Nr 4 (2025): Turystyka – zarządzanie, administracja, prawo

Drodzy Czytelnicy!
Oddajemy w Wasze ręce kolejny, czwarty już, numer czasopisma poświęconego zarządczym, administracyjnym i prawnym problemom rozwoju szeroko rozumianego sektora turystyki.
Podobnie jak w poprzednich numerach zachowaliśmy podział prezentowanego materiału na dwie części. Pierwsza o charakterze naukowym zawiera artykuły przedstawiające wyniki prowadzonych analiz i badań naukowych. Natomiast druga ma charakter informacyjny i zawiera odniesienia do tematów istotnych dla turystyki - działań i wydarzeń, które miały miejsce w bieżącym półroczu.
W części o charakterze naukowym zostały zamieszczone cztery artykuły. Problematyka dwóch pierwszych koncentruje się na zaprezentowaniu innowacyjnych narzędzi umożliwiających lepsze wykorzystanie potencjału turystycznego miejscowości. Natomiast dwa kolejne artykuły dotyczą problematyki szeroko rozumianego ruchu turystycznego, a w szczególności tak istotnych kwestii jak jego monitorowanie oraz czynniki mające wpływ na wielkość i strukturę tego ruchu. Agata Jelińska w artykule zatytułowanym „Questing jako narzędzie rozwoju turystyki na obszarach zrewitalizowanych: Projekt „Nowy-Stary Fordon” przedstawiła autorski projekt trasy questingowej po zrewitalizowanym obszarze Starego Fordonu, jednej z najstarszych dzielnic w Bydgoszczy. Trasa została opracowana z myślą o różnych grupach społecznych i zróżnicowanym poziomie kondycji fizycznej. Omówiony w artykule proces tworzenia questów pokazuję, że to innowacyjne narzędzie jest łatwe o obsłudze i może być wykorzystywane do wyeksponowania walorów turystycznych na obszarach zrewitalizowanych. Zdaniem autorki Questing ma szansę stać się jedną z popularnych form turystyki. Kolejnym innowacyjnym narzędziem służącym do lepszego wykorzystania potencjału turystycznego miejscowości jest spacer kreatywny. Problematyce tej poświęcony jest artykuł Pauliny Michałowskiej zatytułowany „Spacer kreatywny jako nowoczesna metoda eksploracji obszaru zabytkowego w turystyce miejskiej na przykładzie dawnej dzielnicy IV Piasek w Krakowie”. Autorka podjęła w nim próbę odpowiedzi na trzy kluczowe pytania: jak w sposób atrakcyjny i nowoczesny poprowadzić narrację o przestrzeni miasta? jak „wczuć się” w miasto? Czym jest spacer kreatywny jako forma turystyki kulturowej oraz dlaczego jest on istotnym i twórczym narzędziem do odkrywania miasta? Odpowiedzią na tak sformułowane pytania badawcze jest autorska propozycja „spaceru kreatywnego” po dawnej dzielnicy IV Piasek w Krakowie. Spacer kreatywny to piesza podróż ukierunkowana na zaangażowanie w proces zwiedzania wszystkich podstawowych zmysłów tj. wzroku, dotyku, słuchu, smaku , węchu (multisensoryczność) poprzez odpowiednie czynności i zadania.
Spacer kreatywny, który jest części a turystyki miejskiej stanowi alternatywę dla tradycyjnych form zwiedzania, oferując bardziej zindywidualizowaną i interaktywną formę poznawania dziedzictwa kulturowego. Trzeci z zamieszczonych w tym numerze artykułów autorstwa Piotra Dobrzyńskiego i Dominika Borka zatytułowany „.System monitoringu ruchu turystycznego – sztuczna inteligencja, jako narzędzie monitoringu i prognozy ruchu turystycznego – aspekty organizacyjno-prawne” poświęcony jest przedstawieniu projektu, mającego na celu opracowanie narzędzia teleinformatycznego wspomagającego monitorowanie ruchu turystycznego. Projekt zakłada stworzenie systemu przedstawiającego aktualne obciążenie ruchem turystycznym na terenie kraju oraz tendencje jego zmian. Zakłada się wykorzystanie sztucznej Inteligencji, a w szczególności jej algorytmów w celu uzyskania narzędzia prognozującego ruch turystyczny w okresie krótko i długo terminowym.
Wykorzystanie AI pozwoli skutecznie prognozować natężenie ruch turystycznego w Polsce. Pamiętać należy w tym kontekście o istotnej roli regulacji prawnych tego obszaru i zmian w nich zachodzących. Kolejny artykuł autorstwa Michała Nowaka zatytułowany „Wpływ ruchu lotniczego na rozwój ruchu turystycznego w regionach Polski” poświęcony jest problematyce wpływu ruchu lotniczego na rozwój ruchu turystycznego. Autor przedstawił nim wyniki przeprowadzonej analizy na temat sposobu w jaki ruch lotniczy wpływał na rozwój turystyki w regionach Polski, szczególnie w województwie dolnośląskim, w latach 2010–2023. Wyniki analizy pokazały umiarkowaną dodatnią korelację (0,48) między ruchem lotniczym a turystycznym w 13 regionach (bez województw bez lotnisk) w 2023 r., co oznacza, że większy ruch lotniczy wpływa na pozytywnie na ruch turystyczny, choć różnice są regionalne. W województwie dolnośląskim korelacja jest znacznie silniejsza (0,93), co podkreśla kluczową rolę transportu lotniczego w rozwoju turystyki w tym regionie. Opracowano model ekonometryczny, który potwierdza pozytywny wpływ liczby pasażerów lotniczych na ruch turystyczny z dopasowaniem danych na poziomie 87%. Badanie podkreśla konieczność dostosowania strategii rozwoju turystyki do specyfiki regionów, aby zapewnić zrównoważony rozwój.
W części informacyjnej numeru 4 zamieszczono „Sprawozdanie z pierwszego posiedzenia Zespołu do spraw promocji polskiej marki w Ministerstwie Sportu i Turystyki” (opracowane przez Marzenę Strojecką). Posiedzenie odbyło się 8.04.2025 r. w siedzibie ministerstwa i zgromadziło kluczowe osoby z różnych resortów i instytucji, które będą odpowiedzialne za kreowanie i wspieranie wizerunku Polski na rynkach zagranicznych. Podczas spotkania omówiono główne cele i zadania, jakie stoją przed Zespołem.
Kolejna z zamieszczonych informacji – zatytułowana „Współpraca z siecią naukowców pod przewodnictwem Uniwersytetu Handlu i Ekonomii we Lwowie” (Katarzyna Podhorodecka i Dominik Borek) dotyczy spotkania Ministra Piotra Borysa się z delegacją naukowców z Ukrainy pod przewodnictwem wicerektor z Uniwersytetu Handlu i Ekonomii we Lwowie, które odbyło się w dniu 16.05.2025 r. Tematem spotkania była współpraca z siecią naukowców działających pod przewodnictwem Uniwersytetu Handlu i Ekonomii we Lwowie. W czasie spotkania strona polska podzieliła się swoimi doświadczeniami w zakresie prowadzenia czasopisma naukowego – „Turystyka – zarządzanie, administracja, prawo”, a także doświadczeniami dotyczącymi doskonalenia kadr w hotelarstwie. Ponadto przekazała informacje na temat Olimpiady Umiejętności Hotelarskich organizowanej przez Szkołę Główną Handlową wraz z Fundacją Polskie Hotele Niezależne oraz zarekomendowała możliwość wprowadzenia takiej olimpiady na Ukrainie.
Ostatnia z zamieszczonych w tym numerze informacji (autorstwa Jakuba Dąbrowskiego, Piotra Dobrzyńskiego i Dominika Borka) zatytułowana „Polska prezydencja w UE- spotkania grup roboczych w obszarze legislacji” dotyczy udziału przedstawicieli Ministerstwa Sportu i Turystyki w posiedzeniu grupy G.23 Package Travel Directive (PTD), które odbyło się w dniu 8 maja 2025 r. w Brukseli w budynku Rady Europejskiej i Rady UE. Obszar prawa turystyki jest istotnym elementem niniejszego numeru czasopisma, stąd również zawarto w nim informacje legislacyjne.
Będziemy wdzięczni za przekazywanie uwag, propozycji i ocen dotyczących tego numeru oraz wskazanie problematyki, którą warto omówić w kolejnych numerach naszego czasopisma. Uwagi i propozycje prosimy kierować na adres e-mailowy redakcji czasopisma: redakcja@msit.gov.pl
Z poważaniem,
Redaktor Naczelny i Zastępcy Redaktora Naczelnego

dr hab. Hanna Zawistowska, dr Dominik Borek, dr hab. Krzysztof Celuch