Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF EPUB

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule poruszono problem angażowania mieszkańców w procesy planowania przestrzennego zagospodarowania miejskich przestrzeni publicznych i sporów, które mogą się w tym procesie pojawić. Celem opracowania jest zbadanie przebiegu konfliktu między mieszkańcami i władzami miasta o zmianę przestrzennego zagospodarowania Parku Powstańców Warszawy w związku z planowaną budową Izby Pamięci. Uzupełnienie celu stanowią trzy pytania badawcze: 1) Gdzie tkwiło źródło sporu? 2) Jaki był przebieg konfliktu i jakie działania podejmowały poszczególne zaangażowane podmioty? 3) Czy w polityce miejskiej jest możliwy kompromis między realizacją codziennych potrzeb mieszkańców a upamiętnianiem historii? Artykuł powstał na podstawie analizy literatury przedmiotu, treści mediów oraz wywiadów swobodnych częściowo ustrukturyzowanych z osobami aktywnie partycypującymi w kształtowaniu przestrzeni nowych warszawskich osiedli mieszkaniowych (celowy dobór rozmówców). Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że konfliktu można było uniknąć, gdyby władze miasta informowały mieszkańców o kształcie planowanej inwestycji, a także uwzględniając ich preferencje i potrzeby, szukały kompromisowych rozwiązań. Analizowany przypadek pokazuje też, że zawiodła komunikacja wewnątrz urzędu miasta, w wyniku czego zostały podjęte wykluczające się nawzajem decyzje. Wreszcie analizowane studium jest przykładem inwestycji realizowanej celem budowy tożsamości i dbałości o pamięć, ale bez nawiązania do faktycznej historii miejsca (co wynikało z niewysłuchania głosu mieszkańców, którzy tę historię znali).

Słowa kluczowe

konflikty społeczne zagospodarowanie przestrzeni publicznej miasto ruchy miejskie partycypacja społeczna polityka miejska social participation local conflict urban policy spatial planning city urban movements

Szczegóły artykułu

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Joanna Popławska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).

Licencja CC-BY

Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"

Jak cytować
Popławska, J. (2025) „Konflikt wokół kierunków zagospodarowania przestrzeni publicznej: studium przypadku Parku Powstańców Warszawy”, Studia z Polityki Publicznej, 12(3(47). doi: 10.33119/KSzPP/2025.3.5.
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Metrics

Referencje

  1. • Brenner, N., Marcuse, P., Mayer M. (2011). Cities for People, Not for Profits. Critical Urban Theory and the Right to the City. London: Routledge.
  2. • Castells, M. (2013). Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. • Domaradzka, A. (2021). Klucze do miasta. Ruch miejski jako nowy aktor w polu polityki miejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  4. • Europe (s. 311–334), M. Mayer (red.), London: Palgrave Macmillan.
  5. • Harvey, D. (2012). Rebel Cities: From the Right to the City to the Urban Revolution, New York: Verso Books.
  6. • Jacobsson, K. (red.) (2016) Urban Grassroots Movements in Central and Eastern Europe. London – New York: Routledge.
  7. • Jacobsson, K., Korolczuk, E. (2019). Mobilising grassroots in the city: Lessons for civil society research in Central and Eastern Europe, International Journal of Politics, Culture and Society, 33: 125–142.
  8. • Jacobsson, K., Korolczuk, E. (red.) (2017) Civil Society Revisited: Lessons from Poland. t. 9. New York: Berghahn Books.
  9. • Jałowiecki, B. (2010). Społeczne wytwarzanie przestrzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (Wydanie I: 1988).
  10. • Kubicki, P. (2011). Nowi mieszczanie – nowi aktorzy na miejskiej scenie, Przegląd Socjologiczny, 60(2–3): 203–227.
  11. • Kubicki, P. (2019). Ruchy miejskie w Polsce. Dekada doświadczeń, Studia Socjologiczne, 3(234): 5–30. DOI: 10.24425/sts.2019.126150.
  12. • Kusiak, J. (2017). Chaos Warszawa: porządki przestrzenne polskiego kapitalizmu. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
  13. • Lefebvre, H. (1967). Le droit à la ville. Paris: Anthropos.
  14. • Lefebvre, H. (1991). The production of space. Oxford: Blackwell Publishing. (Wydanie I: 1974. La production de l'espace).
  15. • Lewenstein, B., Schindler, J., Skrzypiec, R. (red.) (2010). Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych. Warszawa: WUW.
  16. • Majer, A. (2000). Konflikty miejskie. Próba rozwinięcia tematu, W: Konflikty społeczne w Polsce w okresie zmian systemowych. Studia, komunikaty, eseje. T II (s. 81-92), M. Malikowski, Z. Seręga (red.), Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
  17. • Martínez, M. (2011). The citizen participation of urban movements in spatial planning: A comparison between Vigo and Porto, International Journal of Urban and Regional Research, 35(1): 147–171.
  18. • Mayer, M., Thörn, C., Thörn, H. (red.) (2016). Urban Uprisings: Challenging Neoliberal Urbanism in Europe. London: Palgrave Macmillan.
  19. • Mencwel, J. (2020). Betonoza. Jak się niszczy polskie miasta. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  20. • Mergler, L., Pobłocki K., Wudarski M., 2013, Anty-bezradnik przestrzenny – prawo do miasta w działaniu. Warszawa: Biblioteka Res Publiki Nowej.
  21. • Moloth, H. L. (1976). The City as a Growth Machine: Toward a Political Economy of Place, The American Journal of Sociology. 82(2): 309-332.
  22. • Musiał-Malago, M. (2018). Kurczenie się miast Polski – analiza i pomiar zjawiska, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna. 42: 91-102.
  23. • Orchowska, J. (2022). Białe plamy. Mieszkańcy Warszawy o usługach publicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  24. • Panicz, U. (2014). Protest NIMBY jako przejaw społeczeństwa obywatelskiego. W: Oblicza Społeczeństwa Obywatelskiego. Państwo. Gospodarka. Świat (s. 107-117), J. Osiński, J. Popławska (red.), Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
  25. • Pleyers, G., Sava, I. (2016). Social Movements in Central and Eastern Europe: a Renewal of Protests and Democracy. Bucureşti: Editura Universităţii din Bucureşti.
  26. • Polańska, D. V. (2016). Neoliberal post-socialist urban transformation and the emergence of urban social movements in Poland. W: Urban Uprisings: Challenging Neoliberal Urbanism in
  27. • Popławska, J. (2020). Wpływ Internetu na działalność ruchów społecznych w Polsce. W: Ekonomiczne i społeczne skutki nowych technologii (s. 255–269), P. Błędowski, U. Kurczewska, M. Zaleska (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
  28. • Popławska, J. (2021). Strategie reprezentowania interesów mieszkańców przez ruchy miejskie w Polsce, Studia Regionalne i Lokalne 4(86): 83-97. doi: 10.7366/1509499548605.
  29. • Popławska, J. (2021a). Rynki, ulice i galerie handlowe. Polityka publiczna wobec miejskich przestrzeni konsumpcji w Polsce. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
  30. • Rupard, M. (2019). Urban Heat Islands: Causes, Impacts, & Mitigation, San Luis Obispo: B.S. City & Regional Planning California Polytechnic, State University.
  31. • Sagan, I. (2000). Miasto. Scena konfliktów i współpracy. Rozwój miast w świetle koncepcji reżimu miejskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
  32. • Sagan, I. (2017). Miasto: nowa kwestia i nowa polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  33. • Skrzypiec, R. (2000). Nowa jakość, czyli aktywny nadzór nad stowarzyszeniami, Asocjacje 3. strony
  34. • Skrzypiec, R. (2010) Konflikt jako strategia rozwiązywania problemów w społecznościach lokalnych. W: Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych (s.115-126), B. Lewenstein, J. Schindler, R. Skrzypiec (red.). Warszawa: WUW.
  35. • Starosta, P. (2000). Konflikt lokalny. W: Konflikty społeczne w Polsce w okresie zmian systemowych. Studia, komunikaty, eseje. T II (s. 13-24), M. Malikowski, Z. Seręga (red.), Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
  36. • Stone, C. N. (1989). Regime Politics. Governing Atlanta. 1946-1988. Lawrence: University Press of Kansas.
  37. • Śleszyński, P. (2016). Delimitacja miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
  38. • Środoń, M. (2010). Konflikt wokół problemów zagospodarowania przestrzennego – rola internetu jako narzędzia politycznej samoorganizacji społeczności lokalnej. Przypadek Starej Ochoty w Warszawie. W: Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych (s. 143–163), B. Lewenstein, J. Schindler, R. Skrzypiec (red.). Warszawa: WUW.
  39. Źródła internetowe:
  40. • Izba Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy, https://izbapamieci.muzeumwarszawy.pl/historia-cmentarza-powstancow-warszawy/ (dostęp:15.02.2025).
  41. • Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Krajowa Polityka Miejska 2030, https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/polityka-miejska (dostęp:15.02.2025).
  42. • Muzeum Powstania Warszawskiego (2021). „Zachowajmy ich w pamięci” – wystawa czynna do końca listopada br.), https://www.1944.pl/artykul/zachowajmy-ich-w-pamieci-wystawa-czyn,5226.html (dostęp:15.02.2025).
  43. • Radio Polskie dla Ciebie (2018). Jest sprawa: spór o siłownię w Parku Powstańców Warszawy, https://www.rdc.pl/podcast/jest-sprawa_4WqzHf5d0xMG8uocYoWD?episode=0CQaUgRBZVOH3dhNYKGj (dostęp:15.02.2025).
  44. • Radio Polskie dla Ciebie (2020). Jest sprawa: Izba Pamięci czy skwer? Jak pielęgnować historię i spełniać potrzeby mieszkańców?, https://www.rdc.pl/podcast/jest-sprawa_4WqzHf5d0xMG8uocYoWD?episode=paQdZO4lFS6yauFFuumv (dostęp: 10.02.2025).
  45. • TVN (2018). Park Powstańców: miasto chce cmentarza, mieszkańcy – rekreacji, https://tvn24.pl/tvnwarszawa/najnowsze/park-powstancow-miasto-chce-cmentarza-mieszkancy-rekreacji-ls593434 (dostęp:15.02.2025).
  46. • TVN (2020). Wycinka pod budowę Izby Pamięci. Ratusz: pięć drzew zagrażało bezpieczeństwu, https://tvn24.pl/tvnwarszawa/wola/warszawa-wycinka-15-drzew-pod-budowe-izby-pamieci-na-woli-st3915168 (dostęp: 10.02.2025).
  47. • Urząd Miasta Warszawa. Strategia #Warszawa2030, https://um.warszawa.pl/waw/strategia/strategia-rozwoju-miasta (dostęp:15.02.2025).
  48. • Urząd Miasta Warszawa (2015). Wyniki konkursu - Izba Pamięci, https://architektura.um.warszawa.pl/konkursizbapamieci (dostęp:15.02.2025).
  49. • Urząd Miasta Warszawa (2018). Uchwała nr LXVII/1855/2018 Rady Miasta stołecznego Warszawy z dnia 24 maja 2018 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Cmentarza Powstańców Warszawy, https://architektura.um.warszawa.pl/wola (dostęp:15.02.2025).
  50. • Urzykowski, T. (2017). Rekreacja zakazana w parku Powstańców Warszawy. "Ważniejsza pamięć czy miejsce odpoczynku dla mieszkańców?". Gazeta Wyborcza, https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,22773744,park-nie-do-zabawy.html (dostęp:15.02.2025).
  51. • Ustawa o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r., Dz. U. 2015 poz. 1777, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20150001777 (dostęp:15.02.2025).
  52. • Zarząd Zieleni miasta Warszawy (2021). Park Powstańców Warszawy – spacerowy park krajobrazowy i miejsce pamięci, https://zzw.waw.pl/2021/03/21/park-powstancow-warszawy-spacerowy-park-krajobrazowy-i-miejsce-pamieci/ (dostęp:15.02.2025).