Treść głównego artykułu
Abstrakt
Opracowanie wpisuje się w aktualny nurt badań nad aktywnością osób dojrzałych i możliwością stymulowania jej wydłużania. Celem pracy jest ocena postaw wobec własnej aktywności zawodowej osób w wieku 50+, a w szczególności ich uwarunkowań. Analiza ma charakter teoretyczno‑empiryczny. W części teoretycznej odwołuje się do społecznych teorii starzenia się, jak również wyników badań nad uwarunkowaniami aktywności zawodowej w wieku okołoemerytalnym. Część empiryczna służy wskazaniu czynników kształtujących skłonność do kontynuowania aktywności zawodowej przez zatrudnionych w wieku 50+. Wśród najważniejszych determinant wydłużania własnych karier zawodowych plasuje się kapitał ludzki pracowników.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Referencje
-
1. Atchley, R.C. (1989). A Continuity Theory of Normal Aging. The Gerontologist, 29(2),183–190.
2. Balcerzak‑Paradowska, B. (2008). Ocena kierunków zmian w polityce rodzinnej w Polscew aspekcie godzenia życia zawodowego z rodzinnym. W: C. Sadowska‑Snarska(red.), Równowaga praca‑życie‑rodzina. Białystok: Wydawnictwo Wyższej SzkołyEkonomicznej w Białymstoku, 15–35.
3. Batorski, D. (2011). Społeczne wymiary korzystania z internetu. W: J. Czapiński,T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków. Pobrano15 października 2014 z: www.diagnoza.com, 317–327.
4. Becker, G.S. (1964). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with SpecialReference to Education. Chicago: University of Chicago Press.
5. Chłoń‑Domińczak, A. (red.) (2014). Portret generacji 50+ w Polsce i w Europie. Wynikibadania zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie (SHARE).
6. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
7. Choi, S.‑J. (1996). Aging and Social Policy in Korea. Korea Journal of Population andDevelopment, 25(1), 27–40.
8. Contreras, N., Martellucci, E., Thum, A.‑E. (2013). Extending Working Life in Belgium.
9. CEPS Working Document No. 386, MoPAct. Sheffield: University of Sheffield.
10. Cowgill, D.O., Holmes, L.D. (1972). Aging and Modernization, New York:Appleton‑Century‑Crofts. Za: Goldstein, M.C., Beall, C.M. (1981). Modernizationand Aging in the Third and Fourth World: Views from the Rural Hinterland inNepal. Human Organization, 40(1), 48–55.
11. Cummings, J.N. (2004). Work Groups, Structural Diversity, and Knowledge Sharingin a Global Organization. Management Science, 50, 352–364.
12. De Preter, H., Van Looy, D., Mortelmans, D. (2013). Individual and InstitutionalPush and Pull Factors as Predictors of Retirement Timing in Europe: A MultilevelAnalysis. Journal of Aging Studies, 27, 299–307.
13. Domański, S.R. (1993). Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy. Warszawa: PWN.
14. Dowd, J. (1975). Aging and Exchange. A preface to theory. Journal of Gerontology, 30,584–594.
15. Elder, G.H. Jr. (1998). The Life Course as Developmental Theory. Child Development,69(1), 1–12.
16. Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej 2012w Polsce. Raport ewaluacyjny (2013). Warszawa: MPiPS.
17. Funk, L. (2004). Employment Opportunities for Older Workers: A Comparison of SelectedOECD Countries. DICE Research Report.
18. Grabowska, I. (2014). Development of Employment by Broad Age‑Groups in Polandin the Years 1998–2008. Do their Determinants Differ?. Studia Demograficzne,1(165), 55–81.
19. Gurria, A. (2008). Living Longer, Working Longer. Washington: The Journal AARPInternational.
20. Hinterlong, J., Morrow‑Howell, N., Sherraden, M. (2001). Productive Ageing –Principles and Perspectives. In: N. Morrow‑Howell, J. Hinterlong, M. Sherraden(Eds.), Productive Aging. Concepts and Challenges. Baltimore: The Johns HopkinsUniversity Press, 3–18.
21. Hochman, O., Lewin‑Epstein, N. (2013). Determinants of Early Retirement Preferencesin Europe: The Role of Grandparenthood. International Journal of ComparativeSociology, 54(1), 29–4Hofäcker, D. (2015). In Line or at Odds with Active Ageing Policies? Exploring Patternsof Retirement Preferences in Europe. Ageing and Society, 35(7), 1529–1556.
22. Ilmarinen, J. (2006). Towards a longer life! Ageing and the quality of worklife in theEuropean Union. Helsinki: Finnish Institute of Occupational Health, Ministry ofSocial Affairs and Health.
23. Jurek, Ł. (2012). Ekonomia starzejącego się społeczeństwa. Warszawa: Difin.
24. Kallestrup‑Lamb, M. (2011). The Role of the Spouse in Early Retirement Decisions forOlder Workers. CREATES Research Paper 38, Aarhus: Aarhus University.
25. Kautonen, T., Hytti, U., Bogenhold, D., Heinonen, J. (2012). Job Satisfactionand Retirement Age Intentions in Finland: Self‑Employed Versus SalaryEarners. International Journal of Manpower, 33(4), 424–440.
26. Kołodziejczyk‑Olczak, I. (2014). Zarządzanie pracownikami w dojrzałym wieku. Wyzwaniai problemy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
27. Kotowska, I.E. (red.) (2014). Rynek pracy i wykluczenie społeczne w kontekście percepcjiPolaków. Diagnoza Społeczna 2013, Raport Tematyczny. Warszawa: MPiPS, CRZL.
28. Kotowska, I.E., Wóycicka, I. (red.) (2008). Sprawowanie opieki oraz inne uwarunkowaniapodnoszenia aktywności zawodowej osób w starszym wieku produkcyjnym. Raportz badań. Warszawa: MPiPS.
29. Kroll, M. (2003). The Challenge of the Age and Competency Structure in Industry forInnovations and Human Resource Policy. Journal of European Industrial Training,27(7), 355– 371.
30. Kryńska, E., Krzyszkowski, J., Urbaniak, B., Wiktorowicz, J. (red.) (2013). Diagnozaobecnej sytuacji kobiet i mężczyzn 50+ na rynku pracy w Polsce. Raport końcowy. Łódź:Uniwersytet Łódzki.
31. Krzewińska, A., Wiktorowicz, J. (2013). Aneks metodologiczny. Diagnozy obecnej sytuacjikobiet i mężczyzn 50+ na rynku pracy w Polsce. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
32. Krzyżowski, Ł. (2011). Strategie przechodzenia na emeryturę w Polsce po 1989 roku.
33. Oczekiwania społeczne i praktyki kulturowe. Studia Socjologiczne, 2(201), 165–189.
34. Lis, M., Magda, I. (2014). Dynamika płac w cyklu życia a indywidualny stan zdrowia.
35. Gospodarka Narodowa, 4(272), 121–142.
36. Lubke, G., Muthén, B. (2015). Factor‑Analyzing Likert‑Scale Data Under the Assumptionof Multivariate Normality Complicates a Meaningful Comparison of Observed Groupsor Latent Classes. Pobrano 28 sierpnia 2015 z: http://www.statmodel.com/bmuthen/Likart.pdfMaitland, A. (2010). Working Better. The Over 50s, the New Work Generation. Glasgow:Equality and Human Rights Commission.
37. McNair, S. (2011). Older People and Skills in a Changing Economy. Briefing Paper Series,London: UK Commission for Employment and Skills.
38. Naegele, G., Bauknecht, J. (2013). Extending Working Lives. National Report Germany.
39. FFG Working Document, MoPAct, Sheffield: University of Sheffield.
40. Neugarten, B.L., Havighurst, R.J., Tobin, S.S. (1968). Personality and Patterns of Aging.
41. In: B.L. Nugarten (Ed.), Middle Age and Aging. Chicago: University of Chicago Press,173–177. Za: Botwinick, J. (1984), Aging and Behavior. A Comprehensive Integrationof Research Findings. 3 ed., New York: Springer Science+Business Media.
42. Niedzielny, A., Waleczna, M. (red.) (2009). Szanse i bariery zatrudniania osób w wieku45+ w województwie pomorskim. Raport końcowy. Gdańsk: Wojewódzki Urząd Pracyw Gdańsku.
43. Nilsson, K., Hydborn, A.R., Rylander, L. (2011). Factors Influencing the Decision toExtend Working Life or Retire. Scandinavian Journal of Work, Environment andHealth, 37(6), 473–480.
44. Nowak, S. (1973). Teorie postaw. Warszawa: PWN.
45. Olsson, U. (1979). On the Robustness of Factor Analysis Against Crude Classificationof the Observations. Multivariate Behavioral Research, 14(4), 485–500.
46. Perek‑Białas, J., Stypińska, J. (2010). Łączenie pracy i opieki nad osobą starszą — wpływna jakość życia opiekuna. W: D. Kałuża, P. Szukalski (red.), Jakość życia senioróww XXI wieku. Ku aktywności. Łódź: Wydawnictwo Biblioteka, 136–148.
47. Phillipson, Ch., Smith, A. (2005). Extending Working Life: A Review of the ResearchLiterature. Research Report No. 299, Leeds: Department for Work and Pensions.
48. Putnam, M. (2002), Linking Aging Theory and Disability Models: Increasing thePotential to Explore Aging With Physical Impairment. The Gerontologist, 42(6),799–806.
49. Rowe, J.W., Kahn, R.L. (1987). Human Aging: Usual and Successful. Science, 237,143–149.
50. Rzechowska, E. (red.) (2010). Dojrzały pracownik na rynku pracy: Perspektywa rozwojowai perspektywa pracowników służb społecznych (raport z badań). Lublin: LubelskaSzkoła Biznesu.
51. Sadowska‑Snarska, C. (red.) (2011). Uwarunkowania utrzymania aktywności zawodowejosób pracujących po 50. roku życia. Białystok: Wydawnictwo Wyższej SzkołyEkonomicznej w Białymstoku.
52. Schwarz-Woelzl, M., DePutter, M. (2015). Labour Mobility in the ICT Sector: What’s AgeGot to Do with It? Employers’ Perceptions of Labour Mobility and older ICT workers.
53. Cameo Project, Deliverable 2.6.
54. Schwarz‑Woelzl, M., Kołodziejczyk‑Olczak, I., Wiktorowicz, J., Costa, C. (2014).
55. Literature Review. Cameo Project, Deliverable 2.1, materiał wewnętrzny.
56. Silcock, D. (2012). Extending Working Lives. Pension, 17(4), 229–235.
57. Sinclair, D., Watson, J., Beach, B. (2013). Working Longer: An EU Perspective. London:ILC‑UK. Pobrano 23 września 2014 z: http://www.ilcuk.org.uk/files/Working_longer_an_EU_perspective.pdfSweet, S.A., Grace‑Martin, K. (2003). Data Analysis with SPSS. A First Course in AppliedStatistics. 2nd Ed., Boston: Allyn and Bacon.
58. Szopa, B., Ślęzak, E. (2013). Globalne procesy starzenia się. Implikacje dla społeczeństwi gospodarek. Przegląd Zachodniopomorski, T. XXVIII, 3(2), 277–290.
59. Szubert, Z., Sobala, W. (2005). Current Determinants of Early Retirement AmongBlue Collar Workers in Poland. International Journal of Occupational Medicine andEnvironmental Health, 18(2), 177–184.
60. Szukalski, P. (2012). Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych. Łódź:Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
61. Unwin, L., Davey, G., Fuller, A., Leonard, P. (2015). Supporting an Ageing Workforce:Implications for Working Life, Training and Skills Policy in England – a LiteratureReview. LLAKES Research Paper 51, Centre for Learning and Life Chances inKnowledge Economies and Societies.
62. Van Droogenbroeck, F., Spruyt, B. (2014). To Stop or Not to Stop: An EmpiricalAssessment of the Determinants of Early Retirement Among Active and RetiredSenior Teachers. Research on Aging, 36(6), 753–777.
63. Van Oorschot, W., Jensen, P.H. (2009). Early Retirement Differences BetweenDenmark and The Netherlands. A Cross-National Comparison of Push and PullFactors in Two Small European Welfare States. Journal of Aging Studies, 23(4),s. 267–278.
64. Walker, A. (1985). Early Retirement: Release or Refuge from the Labour Market?. TheQuarterly Journal of Social Affairs, 1(3), 211–229.
65. Wang, M., Shultz, K.S. (2010). Employee Retirement: A Review and Recommendationsfor Future Investigation. Journal of Management, 36, 172–206.
66. Weyman, A., Meadows, P., Buckigham, A. (2013). Extending Working Life. Audit ofResearch Relating to Impacts on NHS Employees. NHS Working Longer Review,London: University of Bath.
67. WHO (2002). Active Ageing: A Policy Framework. Geneva: World Health Organization.
68. Wiktorowicz, J. (2014). Wydłużenie aktywności zawodowej czy przejście na emeryturę– ujęcie mikroekonomiczne. Studia Demograficzne, 2(166), 7–36.
Referencje
2. Balcerzak‑Paradowska, B. (2008). Ocena kierunków zmian w polityce rodzinnej w Polscew aspekcie godzenia życia zawodowego z rodzinnym. W: C. Sadowska‑Snarska(red.), Równowaga praca‑życie‑rodzina. Białystok: Wydawnictwo Wyższej SzkołyEkonomicznej w Białymstoku, 15–35.
3. Batorski, D. (2011). Społeczne wymiary korzystania z internetu. W: J. Czapiński,T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków. Pobrano15 października 2014 z: www.diagnoza.com, 317–327.
4. Becker, G.S. (1964). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with SpecialReference to Education. Chicago: University of Chicago Press.
5. Chłoń‑Domińczak, A. (red.) (2014). Portret generacji 50+ w Polsce i w Europie. Wynikibadania zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie (SHARE).
6. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
7. Choi, S.‑J. (1996). Aging and Social Policy in Korea. Korea Journal of Population andDevelopment, 25(1), 27–40.
8. Contreras, N., Martellucci, E., Thum, A.‑E. (2013). Extending Working Life in Belgium.
9. CEPS Working Document No. 386, MoPAct. Sheffield: University of Sheffield.
10. Cowgill, D.O., Holmes, L.D. (1972). Aging and Modernization, New York:Appleton‑Century‑Crofts. Za: Goldstein, M.C., Beall, C.M. (1981). Modernizationand Aging in the Third and Fourth World: Views from the Rural Hinterland inNepal. Human Organization, 40(1), 48–55.
11. Cummings, J.N. (2004). Work Groups, Structural Diversity, and Knowledge Sharingin a Global Organization. Management Science, 50, 352–364.
12. De Preter, H., Van Looy, D., Mortelmans, D. (2013). Individual and InstitutionalPush and Pull Factors as Predictors of Retirement Timing in Europe: A MultilevelAnalysis. Journal of Aging Studies, 27, 299–307.
13. Domański, S.R. (1993). Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy. Warszawa: PWN.
14. Dowd, J. (1975). Aging and Exchange. A preface to theory. Journal of Gerontology, 30,584–594.
15. Elder, G.H. Jr. (1998). The Life Course as Developmental Theory. Child Development,69(1), 1–12.
16. Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej 2012w Polsce. Raport ewaluacyjny (2013). Warszawa: MPiPS.
17. Funk, L. (2004). Employment Opportunities for Older Workers: A Comparison of SelectedOECD Countries. DICE Research Report.
18. Grabowska, I. (2014). Development of Employment by Broad Age‑Groups in Polandin the Years 1998–2008. Do their Determinants Differ?. Studia Demograficzne,1(165), 55–81.
19. Gurria, A. (2008). Living Longer, Working Longer. Washington: The Journal AARPInternational.
20. Hinterlong, J., Morrow‑Howell, N., Sherraden, M. (2001). Productive Ageing –Principles and Perspectives. In: N. Morrow‑Howell, J. Hinterlong, M. Sherraden(Eds.), Productive Aging. Concepts and Challenges. Baltimore: The Johns HopkinsUniversity Press, 3–18.
21. Hochman, O., Lewin‑Epstein, N. (2013). Determinants of Early Retirement Preferencesin Europe: The Role of Grandparenthood. International Journal of ComparativeSociology, 54(1), 29–4Hofäcker, D. (2015). In Line or at Odds with Active Ageing Policies? Exploring Patternsof Retirement Preferences in Europe. Ageing and Society, 35(7), 1529–1556.
22. Ilmarinen, J. (2006). Towards a longer life! Ageing and the quality of worklife in theEuropean Union. Helsinki: Finnish Institute of Occupational Health, Ministry ofSocial Affairs and Health.
23. Jurek, Ł. (2012). Ekonomia starzejącego się społeczeństwa. Warszawa: Difin.
24. Kallestrup‑Lamb, M. (2011). The Role of the Spouse in Early Retirement Decisions forOlder Workers. CREATES Research Paper 38, Aarhus: Aarhus University.
25. Kautonen, T., Hytti, U., Bogenhold, D., Heinonen, J. (2012). Job Satisfactionand Retirement Age Intentions in Finland: Self‑Employed Versus SalaryEarners. International Journal of Manpower, 33(4), 424–440.
26. Kołodziejczyk‑Olczak, I. (2014). Zarządzanie pracownikami w dojrzałym wieku. Wyzwaniai problemy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
27. Kotowska, I.E. (red.) (2014). Rynek pracy i wykluczenie społeczne w kontekście percepcjiPolaków. Diagnoza Społeczna 2013, Raport Tematyczny. Warszawa: MPiPS, CRZL.
28. Kotowska, I.E., Wóycicka, I. (red.) (2008). Sprawowanie opieki oraz inne uwarunkowaniapodnoszenia aktywności zawodowej osób w starszym wieku produkcyjnym. Raportz badań. Warszawa: MPiPS.
29. Kroll, M. (2003). The Challenge of the Age and Competency Structure in Industry forInnovations and Human Resource Policy. Journal of European Industrial Training,27(7), 355– 371.
30. Kryńska, E., Krzyszkowski, J., Urbaniak, B., Wiktorowicz, J. (red.) (2013). Diagnozaobecnej sytuacji kobiet i mężczyzn 50+ na rynku pracy w Polsce. Raport końcowy. Łódź:Uniwersytet Łódzki.
31. Krzewińska, A., Wiktorowicz, J. (2013). Aneks metodologiczny. Diagnozy obecnej sytuacjikobiet i mężczyzn 50+ na rynku pracy w Polsce. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
32. Krzyżowski, Ł. (2011). Strategie przechodzenia na emeryturę w Polsce po 1989 roku.
33. Oczekiwania społeczne i praktyki kulturowe. Studia Socjologiczne, 2(201), 165–189.
34. Lis, M., Magda, I. (2014). Dynamika płac w cyklu życia a indywidualny stan zdrowia.
35. Gospodarka Narodowa, 4(272), 121–142.
36. Lubke, G., Muthén, B. (2015). Factor‑Analyzing Likert‑Scale Data Under the Assumptionof Multivariate Normality Complicates a Meaningful Comparison of Observed Groupsor Latent Classes. Pobrano 28 sierpnia 2015 z: http://www.statmodel.com/bmuthen/Likart.pdfMaitland, A. (2010). Working Better. The Over 50s, the New Work Generation. Glasgow:Equality and Human Rights Commission.
37. McNair, S. (2011). Older People and Skills in a Changing Economy. Briefing Paper Series,London: UK Commission for Employment and Skills.
38. Naegele, G., Bauknecht, J. (2013). Extending Working Lives. National Report Germany.
39. FFG Working Document, MoPAct, Sheffield: University of Sheffield.
40. Neugarten, B.L., Havighurst, R.J., Tobin, S.S. (1968). Personality and Patterns of Aging.
41. In: B.L. Nugarten (Ed.), Middle Age and Aging. Chicago: University of Chicago Press,173–177. Za: Botwinick, J. (1984), Aging and Behavior. A Comprehensive Integrationof Research Findings. 3 ed., New York: Springer Science+Business Media.
42. Niedzielny, A., Waleczna, M. (red.) (2009). Szanse i bariery zatrudniania osób w wieku45+ w województwie pomorskim. Raport końcowy. Gdańsk: Wojewódzki Urząd Pracyw Gdańsku.
43. Nilsson, K., Hydborn, A.R., Rylander, L. (2011). Factors Influencing the Decision toExtend Working Life or Retire. Scandinavian Journal of Work, Environment andHealth, 37(6), 473–480.
44. Nowak, S. (1973). Teorie postaw. Warszawa: PWN.
45. Olsson, U. (1979). On the Robustness of Factor Analysis Against Crude Classificationof the Observations. Multivariate Behavioral Research, 14(4), 485–500.
46. Perek‑Białas, J., Stypińska, J. (2010). Łączenie pracy i opieki nad osobą starszą — wpływna jakość życia opiekuna. W: D. Kałuża, P. Szukalski (red.), Jakość życia senioróww XXI wieku. Ku aktywności. Łódź: Wydawnictwo Biblioteka, 136–148.
47. Phillipson, Ch., Smith, A. (2005). Extending Working Life: A Review of the ResearchLiterature. Research Report No. 299, Leeds: Department for Work and Pensions.
48. Putnam, M. (2002), Linking Aging Theory and Disability Models: Increasing thePotential to Explore Aging With Physical Impairment. The Gerontologist, 42(6),799–806.
49. Rowe, J.W., Kahn, R.L. (1987). Human Aging: Usual and Successful. Science, 237,143–149.
50. Rzechowska, E. (red.) (2010). Dojrzały pracownik na rynku pracy: Perspektywa rozwojowai perspektywa pracowników służb społecznych (raport z badań). Lublin: LubelskaSzkoła Biznesu.
51. Sadowska‑Snarska, C. (red.) (2011). Uwarunkowania utrzymania aktywności zawodowejosób pracujących po 50. roku życia. Białystok: Wydawnictwo Wyższej SzkołyEkonomicznej w Białymstoku.
52. Schwarz-Woelzl, M., DePutter, M. (2015). Labour Mobility in the ICT Sector: What’s AgeGot to Do with It? Employers’ Perceptions of Labour Mobility and older ICT workers.
53. Cameo Project, Deliverable 2.6.
54. Schwarz‑Woelzl, M., Kołodziejczyk‑Olczak, I., Wiktorowicz, J., Costa, C. (2014).
55. Literature Review. Cameo Project, Deliverable 2.1, materiał wewnętrzny.
56. Silcock, D. (2012). Extending Working Lives. Pension, 17(4), 229–235.
57. Sinclair, D., Watson, J., Beach, B. (2013). Working Longer: An EU Perspective. London:ILC‑UK. Pobrano 23 września 2014 z: http://www.ilcuk.org.uk/files/Working_longer_an_EU_perspective.pdfSweet, S.A., Grace‑Martin, K. (2003). Data Analysis with SPSS. A First Course in AppliedStatistics. 2nd Ed., Boston: Allyn and Bacon.
58. Szopa, B., Ślęzak, E. (2013). Globalne procesy starzenia się. Implikacje dla społeczeństwi gospodarek. Przegląd Zachodniopomorski, T. XXVIII, 3(2), 277–290.
59. Szubert, Z., Sobala, W. (2005). Current Determinants of Early Retirement AmongBlue Collar Workers in Poland. International Journal of Occupational Medicine andEnvironmental Health, 18(2), 177–184.
60. Szukalski, P. (2012). Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych. Łódź:Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
61. Unwin, L., Davey, G., Fuller, A., Leonard, P. (2015). Supporting an Ageing Workforce:Implications for Working Life, Training and Skills Policy in England – a LiteratureReview. LLAKES Research Paper 51, Centre for Learning and Life Chances inKnowledge Economies and Societies.
62. Van Droogenbroeck, F., Spruyt, B. (2014). To Stop or Not to Stop: An EmpiricalAssessment of the Determinants of Early Retirement Among Active and RetiredSenior Teachers. Research on Aging, 36(6), 753–777.
63. Van Oorschot, W., Jensen, P.H. (2009). Early Retirement Differences BetweenDenmark and The Netherlands. A Cross-National Comparison of Push and PullFactors in Two Small European Welfare States. Journal of Aging Studies, 23(4),s. 267–278.
64. Walker, A. (1985). Early Retirement: Release or Refuge from the Labour Market?. TheQuarterly Journal of Social Affairs, 1(3), 211–229.
65. Wang, M., Shultz, K.S. (2010). Employee Retirement: A Review and Recommendationsfor Future Investigation. Journal of Management, 36, 172–206.
66. Weyman, A., Meadows, P., Buckigham, A. (2013). Extending Working Life. Audit ofResearch Relating to Impacts on NHS Employees. NHS Working Longer Review,London: University of Bath.
67. WHO (2002). Active Ageing: A Policy Framework. Geneva: World Health Organization.
68. Wiktorowicz, J. (2014). Wydłużenie aktywności zawodowej czy przejście na emeryturę– ujęcie mikroekonomiczne. Studia Demograficzne, 2(166), 7–36.