Sankcje gospodarcze we współczesnych relacjach międzynarodowych: nowe formy wdrażania

Abstrakt

Artykuł omawia stosowanie sankcji gospodarczych w kontekście aktualnych międzynarodowych stosunków gospodarczych, które ewoluują wraz z kształtowaniem się nowych relacji między państwami, ich ugrupowaniami integracyjnymi oraz międzynarodowymi organizacjami gospodarczymi i finansowymi. Współczesna faza globalizacji nie potrafi sprostać wcześniejszym oczekiwaniom, coraz częściej bowiem dochodzi do konfliktów wynikających ze sprzeczności interesów narodowych, na co w niektórych przypadkach reaguje się stosowaniem sankcji. Większość badań prowadzonych w tym zakresie skupia się na prawnych podstawach sankcji gospodarczych, podczas gdy ich ekonomicznym cechom, wynikającym z osobliwości rozwoju międzynarodowych stosunków gospodarczych, nie poświęca się dostatecznej uwagi. Artykuł podejmuje problem klarownego zdefiniowania sankcji z uwzględnieniem ich specyfiki, statusu prawnego, legalności stosowania oraz skuteczności regulacji. Uzasadnienie i ujednolicenie definicji ekonomicznej kategorii „sankcji” może stać się przesłanką zapobiegania ich nadużywania przez poszczególne państwa kierujące się własnymi interesami oraz służyć właściwym interpretacjom prawnym w ramach organizacji międzynarodowych, przede wszystkim ONZ. Autorzy proponują konkretyzację zasad stosowania sankcji międzynarodowych w dokumentach regulacyjnych ONZ i UE. Zwrócono przy tym uwagę na nową charakterystykę międzynarodowych sankcji gospodarczych, w szczególności nadawanie im cech protekcjonistycznych i wykorzystanie przez państwa agresywnego protekcjonizmu jako narzędzia w promowaniu interesów narodowych w celu osiągnięcia przewagi konkurencyjnej.