Społeczna odpowiedzialność w relacjach z interesariuszami a przewaga konkurencyjna firm rodzinnych
Article Sidebar
Przesłane
grudnia 10, 2021
grudnia 10, 2021
Opublikowane
grudnia 13, 2021
grudnia 13, 2021
Słowa kluczowe:
Abstrakt
Artykuł jest próbą określenia znaczenia kapitału relacyjnego przedsiębiorstw rodzinnych dla zwiększenia ich konkurencyjności poprzez prezentację dobrych praktyk firm rodzinnych Polsce, które osiągają trwały, długoterminowy rozwój, łącząc cele biznesowe z potrzebami różnych grup interesariuszy. Autorka definiuje kapitał relacyjny i społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstwa rodzinnego, przedstawia jego wpływ na pozycję konkurencyjną, identyfikuje głównych interesariuszy family business, wskazuje wyzwania stojące przed biznesem rodzinnym w kontekście zarządzania relacjami z interesariuszami, a następnie omawia wybrane działania z zakresu społecznej odpowiedzialności stosowane wobec nich w praktyce.
Bibliografia
1. Adamczyk J. (2009), Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw. Teoria i praktyka, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
2. Bartkowiak P., Dudek D., Wszendybył-Skulska E. (2016), Koncepcja społecznej odpowiedzialności i koncepcja zrównoważonego rozwoju w procesie funkcjonowania organizacji, Kraków, Uniwersytet Jagielloński.
3. Berliński L., Penc-Pietrzak I. (2004), Inżynieria projektowania strategii przedsiębiorstwa, Konstrukcja i technologia, Warszawa, Difin.
4. Berrone P., Cruz C., Gomez-Mejia L.R. (2014), Family-controlled firms and stakeholder management. A socioemotional wealth reservation perspective, in: The Sage Handbook of Family Business, L. Melin, M. Nordqvist, P. Sharma (eds.), Los Angeles, London, Sage.
5. Bielski M. (2004), Podstawy teorii organizacji i zarządzania, Warszawa, C.H. Beck.
6. Bingham J.B., Dyer J.R., Smith W.G., Adams G.L. (2010), A Stakeholder Identity. Orientation Approach to Corporate Social Performance in Family Firms, “Journal of Business Ethics”, No. 99(4).
7. Carney M. (2005), Corporate governance and competitive advantage in family-controlled firms, “Entrepreneurship Theory and Practice”, No. 29(3).
8. Carter L., Gray D. (2007), Relational competence, internal market orientation and employee performance, “The Marketing Review”, Vol. 7, No. 4.
9. Cennamo C., Berrone P., Cruz C., Gomez-Mejia L.R. (2012), Socioemotional Wealth and Proactive Stakeholder Engagement: Why Family-Controlled Firms Care More About Their Stakeholders, “Entrepreneurship Theory and Practice”, No. 36(6).
10. Chmielewiec B. (2015), Stymulowanie potencjału innowacyjnego pracowników firm rodzinnych – rola liderów innowacyjności, w: Innowacyjność firm rodzinnych – uwarunkowania i przejawy, J. Klimek, B. Żelazko (red.), Warszawa, Oficyna Wydawnicza SGH.
11. Chmielewiec B. (2019), The relational capital of clusters as a catalyst of their competitiveness, “Organization and Management”, No. 2(185).
12. Chomiak-Orsa I. (2013), Zarządzanie kapitałem relacyjnym w procesie wirtualizacji organizacji. Podejście modelowe, Wrocław, Uniwersytet Ekonomiczny.
13. Cyfert S., Krzakiewicz K. (2009), Nauka o organizacji, Poznań, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania.
14. Czakon W. (2005), Istota relacji sieciowych przedsiębiorstwa, „Przegląd Organizacji”, nr 9.
15. Czakon W. (2009), Relational capabilities of organizations: Theoretical advances, „Journal of Economics and Management”, Vol. 5.
16. Czakon W. (2005), Sieci międzyorganizacyjne w strategii konkurencji, w: Innowacyjność we współczesnych organizacjach, A. Stabryła (red.), Kraków, Akademia Ekonomiczna.
17. 1Danielak W. (2010), Czynniki kształtujące kapitał relacyjny w mikro i przedsiębiorstwie małym, „Ekonomiczne problemy usług”, nr 50, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 585.
18. Danielak W. (2012), Kształtowanie kapitału relacyjnego w małym i średnim przedsiębiorstwie, Wrocław, Uniwersytet Ekonomiczny.
19. Dyer W.G., Whetten D.A. (2006), Family firms and social responsibility: Preliminary evidence from the S&P500, “Entrepreneurship Theory and Practice”, No. 30(6).
20. El-Gohary N. M., Osman H., El-Diraby T. E. (2006), Stakeholder management for public private partnerships,”International Journal of Project Management”, Vol. 24, No. 7.
21. Fitzgerald M.A., Haynes G.W., Schrank H.L., Danes S.M. (2010), Socially Responsible Processes of Small Family Business Owners: Exploratory Evidence from the National Family Business Survey, “Journal of Small Business Management”, No. 48(4).
22. Freeman R.E. (1984), Strategic Management: A stakeholder Approach, Boston, Pitman.
23. Freeman R.E., McVea J. (2001), A Stakeholder Approach to Strategic Management, Working Paper No. 01-02, Charlottesville, Darden Graduate School of Business Administration, University of Virginia.
24. Galata S. (2007), Podstawy zarządzania nowoczesną organizacją: ekonomia, kultura, bezpieczeństwo, etyka, Warszawa, Difin.
25. Jeżak J., Safin K., Marjański A. (2019), Strategia rozwoju przedsiębiorstwa rodzinnego, w: Zarządzanie firmą rodzinną. Kluczowe wyzwania, K. Safin, I. Koładkiewicz (red.), Warszawa, Poltext.
26. Johnson G., Scholes K. (1999), Exploring Corporate Strategy, London et al., Prentice Hall Europe.
27. Kasiewicz S., Rogowski W., Kicińska M. (2006), Kapitał intelektualny. Spojrzenie z perspektywy interesariuszy, Kraków, Oficyna Wydawnicza.
28. Klimek J. (2019), Inteligentny rozwój firmy rodzinnej a współczesne wartości, Warszawa, Difin.
29. Klimek J. (2012), Społeczna odpowiedzialność biznesu w Polsce, Toruń, Adam Marszałek.
30. Koładkiewicz I., Rok B. (2019), Społeczna odpowiedzialność biznesu – perspektywa firmy rodzinnej, w: Zarządzanie firmą rodzinną. Kluczowe wyzwania, K. Safin, I. Koładkiewicz (red.), Warszawa, Poltext.
31. Koźmiński A., Piotrowski W. (2002), Zarządzanie. Teoria i praktyka, Warszawa, PWN.
32. Labelle R., Hafsi T., Francoeur C., Ben Amar W. (2015), Family Firms’ Corporate Social Performance: A Calculated Quest for Socioemotional Wealth, “Journal Business Ethics”, No. 148(3).
33. Lajstet J., Królicka B. (2017), Firmy rodzinne jako przedmiot badań naukowych, w: Firmy rodzinne. Ludzie – relacje – wartości, J. Lajstet, A. Karwacki, I. Escher, M. Karwacka, B. Królicka (red.), Toruń, UMK.
34. Lim G., Ahn H., Lee H. (2005), Formulating strategies for stakeholder management: a case-based reasoning approach, “Expert Systems with Applications”, Vol. 28, No. 4.
35. Lisiński M. (2004), Metody planowania strategicznego, Warszawa, PWE.
36. Marques P., Presas P., Simon A. (2014), The Heterogeneity of family Firms in CSR Engagement. The role of Values, “Family Business Review”, No. 27(3).
37. May P., Lewandowska A. (2014), Stawka większa niż biznes. Strategie rozwoju firm rodzinnych, Warszawa, Wolters Kluwer Business.
38. Michalczuk G., Pomiar kapitału relacyjnego z perspektywy wewnętrznego zarządzania przedsiębiorstwem, w: Kapitał relacyjny w nowoczesnej gospodarce, M. Cisek (red.), Warszawa, Wydawnictwo Studio Emka.
39. Mitchel R.K., Agle B.R., Chrisman J.J., Spence L.J. (2011), Toward a Theory of Stakeholder Salience in Family Firms, “Business Ethics Quarterly”, No. 12(2).
40. Moczydłowska J. M., Korombel A., Bitkowska A. (2017), Relacje jako kapitał organizacji, Warszawa, Difin.
41. Morck R., Yeung B. (2003), Agency problems in large family business groups, “Entrepreneurship Theory and Practice”, Vol. 27, No. 4.
42. Muzyczka R. (2010), Zarządzanie relacjami z dostawcami jako wartością dla klienta, w: Zarządzanie wartością klienta. Pomiar i strategie, B. Dobiegała-Korona, T. Doligalski (red.), Warszawa, Poltext.
43. Obłój K. (2007), Strategia organizacji. W poszukiwaniu trwałej przewagi konkurencyjnej, Warszawa, PWE.
44. Oleksyn T. (2010), Zarządzanie kompetencjami. Teoria i praktyka, Warszawa, Oficyna Wolters Kluwer Business.
45. Penc-Pietrzak I. (2000), Strategie biznesu i marketingu, Kraków, Profesjonalna Szkoła Biznesu.
46. Perechuda K., Chomiak-Orsa I. (2013), Znaczenie kapitału relacyjnego we współczesnych koncepcjach zarządzania, „Zarządzanie i Finanse”, nr 4, cz. 2.
47. Perrini F., Minoja M. (2008), Strategizing corporate social responsibility: evidence from an Italian mediumsized, family-owned company, “Business Ethics: A European Review”, No. 17.
48. Raport Oknoplast (2019) Tworzymy przestrzeń od 25 lat.
49. Raport Zrównoważonego Rozwoju Grupy Raben (2020), Drive do Zrównoważonego Rozwoju.
50. Skrzypek E. (2009), Kapitał relacji jako element kapitału intelektualnego, w: Kapitał relacyjny w nowoczesnej gospodarce, M. Cisek (red.), Warszawa, Wydawnictwo Studio Emka.
51. Sobiecki R. (2019), Czy interesariusze przedsiębiorstwa wspierają jego konkurencyjność?, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 4(53).
52. Sułkowski Ł., Marjański A. (2009), Firmy rodzinne. Jak osiągnąć sukces w sztafecie pokoleń, Warszawa, Poltext.
53. Szcześniak A. (2018), Chcemy iść z duchem czasu, Studium przypadku Novol Sp. z o.o., w: Społeczna Odpowiedzialność Biznesu w stuleciu niepodległości Polski. Wkład etycznych przedsiębiorstw w umacnianie polskiej suwerenności gospodarczej, P. Kulawczuk (red.), Warszawa, Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym.
54. Wachowiak P. (2012), Jak prowadzić dialog z interesariuszami?, „e-mentor”, nr 1(43).
55. Ward M. (1997), 50 najważniejszych problemów zarządzania, Kraków, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Netografia:
1. http://zif.wzr.pl/pim/2013_4_2_23.pdf
2. http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/43/id/898
3. https://firmarodzinnaroku.pl/metodyka-konkursu/
4. https://firmarodzinnaroku.pl/laureaci/
5. https://iped.pl/100-lecie-niepodleglosci.html
6. https://novol.com/wstep
7. https://novol.com/polityka-firmy
8. https://polska.raben-group.com/newsy/szczegoly/gdy-droga-jest-celem-raport-zrownowazonego-rozwoju- 2020-grupy-raben-1
9. https://polska.raben-group.com/newsy/szczegoly/wyroznieni-w-rankingu-odpowiedzialnych-firm
10. https://polska.raben-group.com/newsy/szczegoly/grupa-raben-z-nagroda-business-superbrands-2021
11. oknoplast.com.pl
12. https://tdj.pl/o-nas/
13. https://tdj.pl/fundacja/
Read More
2. Bartkowiak P., Dudek D., Wszendybył-Skulska E. (2016), Koncepcja społecznej odpowiedzialności i koncepcja zrównoważonego rozwoju w procesie funkcjonowania organizacji, Kraków, Uniwersytet Jagielloński.
3. Berliński L., Penc-Pietrzak I. (2004), Inżynieria projektowania strategii przedsiębiorstwa, Konstrukcja i technologia, Warszawa, Difin.
4. Berrone P., Cruz C., Gomez-Mejia L.R. (2014), Family-controlled firms and stakeholder management. A socioemotional wealth reservation perspective, in: The Sage Handbook of Family Business, L. Melin, M. Nordqvist, P. Sharma (eds.), Los Angeles, London, Sage.
5. Bielski M. (2004), Podstawy teorii organizacji i zarządzania, Warszawa, C.H. Beck.
6. Bingham J.B., Dyer J.R., Smith W.G., Adams G.L. (2010), A Stakeholder Identity. Orientation Approach to Corporate Social Performance in Family Firms, “Journal of Business Ethics”, No. 99(4).
7. Carney M. (2005), Corporate governance and competitive advantage in family-controlled firms, “Entrepreneurship Theory and Practice”, No. 29(3).
8. Carter L., Gray D. (2007), Relational competence, internal market orientation and employee performance, “The Marketing Review”, Vol. 7, No. 4.
9. Cennamo C., Berrone P., Cruz C., Gomez-Mejia L.R. (2012), Socioemotional Wealth and Proactive Stakeholder Engagement: Why Family-Controlled Firms Care More About Their Stakeholders, “Entrepreneurship Theory and Practice”, No. 36(6).
10. Chmielewiec B. (2015), Stymulowanie potencjału innowacyjnego pracowników firm rodzinnych – rola liderów innowacyjności, w: Innowacyjność firm rodzinnych – uwarunkowania i przejawy, J. Klimek, B. Żelazko (red.), Warszawa, Oficyna Wydawnicza SGH.
11. Chmielewiec B. (2019), The relational capital of clusters as a catalyst of their competitiveness, “Organization and Management”, No. 2(185).
12. Chomiak-Orsa I. (2013), Zarządzanie kapitałem relacyjnym w procesie wirtualizacji organizacji. Podejście modelowe, Wrocław, Uniwersytet Ekonomiczny.
13. Cyfert S., Krzakiewicz K. (2009), Nauka o organizacji, Poznań, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierowania.
14. Czakon W. (2005), Istota relacji sieciowych przedsiębiorstwa, „Przegląd Organizacji”, nr 9.
15. Czakon W. (2009), Relational capabilities of organizations: Theoretical advances, „Journal of Economics and Management”, Vol. 5.
16. Czakon W. (2005), Sieci międzyorganizacyjne w strategii konkurencji, w: Innowacyjność we współczesnych organizacjach, A. Stabryła (red.), Kraków, Akademia Ekonomiczna.
17. 1Danielak W. (2010), Czynniki kształtujące kapitał relacyjny w mikro i przedsiębiorstwie małym, „Ekonomiczne problemy usług”, nr 50, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 585.
18. Danielak W. (2012), Kształtowanie kapitału relacyjnego w małym i średnim przedsiębiorstwie, Wrocław, Uniwersytet Ekonomiczny.
19. Dyer W.G., Whetten D.A. (2006), Family firms and social responsibility: Preliminary evidence from the S&P500, “Entrepreneurship Theory and Practice”, No. 30(6).
20. El-Gohary N. M., Osman H., El-Diraby T. E. (2006), Stakeholder management for public private partnerships,”International Journal of Project Management”, Vol. 24, No. 7.
21. Fitzgerald M.A., Haynes G.W., Schrank H.L., Danes S.M. (2010), Socially Responsible Processes of Small Family Business Owners: Exploratory Evidence from the National Family Business Survey, “Journal of Small Business Management”, No. 48(4).
22. Freeman R.E. (1984), Strategic Management: A stakeholder Approach, Boston, Pitman.
23. Freeman R.E., McVea J. (2001), A Stakeholder Approach to Strategic Management, Working Paper No. 01-02, Charlottesville, Darden Graduate School of Business Administration, University of Virginia.
24. Galata S. (2007), Podstawy zarządzania nowoczesną organizacją: ekonomia, kultura, bezpieczeństwo, etyka, Warszawa, Difin.
25. Jeżak J., Safin K., Marjański A. (2019), Strategia rozwoju przedsiębiorstwa rodzinnego, w: Zarządzanie firmą rodzinną. Kluczowe wyzwania, K. Safin, I. Koładkiewicz (red.), Warszawa, Poltext.
26. Johnson G., Scholes K. (1999), Exploring Corporate Strategy, London et al., Prentice Hall Europe.
27. Kasiewicz S., Rogowski W., Kicińska M. (2006), Kapitał intelektualny. Spojrzenie z perspektywy interesariuszy, Kraków, Oficyna Wydawnicza.
28. Klimek J. (2019), Inteligentny rozwój firmy rodzinnej a współczesne wartości, Warszawa, Difin.
29. Klimek J. (2012), Społeczna odpowiedzialność biznesu w Polsce, Toruń, Adam Marszałek.
30. Koładkiewicz I., Rok B. (2019), Społeczna odpowiedzialność biznesu – perspektywa firmy rodzinnej, w: Zarządzanie firmą rodzinną. Kluczowe wyzwania, K. Safin, I. Koładkiewicz (red.), Warszawa, Poltext.
31. Koźmiński A., Piotrowski W. (2002), Zarządzanie. Teoria i praktyka, Warszawa, PWN.
32. Labelle R., Hafsi T., Francoeur C., Ben Amar W. (2015), Family Firms’ Corporate Social Performance: A Calculated Quest for Socioemotional Wealth, “Journal Business Ethics”, No. 148(3).
33. Lajstet J., Królicka B. (2017), Firmy rodzinne jako przedmiot badań naukowych, w: Firmy rodzinne. Ludzie – relacje – wartości, J. Lajstet, A. Karwacki, I. Escher, M. Karwacka, B. Królicka (red.), Toruń, UMK.
34. Lim G., Ahn H., Lee H. (2005), Formulating strategies for stakeholder management: a case-based reasoning approach, “Expert Systems with Applications”, Vol. 28, No. 4.
35. Lisiński M. (2004), Metody planowania strategicznego, Warszawa, PWE.
36. Marques P., Presas P., Simon A. (2014), The Heterogeneity of family Firms in CSR Engagement. The role of Values, “Family Business Review”, No. 27(3).
37. May P., Lewandowska A. (2014), Stawka większa niż biznes. Strategie rozwoju firm rodzinnych, Warszawa, Wolters Kluwer Business.
38. Michalczuk G., Pomiar kapitału relacyjnego z perspektywy wewnętrznego zarządzania przedsiębiorstwem, w: Kapitał relacyjny w nowoczesnej gospodarce, M. Cisek (red.), Warszawa, Wydawnictwo Studio Emka.
39. Mitchel R.K., Agle B.R., Chrisman J.J., Spence L.J. (2011), Toward a Theory of Stakeholder Salience in Family Firms, “Business Ethics Quarterly”, No. 12(2).
40. Moczydłowska J. M., Korombel A., Bitkowska A. (2017), Relacje jako kapitał organizacji, Warszawa, Difin.
41. Morck R., Yeung B. (2003), Agency problems in large family business groups, “Entrepreneurship Theory and Practice”, Vol. 27, No. 4.
42. Muzyczka R. (2010), Zarządzanie relacjami z dostawcami jako wartością dla klienta, w: Zarządzanie wartością klienta. Pomiar i strategie, B. Dobiegała-Korona, T. Doligalski (red.), Warszawa, Poltext.
43. Obłój K. (2007), Strategia organizacji. W poszukiwaniu trwałej przewagi konkurencyjnej, Warszawa, PWE.
44. Oleksyn T. (2010), Zarządzanie kompetencjami. Teoria i praktyka, Warszawa, Oficyna Wolters Kluwer Business.
45. Penc-Pietrzak I. (2000), Strategie biznesu i marketingu, Kraków, Profesjonalna Szkoła Biznesu.
46. Perechuda K., Chomiak-Orsa I. (2013), Znaczenie kapitału relacyjnego we współczesnych koncepcjach zarządzania, „Zarządzanie i Finanse”, nr 4, cz. 2.
47. Perrini F., Minoja M. (2008), Strategizing corporate social responsibility: evidence from an Italian mediumsized, family-owned company, “Business Ethics: A European Review”, No. 17.
48. Raport Oknoplast (2019) Tworzymy przestrzeń od 25 lat.
49. Raport Zrównoważonego Rozwoju Grupy Raben (2020), Drive do Zrównoważonego Rozwoju.
50. Skrzypek E. (2009), Kapitał relacji jako element kapitału intelektualnego, w: Kapitał relacyjny w nowoczesnej gospodarce, M. Cisek (red.), Warszawa, Wydawnictwo Studio Emka.
51. Sobiecki R. (2019), Czy interesariusze przedsiębiorstwa wspierają jego konkurencyjność?, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 4(53).
52. Sułkowski Ł., Marjański A. (2009), Firmy rodzinne. Jak osiągnąć sukces w sztafecie pokoleń, Warszawa, Poltext.
53. Szcześniak A. (2018), Chcemy iść z duchem czasu, Studium przypadku Novol Sp. z o.o., w: Społeczna Odpowiedzialność Biznesu w stuleciu niepodległości Polski. Wkład etycznych przedsiębiorstw w umacnianie polskiej suwerenności gospodarczej, P. Kulawczuk (red.), Warszawa, Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym.
54. Wachowiak P. (2012), Jak prowadzić dialog z interesariuszami?, „e-mentor”, nr 1(43).
55. Ward M. (1997), 50 najważniejszych problemów zarządzania, Kraków, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
Netografia:
1. http://zif.wzr.pl/pim/2013_4_2_23.pdf
2. http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/43/id/898
3. https://firmarodzinnaroku.pl/metodyka-konkursu/
4. https://firmarodzinnaroku.pl/laureaci/
5. https://iped.pl/100-lecie-niepodleglosci.html
6. https://novol.com/wstep
7. https://novol.com/polityka-firmy
8. https://polska.raben-group.com/newsy/szczegoly/gdy-droga-jest-celem-raport-zrownowazonego-rozwoju- 2020-grupy-raben-1
9. https://polska.raben-group.com/newsy/szczegoly/wyroznieni-w-rankingu-odpowiedzialnych-firm
10. https://polska.raben-group.com/newsy/szczegoly/grupa-raben-z-nagroda-business-superbrands-2021
11. oknoplast.com.pl
12. https://tdj.pl/o-nas/
13. https://tdj.pl/fundacja/
Autor
Chmielewiec, B. . (2021). Społeczna odpowiedzialność w relacjach z interesariuszami a przewaga konkurencyjna firm rodzinnych. Kwartalnik Nauk O Przedsiębiorstwie, 61(4), 15–29. https://doi.org/10.33119/KNoP.2021.61.4.2
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.
