Koniunktura w finansach : IV kwartał 2022 Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH

Abstrakt

Zasadniczy wpływ na koniunkturę w sektorze finansowym w ostatnim kwartale 2022 r. miała utrzymująca się wysoka inflacja, powodująca pogorszanie się sytuacji finansowej klientów sektora. W październiku 2022 r. roczna stopa wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI, inflacja konsumencka) wyniosła niemal 18%, a w listopadzie 17,5%. Na wysoki poziom inflacji wpłynęły m.in. wzrosty cen: o 109% materiałach grzewczych, 36,8% nośników energii, 22% żywności i 15,5% paliw. W grudniu 2022 r. wskaźnik CPI obniżył się do 16,6% r/r. W porównaniu z listopadem 2022 r. poziom cen wzrósł o 0,2%. Zauważalnemu spadkowi tempa wzrostu cen sprzyja aktualnie umocnienie się kursu złotówki oraz spadek cen opału, ropy naftowej i gazu. Istotną jest ponadto wysoka baza porównawcza z 2022 r. Warto zauważyć, że stopa inflacji w końcu roku mogłaby by niższa, gdyby nie zawyżanie cen paliw w listopadzie i grudniu 2022 r. (w celu złagodzenia podwyżki stawki VAT, która nastąpiła od 1 stycznia br.). Zdaniem ekspertów, szczyt inflacji powinien zostać osiągnięty w I kwartale 2023 r. Główną przesłanką tych opinii jest bariera popytu działająca zbyt słabo, by zapobiec dużym wzrostom cen w wielu obszarach gospodarki. Styczeń 2023 r. to także czas wzrostu cen wielu produktów (wynikającego z wyższych stawek podatków pośrednich: wysokość podatku VAT m.in. na energię elektryczną, paliwa, gaz ziemny, ciepło i nawozy powraca do wcześniejszych, wyższych poziomów), jak też moment aktualizacji polityki cenowej większości podmiotów gospodarczych, podyktowanej rosnącymi kosztami prowadzenia działalności. Ekonomiści spodziewają się wzrostu inflacji w styczniu 2023 r. o ok. 6-8 pkt proc. m/m, a przewidywania co do poziomu inflacji w lutym 2023 r. (w skali roku, czyli w porównaniu z lutym 2022 r.) mówią o ponad 20%. Inflacja bazowa w grudniu 2022 r. okazała się najwyższą od chwili rozpoczęcia jej pomiaru i wyniosła: 17,1% po wyłączeniu cen administrowanych, podlegających kontroli państwa, 15% po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych i 11,5% po wyłączeniu cen żywności i energii. Poziom inflacji bazowej jest o tyle istotny, iż wskazuje na skalę podwyżek cen w obszarach, na które polityka pieniężna i fiskalna państwa mają największy wpływ. Również w przypadku tego wskaźnika prognozy zakładają wzrost jego wartości w kolejnych miesiącach, bowiem wielu przedsiębiorców pomimo spadku cen surowców energetycznych nadal podnosi swe ceny(fragment tekstu)