Ewolucja instytucji przedstawicielstwa w sprawach celnych w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.33119/ASCASP.2022.1.2Słowa kluczowe:
komora celna, kupiec, przedstawicielstwo celne, prawo celne, agent celny, agencja celnaAbstrakt
W artykule omówiono znaczenie i rolę instytucji przedstawicielstwa w postępowaniu celnym w życiu społeczno-gospodarczym Polski od czasów przedrozbiorowych do współczesnych: poczynając od schyłku Rzeczpospolitej szlacheckiej, przez okres rozbiorów, międzywojennej II Rzeczpospolitej oraz powojennej Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, aż do przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i przyjęcia współczesnego unijnego ustawodawstwa celnego.
Bibliografia
Abdón, F. (2004), Przedstawicielstwo w procedurach celnych, Monitor Prawa Celnego, nr 2, s. 49.
Buczek, E. (2016), Kształtowanie się jednolitego systemu
celnego w ustawodawstwie celnym Cesarstwa Rosyjskiego i Królestwa Polskiego (1815-1868): badania historyczno-prawne. Praca doktorska. Rękopis w języku
rosyjskim: Формирование единой таможенной системы в таможенном законодательстве Российской империи и Царства Польского (1815–1868 гг.):
историко-правовое исследование. Диссертация на
соискание ученой степени кандидата юридических наук. Sankt-Peterburg, Wydział Prawa Państwowego Uniwersytetu Sankt-Petersburskiego (w zbiorach autora artykułu).
Chromicki, J. (red.) (1997), Prawo celne w orzecznictwie
sądowym, wydanie 2 zmienione i rozszerzone. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Grochulska, B. (1967), Handel zagraniczny Księstwa Warszawskiego. Z badań nad strukturą gospodarczą. Warszawa: PWN.
Gwardzińska, E. (2009), Agencje celne w międzynarodowym obrocie towarowym. Szczecin: Wydawnictwo BW.
Gwardzińska, E. (2018), Przedstawicielstwo celne w międzynarodowym obrocie towarowym. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Hanclich, P. (2000), Agencja celna. Warszawa: Wydawnictwo KiK.
Krzywicki, W. (1928), Aktualne zagadnienia celne
z przedmową Władysława Danielewicza – Naczelnika
Wydziału Taryfowego Ministerstwa Skarbu. Warszawa:
Wydawnictwo redakcji „Rolnika Ekonomisty”.
Kuś, A. (2002), Cło i postępowanie celne w Polsce przedrozbiorowej, Roczniki Nauk Prawnych, T. XII, zeszyt 1.
Michalski, R. (2007), Przedstawicielstwo w sprawach
celnych, Monitor Prawa Celnego i Podatkowego, nr 7,
s. 280–281.
Pilarczyk, P.M. (2013), Polityka gospodarcza jako czynnik kształtowania rozwiązań prawnych. Wpływ na
regulacje celne w polskiej skarbowości od XVIII do
XX wieku, Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego, nr XVI, s. 73–87.
Pochrząszcz, A. (1998), Agencja celna i główny zobowiązany, Monitor Prawa Celnego i Podatkowego, nr 6,
s. 232–234.
Polakowski, P. (2016), Nie aż takie ryzyko agencji celnych – przemyślenia do art. 33a ustawy VAT, Monitor
Prawa Celnego i Podatkowego, nr 5, s. 172–174.
Prusak, F. (2000), Kodeks celny. Komentarz. Warszawa:
Oficyna Prawnicza Muza.
Sylwestrzak, A. (2020), Przedstawicielstwo. W: Pełnomocnictwo. Komentarz (s. 15–30), M. Balicka-Szczyrba,
M. Glicz, A. Sylwestrzak. Warszawa: Wolters Kluwer.
Waschko, S. (1946), Celnictwo, wykłady prof. dr. Stanisława Waschki drukowane jako manuskrypt dla
studentów. Poznań: Powielarnia Koła Naukowego Stowarzyszenia Studentek i Studentów Akademii
Handlowej w Poznaniu.
Waschko, S. (1960), Celnictwo w Polsce przedrozbiorowej. Cła i polityka celna, Instruktarze i postępowanie
celne, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej
w Sopocie.
Widerski, P. (2018), Pełnomocnictwo w prawie polskim.
Warszawa: Wolters Kluwer.
Włodyka, S. (1994), Umowy o przedstawicielstwo i pośrednictwo gospodarcze. W: Prawo umów w obrocie
gospodarczym, S. Włodyka (red.). Kraków: Wydawnictwo IPSiIZ.
Woźniczko, M. (1999), Z historii cła polskiego: o agentach
celnych, agencjach celnych, składach i magazynach
celnych oraz dotyczących ich przepisów wykonawczych do tego prawa celnego. Prawo celne z 1933 r.,
Monitor Prawa Celnego i Podatkowego, nr 3, s. 139–140.
Źródła internetowe
(dostęp: 14.04.2022)
Desiderio, D. (2007), Impact of the Customs Representation on the EU’s competitiveness and security, Brussels, http://www.ddcustomslaw.com/pdf/Explanatory memorandum eng.pdf.
Kodeks Praw Imperium Rosyjskiego, wydanie z 1857 r.
Tom szósty. Przepisy celne. Sankt Petersburg, 1857.
W języku rosyjskim. Сводъ законовъ Россiйской имперiи, изданiя 1857 года. Том шестой. Уставы таможенные. Санктпетербургъ, 1857, https://runivers.ru/bookreader/book388160/#page/3/mode/1up.
Lawrik, L.A. (2018a), Tworzenie instytucji przedstawicieli celnych na rosyjskim Dalekim Wschodzie, Становление института таможенных представителей на
российском Дальнем Востоке, nr 1(82)/2018, s. 86–
W języku rosyjskim. Лаврик Л.А. (2018a), Становление института таможенных представителей
на российском Дальнем Востоке, Таможенная политика России на Дальнем Востоке № 1(82)/2018,
Lawrik, L.A. (2018b), Instytucja Przedstawicielstwa
Handlowego w Imperium Rosyjskim. W: Handel,
kupcy i zwyczaje w Rosji w XVI-XIX wieku, zbiór materiałów z IV Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Niżny Nowogród, 28-30 września 2017. W języku
rosyjskim. Лаврик Л.А. (2018 b). Институт торгового представительства в Российской империи.
W: Торговля, купечество и таможенное дело в России в XVI–XIX вв.: сборник материалов Четвертой
международной научной конференции, Нижний
Новгород, 28-30 сентября 2017 г. http://www.spbiiran.nw.ru/wp-content/uploads/2021/06/СБОРНИКВЕРСТКА-504-511.pdf.
Lista agentów celnych (PUESC). https://www.podatki.
gov.pl/clo/agenci-celni/.
Prawo handlowe z 1903 r., T. 11, część 2. W języku rosyjskim. Устав торговый. Т. 11, ч. 2, изд. 1903. http://
lawlibrary.ru/izdanie45031.html.
Ustawa celna dla Królestwa Polskiego, w Carskim Siele,
listopada 1850 r. https://polona.pl/item/ustawa-celna-dla-krolestwa-polskiego,NDExMjQwMzg/10/#item.
Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego, Dz.P.K.P.t.1,
nr 1, Warszawa, 27 listopada 1815 r. https://iura.uj.edu.
pl/Content/422/PDF/Konstytucja Królestwa Polskiego
pdf.
WCO Study Report on Customs Brokers. Brussels, WCO,
June 2016. http://www.wcoomd.org/en/topics/facilitation/instrument-and-tools/tools/study-report-on-
-customs-brokers.aspx.
Akty normatywne
Dekret z dnia 26 października 1950 r. o zobowiązaniach
podatkowych, Dz.U. z 1950 r. nr 49, poz. 452.
Międzynarodowa konwencja dotycząca uproszczenia
i harmonizacji postępowania celnego wraz z załącznikiem E.5, sporządzona w Kioto dnia 18 maja 1973 r.,
Dz.U. z 1980 r. nr 12, poz. 38.
Przepis wykonawczy do rozporządzenia o taryfie celnej
z dnia 4 listopada 1919 r., Dz.U. z 1919 r. nr 95, poz. 511.
Rozporządzenie Ministra Handlu Zagranicznego z dnia
lutego 1962 r. w sprawie kontroli celnej i postępowania celnego, Dz.U. z 1962 r. nr 14, poz. 62.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 grudnia
r. w sprawie agencji celnych i agentów celnych,
Dz.U. z 1997 r. nr 154, poz. 1008.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 marca
r. w sprawie agencji celnych i agentów celnych,
Dz.U. z 2001 r. nr 19, poz. 232.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 sierpnia
r. zmieniające rozporządzenie w sprawie agencji celnych i agentów celnych, Dz.U. z 2003 r. nr 146,
poz. 1417.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 maja
r. w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na
agenta celnego oraz wpisu na listę agentów celnych,
Dz.U. z 2004 r. nr 117, poz. 1223.
Rozporządzenie Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej z dnia 25 czerwca 1975 r. w sprawie
kontroli celnej i postępowania celnego, Dz.U. z 1975 r.
nr 22, poz. 123.
Rozporządzenie Ministra Handlu Zagranicznego z dnia
lutego 1962 r. w sprawie kontroli celnej i postępowania celnego, Dz.U. z 1962 r. nr 14, poz. 62.
Rozporządzenie Ministra Kolei Żelaznych w sprawie
przepisów kolejowych ajencji celnych, Dz.U. z 1920 r.
nr 12, poz. 67.
Rozporządzenie Ministra Skarbu w przedmiocie dopuszczenia przedsiębiorstw ekspedycyjnych do pośrednictwa w załatwianiu formalności celnych,
Dz.U. z 1920 r. nr 103, poz. 686.
Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 13 grudnia 1920 r.
o postępowaniu celnem, Dz.U. z 1921 r. nr 11, poz. 64.
Rozporządzenie Ministra Współpracy Gospodarczej
z Zagranicą z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie rodzaju i wysokości zabezpieczenia roszczeń z tytułu odpowiedzialności za czynności agencji celnej,
Dz.U. z 1991 r. nr 121, poz. 534.
Rozporządzenie Ministra Współpracy Gospodarczej
z Zagranicą z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie sposobu powoływania komisji egzaminacyjnej i przeprowadzania egzaminu kwalifikacyjnego dla osób ubiegających się o prawo do wykonywania czynności
agencji celnej oraz wysokości opłat egzaminacyjnych,
Dz.U. z 1991 r. nr 121, poz. 535.
Rozporządzenie Ministrów Skarbu oraz Przemysłu
i handlu z dnia 4 listopada 1919 r. o taryfie celnej,
Dz.U. z 1919 r. nr 95, poz. 510.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
Nr 450/2008 z dnia 23 kwietnia 2008 r. ustanawiające
wspólnotowy kodeks celny (zmodernizowany kodeks
celny).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia
października 1933 r. o prawie celnem, Dz.U. z 1933 r.
nr 84, poz. 610.
Rozporządzenie Rady (EWG) NR 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks
Celny.
Ustawa z dnia 14 lutego 1952 r. o ustroju i zakresie działania administracji celnej, Dz.U. z 1952 r. nr 10, poz. 53.
Ustawa z dnia 14 lipca 1961 r. Prawo celne, Dz.U. z 1961 r.,
poz. 166.
Ustawa z dnia 26 marca 1975 r Prawo celne, Dz.U. z 1975 r.
nr 10, poz. 56.
Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej, Dz.U. z 1988 r. nr 41, poz. 324.
Ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r. – Prawo celne,
Dz.U. z 1989 r. nr 75, poz. 445, tekst ogłoszony.
Ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r. – Prawo celne,
Dz.U. z 1989 r. nr 75, poz. 445, tekst ujednolicony opracowany na podstawie tekstu jednolitego,
Dz.U. z 1994 r. nr 71, poz. 312.
Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o zmianie ustawy – Prawo
celne, Dz.U. z 1991 r. nr 73, poz. 320.
Ustawa z dnia 9 stycznia 1997 r. – Kodeks celny,
Dz.U. z 1997 r. nr 23, poz. 117.
Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej, Dz.U. z 1999 r. nr 101, poz. 1178.
Ustawa z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy –
Kodeks celny i ustawy o podatku od towarów i usług
oraz podatku akcyzowym, Dz.U. z 2001 r. nr 12,
poz. 92.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 2003 r. o zmianie ustawy –
Kodeks celny oraz o zmianie ustawy o Służbie Celnej,
Dz.U. z 2003 r. nr 120, poz. 1122.
Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne,
Dz.U. z 2004 r. nr 68, poz. 622.
Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do
wykonywania niektórych zawodów regulowanych,
Dz.U. z 2014 r. poz. 768.
Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2016 r.
poz. 1228.
Zarządzenie Ministra Skarbu z dnia 16 maja 1949 r. o odraczaniu wpłaty należności celnych i innych, przypadających od towarów, zgłoszonych do odprawy celnej
przez ajencje celne Polskich Kolei Państwowych, Monitor Polski z 30 maja 1949 r., nr A-33
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Autor zgadza się na dalsze udostępnianie pracy wg wymagań licencji CC-BY-NC
