometrii jako narzędzia badania ról zespołowych. Współczesne zarządzanie, 2, 121–130. Z: https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171318945 (dostęp:
03.2023).
Czapów, G., Czapów, C. (1969). Psychodrama. Warszawa: PWN.
Fichtenhofer, B. (2009). Superwizja. W: A. Bielańska (red.), Psychodrama. Elementy teorii i praktyki. Warszawa: Eneteia, 331–341.
Hale, A. E. (2009). Moreno’s Sociometry: Exploring Interpersonal Connection. Group, 33 (4), 347–358.
Moreno, J. L. (1934). Who shall survive. Nervous and Mental Disease Publishing Co. Z: https://archive.org/details/whoshallsurviven00jlmo/page/n11/mode/2up (dostęp:
03.2023)
Moreno, J. L. (1951). Sociometry, Experimental Method and the Science of Society. An Approach to a New Political Orientation. New York: Beacon House.
Łobocki, M. (2006). Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków: Impuls.
Piątek-Janicka, W. (2009). Zastosowanie psychodramy wobec zjawiska oporu. W: A. Bielańska (red.) Psychodrama. Elementy teorii i praktyki. Warszawa: Eneteia, 108–114.
Pilkiewicz, M. (1973). Wybrane techniki badania nieformalnej struktury klasy szkolnej. Próba klasyfikacji. W: L. Wołoszynowa (red.), Materiały do nauczania psychologii, seria III, t. 2, Warszawa: PWN, 185–211.
Stankiewicz, S., Tomczak, K. (2012). Psychodrama w psychoterapii. Gdańsk: GWP.
Szejbal, M. (2010). W poszukiwaniu kreatywności. Bielsko-Biała: Bielskie Stowarzyszenie Artystyczne Teatr Grodzki.
Sztumski, J. (2005). Socjometria. W: J. Sztumski, Wstęp do metod i badań społecznych.
Katowice: „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe, 192–200.
Turner, J. H. (2004). Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: PWN.
Zwierzyńska, E. (2008). Poznawanie klasy szkolnej. Poradnik dla nauczycieli. Warszawa:
Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.