Rola rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej w sektorze MŚP w obecnych uwarunkowaniach gospodarczych – głos w dyskusji

Main Article Content

Renata Biadacz

Abstrakt

Problem badawczy sprowadza się do próby odpowiedzi na pytania będące jednym z nurtów przewodnich tegorocznego Zjazdu Katedr Rachunkowości „Czy rachunek kosztów i system informowania o kosztach jest adekwatny do obecnych uwarunkowań gospodarczych? Czy identyfikujemy nowe wyzwania dla rachunkowości zarządczej jako narzędzia komunikacji strategii przedsiębiorstwa?”
Celem artykułu jest przybliżenie znaczenia roli, jaką odgrywają rachunkowość zarządcza i współczesne odmiany rachunku kosztów w sektorze MŚP w dobie nasilających się zjawisk kryzysowych i coraz większych nacisków na prowadzenie działalności zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Do osiągnięcia celu niniejszego opracowania niezbędne było zastosowanie analizy literatury przedmiotu, jak i przedstawienie wniosków z dotychczasowych badań własnych w powyższym zakresie. W tym względzie wykorzystano metodę obserwacji uczestniczącej, analizy krytycznej i syntezy.
Przeprowadzone badania pozwoliły na zidentyfikowanie obszarów rozwoju rachunku kosztów w obecnych warunkach gospodarczych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że właściwy system zarządzania kosztami jest ważnym czynnikiem determinującym długoterminową efektywność przedsiębiorstwa. W artykule podkreślono rolę, jaką odgrywają nowoczesne odmiany rachunku kosztów w zarządzaniu zrównoważonym przedsiębiorstwem. Podejmowane zagadnienia w publikacjach zarówno o charakterze naukowym, jak i praktycznym świadczą o tym, że zainteresowanie strategicznym zarządzaniem kosztami i rachunkowością zarządczą ukierunkowaną na zrównoważony rozwój jest bardzo duże. Jednakże dotyczy to głównie dużych przedsiębiorstw i korporacji. Przeprowadzone badania ankietowe w ramach innego większego badania pozwalają stwierdzić, że stopień zastosowania i zainteresowania współczesnymi odmianami rachunku kosztów jako narzędzi wspomagających zarządzanie przedsiębiorstwem zrównoważonym jest stosunkowo niewielki.
Przeprowadzone badania dają pogląd jak zmienia się obszar zainteresowań przedstawicieli nauki i praktyki w odniesieniu do rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej oraz ich narzędzi.
Przeprowadzone badania pozwalają na kontynuację i rozszerzenie dyskusji nad zastosowaniem problemowych rachunków kosztów w zmieniających się uwarunkowaniach społecznych, gospodarczych i środowiskowych zwłaszcza w przedsiębiorstwach z sektora MŚP. Niniejsze opracowanie ma na celu wypełnienie tej luki badawczej.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Biadacz, R. . (2023). Rola rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej w sektorze MŚP w obecnych uwarunkowaniach gospodarczych – głos w dyskusji. Kwartalnik Nauk O Przedsiębiorstwie, 69(3), 33–52. Pobrano z https://econjournals.sgh.waw.pl/KNoP/article/view/4124
Dział
Dział główny

Bibliografia

Adams C.A., Larrinaga C. [2019], Progress: engaging with organizations in pursuit of improved sustainability accounting and performance, „Accounting, Auditing and Accountability Journal”, vol. 32(8), s. 2367–2394.
Alvarado-Ramirez K.M., Pumisacho-Álvaro V.H., Miguel-Davila J.A., Suárez Barraza M.F. [2018], Kaizen, a continuous improvement practice in organizations: A comparative study in companies from Mexico and Ecuador, „The TQM Journal”, vol. 30(4), s. 255–268, DOI: 10.1108/TQM-07-2017-0085.
Anderson S.W. [2006], Managing costs and cost structure throughout the value chain: research on strategic cost management, [w:] Chapman C.S., Hopwood A.G., Shields M.D. (red.), Handbook of Management Accounting Research, Elsevier, Oxford, s. 481–506.
Ansari S., Bel T., Okano H. [2007], Target costing: uncharted research territory, [w:] Chapman C., Hopwood A., Shields M. (red.), Handbook of Management Accounting Research, Elsevier Ltd., s. 507–530.
Arroyo P. [2008], The three dimensions of sustainable management accounting system, „ASAC”, vol. 29(26), s. 23–39.
Atkinson G. [2000], Measuring Corporate Sustainability, „Journal of Environmental Planning and Management”, vol. 43(2), s. 235–252, DOI: 10.1080/09640560010694.
Baker Al-Barghuthi S., Singhb H., Dannounc Z., Baker Al-Barghuthi N. [2020], Effect of the Kaizen Costing Approach on the Reduced Costs, Competitive Advantage, and Rationalising Strategic Cost Management of Industrial Companies Listed on the Amman Stock Exchange in Jordan, „International Journal of Innovation, Creativity and Change”, vol. 14(4), s. 1002–1021.
Baran W. [2022], Rachunkowość w realizacji potrzeb informacyjnych i edukacyjnych w aspekcie zrównoważonego rozwoju, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 64(2), s. 59–70, DOI:10.33119/KNoP.2022.64.2.5.
Baran W., Raulinajtys-Grzybek M., Karwowski M. [2020], Merytoryczna pojemność rachunkowości zarządczej a raportowanie zrównoważonego rozwoju, „Zeszyty Naukowe UE w Krakowie”, nr 3(987), s. 634–685, https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2020.0987.0304.
Becla A., Czaja S. 2022, System for accounting costs of contemporary negative Environmental phenomena –some methodological remarks, „Economics and Environment”, vol. 1(80), s. 6–20, DOI: 10.34659/eis.2022.80.1.429.
Biadacz R. [2021], Quality cost management in the SMEs of Poland, „The TQM Journal”, vol. 33(7), s. 1–38, https://doi.org/10.1108/TQM-09-2019-0223.
Biadacz R. [2022], The use of modern varieties of cost accounting as a cost management strategic tool by SMES in Poland, „Polish Journal of Management Studies”, vol. 26(2), s. 42–59, DOI: 10.17512/pjms.2022.26.2.03.
Biernacki M. [2018], Środowiskowy rachunek kosztów cyklu życia produktu, Wydawnictwo UE we Wrocławiu, Wrocław.
Blocher E. [2019], Cost Management: A Strategic Emphasis, Eighth Edition, McGraw-Hill Education, New York.
Bokolo A. Jnr [2019], Sustainable Value Chain Practice Adoption to Improve Strategic Environmentalism in ICT-based Industries, „Journal of Global Operations and Strategic Sourcing”, vol. 12(3), s. 380–409, DOI: 10.1108/JGOSS-06-2018-0022.
Borowiecki R., Jaki A. [2014], Procesy globalizacji i ich uwarunkowania, [w:] Borowiecki R. (red.), Zarządzanie przedsiębiorstwem w warunkach globalizacji – szanse i zagrożenia, Fundacja UE w Krakowie, Kraków, s. 7.
Campanella J. [1999], Principles of Quality Costs: Principles, Implementation and Use, ASQ, Quality Press, Milwaukee, s. 5.
Chatzipetrou E., Moschidis O. [2016], Quality costing: a survey in Greek supermarkets using multiple correspondence analysis, „International Journal of Quality & Reliability Management”, vol. 33(5), s. 615–632, DOI: 10.1108/IJQRM-01-2014-0004.
Christensen C.M., Raynor M.E., McDonals R. [2015], What Is Disruptive Innovation? Harvard Business Review, December.
Ciechan-Kujawa M. [2005], Rachunek kosztów jakości. Wykorzystanie w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wolters Kluwer, Warszawa.
Cooper R., Slagmulder R. [1998], What is Strategic Cost Management? „Management Accounting”, vol. 79(7), s. 14–16.
Cooper R., Slagmulder R. [2003], Strategic Cost Management: Expanding Scope and Boundaries, „Journal of Cost Management”, vol. 17, s. 23–30.
Cooper R., Slagmulder R. [2004], Achieving full-cycle cost management, „MIT Sloan Management Review”, vol. 46(1), s. 45–52.
Cooper R., Slagmulder R. [2017], Target Costing and Value Engineering, Institute of Managements Accountants, Productivity Press, Taylor & Francis Group, s. 45–52.
Dyrektywa o raportowaniu przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) z 5 stycznia 2023 r.
Eben-Chaime, M. [2013], A note on the economic effects of quality improvements, „Total Quality Management and Business Excellence”, vol. 24(3–4), s. 374–377, https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)00792-3.
Eckert E., Kovalevska O. [2021], Sustainability in the European Union: analyzing the discourse of the European Green Deal, „Journal of Risk and Financial Management”, vol. 14(2), s. 80, https://doi.org/10.3390/jrfm14020080.
Egan M., Tweedie D. [2018], A ‘green’ accountant is hard to find: can accountants contribute to sustainability management initiatives? „Accounting, Auditing and Accountability Journal”, vol. 31(6), s. 1749–1773, DOI 10.1108/AAAJ-02-2020-4410.
El-Dyasty M.M. 2011, A Framework to Accomplish Strategic Cost Management, „SSRN Electronic Journal”, https://doi.org/10.2139/ssrn.704201.
El Kelety I. [2006], Towards a conceptual framework for strategic cost management: the concept, objectives and instruments, Chemnitz University of Technology.
Ellram L.M. [2006], The implementation of target costing in the United States: theory versus practice, „The Journal of Supply Chain Management”, vol. 42(1), s. 13–26.
Everaert P., Loosveld S., Van Acker T., Schollier M., Sarens G. [2006], Characteristics of target costing: theoretical and field study perspectives, „Qualitative Research in Accounting & Management”, vol. 3(3), s. 236–263, DOI: 10.1108/11766090610705425.
Fox K., Trucco F., Ulloa C., Ehlinger M. [2020], COVID-19 is now on every continent as Antarctica records its first outbreak, „CNN”, https://edition.cnn.com/2020/12/22/world/antarctica-covid-chile-military-base-intl/index.html (data pobrania: 5.09.2022).
Gliaubicas D., Kanapickienė R. [2015], Contingencies Impact on Strategic Cost Management Usage in Lithuanian Companies, „Procedia – Social and Behavioral Sciences”, vol. 213, s. 254–260, DOI: 10.1016/j.sbspro.2015.11.534.
Gray R. [2010], Is accounting for sustainability actually accounting for sustainability and how would we know? An exploration of narratives of organisations and the planet, „Accounting, Organizations and Society”, vol. 35, s. 47–62, https://doi.org/10.1016/j.aos.2009.04.006.
Gray R., Milne M. [2002], Sustainability reporting: who’s kidding whom? „Chartered Accountants Journal of New Zealand”, vol. 81(6), s. 66–70, DOI: 10.1080/0969160X.2011.556420.
Hansen D.R., Mowen M.M. [2006], Cost Managment Accounting & Control, Thomson South-Western.
Hauck Z., Rabta B., Reiner G. [2021], Joint quality and pricing decisions in lot-sizing models with defective items, „International Journal of Production Economics”, vol. 241, s. 108255, https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2021.108255.
Henri J.F., Boiral O., Roy M.J. [2016], Strategic cost management and performance: The case of environmental costs, „The British Accounting Review”, vol. 48(2), s. 269–282.
Hertati L., Sumantri D.R. [2016], Just in Time, Value Chain, Total Quality Management, Part of Technical Strategic Management Accounting, „International Journal of Scientific & Technology Research”, vol. 5(4), s. 180–191.
Hoffjan A., Nerviews P., Stienemann R. [2009], Comparative management accounting-literature review on similarities and differences between management accounting in Germanic and Anglophone countries, [w:] Berens W. (red.), Controlling in einem globalen Markt, Technische Universität in Dortmund, Dortmund.
Iwao S. [2017], Revisiting the existing notion of continuous improvement (Kaizen): literature review and field research of Toyota from a perspective of innovation, „Evolutionary and Institutional Economics Review”, vol. 14(1), s. 29–59, DOI: 10.1007/s40844-017-0067-4.
Jalali H., Carmen R., Van Nieuwenhuyse I., Boute R. [2019], Quality and pricing decisions in production/inventory systems, „European Journal of Operational Research”, vol. 272(1), s. 195–206.
Janjić V., Todorovic M., Jovanovic D. [2019], Key Success Factors and Benefits of Kaizen Implementation, „Engineering Management Journal”, vol. 32(35), s. 1–9.
Kádárová J., Kobulnický J., Teplicka K. [2015], Product Life Cycle Costing, „Applied Mechanics and Materials”, vol. 816, s. 547–554, DOI: 10.4028/www.scientific.net/AMM.816.547.
Kagermann H., Osterle H., Jordan J.M. (red.). [2015], Value Chain Redesign, IT-Driven Business Models, John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, s. 135–170.
Kaur M., Kaur R. [2013], Kaizen costing technique – a literature review, „International Journal of Research in Commerce and Management”, vol. 4(11), s. 84–87.
Kołodko G.W. [2008], Wędrujący świat, Proszyński i S‑ka, Warszawa.
Kołodko G.W. [2022], Świat w matni. Czwarta część trylogii, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Krasodomska J., Zarzycka E., Dobija D. [2022], Czynniki determinujące raportowanie przez przedsiębiorstwa informacji o działaniach na rzecz realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 46(3), SKwP, Warszawa, s. 99–118, http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0015.9599.
Li W.S. [2018], Strategic Management Accounting: A Practical Guidebook with Case Studies, Springer Singapore, Singapore, https://doi.org/10.1007/978-981-10-5729-8.
Linnenluecke M.K., Birt J., Lyon J., Sidhu B.K. [2015], Planetary boundaries: implications for asset impairment, „Accounting & Finance”, vol. 55, s. 911–929, DOI: 10.1111/acfi.12173.
Linnenluecke M.K., Smith T. [2019], A primer on global environmental change, „Abacus”, vol. 55(4), s. 810– 824, https://doi.org/10.1111/abac.12175.
Łada M. [2021], Jak oswoić roboty księgowe, „Rachunkowość”, nr 6.
Łada M., Kozarkiewicz A. [2021], E-nauka: automatyzacja procesów w badaniach naukowych, w: Kopera R. (red.), E-management. T. 1, Digitalizacja procesów biznesowych, Wydawnictwo UJ, Kraków, s. 13–28.
Mack O., Khare A., Kraemer A., Burgartz T. [2016], Managing in a VUCA world, Springer, New York.
Macpherson W.G., Lockhart J.C., Kavan H., Iaquinto A.L. [2015], Kaizen: A Japanese philosophy and system for business excellence, „The Journal of Business Strategy”, vol. 36(5), s. 3–9, DOI: 10.1108/IJPPM-11-2017-0296.
Mahmood S., Kureshi N.I. [2015], A Literature Review of the Quantification of Hidden Cost of Poor Quality in Historical Perspective, „Journal of Quality and Technology Management”, vol. 11(1), s. 1–24.
Malik T.M., Khalid R., Zulqarnain A., Iqbal S.A. [2016], Cost of quality: findings of a wood products ’ manufacturer, „The TQM Journal”, vol. 28(1), s. 2–20, DOI: 10.1108/TQM-01-2014-0014.
Masztalerz M. [2010], Rachunek kosztów docelowych jako instrument kreowania wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań.
Maughan R. [2023], Adopting and adapting sustainability accounting: fit and faith in a family business, „Accounting, Auditing & Accountability Journal”, vol. 36(9), s. 1–31, https://doi.org/10.1108/AAAJ-02-2020-4410.
Mączyńska E. [2020], Społeczna Gospodarka Rynkowa. Archaiczny pleonazm czy remedium? w: Mączyńska E., Pysz P. (red.), Społeczna gospodarka rynkowa i integracja europejska w czasach dziejowego przełomu, PTE, Warszawa, s. 23.
Mączyńska E., Pysz P. [2020], Wstęp, w: Mączyńska E., Pysz P. (red.), Społeczna gospodarka rynkowa i integracja europejska w czasach dziejowego przełomu, PTE, Warszawa.
McNair C.J., Polutnik L., Silvi R. [2001], Cost Management and Value Creation: The Missing Link, „The European Accounting Review”, vol. 10(1), s. 33–50.
Meadows D.H., Meadows D.L., Randers J., Behrens W.W. III [1973], Granice wzrostu, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Morse W.J., Davis J.R., Hartgraves A.L. [2003], Management Accounting. A Strategic Approach, South-Western, Thomson Learning, London.
Nita B. [2008], Rachunkowość w zarządzaniu strategicznym przedsiębiorstwem, Oficyna a Wolters Kluwer business, Kraków.
Nita B. [2009], Koszty docelowe w rachunku kosztów cyklu życia produktu, [w:] Kowalak R. (red.), Rachunek kosztów cyklu życia produktu w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Wydawnictwo UE we Wrocławiu, Wrocław.
Nowak E. [2009], Od systematycznego rachunku kosztów do strategicznego zarządzania kosztami, [w:] Buk H., Kostur A. (red.), Zintegrowany system pomiarów dokonań w rachunkowości, „Prace Naukowe AE w Katowicach”, Katowice.
Nowak E. [2015], Zarządzanie kosztami zorientowane na strategię przedsiębiorstwa, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 229, Katowice, s. 133–142.
Oboh C.S., Ajibolade S.O. [2017], Strategic management accounting and decision making: A survey of the Nigerian Banks, „Future Business Journal”, vol. 3(2), s. 119–137, https://doi.org/10.1016/j.fbj.2017.05.004.
Petcharat N., Mula J.M. [2010], Sustainability Management Accounting System (SMAS): Towards a conceptual design for the manufacturing industry, „Proceedings of the 2010 AFAANZ Conference”.
Rahmanian F., Rahmatinejad Z. [2013], Impact of Kaizen implementation on performance of manufacturing companies staff, „European Online Journal of Natural and Social Sciences”, s. 1094–1103.
Ratajczak M. [2023], Grzegorz W. Kolodko's The world in the snare. The fourth part of the trilogy and War and Peace – reading in difficult times, „Ekonomista”, vol. 1, s. 102–116, https://doi.org/10.52335/ekon/1618355.
Remlein M., Bejger P., Olejnik I., Jastrzębowski A., Obrzeżgiewicz D. [2022], Zastosowanie automatyzacji procesów z wykorzystaniem robotyzacji w rachunkowości finansowej w jednostkach gospodarczych działających w Polsce, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 46(1), SKwP, Warszawa, s. 47–65, http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0015.7988.
Rockström J., Steffen W., Noone K. [2009], A safe operating space for humanity, „Nature” vol. 461, s. 472–475, https://doi.org/10.1038/461472a.
Sadowska B. [2017], Rola rachunkowości we wspieraniu zrównoważonego rozwoju na przykładzie państwowego gospodarstwa leśnego lasy państwowe, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 479, Wrocław, s. 137–147.
Satanova A., Zavadsky J., Sedliacikova M., Potkany M., Zavadska Z., Holikova M. [2015], How Slovak small and medium manufacturing enterprises maintain quality costs: an empirical study and proposal for a suitable model, „Total Quality Management and Business Excellence”, vol. 26(11), s. 1146–1160.
Schaltegger S. [2020], Unsustainability as a key source of epi- and pandemics: conclusions for sustainability and ecosystems accounting, „Journal of Accounting &Organizational Change”, vol. 16(4), s. 613–619, https://doi.org/10.1108/JAOC-08-2020-0117.
Schaltegger S., Burritt R. [2018], Business Cases and Corporate Engagement with Sustainability: Differentiating Ethical Motivations, „Journal of Business Ethics”, vol. 147(2), s. 241–259, https://doi.org/10.1007/s10551-015-2938-0.
Schaltegger S., Christ KL., Wenzig J., Burritt RL. [2022], Corporate sustainability management accounting and multi-level links for sustainability – a systematic review, „International Journal of Management Reviews”, vol. 24, s. 480–500, https://doi.org/10.1111/ijmr.12288.
Sedevich-Fons L. [2018], Linking strategic management accounting and quality management systems, „Business Process Management Journal”, vol. 24(6), s. 1302–1320.
Shank J.K. [1989], Strategic Cost Management. New Wine or just New Bottles? „Journal of Management Accounting Research”, no. 1.
Shank J.K., Govindarajan V. [1993], Strategic Cost Management. The New Tool for Competitive Advantage, The Free Press, New York, s. 6–8.
Singh J., Singh H. [2012], Continuous improvement approach: state-of-art review and future implications, „International Journal of Lean Six Sigma”, vol. 3(2), s. 88–111, DOI: 10.1108/20401461211243694.
Singh J., Singh H. [2015], Continuous improvement philosophy-literature review and directions, „Benchmarking: An International Journal”, vol. 22(1), s. 75–119, DOI: 10.1108/BIJ-06-2012-0038.
Snieska V., Daunoriene A., Zekeviciene A. [2013], Hidden costs in the evaluation of quality failure costs, „Engineering Economics”, vol. 24(3), s. 176–186, DOI: 10.5755/j01.ee.24.3.1186.
Sobańska I., Walińska E. [2018], Przyczynek do postrzegania struktury współczesnego systemu rachunkowości, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, vol. 96(218), SKwP, Warszawa, s. 151–182, https:// doi. org/10.5604/01.3001.0011.6175.
Sojak S. [2015], Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, TNOiK, Toruń.
Sturm S., Kaiser G., Hartmann E. [2019], Long-run dynamics between cost of quality and quality performance, „International Journal of Quality and Reliability Management”, vol. 36(8), s. 1438–1453.
Suárez-Barraza M., Smith T. [2014], The Kaizen approach within process innovation: findings from a multiple case study in Ibero-American countries, „Total Quality Management & Business Excellence”, vol. 25(9–10), s. 1002–1025.
Sugimoto S. [2018], Kaizen in Practice, w: Otsuka K., Jin K., Sonobe T., (red.), Applying the Kaizen in Africa. A New Avenue for Industrial Development, Palgrave Macmillan, Cham, Switzerland, s. 69–110.
Szadziewska A. [2013], Sprawozdawcze i zarządcze aspekty rachunkowości środowiskowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Szadziewska A. [2021], Analiza kosztów środowiskowych jako instrument rachunkowości zarządczej wspomagający zrównoważony rozwój, w: Szadziewska A., Majchrzak I., Remlein M., Szychta A., Rachunkowość zarządcza a zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa, Wydawnictwo IUS PUBLICUM, Katowice, s. 66–145.
Szychta A. [2007], Etapy ewolucji i kierunki integracji metod rachunkowości zarządczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Szychta A. [2021], Rachunkowość w dobie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, w: Szadziewska A., Majchrzak I., Remlein M., Szychta A., Rachunkowość zarządcza a zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa, Wydawnictwo IUS PUBLICUM, Katowice, s. 15–65.
Świderska G.K. [2016], Ryzyko gospodarcze przy nieprawidłowej wycenie produktów, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej, Zarzadzanie”, vol. 23(2), s. 60–68.
Taleb N.N. [2014], Czarny Łabędź, Kurhaus Publishing, Warszawa.
Thomas T.E., Lamm E. [2012], Legitimacy and organizational sustainability, „Journal of Business Ethics”, vol. 110(2), s. 191–203, DOI: 10.1007/s10551-012-1421-4.
Tregidga H., Laine M. [2022], On crisis and emergency: is it time to rethink long-term environmental accounting? „Critical Perspectives on Accounting”, vol. 82, https://doi.org/10.1016/j.cpa.2021.102311.
Tregidga H., Milne M., Kearins K. [2014], (Re)presenting ‘sustainable organizations’, „Accounting Organizations and Society”, vol. 39(6), s. 477–494, DOI: 10.1016/j.aos.2013.10.006.
Velasquez S., Suomala P., Järvenpää M. [2015], Cost consciousness: conceptual development from a management accounting perspective, „Qualitative Research in Accounting & Management”, vol. 12(1), s. 55–86, DOI: 10.1108/QRAM-07-2013-0029.
Wang Y. [2019], Strategic Cost Management – A Review of Research Status at Home and Abroad, „Modern Economy”, vol. 10(2), s. 513–522, 10.4236/me.2019.102035.
Weizsäcker E.U., Wijkman A. [2018], Ejże! Kapitalizm, krótkowzroczność, populacja i zniszczenie planety, Raport Klubu Rzymskiego, IBS, Politechnika Warszawska, Warszawa.
Whiteman G., Walker B., Perego P. [2013], Planetary boundaries: ecological foundations for corporate sustainability, „Journal of Management Studies”, vol. 50, s. 307–336, https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2012.01073.x.
Wnuk-Pel T. [2011], Zastosowanie rachunku kosztów działań w przedsiębiorstwach w Polsce, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
Wouters M., Morales S. [2014], The Contemporary Art of Cost Management Methods during Product Development, [w:] Epstein M.J., Lee J.Y. (red.), Advances in Management Accounting, vol. 24, Emerald Group Publishing Limited, s. 259–346.
Wudhikarn R., Chakpitak N., Neubert G. [2015], An analytic network process approach for the election of green marketable products, „Benchmarking: An International Journal”, vol. 22(6), s. 994–1018, DOI: 10.1108/BIJ-10-2012-0069.
Zhao E.Y., Fisher G., Lounsbury M., Miller D. [2017], Optimal Distinctiveness: Broadening the Interface between Institutional Theory and Strategic Management: Optimal Distinctiveness, „Strategic Management Journal”, vol. 38(1), s. 93–113, DOI: 10.1002/smj.2589.
Zyznarska-Dworczak B. [2012], Jak zarządzać kosztami w przedsiębiorstwie, Difin, Warszawa.
Zyznarska-Dworczak B. [2019], Rachunkowość zrównoważona w ujęciu kognitywno-teoretycznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań, s. 164–183.