Atrakcyjność inwestycyjna pierwszych ofert publicznych w Polsce
Article Sidebar
czerwca 28, 2024
września 11, 2024
Abstrakt
Zgodnie z teorią efektywności rynku cena rynkowa akcji zawsze i w pełni odpowiada ich wartości wewnętrznej, gdyż odzwierciedla wszystkie informacje dostępne na ich temat. Przy założeniu efektywności rynków finansowych podczas pierwszej oferty publicznej emitenci powinni otrzymywać wartość rynkową za wyemitowane akcje, a inwestorzy nie powinni uzyskać ponadnormatywnej stopy zwrotu z tytułu przydzielonych akcji. W literaturze opisane są jednak dwa zjawiska związane z pierwszą ofertą publiczną: fenomen underpricingu (niedowartościowania) w krótkim okresie oraz underperformance (przewartościowania) w dłuższym horyzoncie inwestycyjnym. Celem artykułu jest ocena atrakcyjności inwestycyjnej pierwszych ofert publicznych akcji na rynku polskim wraz z wykazaniem głównych czynników mających bezpośredni wpływ na ich powodzenie lub porażkę. Analizie poddano 6 największych, z punktu widzenia wielkości całkowitej oferty (powyżej 1 mld PLN) oraz 12 najmniejszych (poniżej 106 mln PLN) debiutów giełdowych, które odbyły się w okresie od 2017 roku do 2021 roku na rynku regulowanym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Wyniki badań wskazują, że inwestor, który nabywał akcje debiutujących spółek w ofercie i utrzymywał je w długim terminie, osiągnął znacznie gorsze rezultaty niż inwestor, który w tych samych dniach kupował akcje przeciętnych spółek giełdowych, które nie przeprowadzały w badanym okresie IPO.
Bibliografia
Acedo-Ramírez M. Á., Ruiz-Cabestre F. J. [2019], Total and Primary Underpric-ings in the IPO Market: Are They Explained by the Same Variables? „Spanish Journal of Finance and Accounting / Revista Española de Financiación y Contabilidad”, vol. 48 (2), s. 134–159, DOI: 10.1080/02102412.2018.1468642.
Aggarwal R., Leal R., Hernandez L. [1993], The aftermarket performance of initial public offerings in Latin America, „Financial Management”, vol. 22 (1), s. 42–53.
Aggarwal R., Rivoli P. [1990], Fads in the Initial Public Offering Market? „Financial Management”, vol. 19 (4), s. 45–57, https://doi.org/10.2307/3665609.
Aussenegg W. [2006], Underpricing and the aftermarket performance of initial public offerings: The case of Austria, w: Gregoriou G. N. (red.), Initial Public Offerings: An International Perspective, A volume in Quantitative Finance, Butterworth-Heinemann, s. 187–213, https://doi.org/10.1016/B978-075067975-6.50016-5.
Barber B. M., Lyon J. D. [1997], Detecting Long-run Abnormal Stock Returns, The Empirical Power and Specification of Test Statistics, „Journal of Financial Economics”, vol. 43, s. 341–372, https://doi.org/10.1016/S0304-405X(96)00890-2.
Borowski K. [2018], Metody inwestowania na rynkach finansowych, Difin, Warszawa.
Brav A., Geczy C., Gompers P. A. [2000], Is the abnormal return following equity issuances anomalous? „Journal of Financial Economics”, vol. 56 (2), s. 209–249, https://doi.org/10.1016/S0304-405X(00)00040-4.
Brav A., Gompers P. [1997], Myth or reality? The long-run underperformance of initial public offering: evidence from venture and non-venture-backed companies, „Journal of Finance”, vol. 52 (5), s. 1791–1821, https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1997.tb02742.x.
Cai X., Liu G., Mase B. [2008], The long-run performance of initial public offerings and its determinants: the case of China, „Review of Quantitative Finance and Accounting”, vol. 30 (4), s. 419–432, DOI: 10.1007/s11156-007-0064-5.
Chan K., Wang J., Wei K. [2004], Underpricing and long-term performance of IPOs in China, „Journal of Corporate Finance”, vol. 10 (3), s. 409–430, https://doi.org/10.1016/S0929-1199(03)00023-3.
Chen A. [2001], The long-run performance puzzle of initial public offerings in Taiwan: empirical findings from various models, „Journal of Financial Studies”, vol. 9 (3), s. 1–20.
Derrien F. [2005], IPO Pricing in “Hot” Market Conditions: Who Leaves Money on the Table? „The Journal of Finance”, vol. 60 (1), s. 487–521, https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2005.00736.x.
Dziawgo D. [2001], Inwestorzy indywidualni a zarządzanie wartością firmy, w: Herman A., Bieliński J. (red.), Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa a struktura akcjonariatu, CeDeWu, Warszawa, s. 35–46.
Eckbo B. E., Masulis R. W., Norli Ø. [2000], Seasoned public oferings: resolution of the &new issues puzzle, „Journal of Financial Economics”, vol. 56 (2), s. 251–291, https://doi.org/10.1016/S0304-405X(00)00041-6.
Espenlaub S., Gregory A., Tonks I. [2000], Re-assessing the long-term under-performance of UK initial public offerings, „European Financial Management”, vol. 6, s. 319–42, DOI: 10.1111/1468-036X.00127.
Fama E. F. [1965], Random Walks in Stock Market Prices, „Financial Analysts Journal”, vol. 21 (5), s. 55–59.
Fama E. F. [1969], Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work, „Journal of Finance”, vol. 25 (2), s. 383–417, https://doi.org/10.2307/2325486.
Goergen M., Khurshed A., Mudambi R. [2007], The long-run performance of UK IPOs: can it be predicted? Initial Public Offerings, „Managerial Finance”, vol. 33 (6), s. 401–419, DOI:10.1108/03074350710748759.
Ibbotson R. G., Sindelar J. L., Ritter J. R. [1988], Initial public offerings, „Journal of Applied Corporate Finance”, vol. 1 (2), s. 37–45, https://doi.org/10.1111/j.1745-6622.1988.tb00164.x.
Ibbotson R. G., Sindelar J. L., Ritter J. R. [1994], The Market’s Problems with the Pricing of Initial Public Offering, „Journal of Applied Corporate Finance”, vol. 7 (1), s. 66–74, https://doi.org/10.1111/j.1745–6622.1994.tb00395.x.
Jain B., Kini O. [1994], The post-issue operating performance of IPO firm, „Journal of Finance”, vol. 49 (5), s. 1699–1726, https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1994.tb04778.x.
Jajuga K. [2009], Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jenkinson T., Ljungqvist A. [1996], Going Public. The Theory and Evidence on how Companies Raise Equity Finance, Clarendon Press, Oxford.
Kavalenka Y. [2018], Determinants of IPO Underpricing on the Warsaw Stock Exchange, „Finanse,
Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 1 (91), s. 257–267, http://dx.doi.org/10.18276/frfu.2018.91-21.
Kochalski C., Ratajczak P. [2013], Długoterminowe stopy zwrotu z akcji spółek przeprowadzających pierwszą ofertę publiczną na polskim rynku giełdowym, w: Duraj A. N., Papiernik-Wojdera M. (red.), Paradygmaty i instrumenty kreowania wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 133–143, doi: 10.18778/7525-867-7.09.
Kwit J. [2006], Wycena spółki przez rynki kapitałowe, w: Panfil M., Szablewski A. (red.), Metody wyceny spółki: perspektywa klienta i inwestora, Poltext, Warszawa, s. 531–556.
La Porta R., Lopez-De-Silanes F., Shleifer A., Vishny R. W. [1997], Legal Determinants of External Finance, „The Journal of Finance”, vol. 52 (3), s. 1131–1150, https://doi.org/10.2307/2329518.
Lee P. J., Taylor S. L., Walter T. S. [1996], Australian IPO pricing in the short and long run, „Journal of Banking & Finance”, vol. 20 (7), s. 1189–1210, https://doi.org/10.1016/0378-4266(95)00053-4.
Lizińska J., Czapiewski L. [2014], Performance of Polish IPO Firms: Size and Proitability Effect, „Gospodarka Narodowa”, vol. 1, s. 53–71, https://doi.org/10.33119/GN/100877.
Ljungqvist A. [2007], IPO Underpricing, w: Espen Eckbo B. (red.), Handbook of Corporate Finance: Empirical Corporate Finance, vol. 1, North-Holland, s. 375–422.
Ljungqvist A. P. [1997], Pricing initial public offerings: Further evidence from Germany, „European Economic Review”, vol. 41 (7), s. 1309–1320, https://doi.org/10.1016/S0014-2921(96)00035-9.
Loughran T., Ritter J. R. [1995], The New Issues Puzzle, „The Journal of Finance”, vol. 50 (1), s. 23–51, https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1995.tb05166.x.
Loughran T., Ritter J. R. [2004], Why Has IPO Underpricing Changed Over Time? „Financial Management”, vol. 33 (3), s. 5–37, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.331780.
Loughran T., Ritter J. R., Rydqvist K. [1994], Initial Public Offerings: International Insights, „Pacific-Basin Finance Journal”, vol. 2, s. 165–199, https://doi.org/10.1016/0927-538X(94)90016-7.
Lyn E., Zychowicz E. [2003], The performance of new equity offerings in Hungary and Poland, „Global Finance Journal”, vol. 14 (2), s. 181–195, https://doi.org/10.1016/S1044-0283(03)00011-5.
Lyon J. D., Barber B. M., Tsai C. L. [1999], Improved Methods for Tests of Long-Run Abnormal Stock Returns, „Journal of Finance”, vol. 54 (1), s. 165–201, https://doi.org/10.1111/0022-1082.00101.
Małachowski P., Gadowska-dos Santos D. [2021], What Determines the Success of an IPO? Analysis of IPO Underpricing on the Warsaw Stock Exchange, „Central European Economic Journal”, vol. 8 (55), s. 1–14, https://doi.org/10.2478/ceej-2021-0001.
McDonald J. G., Fisher A. K. [1972], New-Issue Stock Price Behavior, „The Journal of Finance”, vol. 27 (1), s. 97–102, https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1972.tb00624.x.
Miller E. M. [1977], Risk, uncertainty, and divergence of opinion, „Journal of Finance”, vol. 32 (4), s. 1151–1168, https://doi.org/10.1111/j.1540–6261.1977.tb03317.x.
Miller R. E., Reilly F. K. [1987], An Examination of Mispricing, Returns, and Uncertainty for Initial Public Offerings, „Financial Management”, vol. 16 (2), s. 33–38, https://doi.org/10.2307/3666001.
Mizerka J., Lizińska J. (red.) [2017], Pierwsze oferty publiczne w Polsce i na świecie. Kontrowersje wokół anomalii rynkowych, CeDeWu, Warszawa.
Paleari S., Vismara S. [2007], Over-optimism when pricing IPOs, „Managerial Finance”, vol. 33 (6), s. 352–267, Doi: 10.1108/03074350710748722.
Podedworna-Tarnowska D. [2022], Costs of IPO in Poland, „Annales Universitatis Mariae Curie-
Skłodowska, Sectio H – Oeconomia”, vol. 56 (4), s. 135–160, http://dx.doi.org/10.17951/h.2022.56.4.135-160.
Podedworna-Tarnowska D. [2023a], A New Approach to Underpricing Phenomenon in Poland, „Finanse i Prawo Finansowe/Journal of Finance and Financial Law”, vol. 2, s. 123–144, https://doi.org/10.18778/2391-6478. S2.2023.06.
Podedworna-Tarnowska D. [2023b], Praxeological dilemmas of public offers and IPO market on the Warsaw Stock Exchange, „Prakseologia i Zarządzanie. Zeszyty Naukowe TNP”, vol. 1, s. 40–57.
Ritchie J. C. [1997], Analiza fundamentalna, WIG-Press, Warszawa.
Ritter J. R. [1984], The “Hot Issue” Market of 1980, „The Journal of Business”, vol. 57 (2), s. 215–240, http://doi.org/10.1086/296260.
Ritter J. R. [1987], The Costs of Going Public, „Journal of Financial Economics”, vol. 19 (2), s. 269–281, https://doi.org/10.1016/0304-405X(87)90005-5.
Ritter J. R. [1991], The Long-Run Performance of Initial Public Offerings, „Journal of Finance”, vol. 46 (1), s. 3–27, https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1991.tb03743.x.
Ritter J. R. [2024], Initial Public Offerings: Updated Statistics, https://site.warrington.ufl.edu/ritter/files/IPOs-longrun.pdf (data dostępu: 25.04.2024).
Ritter J. R., Welch I. [2002], A Review of IPO Activity, Pricing, and Allocations, „Journal of Finance”, vol. 57 (4), s. 1795–1828, https://doi.org/10.1111/1540-6261.00478.
Roczniki giełdowe z lat 2005–2023, Biblioteka GPW, https://www.gpw.pl/biblioteka-gpw-lista?gpwlc_id=10 (data dostępu: 25.04.2024).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE (Dz. U. UE z 30.06.2017 r., L 168/12).
Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2019 r. [2020], NBP, Warszawa.
Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2022 r. [2023], NBP, Warszawa.
Rydqvist K., Hogholm K. [1995], Going public in the 1980s: Evidence from Sweden, „European Financial Management”, vol. 1 (3), s. 287–315, https://doi.org/10.1111/j.1468-036X.1995.tb00021.x.
Rzewuska A., Wrzesiński M. [2016], Efektywność inwestycji w spółki przeprowadzające pierwszą ofertę publiczną, ze szczególnym uwzględnieniem spółek portfelowych funduszy private equity, w: Karmańska A., Ostaszewski J. (red.), Przełamywanie dysonansów poznawczych jako czynnik stymulowania rozwoju nauk o finansach, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa, s. 133–161.
Sieradzki R. [2013], Does it pay to invest in IPOs? Evidence from the Warsaw Stock Exchange, National Bank of Poland Working Paper no 139, Warsaw.
Siwek P. [2005], Praktyka pierwszych ofert publicznych w Polsce, CeDeWu, Warszawa.
Wieczorek S. [2020], Krótko- i długoterminowe kształtowanie się stóp zwrotu na przykładzie IPO spółek z sektora gier wideo na GPW w Warszawie, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, nr 118, s. 367–376, https://doi.org/10.26485/SPE/2020/117/19.
Autor
Prawa autorskie (c) 2024 Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
