Powierzchniowe a wartościowe opodatkowanie nieruchomości na przykładzie Polski i Niemiec
DOI:
https://doi.org/10.33119/ASCASP.2019.2.4Słowa kluczowe:
dochody gmin, podatki lokalne, podatek od nieruchomościAbstrakt
Celem artykułu była ocena powierzchniowego i wartościowego opodatkowania nieruchomości na przykładzie Polski i Niemiec. W analizie odwołaliśmy się do teoretycznych koncepcji zawartych w literaturze oraz do innych badań, a także uwzględniliśmy takie kryteria, jak makroekonomiczna efektywność (znaczenie fiskalne), kwestie sprawiedliwości i neutralności oraz elementy techniczne. Zauważyliśmy większą istotność fiskalną opodatkowania nieruchomości w systemie katastralnym. Niemniej przeprowadzona przez nas analiza nie daje jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, który system opodatkowania jest lepszy. Każdy z nich ma swoje zarówno mocne, jak i słabsze strony. Wybór zależy od czynników społecznych i decyzji politycznych, które mogą – ale nie muszą – być pochodną potrzeb finansowych jednostek samorządu terytorialnego.
Bibliografia
Arbeitsgruppe der Länder Baden-Württemberg, Bayern und Hessen. [2010]. Eckpunkte für eine vereinfachte Grundsteuer nach dem Äquivalenzprinzip, https://www.ihk-koeln.de/upload/Grundsteuer_Eckpunkte_10591.pdf (dostęp: 10.10.2019).
BMF Beirat, Wissenschaftlicher Beirat beim Bundesministerium der Finanzen. [1982]. Gutachten zur Reform der Gemeindesteuern in der Bundesrepublik Deutschland. Bonn: W. Stollfuss.
BMF Beirat, Wissenschaftlicher Beirat beim Bundesministerium der Finanzen. [2010]. Reform der Grundsteuer. Berlin.
BORIS Land Brandenburg – Gutachterausschüsse für Grundstückswerte. [2018]. Bodenrichtwerte 31.12.2018, https://www.boris-brandenburg.de/boris-bb/ (dostęp: 2.09.2019).
Brzozowska, K., Kogut-Jaworska, M. [2016]. Władztwo podatkowe w ocenie samodzielności dochodowej gmin w Polsce, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H Oeconomia, Vol. 50, No. 1, s. 327–337.
Bundesrat. [2016]. Entwurf eines Gesetzes zur Änderung des Bewertungsgesetzes, Drucksache 515/16.
Bundesrat. [2019a]. Entwurf eines Gesetzes zur Reform des Grundsteuer- und Bewertungsrechts (Grundsteuer-Reformgesetz – GrStRefG), Drucksache 354/19.
Bundesrat. [2019b]. Entwurf eines Gesetzes zur Änderung des Grundsteuergesetzes zur Mobilisierung von baureifen Grundstücken für die Bebauung, Drucksache 353/19.
Bundestag. [1996]. Entwurf eines Jahressteuergesetzes (JStG) 1997, 11.06.1996, Drucksache 13/4839.
BVerfG, Bundesverfassungsgericht. [1995a]. Beschluss vom 22. Juni 1995 – 2 BvL 37/91, BStBl. II 1995, 655.
BVerfG, Bundesverfassungsgericht. [1995b]. Beschluss vom 22. Juni 1995 – 2 BvR 552/91, Rn. [1–42], http://www.bverfg.de/e/rs19950622_2bvr055291.html (dostęp: 20.08.2019).
BVerfG, Bundesverfassungsgericht. [2018a]. Judgment of the First Senate of 10 April 2018 – 1 BvL 11/14, paras. [1–182], http://www.bverfg.de/e/ls20180410_1bvl001114en.html (dostęp: 14.08.2019).
BVerfG, Bundesverfassungsgericht. [2018b]. Provisions on standard rateable values for assessing property tax are unconstitutional, Press Release No. 21/2018 of 10 April 2018, https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Pressemitteilungen/EN/2018/bvg18-021.html (dostęp: 14.08.2019).
Deutscher Mieterbund. [2018]. Modellrechnungen zeigen: Die Grundsteuer-Reformalternative „reine Bodensteuer“ ist investitionsfreundlich, sozial und gerecht, https://www.bundesanzeiger-verlag.de/spezial-biv/feed/nachrichten/detail/artikel/modellrechnungen-zeigen-die-grundsteuer-reformalternative-reine-bodensteuer-ist-investitionsfreundlich-sozial-und-gerecht-24081.html (dostęp: 12.10.2019).
Deutscher Städtetag. [2017]. Gemeindefinanzbericht 2017, http://www.staedtetag.de/imperia/md/content/dst/veroeffentlichungen/gemeindefinanzbericht/gemeindefinanzbericht_2017_langfassung.pdf (dostęp: 20.08.2019).
Destatis, Statistisches Bundesamt. [2019a]. Code 41271, https://www-genesis.destatis.de/genesis/online/data (dostęp: 20.08.2019).
Destatis, Statistisches Bundesamt. [2019b]. Code 31231, https://www-genesis.destatis.de/genesis/online/data (dostęp: 20.08.2019).
Destatis, Statistisches Bundesamt. [2019c]. https://www.destatis.de/DE/Themen/Staat/Steuern/Hebesaetze.html (dostęp: 21.08.2019).
Destatis, Statistisches Bundesamt. [2019d]. Code 71231, Realsteuervergleich, https://www-genesis.destatis.de/genesis/online/data (dostęp: 21.08.2019).
Etel, L. [1998]. Reforma opodatkowania nieruchomości w Polsce. Białystok: Temida 2.
Färber, G., Salm, M., Hengstwerth, S. [2014]. Grundsteuerreform in Deutschland: eine unendliche Geschichte?, Wirtschaftsdienst, 94(10), s. 740–747.
Felis, P. [2012]. Elementy teorii i praktyki podatków majątkowych. Poszukiwanie ładu w opodatkowaniu nieruchomości w Polsce z perspektywy przedsiębiorców oraz jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: SGH.
Felis, P. [2015a]. Podatki od nieruchomości a polityka podatkowa gmin w Polsce. Warszawa: SGH.
Felis, P. [2015b]. Funkcja fiskalna i społeczna w powierzchniowym systemie opodatkowania nieruchomości na przykładzie gmin w Polsce, Gospodarka Narodowa, nr 3, s. 133–158.
Fuest, C., Immel, L., Meier, V., Neumeier, F. [2018]. Die Grundsteuer in Deutschland: Finanzwissenschaftliche Analyse und Reformoptionen, ifo Institut, https://www.ifo.de/DocDL/ifo-studie-2018-fuest-etal-grundsteuer.pdf (dostęp: 10.10.2019).
Grądalski, F. [2006]. System podatkowy w świetle teorii optymalnego opodatkowania. Warszawa: SGH.
Halaczinsky, R. [2018]. Rössler/Troll – Bewertungsgesetz – Kommentar, 29. EL, 10/2018, § 72.
Hamilton, B.W. [1975]. Zoning and Property Taxation in a System of Local Governments, Urban Studies, No. 12, s. 205–211.
Henger, R., Schaefer, T. [2015]. Mehr Boden für die Grundsteuer – Eine Simulationsanalyse verschiedener Grundsteuermodelle, IW policy paper 32, https://www.iwkoeln.de/fileadmin/publikationen/2015/246840/Grundsteuer_Policy_Paper_IW_Koeln.pdf (dostęp: 10.10.2019).
Hesis, Hessisches Statistisches Landesamt. [2019]. https://statistik.hessen.de/hesis (dostęp: 18.08.2019).
Kitchen, H. [2005]. Property Taxation: Issues in Implementation, Queen’s University, Working Paper, No. 3.
Korolewska, M. [2014]. Polityka podatkowa gmin i miast na prawach powiatu w zakresie podatku od nieruchomości a wspieranie przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny. W: Rozwój przedsiębiorczości oraz sektora małych i średnich przedsiębiorstw (s. 85–108), G. Gołębiowski (red.), Studia BAS, Nr 1(37). Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu.
Maiterth, R., Lutz, M. [2019]. Grundsteuerreform und Gleichmäßigkeit der Besteuerung, Steuer und Wirtschaft, Nr. 1, s. 22–35.
Mieszkowski, P. [1972]. The Property Tax: An Excise Tax or a Profits Tax?, Journal of Public Economics, Vol. 1, Issue 1, s. 73–96.
Nehls, D., Scheffler, W. [2015]. Grundsteuerreform: Aufkommens- und Belastungswirkungen des Äquivalenz-, Kombinations- und Verkehrswertmodells, ifst 503.
Poniatowicz, M. [2013]. Kryzys a zmiany dochodów i polityki podatkowej jednostek samorządu terytorialnego (na przykładzie miast Unii Metropolii Polskich). W: Konsekwencje zmiany obciążeń podatkowych w Polsce (s. 172–194), J. Głuchowski, K. Piotrowska-Marczak, J. Fila (red.), Warszawa: Difin.
Rada Ministrów. [2010–2018]. Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego w 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018.
Senatorin für Finanzen, Freie Hansestadt Bremen. [2010]. Grundsteuer auf der Basis von Verkehrswerten – Machbarkeitsstudie, Bremen.
Slack, E. [2010]. The Property Tax… in Theory and Practice, IMFG Working Paper 02, https://munkschool.utoronto.ca/imfg/uploads/2/property_tax_paperwithlogos.pdf (dostęp: 10.10.2019).
Stiglitz, J.E. [2004]. Ekonomia sektora publicznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Swianiewicz, P. [2004]. Finanse lokalne – teoria i praktyka. Warszawa: Municipium.
Tiebout, C.M. [1956]. A Pure Theory of Local Expenditures, Journal of Political Economy, Vol. 64, s. 416–424.
Wójtowicz, K. [2007]. System opodatkowania nieruchomości w Polsce. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Zodrow, G.R., Mieszkowski, P.M. [1986]. The New View of the Property Tax: A Reformulation, Regional Science and Urban Economics, Vol. 16, Issue 3, s. 309–327.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Autor zgadza się na dalsze udostępnianie pracy wg wymagań licencji CC-BY-NC
