Treść głównego artykułu
Abstrakt
Celem artykułu jest pokazanie problemu konfliktu interesów pomiędzy właścicielem i menedżerem, w kontekście zróżnicowania struktury własności przedsiębiorstwa, oraz identyfikacja rozwiązań pozwalających na jego ograniczenie. W wymiarze definicyjnym wskazano genezę oraz charakterystykę konfliktu interesów właściciela i menedżera na podstawie teorii agencji. Przywołano również klasyfikacje rodzajów konfliktów występujących w organizacji i tego, jak na siebie wzajemnie oddziałują. Efektem podjętych rozważań literaturowych jest konkluzja, że nasilenie konfliktu jest determinowane przez: stopień koncentracji własności w przedsiębiorstwie oraz typ inwestora będącego właścicielem dominującym bądź mniejszościowym. Konflikt interesów ograniczają nadzór korporacyjny oraz znajomość mechanizmów radzenia sobie z procesami relacyjnymi, które występują w organizacjach w zależności od ich struktury własności.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
Referencje
- Adamska, A. (2013). Własność i kontrola: perspektywa akcjonariuszy spółek publicznych. Warszaw: Szkoła Główna Handlowa.
- André, P., Ben-Amar, W., Saadi, S. (2014). Family firms and high technology mergers & acquisitions. Journal of Management & Governance, 18 (1), 129–158.
- Amore, D., Pelucco, V., Quarato, F. (2022). Family ownership during the Covid-19 pandemic. Journal of Banking and Finance, 135, 1–13.
- Baghdadi, G., Bhatti, I., Nguyen, L., Podolski, E. (2018). Skill or effort? Institutional ownership and managerial efficiency. Journal of Banking and Finance, 91, 19–33.
- Barka, Z., Hamza, T. (2020). The effect of large controlling shareholders on equity prices in France: monitoring or entrenchment?. Journal of Management and Governance, 24, 769–798.
- Berle, A. A., Means, G. (1968). The Modern Corporation and Private Property (New York, 1932). Part II. Nowy Jork: Macmillan.
- Bhabra, H., Hossain, A. (2018). Does location influence executive compensation? Evidence from Canadian SMEs. Journal of Management & Governance, 22, 89–109.
- Blanco-Mazagatos, V., de Quevedo-Puente, E., Delgado-García, J. B. (2016). How agency conflict between family managers and family owners affects performance in wholly family-owned firms: A generational perspective. Journal of Family Business Strategy, 7 (3), 167–177.
- Carney, M., Gedajlovic, E., Sur, S. (2011). Corporate governance and stakeholder conflict. Journal of Management & Governance, 15 (3), 483–507.
- Chen, S., Chen, M., Wei, H. (2017). Financial performance of Chinese airlines: Does state ownership matter?. Journal of Hospitality and Tourism Management, 33, 1–10.
- Chukwuma, N. J., Famba, T., Sun, H., Mensah, I. A., Kurauone, O., Li, L., Chituku-Dzimiro, G. (2021). The effect of firm performance on CEO compensation: the moderation role of SOE reform. SN Business & Economics, 1 (11), 1–32.
- Deng, K. K., Wong, S. K., Chau, K. W. (2018). Institutions and Capital Structure: The Case of Chinese Property Firms. The Journal of Real Estate Finance and Economics, 56 (3), 352–385.
- Eisenhardt, K. M. (1989). Agency theory: An assessment and review. Academy of Management Review, 14 (1), 57–74.
- Ertugrul, M., Hegde, S. (2008). Board compensation practices and agency costs of debt. Journal of Corporate Finance, 14, 512–531.
- Fama, E. F., Jensen, M. C. (1983). Agency problems and residual claims. The Journal of Law and Economics, 26 (2), 327–349.
- Franc-Dabrowska, J. (2008). Rozdział własności od zarządzania a efektywność gospodarowania wybranymi czynnikami produkcji. Series G – Economy, 95 (3/4), 70–82.
- Georgescu, E. (2012). The Modalities to Resolve Conflicts of Interest between Stakeholders. “Ovidius” University Annals, Economic Sciences Series, 12 (1), 943–948.
- Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. (2021). GPW uruchamia segment spółek rodzinnych. Komunikat prasowy, www.gpw.pl/aktualnosc?cmn_id=111294&title= GPW+uruchamia+segment+spółek+rodzinnych (dostęp: lipiec 2022).
- Giofre, M. (2010). The Asymmetric Impact of Investor Protection Rights on Foreign Stakeholders. International Atlantic Economic Society, 16, 429–430.
- Harris, M., Raviv, A. (1978). Some results on incentive contracts with application to education and employment, health insurance, and law enforcement. American Economic Review, 68, 20–30.
- Harvey, M., Evans, R. E. (1994). Family business and multiple levels of conflict. Family Business Review, 7 (4), 331–348.
- Hiebl, M. R. (2013). Non‐family CFOs in family businesses: do they fit?. Journal of Business Strategy, 34 (2), 45–51.
- Hori, K., Osano, H. (2014). Investment timing decisions of managers under endogenous contracts. Journal of Corporate Finance, 29, 607–627.
- Hung, H. (1998). A typology of the theories of the roles of governing boards. Corporate Governance – An International Review, 6 (2), 101–111.
- James, H. S. Jr. (1999). What can the family contribute to business? Examining contractual relationships. Family Business Review, 12 (1), 61–71.
- Jankensgard, H. (2018). Between a rock and a hard place: New evidence on the relationship between ownership and voluntary disclosure. International Review of Financial Analysis, 56, 281–291.
- Jensen, M. C. (1983). Organizational theory and methodology. Accounting Review, 56, 319–338.
- Jensen, M. C., Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3 (4), 305–360.
- Kim, H., Kim, Y., Mantecon, T., Song, K. (2019). Short-term institutional investors and agency costs of debt. Journal of Business Research, 95, 195–210.
- Kubíček A., Machek, O. (2020). Intrafamily conflicts in family businesses: a systematic review of the literature and agenda for future research. Family Business Review, 33 (2), 194–227.
- Levinson, H. (1971). Conflicts that plague family businesses. Harvard Business Review, 49 (2), 90–98.
- Marti, J., Menendez-Requejo, S., Rottke, O. (2013). The impact of venture capital on family businesses: Evidence from Spain. Journal of World Business, 48, 420–430.
- Maury, B. (2006). Family ownership and firm performance: Empirical evidence from Western European corporations. Journal of Corporate Finance, 12, 321–341.
- McLaren, P., Burnham, J. (2011). The Managerial Revolution, and the development of management theory in postwar America. Management & Organizational History, 6 (4), 411–423.
- Noga, A. (2009). Teorie przedsiębiorstw. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
- Perrigot, R., Lopez-Fernandez, B., Basset, G. (2020). “Conflict-performance assumption” or “performance-conflict assumption”: Insights from franchising. Journal of Retailing and Consumer Services, 55, 1–10.
- Roosenboom, P., Schramade, W. (2006). The price of power: Valuing the controlling position of owner – managers in French IPO firms. Journal of Corporate Finance, 12, 270–295.
- Rosecka, N., Machek, O. (2022). Non-family members and conflict processes in family firms: a systematic review of literature. Journal of Business Economics, 92, 235–281.
- Shleifer, A., Vishny, R. (1997). A survey of corporate governance. Journal of Finance, 52, 737–783.
- Smith, A. (2007). Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Tabor, W., Chrisman, J. J., Madison, K., Vardaman, J. M. (2017). Nonfamily members in family firms: a review and future research agenda. Family Business Review, 31 (1), 54–79.
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037).
- Vera, C. F., Dean, M. A. (2005). An examination of the challenges daughters face in family business succession. Family Business Review, 18 (4), 321–345.
- Villalonga, B., Amit, R. (2006). How Do Family Ownership, Control and Management Affect Firm Value?. Journal of Financial Economics, 80 (2), 385–417.
- Woidtke, T. (2002). Agents watching agents?: evidence from pension fund ownership and firm value. Journal of Financial Economics, 63, 99–131.
- Wypych, M. (2015). Koncentracja własności a wypłata dywidend na przykładzie przemysłowych spółek giełdowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, (73), 783–792.
- Zalega, K. (2003). Corporate governance w podmiotach gospodarczych powiązanych kapitałowo – aspekty praktyczne. Przegląd Organizacji, (9), 17–18.
- Zhou, J., Tam, O. K., Lan, W. (2016). Solving agency problems in Chinese family firms – A law and finance perspective. Asian Business & Management, 15 (1), 57–82.
Referencje
Adamska, A. (2013). Własność i kontrola: perspektywa akcjonariuszy spółek publicznych. Warszaw: Szkoła Główna Handlowa.
André, P., Ben-Amar, W., Saadi, S. (2014). Family firms and high technology mergers & acquisitions. Journal of Management & Governance, 18 (1), 129–158.
Amore, D., Pelucco, V., Quarato, F. (2022). Family ownership during the Covid-19 pandemic. Journal of Banking and Finance, 135, 1–13.
Baghdadi, G., Bhatti, I., Nguyen, L., Podolski, E. (2018). Skill or effort? Institutional ownership and managerial efficiency. Journal of Banking and Finance, 91, 19–33.
Barka, Z., Hamza, T. (2020). The effect of large controlling shareholders on equity prices in France: monitoring or entrenchment?. Journal of Management and Governance, 24, 769–798.
Berle, A. A., Means, G. (1968). The Modern Corporation and Private Property (New York, 1932). Part II. Nowy Jork: Macmillan.
Bhabra, H., Hossain, A. (2018). Does location influence executive compensation? Evidence from Canadian SMEs. Journal of Management & Governance, 22, 89–109.
Blanco-Mazagatos, V., de Quevedo-Puente, E., Delgado-García, J. B. (2016). How agency conflict between family managers and family owners affects performance in wholly family-owned firms: A generational perspective. Journal of Family Business Strategy, 7 (3), 167–177.
Carney, M., Gedajlovic, E., Sur, S. (2011). Corporate governance and stakeholder conflict. Journal of Management & Governance, 15 (3), 483–507.
Chen, S., Chen, M., Wei, H. (2017). Financial performance of Chinese airlines: Does state ownership matter?. Journal of Hospitality and Tourism Management, 33, 1–10.
Chukwuma, N. J., Famba, T., Sun, H., Mensah, I. A., Kurauone, O., Li, L., Chituku-Dzimiro, G. (2021). The effect of firm performance on CEO compensation: the moderation role of SOE reform. SN Business & Economics, 1 (11), 1–32.
Deng, K. K., Wong, S. K., Chau, K. W. (2018). Institutions and Capital Structure: The Case of Chinese Property Firms. The Journal of Real Estate Finance and Economics, 56 (3), 352–385.
Eisenhardt, K. M. (1989). Agency theory: An assessment and review. Academy of Management Review, 14 (1), 57–74.
Ertugrul, M., Hegde, S. (2008). Board compensation practices and agency costs of debt. Journal of Corporate Finance, 14, 512–531.
Fama, E. F., Jensen, M. C. (1983). Agency problems and residual claims. The Journal of Law and Economics, 26 (2), 327–349.
Franc-Dabrowska, J. (2008). Rozdział własności od zarządzania a efektywność gospodarowania wybranymi czynnikami produkcji. Series G – Economy, 95 (3/4), 70–82.
Georgescu, E. (2012). The Modalities to Resolve Conflicts of Interest between Stakeholders. “Ovidius” University Annals, Economic Sciences Series, 12 (1), 943–948.
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. (2021). GPW uruchamia segment spółek rodzinnych. Komunikat prasowy, www.gpw.pl/aktualnosc?cmn_id=111294&title= GPW+uruchamia+segment+spółek+rodzinnych (dostęp: lipiec 2022).
Giofre, M. (2010). The Asymmetric Impact of Investor Protection Rights on Foreign Stakeholders. International Atlantic Economic Society, 16, 429–430.
Harris, M., Raviv, A. (1978). Some results on incentive contracts with application to education and employment, health insurance, and law enforcement. American Economic Review, 68, 20–30.
Harvey, M., Evans, R. E. (1994). Family business and multiple levels of conflict. Family Business Review, 7 (4), 331–348.
Hiebl, M. R. (2013). Non‐family CFOs in family businesses: do they fit?. Journal of Business Strategy, 34 (2), 45–51.
Hori, K., Osano, H. (2014). Investment timing decisions of managers under endogenous contracts. Journal of Corporate Finance, 29, 607–627.
Hung, H. (1998). A typology of the theories of the roles of governing boards. Corporate Governance – An International Review, 6 (2), 101–111.
James, H. S. Jr. (1999). What can the family contribute to business? Examining contractual relationships. Family Business Review, 12 (1), 61–71.
Jankensgard, H. (2018). Between a rock and a hard place: New evidence on the relationship between ownership and voluntary disclosure. International Review of Financial Analysis, 56, 281–291.
Jensen, M. C. (1983). Organizational theory and methodology. Accounting Review, 56, 319–338.
Jensen, M. C., Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3 (4), 305–360.
Kim, H., Kim, Y., Mantecon, T., Song, K. (2019). Short-term institutional investors and agency costs of debt. Journal of Business Research, 95, 195–210.
Kubíček A., Machek, O. (2020). Intrafamily conflicts in family businesses: a systematic review of the literature and agenda for future research. Family Business Review, 33 (2), 194–227.
Levinson, H. (1971). Conflicts that plague family businesses. Harvard Business Review, 49 (2), 90–98.
Marti, J., Menendez-Requejo, S., Rottke, O. (2013). The impact of venture capital on family businesses: Evidence from Spain. Journal of World Business, 48, 420–430.
Maury, B. (2006). Family ownership and firm performance: Empirical evidence from Western European corporations. Journal of Corporate Finance, 12, 321–341.
McLaren, P., Burnham, J. (2011). The Managerial Revolution, and the development of management theory in postwar America. Management & Organizational History, 6 (4), 411–423.
Noga, A. (2009). Teorie przedsiębiorstw. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Perrigot, R., Lopez-Fernandez, B., Basset, G. (2020). “Conflict-performance assumption” or “performance-conflict assumption”: Insights from franchising. Journal of Retailing and Consumer Services, 55, 1–10.
Roosenboom, P., Schramade, W. (2006). The price of power: Valuing the controlling position of owner – managers in French IPO firms. Journal of Corporate Finance, 12, 270–295.
Rosecka, N., Machek, O. (2022). Non-family members and conflict processes in family firms: a systematic review of literature. Journal of Business Economics, 92, 235–281.
Shleifer, A., Vishny, R. (1997). A survey of corporate governance. Journal of Finance, 52, 737–783.
Smith, A. (2007). Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tabor, W., Chrisman, J. J., Madison, K., Vardaman, J. M. (2017). Nonfamily members in family firms: a review and future research agenda. Family Business Review, 31 (1), 54–79.
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037).
Vera, C. F., Dean, M. A. (2005). An examination of the challenges daughters face in family business succession. Family Business Review, 18 (4), 321–345.
Villalonga, B., Amit, R. (2006). How Do Family Ownership, Control and Management Affect Firm Value?. Journal of Financial Economics, 80 (2), 385–417.
Woidtke, T. (2002). Agents watching agents?: evidence from pension fund ownership and firm value. Journal of Financial Economics, 63, 99–131.
Wypych, M. (2015). Koncentracja własności a wypłata dywidend na przykładzie przemysłowych spółek giełdowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, (73), 783–792.
Zalega, K. (2003). Corporate governance w podmiotach gospodarczych powiązanych kapitałowo – aspekty praktyczne. Przegląd Organizacji, (9), 17–18.
Zhou, J., Tam, O. K., Lan, W. (2016). Solving agency problems in Chinese family firms – A law and finance perspective. Asian Business & Management, 15 (1), 57–82.