Uproszczone sprawozdania finansowe oczami wybranych interesariuszy
DOI:
https://doi.org/10.33119/SIP.2023.195.9Słowa kluczowe:
financial reporting directive 2013/34/UE, financial statement directive 2013/34/UE, rachunkowość finansowa UE, sprawozdanie dla jednostki mikroAbstrakt
Sprawozdania finansowe są podstawowym źródłem wiedzy o jednostce gospodarczej i efektach jej działalności oraz stanowią ważną formę komunikacji z odbiorcami. W związku z tym dane prezentowane w sprawozdaniu finansowym powinny uwzględniać potrzeby informacyjne różnych grup interesariuszy, którzy wykorzystują je do podejmowania decyzji finansowych. Ustawodawca wprowadził ograniczenie zakresu informacji ujawnianych w sprawozdaniu finansowym (uproszczenia w sprawozdawczości finansowej). Celem opracowania jest przedstawienie wpływu zakresu informacji finansowych prezentowanych w uproszczonych sprawozdaniach finansowych na postrzeganie użyteczności tych informacji przez różne grupy interesariuszy. Podjęto w związku z tym próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy informacje finansowe zawarte w uproszczonym sprawozdaniu finansowym są wystarczające do podejmowania decyzji operacyjnych i inwestycyjnych przez wybrane grupy interesariuszy (księgowych, biegłych rewidentów, analityków finansowych, przedsiębiorców). W opracowaniu wykorzystano w szczególności krytyczną analizę literatury, aktów prawnych, standardów, opracowań i publikacji, w tym metodę przeglądu systematycznego, a także zbadano wpływ uproszczeń w sprawozdawczości finansowej na użyteczność tych informacji w opinii czterech grup interesariuszy za pomocą sondażu pośredniego i bezpośredniego. Dane uzyskane w ramach badania empirycznego poddano analizie, posługując się statystyką opisową i matematyczną oraz indukcją i wnioskowaniem. W wyniku badania stwierdzono, że uproszczone sprawozdania dla jednostek mikro i innych nie są powszechnie stosowane przez przedsiębiorstwa. Jak twierdzą księgowi i biegli rewidenci, powodem tego jest przekroczenie limitów określonych w ustawie o rachunkowości, a według przedsiębiorców – brak uproszczeń w sposobie prowadzenia ksiąg rachunkowych. Zdaniem większości księgowych oraz biegłych rewidentów informacje finansowe prezentowane w uproszczonych sprawozdaniach finansowych nie są wystarczające dla kierownictwa i właścicieli jednostki oraz organów nadzorczych do oceny sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego, a w szczególności płynności finansowej jednostki.
Downloads
Bibliografia
Dokumenty prawne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r., w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz. Urz. UE L 182).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (Dz. Urz. UE L 330).
Krajowy Standard Badania 200 w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Badania 200 „Ogólne cele niezależnego biegłego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z międzynarodowymi standardami badania”, załącznik nr 1.1 do uchwały nr 3430/52a/2019 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 21 marca 2019 r. zmieniony uchwałą nr 1107/15a/2020 KRBR z dnia 8 września 2020 r.
Krajowy Standard Badania 230 w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Badania 230 „Dokumentacja Badania”, załącznik nr 1.4 do uchwały nr 3430/52a/2019 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 21 marca 2019 r. zmieniony uchwałą nr 1107/15a/2020 KRBR z dnia 8 września 2020 r.
Krajowy Standard Badania 700 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Badania 700 (Zmienionego) „Formułowanie opinii oraz sprawozdawczość na temat sprawozdania finansowego” (Zmieniony), załącznik nr 1.29 do uchwały nr 3430/52a/2019 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 21 marca 2019 r. zmieniony uchwałą nr 1107/15a/2020 KRBR z dnia 8 września 2020 r.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (t.j. Dz.U. 2017 poz. 277 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. 2023 poz. 120).
Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz.U. 2014 poz. 1100).
Ustawa z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015 poz. 1333).
Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. 2018 poz. 2244).
Wydawnictwa zwarte
Bąk, M. (2020). Majątek niewidzialny przedsiębiorstwa z perspektywy rachunkowości. Model koncepcyjny majątku niewidzialnego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Błażyńska, J. (2015). Użyteczność informacji finansowych sprawozdań finansowych. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Brooking, A. (1999). Corporate Memory, Strategies for Knowledge Memory. London: Thompson Business Press.
Dobija, M. (2014). Teoria rachunkowości podstawa nauk ekonomicznych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Fałowski, W. (2016). Zmiany w ustawie o rachunkowości wynikające z zdrożenia dyrektywy 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. Warszawa: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce – Zarząd Główny, Instytut Certyfikacji Zawodowej Księgowych.
Fałowski, W., Frendzel, M. (2017). Aktualizacja krajowego i międzynarodowego prawa bilansowego. Warszawa: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce – Zarząd Główny, Instytut Certyfikacji Zawodowej Księgowych.
Grudzewski, W., Hejduk, I. (2002). Kreowanie systemów zarządzania wiedzą podstawową dla osiągania przewagi konkurencyjnej współczesnych przedsiębiorstw. W: Przedsiębiorstwo przyszłości, W. Grudzewski, I. Hejduk (red.). Warszawa: Difin.
IFAC (2018). Guide to Using ISAs in the Audits of Small and Medium Sized Entities. Volume 1: Practical Guidance. New York: International Federation of Accountants.
IFRS Foundation (2014). Założenia koncepcyjne do MSSF. Warszawa: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.
Jarugowa, A., Martyniuk, T. (2009). Komentarz do ustawy o rachunkowości. Rachunkowość – MSR/MSSF – podatki (wyd. IV). Gdańsk: ODDK.
Kamela-Sowińska, A. (2006). Wprowadzenie. W: Kreatywna księgowość a fałszowanie sprawozdań finansowych (s. IX–XVIII), P. Gut (red.). Warszawa: C. H. Beck.
Karaszewski, R. (2005). Zarządzanie jakością. Koncepcje, metody i narzędzia stosowane przez liderów światowego biznesu. Toruń: Dom Organizatora.
Kolbusz, E. (1993). Analiza potrzeb informacyjnych przedsiębiorstw. Podstawy metodologiczne. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
Krasodomska, J. (2014). Informacje niefinansowe w sprawozdawczości spółek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Łada, M. (2011). Pomiar ekonomiczny zorientowany na relacje z klientami we współczesnej rachunkowości. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Masztalerz, M. (2016). Cechy jakościowe informacji narracyjnych w sprawozdawczości finansowej. W: Rachunkowość warta poznania. Współczesna rachunkowość – zagadnienia wybrane (s. 175–184), A. Kamela-Sowińska (red.). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Matysek, A. (2010). Informacja ekonomiczna – pojęcie i rodzaje. W: Biblioteki i ośrodki informacji – zbiory, pracownicy, użytkownicy (s. 201–211), M. Jarczykowa (red.). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Micherda, B., Górka, Ł., Szulc, M. (2010). Zarządcza interpretacja sprawozdania finansowego. Warszawa: Difin.
OECD (1999). The Future of the Global Economy, Towards a Long Boom? Paris: OECD Publishing.
Pułaska-Turyna, B. (2011). Statystyka dla ekonomistów (wyd. III zm.). Warszawa: Difin.
Rankin, M., Stanton, P., McGowan, S., Ferlauto, K., Tillin, M. (2012). Contemporary Issues in Accounting. Australia: Wiley and Sons.
Stefanowicz, B. (2010). Informacja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Śnieżek, E., Piłacik, J. (2017). Szczególne obszary harmonizacji rachunkowości. W: Wiele krajów – jedna rachunkowość. Przykład sprawozdawczości przepływów pieniężnych (s. 11–33), E. Śnieżek, J. Piłacik, S. Doroba (red.). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Śnieżek, E., Wiatr, M. (2011). Raportowanie przepływów pieniężnych w kontekście zmian we współczesnej sprawozdawczości finansowej. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Unold, J. (2004). Podstawy systemowego ujęcia informacji. W: Informacja w społeczeństwie XXI wieku (s. 397–399), A. Łapińska, E. Wędrowska (red.). Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko- Mazurski w Olsztynie.
Walińska, E. (2007). Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Ogólne zasady pomiaru i prezentacji
pozycji bilansu i rachunku wyników. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
Walińska, E. (2011). Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa w warunkach globalnego rynku. W: Sprawozdanie finansowe według MSSF (s. 19–22), J. Gad, A. Jurewicz, E. Walińska (red.). Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Wielgórska-Leszczyńska, J. (2012). Ocena wiarygodności przedsiębiorstwa w kontekście jakości danych w sprawozdaniach finansowych. W: Audyt zewnętrzny sprawozdania finansowego a wiarygodność przedsiębiorstwa (s. 404–408), H. Żukowska, W. Janik (red.). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Zakrzewska, J. (2022). Wpływ uproszczeń w sprawozdawczości finansowej na użyteczność informacji dla interesariuszy, praca doktorska. Warszawa: Akademia Leona Koźmińskiego.
Zieniuk, P. (2019). Wartości szacunkowe w teorii rachunkowości w praktyce spółek giełdowych. Warszawa: Difin.
Artykuły naukowe
Bereżnicka, J., Błażyńska, J. (2016). Uproszczenia w sprawozdawczości finansowej jednostek mikro a ocena ich sytuacji finansowej, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 5 (83)/2, s. 79–85.
Błażyńska, J. (2014). Informacja finansowa w społeczeństwie informacyjnym, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 69 (827), s. 157–165.
Błażyńska, J. (2016). Jakość informacji o sytuacji finansowej jednostek gospodarczych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Studia Ekonomiczne, 284, s. 44–47.
Chluska, J. (2016). Uproszczenia rachunkowości jednostek mikro i małych – szanse i zagrożenia, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 268, s. 65–72.
Chluska, J., Pfaff, J. (2019). Ryzyko badania uproszczonych sprawozdań finansowych małych jednostek, Rozprawy i Studia, 1094, s. 133–152.
Chorowska-Kasperlik, E. (2016). Sprawozdawczość finansowa spółki akcyjnej mikro i jej badanie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Studia Ekonomiczne, 300, s. 39–51.
Friedman, A. L., Miles, S. (2002). Developing Stakeholders Theory, Journal of Management Studies, 39, s. 1–21.
Gad, J. (2018). Rynek usług audytorskich świadczonych na rzecz spółek publicznych notowanych na polskim rynku kapitałowym, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 97 (153), s. 9–30.
Gierusz, J. (2015). Dylematy harmonizacji rachunkowości, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 82 (138), s. 9–17.
Hasik, W. (2008). Jakość informacji sprawozdawczych w kontekście rachunkowości behawioralnej a praktyka gospodarcza, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, 1199, s. 21–23.
Hyblova, E. (2019). The Current Problems of Harmonization of Accounting for Small and Medium-Sized Enterprises, Economic Research – Ekonomska Istraživanja, 32, s. 605–618.
Ignatowski, R. (2012). Światowa harmonizacja rachunkowości w perspektywie teoretycznej, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 67 (123), s. 33–53.
Kaczmarczyk, A. (2015). Sprawozdawczość finansowa jednostek mikro w aspekcie zasady wiernego i rzetelnego obrazu, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 388, s. 246–254.
Kędzior, M., Grabiński, K. (2018). Forma prezentacji informacji w sprawozdaniach finansowych a ich użyteczność – przegląd wybranych badań, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2 (974), s. 41–59.
Kuzior, A. (2015). Dyrektywa UE o rachunkowości a zmiany w ujawnianiu danych w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego, Studia Ekonomiczne, 240, s. 142–152.
Lew, G. (2014). Walory informacyjne sprawozdania finansowego jednostek mikro, Humanities and Social Science, 19 (4), s. 99–108.
Liang, P. J. (2001). Recognition: An Information Content Perspective, Accounting Horizonts, 15, s. 223–242.
Mazurowska, M. (2014). Paradygmat homo oeconomicus a rachunkowość behawioralna, Studia Oeconomica Posnaniensia, 4 (265), s. 11–101.
Nita, B. (2016). Teoria interesariuszy a informacja sprawozdawcza na przykładzie pryzmatu dokonań, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 87 (143), s. 117–128.
Nowak, W. (2004). O pewnej możliwości ogólnej teorii rachunkowości. Artykuł dyskusyjny, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 24 (80), s. 104–125.
Nowak, E. (2015). Sprawozdawczość finansowa mikrojednostek w świetle regulacji rachunkowości, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 854 (73), s. 1007–1015.
Nowak, E. (2016a). Pojemność informacyjna rachunku zysków i strat małych jednostek gospodarczych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 442, s. 349–357.
Nowak, E. (2016b). Wpływ zasad i regulacji rachunkowości na zmiany w sprawozdawczości finansowej w Polsce, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 1 (79), s. 819–827.
Oyrzanowski, B. (1969). Ekonomiczne problemy jakości, Ekonomista, 2, s. 586.
Piecuch, T. (2013). Informacja w funkcjonowaniu współczesnych przedsiębiorstw, Modern Management Review, 20 (4), s. 161–170.
Rówińska, M. (2016). Przydatność – podstawowa cecha informacji finansowej?, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 2 (2), s. 517–523.
Wójtowicz, T. (2015). Aspekty praktyczne użyteczności sprawozdań finansowych, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 82 (138), s. 167–180.
Materiały internetowe
GUS (2019). Strona główna, www.stat.gov.pl (dostęp: 15.09.2019).
Słownik języka polskiego PWN (2020). To ciekawe, https://sjp.pwn.pl/sjp/jakosc:2467307 (dostęp: 29.12.2020).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
