Treść głównego artykułu
Abstrakt
Spółdzielnie socjalne jako przedsiębiorstwa społeczne zaliczane są do pracodawców otwartego rynku pracy. Ze względu na specyfikę działania przygotowują i oferują miejsca zatrudnienia osobom najbardziej oddalonym od rynku pracy. W artykule podjęto próbę scharakteryzowania i oceny istniejących możliwości finansowania działalności przedsiębiorstw ekonomii społecznej w Polsce na przykładzie spółdzielni socjalnych osób prawnych, w kontekście rozwoju ekonomii społecznej, w przestrzeni polityki społecznej rozumianej jako jeden z komponentów polityki publicznej. Artykuł ma charakter przeglądowy. Dokonano analizy bieżącej literatury naukowej z zakresu przedsiębiorczości społecznej oraz aktualnych przepisów ustawodawstwa o spółdzielniach socjalnych. Zaprezentowane dane wskazują, że obecnie spółdzielnie socjalne mają do dyspozycji różne formy i źródła finansowania swojej działalności. Funkcjonują w sferze użyteczności publicznej, uzupełniając lukę w świadczeniu usług powszechnie dostępnych, której nie są w stanie wypełnić podmioty wolnego rynku czy instytucje państwowe. Ich aktywność jest finansowana głównie ze środków własnych, które mogą być uzupełniane wsparciem finansowym z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz kredytami bankowymi i środkami z funduszy Unii Europejskiej.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Badanie czynników warunkujących powodzenie i niepowodzenie funkcjonowania spółdzielni socjalnych w województwie mazowieckim (2018). Cieszyn-Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, http://mcps.com.pl/wp-content/uploads/2018/11/raport-z-badania-2018.10-finalny.pdf (dostęp: 1.10.2019).
- Badanie obszarów działalności gospodarczej (branż) dostępnych i atrakcyjnych dla podmiotów ekonomii społecznej w województwie wielkopolskim. Raport końcowy (2011). Poznań: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej.
- Borzaga, C., Santuari, A. (1999). Social Enterprises and New Employment in Europe. Trento: Regione Autonoma Trentino-Alto Adige/European Commission.
- Brzozowska-Wabik, J. (2012). Potencjał spółdzielni w zaspokajaniu niektórych potrzeb państwa i społeczeństwa - wprowadzenie do dyskusji. Ekonomia Społeczna, 2(5):9.
- Diagnoza stanu i potrzeb spółdzielni socjalnych z terenu województwa podlaskiego (2013). Białystok: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku, Obserwatorium Integracji Społecznej.
- Filek, J. (2009). Ekonomia społeczna jako nowe wyzwanie, Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym, 12(1): 186.
- Frączek, M., Laurisz, N. (2012). Ekonomia społeczna a rynek pracy, w: M. Frączek, J. Hausner, S. Mazur (red.) Wokół ekonomii społecznej. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej.
- Godlewska-Bujok, B., Miżejewski, C., Muzyka, A. (2018). Ustawa o spółdzielniach socjalnych Komentarz (wydanie III). Warszawa: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
- Goleński, W. (2013). Polityka społeczna i ekonomia społeczna. Kilka uwag o sprawiedliwości społecznej. Ekonomia Społeczna, 2(7): 9.
- Grewiński, M. (2007). Gospodarka społeczna jako element obywatelskiej polityki społecznej, w: M. Grewiński, S. Kamiński (red.), Obywatelska polityka społeczna. Warszawa: WSP-TWP.
- GUS (2018). Spółdzielczość sprzyjająca włączeniu społecznemu i zawodowemu, file:///C:/Users/HP%20PAVILION/Downloads/raport__spoldzielczosc_sprzyjajaca_wlaczeniu_.pdf (dostęp: 30.09.2019).
- Hausner, J. (2007). Ekonomia społeczna jako sektor gospodarki. Ekonomia Społeczna, 1:13.
- Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2010-2011 (2012). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
- Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2012-2013 (2015). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
- Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2016-2017 (2018). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
- Jurzyński, M. (2013). Dobry sposób na trudny czas - tworzenie spółdzielni socjalnych osób prawnych przez jednostki samorządu terytorialnego, w: Ekonomia społeczna na Warmii i Mazurach. Olsztyn: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej: 6.
- Jóźwiak, D. (2018). Zmiany w ustawie o spółdzielniach socjalnych w Polsce, w: Ekonomia społeczna na Warmii i Mazurach. Olsztyn: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej: 13.
- Jóźwiak, D. (2017). Możliwości finansowania ekonomii społecznej, w: Ekonomia społeczna na Warmii i Mazurach. Olsztyn: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej: 35.
- Koral, J. (2008). Spółdzielnie socjalne. Warszawa: Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.
- Kożuch, A., Książek, E. (2014). Spółdzielnia socjalna jako forma przedsiębiorstwa społecznego, Pragmata Tes Oikonomias. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, z. VIII: 182.
- Krasuska, B., Szafrańska, J., Bodzioch, G. (2013). Spółdzielnia socjalna jako forma działalności gospodarczej. Warszawa: Wydział Regionalnej Polityki Rynku Pracy.
- Kurzynowski, A. (2001). Związki polityki społecznej z polityką gospodarczą, w: A. Kurzynowski (red.) Polityka społeczna. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
- Lis, M., Wojtkowiak, M. (2013). Ocena wpływu interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego podejmowanych w ramach Priorytetu VII PO KL na problemy wykluczenia społecznego w województwie łódzkim. Poznań: Doradztwo Społeczne i Gospodarcze.
- Mańkowska, M. (2016). Efekty wdrażania ekonomii społecznej, w: Ekonomia Społeczna na Warmii i Mazurach. Olsztyn: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej: 8.
- Miżejewski, C. (2006). Polityka społeczna wobec sektora ekonomii społecznej, w: Raport otwarcia projektu "W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej", Warszawa: FISE.
- Pearce, J. (2003). Social Enterprise in Anytown. London: Calouste Gunbelkian Foundation.
- Pleśniak, M. (2017). Reintegracyjna funkcja spółdzielni socjalnych, w: J. Blicharz, L. Zacharko (red.), Trzeci sektor i ekonomia społeczna Uwarunkowania prawne. Kierunki działań. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Płonka, M. (2008). Wybrane problemy rachunku kosztów i korzyści społecznych podmiotów ekonomii społecznej, Ekonomia Społeczna, 2:26.
- Płonka, M. (2015). Ekonomia społeczna a koncepcje polityki społecznej państwa. Model polski, Ekonomia Społeczna, 2:85.
- Politaj, A. (2011). Sposoby dofinansowania spółdzielni socjalnych w Polsce ze środków publicznych, Ekonomiczne Problemy Usług, 62: 135.
- Roelants, B. (2002). Defining the Social Economy?, w: Preparatory Dossier to the First European Social Economy Conference in the EU Candidate Countries. Praha.
- Roszig, A. (2019). Bariery i ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej spółdzielni socjalnej w Polsce, Zeszyty Studenckie Nasze Studia", 9: 257-258.
- Regionalny Program Rozwoju Ekonomii Społecznej w województwie świętokrzyskim do roku 2020 (2016). Urząd Marszałkowski województwa świętokrzyskiego, ROPS, Kielce.
- Social Enterprises (1999). Paris: OECD.
- Spółdzielnia socjalna - czym jest i jak ją założyć? (2019). Warszawa: Wojewódzki Urząd Pracy.
- Szarfenberg, R. (2015a). Metodologia monitoringu w zarządzaniu publicznym w sferze społecznej w kontekście funkcjonowania spółdzielni socjalnych, w: C. Żołędowski, M. Ołdak (red.), Spółdzielczość socjalna. Wybrane aspekty metodologiczne i porównawcze. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej.
- Szarfenberg, R. (2015b). Pozaekonomiczne funkcje spółdzielni socjalnych i ich realizacja. Proponowane wskaźniki i metody pomiaru, w: C. Żołędowski, M. Ołdak (red.) Spółdzielczość socjalna. Wybrane aspekty metodologiczne i porównawcze. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej.
- Syty, K. (2018). Raportowanie zmian w zakresie kapitału ludzkiego - nowy obszar wykorzystania informacji w rachunkowości spółdzielni socjalnych, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 369: 232-233.
- Ulikowska, D. (2014). Stosowanie klauzul społecznych w zamówieniach publicznych. Zawiercie: Fundacja EOS.
- Vivet, D., Thiry, B. (2000). The Enterprises and Organizations: A Strategic Challenge for Employment. Pilot Action "Third System and Employment" of the European Commission, CIRIEC.
- Żołędowski, C., Ołdak, M. (red.) (2015). Spółdzielczość socjalna wybrane aspekty metodologiczne i porównawcze. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej UW.
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, Dz.U. 2006, nr 94, poz. 651.
- Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. 2009, nr 91, poz. 742.
- Wytyczne Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 maja 2011 r. do przygotowania i realizacji wieloletniego regionalnego planu działań na rzecz promocji i upowszechnienia ekonomii społecznej oraz rozwoju instytucji sektora ekonomii społecznej i jej otoczenia w regionie.
- Źródła internetowe: http://ozrss.pl/lustracje/ (dostęp: 20.09.2019).
- Spółdzielnia socjalna - dofinansowania i wsparcie, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-spoldzielnia-socjalna-dofinansowania-i-wsparcie (dostęp: 10.10.2019).
Referencje
Badanie czynników warunkujących powodzenie i niepowodzenie funkcjonowania spółdzielni socjalnych w województwie mazowieckim (2018). Cieszyn-Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, http://mcps.com.pl/wp-content/uploads/2018/11/raport-z-badania-2018.10-finalny.pdf (dostęp: 1.10.2019).
Badanie obszarów działalności gospodarczej (branż) dostępnych i atrakcyjnych dla podmiotów ekonomii społecznej w województwie wielkopolskim. Raport końcowy (2011). Poznań: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej.
Borzaga, C., Santuari, A. (1999). Social Enterprises and New Employment in Europe. Trento: Regione Autonoma Trentino-Alto Adige/European Commission.
Brzozowska-Wabik, J. (2012). Potencjał spółdzielni w zaspokajaniu niektórych potrzeb państwa i społeczeństwa - wprowadzenie do dyskusji. Ekonomia Społeczna, 2(5):9.
Diagnoza stanu i potrzeb spółdzielni socjalnych z terenu województwa podlaskiego (2013). Białystok: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Białymstoku, Obserwatorium Integracji Społecznej.
Filek, J. (2009). Ekonomia społeczna jako nowe wyzwanie, Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym, 12(1): 186.
Frączek, M., Laurisz, N. (2012). Ekonomia społeczna a rynek pracy, w: M. Frączek, J. Hausner, S. Mazur (red.) Wokół ekonomii społecznej. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej.
Godlewska-Bujok, B., Miżejewski, C., Muzyka, A. (2018). Ustawa o spółdzielniach socjalnych Komentarz (wydanie III). Warszawa: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Goleński, W. (2013). Polityka społeczna i ekonomia społeczna. Kilka uwag o sprawiedliwości społecznej. Ekonomia Społeczna, 2(7): 9.
Grewiński, M. (2007). Gospodarka społeczna jako element obywatelskiej polityki społecznej, w: M. Grewiński, S. Kamiński (red.), Obywatelska polityka społeczna. Warszawa: WSP-TWP.
GUS (2018). Spółdzielczość sprzyjająca włączeniu społecznemu i zawodowemu, file:///C:/Users/HP%20PAVILION/Downloads/raport__spoldzielczosc_sprzyjajaca_wlaczeniu_.pdf (dostęp: 30.09.2019).
Hausner, J. (2007). Ekonomia społeczna jako sektor gospodarki. Ekonomia Społeczna, 1:13.
Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2010-2011 (2012). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2012-2013 (2015). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2016-2017 (2018). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Jurzyński, M. (2013). Dobry sposób na trudny czas - tworzenie spółdzielni socjalnych osób prawnych przez jednostki samorządu terytorialnego, w: Ekonomia społeczna na Warmii i Mazurach. Olsztyn: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej: 6.
Jóźwiak, D. (2018). Zmiany w ustawie o spółdzielniach socjalnych w Polsce, w: Ekonomia społeczna na Warmii i Mazurach. Olsztyn: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej: 13.
Jóźwiak, D. (2017). Możliwości finansowania ekonomii społecznej, w: Ekonomia społeczna na Warmii i Mazurach. Olsztyn: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej: 35.
Koral, J. (2008). Spółdzielnie socjalne. Warszawa: Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.
Kożuch, A., Książek, E. (2014). Spółdzielnia socjalna jako forma przedsiębiorstwa społecznego, Pragmata Tes Oikonomias. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, z. VIII: 182.
Krasuska, B., Szafrańska, J., Bodzioch, G. (2013). Spółdzielnia socjalna jako forma działalności gospodarczej. Warszawa: Wydział Regionalnej Polityki Rynku Pracy.
Kurzynowski, A. (2001). Związki polityki społecznej z polityką gospodarczą, w: A. Kurzynowski (red.) Polityka społeczna. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Lis, M., Wojtkowiak, M. (2013). Ocena wpływu interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego podejmowanych w ramach Priorytetu VII PO KL na problemy wykluczenia społecznego w województwie łódzkim. Poznań: Doradztwo Społeczne i Gospodarcze.
Mańkowska, M. (2016). Efekty wdrażania ekonomii społecznej, w: Ekonomia Społeczna na Warmii i Mazurach. Olsztyn: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej: 8.
Miżejewski, C. (2006). Polityka społeczna wobec sektora ekonomii społecznej, w: Raport otwarcia projektu "W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej", Warszawa: FISE.
Pearce, J. (2003). Social Enterprise in Anytown. London: Calouste Gunbelkian Foundation.
Pleśniak, M. (2017). Reintegracyjna funkcja spółdzielni socjalnych, w: J. Blicharz, L. Zacharko (red.), Trzeci sektor i ekonomia społeczna Uwarunkowania prawne. Kierunki działań. Wrocław: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Płonka, M. (2008). Wybrane problemy rachunku kosztów i korzyści społecznych podmiotów ekonomii społecznej, Ekonomia Społeczna, 2:26.
Płonka, M. (2015). Ekonomia społeczna a koncepcje polityki społecznej państwa. Model polski, Ekonomia Społeczna, 2:85.
Politaj, A. (2011). Sposoby dofinansowania spółdzielni socjalnych w Polsce ze środków publicznych, Ekonomiczne Problemy Usług, 62: 135.
Roelants, B. (2002). Defining the Social Economy?, w: Preparatory Dossier to the First European Social Economy Conference in the EU Candidate Countries. Praha.
Roszig, A. (2019). Bariery i ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej spółdzielni socjalnej w Polsce, Zeszyty Studenckie Nasze Studia", 9: 257-258.
Regionalny Program Rozwoju Ekonomii Społecznej w województwie świętokrzyskim do roku 2020 (2016). Urząd Marszałkowski województwa świętokrzyskiego, ROPS, Kielce.
Social Enterprises (1999). Paris: OECD.
Spółdzielnia socjalna - czym jest i jak ją założyć? (2019). Warszawa: Wojewódzki Urząd Pracy.
Szarfenberg, R. (2015a). Metodologia monitoringu w zarządzaniu publicznym w sferze społecznej w kontekście funkcjonowania spółdzielni socjalnych, w: C. Żołędowski, M. Ołdak (red.), Spółdzielczość socjalna. Wybrane aspekty metodologiczne i porównawcze. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej.
Szarfenberg, R. (2015b). Pozaekonomiczne funkcje spółdzielni socjalnych i ich realizacja. Proponowane wskaźniki i metody pomiaru, w: C. Żołędowski, M. Ołdak (red.) Spółdzielczość socjalna. Wybrane aspekty metodologiczne i porównawcze. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej.
Syty, K. (2018). Raportowanie zmian w zakresie kapitału ludzkiego - nowy obszar wykorzystania informacji w rachunkowości spółdzielni socjalnych, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 369: 232-233.
Ulikowska, D. (2014). Stosowanie klauzul społecznych w zamówieniach publicznych. Zawiercie: Fundacja EOS.
Vivet, D., Thiry, B. (2000). The Enterprises and Organizations: A Strategic Challenge for Employment. Pilot Action "Third System and Employment" of the European Commission, CIRIEC.
Żołędowski, C., Ołdak, M. (red.) (2015). Spółdzielczość socjalna wybrane aspekty metodologiczne i porównawcze. Warszawa: Instytut Polityki Społecznej UW.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, Dz.U. 2006, nr 94, poz. 651.
Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. 2009, nr 91, poz. 742.
Wytyczne Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 maja 2011 r. do przygotowania i realizacji wieloletniego regionalnego planu działań na rzecz promocji i upowszechnienia ekonomii społecznej oraz rozwoju instytucji sektora ekonomii społecznej i jej otoczenia w regionie.
Źródła internetowe: http://ozrss.pl/lustracje/ (dostęp: 20.09.2019).
Spółdzielnia socjalna - dofinansowania i wsparcie, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-spoldzielnia-socjalna-dofinansowania-i-wsparcie (dostęp: 10.10.2019).