Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Autor analizuje problematykę kredytów mieszkaniowych indeksowanych oraz denominowanych w walutach obcych2. Udzielano je w Polsce osobom nieosiągającym dochodów w walucie obcej, w okresie od 2000 r. do 2013 r. W omawianym okresie istniejące regulacje publiczne i polityka banków sprawiły, że występowała znaczna łatwość w uzyskaniu kredytu hipotecznego w walutach obcych. Jednocześnie w grupie kredytobiorców znalazły się takie osoby, które nie otrzymałyby w tym czasie kredytu w złotych polskich (PLN). Autor wskazuje na społeczne konsekwencje wyłonienia się znaczącej grupy obywateli obciążonych wysokim zadłużeniem. Jego zdaniem ujawniło się pokolenie „niewolników kredytowych” jako nowe zjawisko społeczne – życia ze świadomością długotrwałego niespłaconego zobowiązania. Ogranicza to aktywność społeczno-gospodarczą, a także buduje obojętność wobec długu, czyli stan, w którym każde kolejne zobowiązanie „nie pogarsza” już tak złej sytuacji. Autor prezentuje również propozycje i działania ugrupowań politycznych oraz samego środowiska kredytobiorców zmierzające do rozwiązania tej sytuacji. Przedmiotem analizy są skala i skutki społeczno-gospodarcze uplasowania na rynku kredytów hipotecznych odnoszących się do walut obcych. Celem opracowania jest próba identyfikacji społeczno-gospodarczych skutków oraz skali zaniechań polityki publicznej wobec kryzysu tzw. „kredytów walutowych”3. Analiza została przeprowadzona na danych pierwotnych i wtórnych z lat 1989–2016.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Adamczyk, S.J. (2014). Społeczna odpowiedzialność sektora bankowego z perspektywy kredytów w CHF udzielanych w latach 2004–2008. Warszawa, http://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2013/11/spoleczna-odpowiedzialnosc-sektora-bankowego-z-perspektywy-kredytow-w-chf-czesc-1/
- Bartoszewicz, A. (2016). Analiza dotycząca społecznych skutków kryzysu kredytów hipotecznych odnoszących się do walut obcych. Raport końcowy. Warszawa
- Bartoszewicz, A. (2017). Społeczne skutki kryzysu kredytów hipotecznych odnoszących się do walut obcych. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 6.
- Biała księga kredytów frankowych w Polsce (2015). Warszawa: Związek Banków Polskich.
- Brown, M., Peter, M., Wehrmüller, S. (2009). Swiss Franc Lending in Europe. Swiss National Bank.
- Chmielewska, I. (2015). Transfery z tytułu pracy Polaków za granicą w świetle badań Narodowego Banku Polskiego. Materiały i Studia, 314. Warszawa: Instytut Ekonomiczny.
- Finansowanie nieruchomości przez banki w Polsce. Stan na czerwiec 2006 r. (2006). Warszawa: Komisja Nadzoru Bankowego.
- Finansowanie nieruchomości przez banki w Polsce stan na czerwiec 2008 r. (2008). Warszawa: Komisja Nadzoru Finansowego.
- Gwizdała, J. (2012). Rynek kredytów hipotecznych w warunkach światowego kryzysu finansowego, w: Pyka I., Cichorska J. (red.), Finanse w niestabilnym otoczeniu – dylematy i wyzwania. Bankowość. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny.
- Informacja w zakresie skutków projektu ustawy o sposobach przywrócenia równości stron niektórych umów kredytu i umów pożyczki. Wpływ na instytucje kredytowe (2016). Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
- Kolasa, M. (2012). Teoria realnego cyklu koniunkturalnego. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH, 119.
- Konsekwencje decyzji o uwolnieniu kursu CHF wobec EUR przez SNB dla portfela kredytów walutowych i sektora bankowego w Polsce (2015). Działania banków i Związku Banków Polskich.
- Kulczycki, M. (2015). Sektor bankowy w Polsce – sytuacja w 2014 roku i wyzwania na przyszłość. Warszawa: Akademia Finansów i Biznesu Vistula.
- Kwaśniak, W. (2013). Finansowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce. Prezentacja. Warszawa: Zastępca Przewodniczącego KNF, Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych, Wydział Analiz Sektora Bankowego.
- Martysz, Cz., Rzeszutek, M. (2015). Znaczenie i rola zaufania na rynku finansowym, w: Ostaszewski J. (red.), O nowy ład finansowy w Polsce, Rekomendacje dla animatorów życia gospodarczego. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
- Ocena wpływu na sytuację sektora bankowego i polskiej gospodarki propozycji przewalutowania kredytów mieszkaniowych udzielonych w CHF (2013). Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
- Portret frankowicza – dane Biura Informacji Kredytowej, https://www.bik.pl/informacje-prasowe/-/article/2016–05-25-portret-frankowicza (dostęp: 25.05.2016).
- Projekt ustawy o sposobach przywrócenia równości stron niektórych umów kredytu i umów pożyczki (2016). Warszawa: Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
- Projekt ustawy o zasadach zwrotu niektórych należności wynikających z umów kredytu i pożyczki (2016). Warszawa: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
- Próby rozwiązania problemu związanego z portfelem kredytów CHF (2015). Warszawa: Materiał na Forum Bankowe 2015, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
- Przegląd stabilności systemu finansowego I półrocze 2006(2006). Warszawa: NBP
- Raport. Kredyty frankowe strony sporu i ich argumenty (2016). Kraków: Centrum Grabskiego.
- Raport o sytuacji banków w 2011 roku (2012). Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
- Raport o sytuacji banków w 2015 roku (2016). Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
- Rekomendacja S dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi
- zabezpieczonymi hipotecznie (2013). Warszawa: Komisja Nadzoru Finansowego, https://www.knf.gov.pl/Images/Rekomendacja_S_18_06_2013._tcm75–34880.pdf
- Szelągowska, A. (2010). Współczesna bankowość hipoteczna. Warszawa: CeDeWu.
- Winiecki, J. (red.) (2009). Kryzys globalny, Początek czy koniec?. Gdańsk: Towarzystwo Ekonomistów Polskich.
- Wisłowski, M. (2014). Kredyty hipoteczne w CHF udzielane klientom polskich banków jako element wpływający na zarządzanie złotym polskim. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 9(15), cz. 3, Wydawnictwo SAN.
- Zalecenie Europejskiej Rady do spraw Ryzyka Systemowego z dnia 21 września 2011 r. dotyczące kredytów w walutach obcych (ERRS 2011/1).
Referencje
Adamczyk, S.J. (2014). Społeczna odpowiedzialność sektora bankowego z perspektywy kredytów w CHF udzielanych w latach 2004–2008. Warszawa, http://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2013/11/spoleczna-odpowiedzialnosc-sektora-bankowego-z-perspektywy-kredytow-w-chf-czesc-1/
Bartoszewicz, A. (2016). Analiza dotycząca społecznych skutków kryzysu kredytów hipotecznych odnoszących się do walut obcych. Raport końcowy. Warszawa
Bartoszewicz, A. (2017). Społeczne skutki kryzysu kredytów hipotecznych odnoszących się do walut obcych. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 6.
Biała księga kredytów frankowych w Polsce (2015). Warszawa: Związek Banków Polskich.
Brown, M., Peter, M., Wehrmüller, S. (2009). Swiss Franc Lending in Europe. Swiss National Bank.
Chmielewska, I. (2015). Transfery z tytułu pracy Polaków za granicą w świetle badań Narodowego Banku Polskiego. Materiały i Studia, 314. Warszawa: Instytut Ekonomiczny.
Finansowanie nieruchomości przez banki w Polsce. Stan na czerwiec 2006 r. (2006). Warszawa: Komisja Nadzoru Bankowego.
Finansowanie nieruchomości przez banki w Polsce stan na czerwiec 2008 r. (2008). Warszawa: Komisja Nadzoru Finansowego.
Gwizdała, J. (2012). Rynek kredytów hipotecznych w warunkach światowego kryzysu finansowego, w: Pyka I., Cichorska J. (red.), Finanse w niestabilnym otoczeniu – dylematy i wyzwania. Bankowość. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny.
Informacja w zakresie skutków projektu ustawy o sposobach przywrócenia równości stron niektórych umów kredytu i umów pożyczki. Wpływ na instytucje kredytowe (2016). Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
Kolasa, M. (2012). Teoria realnego cyklu koniunkturalnego. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH, 119.
Konsekwencje decyzji o uwolnieniu kursu CHF wobec EUR przez SNB dla portfela kredytów walutowych i sektora bankowego w Polsce (2015). Działania banków i Związku Banków Polskich.
Kulczycki, M. (2015). Sektor bankowy w Polsce – sytuacja w 2014 roku i wyzwania na przyszłość. Warszawa: Akademia Finansów i Biznesu Vistula.
Kwaśniak, W. (2013). Finansowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce. Prezentacja. Warszawa: Zastępca Przewodniczącego KNF, Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych, Wydział Analiz Sektora Bankowego.
Martysz, Cz., Rzeszutek, M. (2015). Znaczenie i rola zaufania na rynku finansowym, w: Ostaszewski J. (red.), O nowy ład finansowy w Polsce, Rekomendacje dla animatorów życia gospodarczego. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Ocena wpływu na sytuację sektora bankowego i polskiej gospodarki propozycji przewalutowania kredytów mieszkaniowych udzielonych w CHF (2013). Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
Portret frankowicza – dane Biura Informacji Kredytowej, https://www.bik.pl/informacje-prasowe/-/article/2016–05-25-portret-frankowicza (dostęp: 25.05.2016).
Projekt ustawy o sposobach przywrócenia równości stron niektórych umów kredytu i umów pożyczki (2016). Warszawa: Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Projekt ustawy o zasadach zwrotu niektórych należności wynikających z umów kredytu i pożyczki (2016). Warszawa: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
Próby rozwiązania problemu związanego z portfelem kredytów CHF (2015). Warszawa: Materiał na Forum Bankowe 2015, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
Przegląd stabilności systemu finansowego I półrocze 2006(2006). Warszawa: NBP
Raport. Kredyty frankowe strony sporu i ich argumenty (2016). Kraków: Centrum Grabskiego.
Raport o sytuacji banków w 2011 roku (2012). Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
Raport o sytuacji banków w 2015 roku (2016). Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
Rekomendacja S dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi
zabezpieczonymi hipotecznie (2013). Warszawa: Komisja Nadzoru Finansowego, https://www.knf.gov.pl/Images/Rekomendacja_S_18_06_2013._tcm75–34880.pdf
Szelągowska, A. (2010). Współczesna bankowość hipoteczna. Warszawa: CeDeWu.
Winiecki, J. (red.) (2009). Kryzys globalny, Początek czy koniec?. Gdańsk: Towarzystwo Ekonomistów Polskich.
Wisłowski, M. (2014). Kredyty hipoteczne w CHF udzielane klientom polskich banków jako element wpływający na zarządzanie złotym polskim. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 9(15), cz. 3, Wydawnictwo SAN.
Zalecenie Europejskiej Rady do spraw Ryzyka Systemowego z dnia 21 września 2011 r. dotyczące kredytów w walutach obcych (ERRS 2011/1).