Pasek boczny artykułu

Przesłane
sierpnia 27, 2025
Opublikowane
listopada 2, 2025
Pobieranie
PDF
Statystyczny
Read Counter : 59 Pobieranie : 33

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Artykuł omawia problem pomijania zróżnicowania potrzeb do partycypacji w podejmowaniu decyzji (PDM) wśród pracowników, szczególnie w kontekście decentralizacji struktur organizacyjnych i nowych modeli pracy. Dotychczasowe sposoby badania dopasowania w zakresie partycypacji utrudniają zrozumienie relacji między tym zjawiskiem a wynikami organizacji. Dlatego w artykule zaproponowano rozszerzony katalog interesów pracowniczych z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb w zakresie współdecydowania oraz precyzyjniejsze narzędzia pomiaru dopasowania. Artykuł przyczynia się do głębszego zrozumienia PDM, podkreślając wagę uwzględniania indywidualnych potrzeb w tym zakresie.

Słowa kluczowe

partycypacja decyzyjna narzędzia pomiaru dopasowanie w zakresie partycypacji decyzyjnej decentralizacja

Szczegóły artykułu

Licencja

Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.

Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).

Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.

Licencja CC-BY

Jak cytować
Biłyk, A. (2025). O czym chcą decydować pracownicy? Nowe spojrzenie na dopasowanie pracownik–praca w kontekście podejmowania decyzji. Edukacja Ekonomistów I Menedżerów, 73(3/4). https://doi.org/10.33119/EEIM.2024.73.6
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Ackermann, M., Schell, S., & Kopp, S. (2021). How Mercedes-Benz addresses digital transformation using Holacracy. Journal of Organizational Change Management, 34(7), 1285–1299. https://doi.org/10.1108/JOCM-12-2020-0395
  2. Adobor, H. (2020). Open strategy: Role of organizational democracy. Journal of Strategy and Management, 13(2), 310–331. https://doi.org/10.1108/JSMA-07-2019-0125
  3. Allen, T. D., Golden, T. D., & Shockley, K. M. (2015). How effective is telecommuting? Assessing the status of our scientific findings. Psychological Science in the Public Interest, 16(2), 40–68. https://doi.org/10.1177/1529100615593273
  4. Alutto, J. A., & Acito, F. (1974). Decisional Participation and Sources of Job Satisfaction: A Study of Manufacturing Personnel. Academy of Management Journal, 17(1), 160–167. https://doi.org/10.5465/254781
  5. Alutto, J. A., & Belasco, J. A. (1972). A Typology for Participation in Organizational Decision Making. Administrative Science Quarterly, 17, 117–125. https://doi.org/10.2307/2392100
  6. Appelbaum, S. H., Louis, D., Makarenko, D., Saluja, J., Meleshko, O., & Kulbashian, S. (2013). Participation in decision making: A case study of job satisfaction and commitment (part one). Industrial and Commercial Training, 45(4), 222–229. https://doi.org/10.1108/00197851311323510
  7. Bailey, C., Madden, A., Alfes, K., & Fletcher, L. (2017). The Meaning, Antecedents and Outcomes of Employee Engagement: A Narrative Synthesis. International Journal of Management Reviews, 19(1), 31–53. https://doi.org/10.1111/ijmr.12077
  8. Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2017). Job demands-resources theory: Taking stock and looking forward. Journal of Occupational Health Psychology, 22(3), 273–285. https://doi.org/10.1037/ocp0000056
  9. Bakker, A. B., Demerouti, E., & Sanz-Vergel, A. I. (2014). Burnout and Work Engagement: The JDR Approach. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1(March), 389–411. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-031413-091235
  10. Beck-Krala, E., & Staszkiewicz, M. (2017). Samozarządzające się organizacje a zróżnicowanie zasobów pracy. W M. Striker (Red.), Problemy różnorodności w zarządzaniu (s. 27–41). Wydawnictwo SIZ.
  11. Bernstein, E., Bunch, J., Canner, N., & Lee, M. Y. (2016). Beyond the Holacracy Hype. Harvard Business Review, 94(7/8), 38–49. https://doi.org/10.1002/qua.560220720
  12. Biłyk, A. (2018). Organizacja bez menedżerów—Motywy wdrażania i bariery rozwoju. W M. Budzanowska-Drzewiecka & K. Czernek (Red.), Kierunki ewolucji nauk o zarządzaniu (s. 151–163). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  13. Biłyk, A. (2020). Partycypacja decyzyjna we współczesnym kontekście pracy – ograniczenia koncepcji i nowa perspektywa badawcza. W A. Sopińska & A. Modliński (Red.), Współczesne zarządzanie – koncepcje i wyzwania (s. 261–274). Oficyna Wydawnicza SGH.
  14. Birkinshaw, J. (2015). What Lessons Should We Learn From Valve’s Innovative Management Model? Journal of Organization Design, 4(2), 8. https://doi.org/10.7146/jod.20175
  15. Błaszczyk, B. (1988). Uczestnictwo pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwami w krajach Europy Zachodniej. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
  16. Bonito, J. A., & Hollingshead, A. B. (1997). Participation in Small Groups. Communication Yearbook, 20(1), 227–261. https://doi.org/10.1080/23808985.1997.11678943
  17. Bonito, J. A., Keyton, J., & Ervin, J. N. (2017). Role-Related Participation in Product Design Teams: Individual- and Group-Level Trends. Communication Research, 44(2), 263–286. https://doi.org/10.1177/0093650215618759
  18. Bruning, N. S., & Liverpool, P. R. (1993). Membership in Quality Circles and Participation in Decision Making. The Journal of Applied Behavioral Science, 29(1), 76–95. https://doi.org/10.1177/0021886393291005
  19. Busck, O., Knudsen, H., & Lind, J. (2010). The transformation of employee participation: Consequences for the work environment. Economic and Industrial Democracy, 31(3), 285–305. https://doi.org/10.1177/0143831X09351212
  20. Cheney, G. (1999). Values at Work. Employee Participation Meets Market Pressure at Mondragon.
  21. Daum, D. L., & Stoll, J. A. (2020). Employee Preferences: Why They Matter and How to Measure Them. W W. H. Macey & A. A. Fink (Red.), Employee Surveys and Sensing: Challenges and Opportunities (s. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780190939717.003.0010
  22. de la Torre-Ruiz, J. M., Aragón-Correa, J. A., & Martín-Tapia, I. (2015). Do Individual Preferences Affect the Environmental Decision-Making Process in Teams? The Role of Participation. Business Strategy and the Environment, 24(6), 451–465. https://doi.org/10.1002/bse.1830
  23. Deming, D. J. (2021). The Growing Importance of Decision-Making on the Job. https://doi.org/10.3386/w28733b
  24. Doblinger, M., & Class, J. (2023). Does it fit? The relationships between personality, decision autonomy fit, work engagement, and emotional exhaustion in self-managing organizations. International Journal of Selection and Assessment, 31(3), 420–442. https://doi.org/10.1111/ijsa.12440
  25. Edwards, J. R., & Parry, M. E. (1993). On the Use of Polynomial Regression Equations As An Alternative to Difference Scores in Organizational Research. Academy of Management Journal, 36(6), 1577–1613. https://doi.org/10.5465/256822
  26. Edwards, J. R., & Van Harrison, R. (1993). Job Demands and Worker Health: Three-Dimensional Reexamination of the Relationship Between Person-Environment Fit and Strain. Journal of Applied Psychology, 78(4), 628–648. https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.4.628
  27. Elele, J., & Fields, D. (2010). Participative decision making and organizational commitment. Cross Cultural Management: An International Journal, 17(4), 368–392. https://doi.org/10.1108/13527601011086586
  28. Fernet, C., Trépanier, S. G., Austin, S., Gagné, M., & Forest, J. (2015). Transformational leadership and optimal functioning at work: On the mediating role of employees’ perceived job characteristics and motivation. Work and Stress, 29(1), 11–31. https://doi.org/10.1080/02678373.2014.1003998
  29. French, J. R. P., Israel, J., & Ås, D. (1960). An Experiment on Participation in a Norwegian Factory. Interpersonal Dimensions of Decision-Making. Human Relations, 13(1), 3–19. https://doi.org/10.1177/001872676001300101
  30. Gableta, M., Cierniak-Emerych, A., Pietroń-Pyszczek, A., & Bodak, A. (2016). Kształtowanie warunków pracy z wykorzystaniem partycypacji pracowników jako wyraz respektowania ich interesów. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 430, 106–116. https://doi.org/10.15611/pn.2016.430.09
  31. Gunnigle, P. (2011). Involvement, Participation and Partnership: A Review of the Debate and Reflections on the Irish Context. SSRN Electronic Journal, 1–24. https://doi.org/10.2139/ssrn.1026891
  32. Halbesleben, J. R. B. (2010). A meta-analysis of work engagement: Relationships with burnout, demands, resources, and consequences. W A. B. Bakker & M. P. Leiter (Red.), Work engagement: A handbook of essential theory and research (s. 102–117). Psychology Press.
  33. Harley, B. (2020). High-performance work systems and employee voice. W A. Wilkinson, J. Donaghey, T. Dundon, & R. B. Freeman (Red.), Handbook of research on employee voice. Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9780857939272
  34. Hatcher, L., Ross, T. L., & Collins, D. (1991). Attributions for Participation and Nonparticipation in Gainsharing-Plan Involvement Systems. Group & Organization Management, 16(1), 25–43. https://doi.org/10.1177/105960119101600103
  35. Heller, F., Pusić, E., Strauss, G., & Wilpert, B. (1998). Organizational Participation. Oxford University Press. https://doi.org/10.1016/B0-12-657410-3/00588-2
  36. Holbeche, L. (2023). The Agile Organization. How to build an engaged, innovative and resilient business. Kogan Page Limited.
  37. Janowska, Z. (2002). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  38. Kahnweiler, W. M., & Thompson, M. A. (2000). Levels of Desired, Actual, and Perceived Control of Employee Involvement in Decision Making: An Empirical Investigation. Journal of Business and Psychology, 14(3), 407–427. https://doi.org/10.1023/A:1022976132361
  39. Keef, S. P. (1991). The desire for increased participation: The validation of a framework with two large New Zealand companies. Asia Pacific Journal of Management, 8(1), 71–84. https://doi.org/10.1007/BF01731918
  40. Kristof, A. (1996). Person-organization fit: An integrative review of its conceptualizations, measurement, and implications. Personnel Psychology, 49(1), 1–49. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1996.tb01790.x
  41. Kristof-Brown, A., & Billsberry, J. (2013). Organizational Fit. Key Issues and New Directions (A. L. Kristof-Brown & J. Billsberry, Red.). Wiley-Blackwell.
  42. Lawler, E. E., Renwick, P. A., & Bullock, R. J. (1981). Employee influence on decisions: An analysis. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 115–123. https://doi.org/10.1002/job.4030020206
  43. Lee, M. Y. (2024). Enacting Decentralized Authority: The Practices and Limits of Moving Beyond Hierarchy. Administrative Science Quarterly, 69(3), 791–833. https://doi.org/10.1177/00018392241257372
  44. Lee, M. Y., & Edmondson, A. C. (2017). Self-managing organizations: Exploring the limits of less-hierarchical organizing. Research in Organizational Behavior, 37, 35–58. https://doi.org/10.1016/j.riob.2017.10.002
  45. Lewicka, D. (2019). Zarządzanie kapitałem ludzkim a zaangażowanie pracowników. Wydawnictwo C.H. Beck.
  46. Liverpool, P. (1990). Decision-making: An analysis of the perceptions of members and nonmembers of quality circles. Journal of Business and Psychology, 4(4), 411–422.
  47. Lyons, S., & Kuron, L. (2014). Generational differences in the workplace: A review of the evidence and directions for future research. Journal of Organizational Behavior, 35, 139–157. https://doi.org/10.1002/job
  48. McGregor, D. M. (2006). The Human Side of Enterprise. Annotated Edition. McGraw-Hill.
  49. Parnell, J. A., & Bell, E. D. (1994). The Propensity for Participative Decision Making Scale. Administration & Society, 25(4), 518–530. https://doi.org/10.1177/009539979402500406
  50. Parnell, J. A., & Crandall, W. „Rick”. (2003). Propensity for Participative Decision‐Making, Job Satisfaction, Organizational Commitment, Organizational Citizenship Behavior, and Intentions to Leave Among Egyptian Managers. Multinational Business Review, 11(1), 45–65.
  51. Parnell, J. A., Koseoglu, M. A., & Dent, E. B. (2012). Propensity for participative decision making (PPDM) in Turkey and the USA. International Journal of Business Excellence, 5(3), 278. https://doi.org/10.1504/IJBEX.2012.046642
  52. Piwowarczyk, J. (2006). Partycypacja pracownicza i jej klasyfikacja. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 711, 63–75.
  53. Rana, S. (2015). High-involvement work practices and employee engagement. Human Resource Development International, 18(3), 308–316. https://doi.org/10.1080/13678868.2014.1003698
  54. Reitzig, M. (2022). Get Better at Flatter: A Guide to Shaping and Leading Organizations with Less Hierarchy. Public Affairs.
  55. Romme, G. (2016). The Quest for Professionalism: The Case of Management and Entrepreneurship. Oxford University Press.
  56. Sagie, A., & Koslowsky, M. (1994). Organizational Attitudes and Behaviors as a Function of Participation in Strategic and Tactical Change Decisions: An Application of Path-Goal Theory. Journal of Organizational Behavior, 15(1), 37–47.
  57. Scheuer, C., Boot, E., Carse, N., Clardy, A., Gallagher, J., Heck, S., Marron, S., Martinez-Alvarez, L., Masarykova, D., Mcmillan, P., Murphy, F., Steel, E., Ekdom, H. V., & Vecchione, H. (2022). Holacracy—Driving Future Sustainable Winners: A white paper. Physical Education and Sport for Children and Youth with Special Needs Researches – Best Practices – Situation, January, 1–19.
  58. Soane, E., Truss, C., Alfes, K., Shantz, A., Rees, C., & Gatenby, M. (2012). Development and application of a new measure of employee engagement: The isa engagement scale. Human Resource Development International, 15(5), 529–547. https://doi.org/10.1080/13678868.2012.726542
  59. Stohl, C., & Cheney, G. (2001). Participatory processes/paradoxical practices: Communication and the Dilemmas of Organizational Democracy. Management Communication Quarterly, 14(3), 349–407. https://doi.org/10.1177/0893318901143001
  60. Szelągowska-Rudzka, K. (2016). Czynniki wpływające na partycypację bezpośrednią pracowników—Przegląd literatury. Przegląd Organizacji, December 2016, 48–55. https://doi.org/10.33141/po.2016.12.08
  61. Trafimow, D. (2015). A defense against the alleged unreliability of difference scores. Cogent Mathematics, 2(1), 1064626. https://doi.org/10.1080/23311835.2015.1064626
  62. Van Vianen, A. E. M. (2018). Person-environment fit: A review of its basic tenets. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 5, 75–101. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-032117-104702
  63. Vroom, V. H., & Jago, A. G. (1988). Managing Participation: A Critical Dimension of Leadership. Journal of Management Development, 7(5), 32–42. https://doi.org/10.1108/eb051689
  64. Vroom, V. H., & Yetton, P. W. (1973). Leadership and decision-making. University of Pittsburgh Press.
  65. Wilkinson, A., Gollan, P. J., Marchington, M., & Lewin, D. (2010). Conceptualizing Employee Participation in Organisations. W A. Wilkinson, P. J. Gollan, M. Marchington, & D. Lewin (Red.), The Oxford Handbook of Participation in Organisations. Oxford University Press.
  66. Winkler, J., & Kremser, W. (2024). Towards a digital twin of a holacratic organization: A point of view on Lyytinen et al. Journal of Organization Design, 2023. https://doi.org/10.1007/s41469-024-00163-3
  67. Wratny, J. (2002). Partycypacja pracownicza: studium zagadnienia w warunkach transformacji gospodarczej. IPiSS.
  68. Yoerger, M., Crowe, J., & Allen, J. (2015). Participate or else!: The effect of participation in decision-making in meetings on employee engagement. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 67(1), 65–80.