Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł dotyczy możliwości zbudowania nowego systemu orzekania o niepełnosprawności opartego na prawnoczłowieczym modelu niepełnosprawności i Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych (KPON). Przeprowadzona krytyka obecnego systemu orzekania jako opartego na modelu medycznym niepełnosprawności, jak również dyskusja z nomenklaturą proponowaną w zbliżającej się reformie orzecznictwa w Polsce, prowadzą do postulatu o wypracowanie orzekania respektującego zasadę godności osób z niepełnosprawnością. Proponowany nowy system orzekania pozytywnego opiera się nie na deficytach jednostki, ale na jej możliwościach i potrzebie wsparcia. W propozycji znalazły się obszary życia osób z niepełnosprawnością, które powinny być brane pod uwagę w procesie orzekania, jak również nowe rozwiązania w obszarze świadczeń i rent.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Degener, T. (2016). Disability in a Human Rights Context. MDPI: Laws 5(35).
- Gasca, V.I., Salvador-Carulla, L. (2010). Defining disability, functioning, autonomy and dependency in person-centered medicine and integrated care. International Journal of Integrated Care 10, 29 January 2010.
- Kurowski, K. (2012). Niepełnosprawność i osoba niepełnosprawna – od medycznego do społecznego modelu niepełnosprawności, w: Błaszczak, A. (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich 10.
- Kurowski, K. (2014). Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami, Warszawa.
- Przybyłowicz, A. (2017). Ubezpieczenie pielęgnacyjne w Republice Federalnej Niemiec. Warszawa: Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
- Waszkielewicz, A. (2012). Zabezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych w: Błaszczak, A. (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich 10.
- Woodcock, C.H. (2011). Long-Term Services and Supports: Challenges and Opportunities for States in Difficult Budget Times, National Governors Association.
- Committee (2018). Committee on the Rights of Persons with Disabilities, Concluding observations on the initial report of Poland, CRPD/C/POL/CO/1, 21 September 2018.
- ICF (2001). International classification of functioning, disability and health, WHO. Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), przekład na język polski: Światowa Organizacja Zdrowia 2009.
- Komentarz (2017). General comment on article 19: Living independently and being included in the community, Committee on the Rights of Persons with Disabilities, 27 September 2017.
- Konstytucja (1997). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.
- KPON (2006). Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., ratyfikowana przez Polskę 6 września 2012 r., Dz. U. 2012, poz. 1169.
- Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), WHO 2009.
- Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Upośledzeń, WHO 1980.
- Rozporządzenie (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, Dz. U. 2017, poz. 1743.
- Ustawa (1993). Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r., o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, Dz. U. 2004, nr 8, poz. 66 ze zm.
- Ustawa (1994). Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r., o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, Dz. U. 2004, nr 8, poz. 67 ze zm.
- Ustawa (1997). Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r., o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. nr 123 poz. 776 ze zm.
- Ustawa (1998). Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, art. 12 ust. 1, Dz. U. nr 162 poz. 1118.
- Ustawa (2016). Art.127 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r., prawo oświatowe, Dz. U. 2017, poz. 59, ze zm.; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, Dz. U. 2017, poz. 1743.
- Ustawa (1990). Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r., o ubezpieczeniu społecznym rolników, art. 21, Dz. U. 2008, nr 50 poz. 29 ze zm.
- Ustawa (1974). Ustawa z dnia 29 maja 1974 r., o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, art. 6–10, art. 30–32, art. 57 ust. 2, Dz. U. 2010, nr 101 poz. 648 ze zm.; Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r., o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, art. 19–21, Dz. U. 2004, nr 8 poz. 66 ze zm.; Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r., o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, art. 19–21, Dz. U. 2004, nr 8 poz. 67 ze zm. Zarządzenie nr 6(2017). Zespół powołany zarządzeniem nr 6 Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2017 r. w sprawie Międzyresortowego Zespołu do spraw Opracowania Systemu Orzekania o Niepełnosprawności oraz Niezdolności do Pracy, M.P. poz. 167.
- Źródła internetowe: http://context.reverso.net
- Źródła internetowe: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/474916
- Źródła internetowe: http://www.praca.gazetaprawna.pl/artykuly/1128896, ujednolicenie-zasad-orzekania-o-niepelnosprawnosci.html
- Źródła internetowe: https://translatica.pl https://www.diki.pl/slownik-niemieckiego
- Źródła internetowe: https://www.gov.uk/pip
- Źródła internetowe: https://www.integracja.org/zmieniamy-swiadomosc/kampanie-spoleczne/nie-chce-byc-strazakiem/
- Źródła internetowe: https://www.konwencja.org
- Źródła internetowe: https://www.linguee.pl https://www.missoc.org/missoc-database/comparative-tables/
- Źródła internetowe: https://mobile.pons.com
- Źródła internetowe: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/474916
- Źródła internetowe: https://www.secure.avaaz.org/pl/petition/Sprawni_w_Pracy
Referencje
Degener, T. (2016). Disability in a Human Rights Context. MDPI: Laws 5(35).
Gasca, V.I., Salvador-Carulla, L. (2010). Defining disability, functioning, autonomy and dependency in person-centered medicine and integrated care. International Journal of Integrated Care 10, 29 January 2010.
Kurowski, K. (2012). Niepełnosprawność i osoba niepełnosprawna – od medycznego do społecznego modelu niepełnosprawności, w: Błaszczak, A. (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich 10.
Kurowski, K. (2014). Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami, Warszawa.
Przybyłowicz, A. (2017). Ubezpieczenie pielęgnacyjne w Republice Federalnej Niemiec. Warszawa: Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Waszkielewicz, A. (2012). Zabezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych w: Błaszczak, A. (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich 10.
Woodcock, C.H. (2011). Long-Term Services and Supports: Challenges and Opportunities for States in Difficult Budget Times, National Governors Association.
Committee (2018). Committee on the Rights of Persons with Disabilities, Concluding observations on the initial report of Poland, CRPD/C/POL/CO/1, 21 September 2018.
ICF (2001). International classification of functioning, disability and health, WHO. Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), przekład na język polski: Światowa Organizacja Zdrowia 2009.
Komentarz (2017). General comment on article 19: Living independently and being included in the community, Committee on the Rights of Persons with Disabilities, 27 September 2017.
Konstytucja (1997). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.
KPON (2006). Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., ratyfikowana przez Polskę 6 września 2012 r., Dz. U. 2012, poz. 1169.
Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), WHO 2009.
Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Upośledzeń, WHO 1980.
Rozporządzenie (2017). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, Dz. U. 2017, poz. 1743.
Ustawa (1993). Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r., o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, Dz. U. 2004, nr 8, poz. 66 ze zm.
Ustawa (1994). Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r., o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, Dz. U. 2004, nr 8, poz. 67 ze zm.
Ustawa (1997). Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r., o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. nr 123 poz. 776 ze zm.
Ustawa (1998). Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, art. 12 ust. 1, Dz. U. nr 162 poz. 1118.
Ustawa (2016). Art.127 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r., prawo oświatowe, Dz. U. 2017, poz. 59, ze zm.; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, Dz. U. 2017, poz. 1743.
Ustawa (1990). Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r., o ubezpieczeniu społecznym rolników, art. 21, Dz. U. 2008, nr 50 poz. 29 ze zm.
Ustawa (1974). Ustawa z dnia 29 maja 1974 r., o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, art. 6–10, art. 30–32, art. 57 ust. 2, Dz. U. 2010, nr 101 poz. 648 ze zm.; Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r., o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, art. 19–21, Dz. U. 2004, nr 8 poz. 66 ze zm.; Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r., o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, art. 19–21, Dz. U. 2004, nr 8 poz. 67 ze zm. Zarządzenie nr 6(2017). Zespół powołany zarządzeniem nr 6 Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2017 r. w sprawie Międzyresortowego Zespołu do spraw Opracowania Systemu Orzekania o Niepełnosprawności oraz Niezdolności do Pracy, M.P. poz. 167.
Źródła internetowe: http://context.reverso.net
Źródła internetowe: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/474916
Źródła internetowe: http://www.praca.gazetaprawna.pl/artykuly/1128896, ujednolicenie-zasad-orzekania-o-niepelnosprawnosci.html
Źródła internetowe: https://translatica.pl https://www.diki.pl/slownik-niemieckiego
Źródła internetowe: https://www.gov.uk/pip
Źródła internetowe: https://www.integracja.org/zmieniamy-swiadomosc/kampanie-spoleczne/nie-chce-byc-strazakiem/
Źródła internetowe: https://www.konwencja.org
Źródła internetowe: https://www.linguee.pl https://www.missoc.org/missoc-database/comparative-tables/
Źródła internetowe: https://mobile.pons.com
Źródła internetowe: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/474916
Źródła internetowe: https://www.secure.avaaz.org/pl/petition/Sprawni_w_Pracy