Treść głównego artykułu

Abstrakt

Zadowolenie z pracy jest ważnym tematem, poruszanym zarówno przez teoretyków, jak i praktyków zajmujących się funkcjonowaniem przedsiębiorstw. Literatura przedmiotu dostarcza danych na temat dwóch grup czynników warunkujących satysfakcję zawodową. Są to odpowiednio czynniki dyspozycyjne, związane z osobą pracownika, jak również czynniki środowiskowe, związane między innymi z treścią wykonywanej pracy i jej formą. Jedną z najbardziej znanych koncepcji zadowolenia z pracy i motywacji wewnętrznej podmiotu jest koncepcja JCM Hackmana i Oldhama (należąca do nurtu work – design, wskazująca na środowiskowe uwarunkowania satysfakcji zawodowej). W niniejszym artykule zaprezentowany został model JCM wraz z podstawowymi przesłankami. Dodatkowo autor dokonał przeglądu literatury dotyczącej telepracy – nowego zjawiska na rynku pracy. Jedną z postulowanych konsekwencji wykonywania pracy w sposób niestandardowy, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, jest zwiększony poziom zadowolenia wśród pracowników, choć badania w tym obszarze są niejednoznaczne i nadal nie wiadomo, czy i dlaczego telepracownicy są bardziej zadowoleni od swoich kolegów, wykonujących pracę w sposób standardowy i od czego de facto zależy zadowolenie pracowników wykonujących zadania za pośrednictwem telepracy. Model JCM Hackmana i Oldhama jest odpowiednią podstawą do badania mechanizmów warunkujących zadowolenie z pracy wśród telepracowników

Słowa kluczowe

zadowolenie z pracy satysfakcja pracowników projektowanie pracy telepraca zmiany na rynku pracy.

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Hauk, M. (2012). Koncepcja JCM Hackmana i Oldhama a zadowolenie telepracowników. Edukacja Ekonomistów I Menedżerów, 24(2), 135–153. https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.5847

Referencje

    1. Bailey D.E., Kurland N.B., A review of telework research: findings, new directions, and lessons for the study of modern work, “Journal of Organizational Behaviour”, 2002, Vol. 23, No 4.
    2. Bono J.E., Judge T.A., Core Self – Evaluations: A Review of the Trait and its Role in Job Satisfaction and Job Performance, “European Journal of Personality”, 2003, Vol. 17.
    3. Brief A.P., Attitudes in and around organizations, SAGE, Thousand Oaks 1998.
    4. Campion M.A., Interdisciplinary Approaches to Job Design: A Constructive Replication With Extensions, “Journal of Applied Psychology”, 1988, Vol. 73 (3).
    5. Campion M.A., Thayer P.W., Development and Field Evaluation of an Interdisciplinary Measure of Job Design, “Journal of Applied Psychology”, 1985, Vol. 70 (1).
    6. Champoux J.E., A multivariate test of the job characteristics theory of work motivation, “Journal of Organizational Behavior”, 1991, Vol. 12, No 5.
    7. De Varo J., Li R., Brookshire D., Analysing the job characteristics model: new support from a cross – section of establishments, “International Journal of Human Resource Management”, 2007, Vol. 18, No 6.
    8. Feldman D.C., Gainey T.W., Patterns of telecommuting and their consequences: framing the research agenda, “Human Resource Management Review”, 1997, Vol. 7, No 4.
    9. Hackman R.J., Oldham G.R., Development of the Job Diagnostic Survey, “Journal of Applied Psychology”, 1975, Vol. 60, No 2.
    10. Hackman R.J., Oldham G.R., Work Design, Massachusetts – Menlo Park, California – London – Amsterdam – Don Mills, Ontario – Sydney, Addison – Wesley Publishing Company Reading, 1980.
    11. Haddon L., Brynin M., The character of telework and the characteristics of teleworkers, “New Technology, Work and Employment”, 2005, Vol. 20, No 1.
    12. Hauk M., Ewolucja form pracy, zmiany na rynku pracy a zadania psychologów. „Folia Psychologica”, Łódź, 2010, Nr 14.
    13. Hauk M., Reaktywność a wybór zawodu, Nieopublikowana praca magisterska, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2007.
    14. Herzberg F., Mausner B., Snyderman B.B., The motivation to work, Wiley and Sons, New York 1959. Hone K.S., Kerrin M., Cox T., CORDIT: A Multi-Dimensional Model for Evaluating the Psychological Impact of Teleworking, “European Psychologist”, 1998, Vol. 3, No 3.
    15. Humphrey S.E., Nahrgang J.D., Morgeson F.P., Integrating Motivational, Social, and Contextual Work Design Features: A Meta – Analytic Summary and Theoretical Extension of the Work Design Literature, “Journal of Applied Psychology”, 2007, Vol. 92, No 5.
    16. Iaffaldano M.R., Muchinsky P.M., Job satisfaction and job performance: A meta – analysis, “Psychological Bulletin”, 1985, Vol. 97 (2).
    17. Johns G., Xie J.L., Fang Y., Mediating and Moderating Effects in Job Design, “Journal of Management”, 1992, Vol. 18, No 4.
    18. Judge T.A., Bono J.E., Thoresen C.J., Patton G.K., The Job Satisfaction – Job Performance Relationship: A Qualitative and Quantitative Review, “Psychological Bulletin”, 2001, Vol. 127. No 3.
    19. Judge T.A., Heller D., Klinger R., The Dispositional Sources of Job Satisfaction: A Comparative Test, “Applied Psychology: An International Review”, 2008, Vol. 57, No 3.
    20. Judge T.A., Heller D., Mount M., Five – Factor Model of Personality and Job Satisfaction: A Meta – Analysis, “Journal of Applied Psychology”, 2002, Vol. 87, No 3.
    21. Judge T.A., Ilies R., Affect and Job Satisfaction: A Study of Their Relationship at Work and at Home, “Journal of Applied Psychology”, 2004, Vol. 89, No 4.
    22. Kirk J., Belovics R., Making e-working work, “Journal of Employment Counsseling”, 2006, Vol. 43, No 1.
    23. Kristof-Brown A.L., Zimmerman R.D., Johnson E.C., Consequences of individuals’ fit at work: a meta – analysis of person – job, person – organization, person – group and person – supervisor fit, “Personnel Psychology”, 2005, Vol. 58, No 2.
    24. Kurkus-Rozowska B., Konarska M., Telepraca-szanse, korzyści, uciążliwości, „Bezpieczeństwo Pracy”, Centralny Instytut Ochrony Pracy, 2002, Nr 5.
    25. Kurkus-Rozowska B., Telepraca osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy w Polsce, „Bezpieczeństwo Pracy”, Centralny Instytut Ochrony Pracy, 2005, Nr 1.
    26. Le Blanc P., de Jonge J., Schaufeli W., Stres zawodowy a zdrowie pracowników, w: Psychologia Pracy i Organizacji, red. N. Chmiel, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2007.
    27. Madsen S.R., The Benefits, Challenges, and Implications of Teleworking: A Literature Review, “Culture & Religion Journal”, 2011, Vol. 2011, No 1.
    28. Morgeson F.P., Hupmhrey S.E., The Work Design Questionnaire (WDQ): Developing and Validating a Comprehensive Measure for Assessing Job Design and the Nature of Work, “Journal of Applied Psychology”, 2006, Vol. 91, No 6.
    29. Najmiec A., Kurkus-Rozowska B., Telepraca – lepiej w domu, czy w biurze?, „Bezpieczeństwo Pracy”, Centralny Instytut Ochrony Pracy, 2007, Nr 3.
    30. Najmiec A., Psychologiczne, społeczne i organizacyjne uwarunkowania telepracy, „Bezpieczeństwo Pracy”, Centralny Instytut Ochrony Pracy, 2003, Nr 1.
    31. Nilles J.M., Telepraca. Strategie kierowania wirtualną załogą, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2003.
    32. Nunes F., Most relevant enablers and constraints influencing the spread of telework in Portugal, “New Technology, Work and Employment”, 2005, Vol. 20, No 2.
    33. Oldham G.R., Hackman R.J., Relationships Between Organizational Structure and Employee Reactions: Comparing Alternative Frameworks, “Administrative Science Quarterly”, 1981, Vol. 26, No 1.
    34. Parker S.K., Wall T.D., Cordery J.L., Future work design research and practice: Towards an elaborated model of work design, “Journal of Occupational and Organizational Psychology”, 2001, Vol. 74, No 4.
    35. Petty M.M., McGee G.W., Cavender J.W., A meta – analysis of the relationships between individual job satisfaction and individual performance, “Academy of Management Review”, 1984, Vol. 9, No 4.
    36. Pocztowski A., Zarządzanie zasobami ludzkimi: strategie – procesy – metody, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007.
    37. Sullivan C., Lewis S., Home-based Telework, Gender, and the Synchronization of Work and Family: Perspectives of Teleworkers and their Co-residents, “Gender, Work and Organization”, 2001, Vol. 8, No 2.
    38. Sullivan C., What’s in a name? Definitions and conteptualisations of teleworking and homeworking, “New Technology, Work and Employment”, 2003, Vol. 18, No 3.
    39. Vitters J., Akselsen S., Evjemno B, Julsrud T.E., Yttri B., Bergvik S., Impacts of home-based telework on quality of life for employees and their partners. Quantitative and qualitative results from a european survey, “Journal of Happiness Studies”, 2003, Vol. 4, No 2.
    40. Walczak M., Czy dalej od pracodawcy znaczy zawsze bliżej rodziny? – psychologiczne problemy wynikające z telepracy wykonywanej w domu, „Studia i Monografie”, 2004, Nr 10.
    41. Wilks L., Billsberry J., Should we do away with teleworking? An examination of whether teleworking can be defined in the new world of work, “New Technology, Work and Employment”, 2007, Vol. 22, No 2.
    42. Zalewska A., Dwa światy – emocjonalne i poznawcze oceny jakości z życia i ich uwarunkowania u osób o niskiej i wysokiej reaktywności, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej ACADEMICA, Warszawa 2003.