Rola rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej w sektorze MŚP w obecnych uwarunkowaniach gospodarczych – głos w dyskusji

Abstrakt

Problem badawczy sprowadza się do próby odpowiedzi na pytania będące jednym z nurtów przewodnich tegorocznego Zjazdu Katedr Rachunkowości „Czy rachunek kosztów i system informowania o kosztach jest adekwatny do obecnych uwarunkowań gospodarczych? Czy identyfikujemy nowe wyzwania dla rachunkowości zarządczej jako narzędzia komunikacji strategii przedsiębiorstwa?”
Celem artykułu jest przybliżenie znaczenia roli, jaką odgrywają rachunkowość zarządcza i współczesne odmiany rachunku kosztów w sektorze MŚP w dobie nasilających się zjawisk kryzysowych i coraz większych nacisków na prowadzenie działalności zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Do osiągnięcia celu niniejszego opracowania niezbędne było zastosowanie analizy literatury przedmiotu, jak i przedstawienie wniosków z dotychczasowych badań własnych w powyższym zakresie. W tym względzie wykorzystano metodę obserwacji uczestniczącej, analizy krytycznej i syntezy.
Przeprowadzone badania pozwoliły na zidentyfikowanie obszarów rozwoju rachunku kosztów w obecnych warunkach gospodarczych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że właściwy system zarządzania kosztami jest ważnym czynnikiem determinującym długoterminową efektywność przedsiębiorstwa. W artykule podkreślono rolę, jaką odgrywają nowoczesne odmiany rachunku kosztów w zarządzaniu zrównoważonym przedsiębiorstwem. Podejmowane zagadnienia w publikacjach zarówno o charakterze naukowym, jak i praktycznym świadczą o tym, że zainteresowanie strategicznym zarządzaniem kosztami i rachunkowością zarządczą ukierunkowaną na zrównoważony rozwój jest bardzo duże. Jednakże dotyczy to głównie dużych przedsiębiorstw i korporacji. Przeprowadzone badania ankietowe w ramach innego większego badania pozwalają stwierdzić, że stopień zastosowania i zainteresowania współczesnymi odmianami rachunku kosztów jako narzędzi wspomagających zarządzanie przedsiębiorstwem zrównoważonym jest stosunkowo niewielki.
Przeprowadzone badania dają pogląd jak zmienia się obszar zainteresowań przedstawicieli nauki i praktyki w odniesieniu do rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej oraz ich narzędzi.
Przeprowadzone badania pozwalają na kontynuację i rozszerzenie dyskusji nad zastosowaniem problemowych rachunków kosztów w zmieniających się uwarunkowaniach społecznych, gospodarczych i środowiskowych zwłaszcza w przedsiębiorstwach z sektora MŚP. Niniejsze opracowanie ma na celu wypełnienie tej luki badawczej.