Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest problematyce reprezentacji interesów w procesie kształtowania polityki publicznej. W szczególności podejmuje kwestie związane z zarządzaniem regulacyjnym dotyczącym relacji z grupami interesu oraz strategii stosowanych przez interesariuszy w procesach konsultacyjnych. Ponadto omówiono rolę, jaką grupy interesu odgrywają w polityce publicznej. Analiza dotyczy działań polskich grup interesu w obszarze prawa autorskiego, który zasługuje na uwagę zarówno ze względu na różnorodność aktorów, jak i na asymetrię interesów. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że działania podejmowane przez interesariuszy w zakresie wzmacniania reprezentacji swoich interesów prowadzą do "nadreprezentacji" tych interesów, co - przy braku odpowiednich mechanizmów zarządzania regulacyjnego w zakresie udziału stron w konsultacjach - zwiększa ryzyko wystąpienia zjawiska "zawłaszczania regulacji" przez podmioty. Dane zostały zebrane w ramach monitoringu legislacyjnego projektów ustaw prawno-autorskich procedowanych w latach 2013-2019, a także w toku wywiadów półustrukturyzowanych przeprowadzonych w latach 2015-2018. W celu zilustrowania strategii lobbingowych za-stosowano metodę analizy sieci społecznych.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Antoszewski, A. (2003). Grupy interesu w systemie politycznym, w: Grupy interesu. Teorie i działanie, Machelski Z., Rubisz L. (red.). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Binderkrantz, A. (2008). Different Groups, Different Strategies: How Interest Groups Pursue 'Iheir Political Ambitions. Scandinavian Political Studies 31 (2): 173-200, http://doi.wiley. com/10.1111/j.1467-9477.2008.00201.x
- Bouwen, P. (2002). Corporate lobbying in the European Union: The logic of access. Journal of European Public Policy 9(3): 365-390.
- Cianciara, A.K. (2018). Hasło: Parlamentarne wysłuchanie publiczne, w: Leksykon lobbingu w UE, Czub J.F., Vetulani-Cęgiel A. (red.). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
- Crespy, A. (2014). Deliberative Democracy and the Legitimacy of the European Union: A Reappraisal of Conflict. Political Studies 62 (1_suppl): 81-98, http://journals.sagepub. com/doi/10.1111/1467-9248.12058
- De Bruycker, I., Berkhout, J., Hanegraaff, M. (2019). The paradox of collective action: Linking interest aggregation and interest articulation in EU legislative lobbying. Governance 32 (2): 295-312, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/gove.12373
- Dur, A., Mateo, G. (2013). Gaining access or going public? Interest group strategies in five European countries. European Journal of Political Research 52(5): 660-686, http://doi. wiley.com/10.1111/1475-6765.12012
- Dur, A., Mateo, G. (2014). Public opinion and interest group influence: how citizen groups derailed the Anti-Counterfeiting Trade Agreement. Journal of European Public Policy 21(8): 1199-1217, http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13501763.2014.900893 European Commission (2015). Better Regulation Guidelines, Commission Staff Working Document, Strasbourg, 19.5.2015, SWD (2015) 111 final, COM(2015) 215 final SWD (2015) 110 final.
- Farrand, B. (2014). Networks of power in digital copyright law and policy: Political salience, expertise and the legislative process. Abingdon, OX: Routledge.
- Ferfecki, W. (2018, February 21). W Sejmie nie ma już lobbystów. Rzeczpospolita, https://www. rp.pl/Polityka/302219907-W-Sejmie-juz-nie-ma-lobbystow.html
- Gendreau, Y. (2013). Balancing the Balance. IIC-International Review of Intellectual Property and Competition Law 44(6): 623-625, http://link.springer.com/10.1007/s40319-013-0091-9
- Gornitzka, A., Holst, C. (2015). The Expert-Executive Nexus in the EU: An Introduction. Politics and Governance 3(1): 1, http://www.cogitatiopress.com/ojs/index.php/politicsand-governance/article/view/271
- Haunss, S., Kohlmorgen, L. (2009). Lobbying or politics? Political claims making in IP conflicts. First publ. in: Politics of Intellectual Property, Haunss, S. (ed.) Cheltenham: Elgar: 107-128.
- Haunss, S., Kohlmorgen, L. (2010). Conflicts about intellectual property claims: the role and function of collective action networks. Journal of European Public Policy 17(2): 242-262, http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13501760903561534
- Heaney, M.T. (2014). Multiplex networks and interest group influence reputation: An exponential random graph model. Social Networks 36: 66-81, https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0378873312000664
- Herbut, R. (2003). Grupy interesu a proces decyzyjny, w: Grupy interesu. Teorie i działanie, Machelski Z., Rubisz L. (red.). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
- Hilty, R., Kur, A., Klass, N., Geiger, C., Peukert, A., Drexl, J., Katzenberger, P. (2008). Comment by the Max Planck Institute on the Commission's Proposal for a Directive to Amend Directive 2006/116 EC of the European Parliament and Council Concerning the Term of Protection for Copyright and Related Rights. SSRN Electronic Journal, http://www.ssrn. com/abstract=1288620
- Horten, M. (2013). A copyright masquerade: how corporate lobbying threatens online freedoms. London, New York: Zed Books.
- Jasiecki, K. (2000). Lobbing gospodarczy w Polsce. Studia Socjologiczne 159 (4).
- Jasiecki, K. (2015). Problemy partycypacji społecznej w Polsce i ich wpływ na politykę publiczną. Studia z Polityki Publicznej 3(7): 101-119.
- Junk, W.M. (2019). When Diversity Works: The Effects of Coalition Composition on the Success of Lobbying Coalitions. American Journal of Political Science 63(3): 660-674, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1 1 1 1/ajps.12437
- Kluver, H. (2011). Lobbying in coalitions: Interest group influence on European Union policy-making. Nuffield's Working Papers Series in Politics: 1-38, https://www.nuffield.ox.ac.uk/politics/papers/2011/Heike%20Kluever_working%20paper_2011_04.pdf
- Kluver, H. (2012). Biasing Politics? Interest Group Participation in EU Policy-Making. West European Politics 35(5): 1114-1133.
- Kohler-Koch, B. (2010). Civil society and EU democracy: 'astroturf ' representation?. Journal of European Public Policy 17(1): 100-116.
- Kopka, A., Piontek, D., Minkenberg, M. (eds.) (2018). Doradztwo polityczne i lobbing w parla-mentarnym procesie decyzyjnym. Polska i Niemcy w perspektywie porównawczej. Kraków, Nowy Targ: Wydawnictwo ToC.
- Kurczewska, U. (red.) (2008). Deficyt demokracji w Unii Europejskiej a europejskie grupy interesów. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
- Littoz-Monnet, A. (2006). Copyright in the EU: droit d'auteur or right to copy? Journal of European Public Policy 13(3): 438-455, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13501760600560516
- Matthews, D., Zikovska, P. (2013). The Rise and Fall of the Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA): Lessons for the European Union. IIC-International Review of Intellectual Property and Competition Law 44(6): 626-655, https://doi.org/10.1007/s40319-013-0081-y
- Meyer, T., Vetulani-Cęgiel, A. (2017). From ACTA to TTIP: Lessons Learned on Democratic Process and Balancing of Rights, w: Trans-Atlantic Data Privacy Relations as a Challenge for Democracy (Vol. 4), Svantesson D.J.B., Kloza D. (eds.). Cambridge, UK: Intersentia.
- Obywatelskie Forum Legislacji (2019). Skrywane projekty ustaw, XII Komunikat Obywatelskiego Forum Legislacji o jakości procesu legislacyjnego na podstawie obserwacji prowadzonej w okresie od 16 maja do 15 listopada 2018 roku oraz podsumowujący aktywność legislacyjną rządu i parlamentu w trzecim roku ich działalności. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego, http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/XII_Komunikat_OFL.pdf
- Program Lepsze Regulacje 2015 (2013). Załącznik do uchwały nr 13/2013 Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2013 r. Ministerstwo Gospodarki.
- Quittkat, C. (2011). The European Commission's Online Consultations: A Success Story? JCMS: Journal of Common Market Studies 49(3): 653-674, http://doi.wiley.com/10.1111/j.1468-5965.2010.02147.x
- Quittkat, C., Kotzian, P. (2011). Lobbying via Consultation - Territorial and Functional Interests in the Commission's Consultation Regime. Journal of European Integration 33(4): 401-418.
- Rasmussen, M.K. (2015). The Battle for Influence: The Politics of Business Lobbying in the European Parliament: The battle for influence. JCMS: Journal of Common Market Studies 53(2): 365-382, http://doi.wiley.com/10.1111/jcms.12156
- Reg. RM. (2013). Uchwała nr 190 Rady Ministrów z dn. 29.10.2013 r. - Regulamin pracy Rady Ministrów, ze zm., https://bip.kprm.gov.pl/kpr/bip-rady-ministrow/podstawy--prawne/2516, Regulamin-pracy-Rady-Ministrow.html
- Saurugger, S. (2008). Interest Groups and Democracy in the European Union. West European Politics 31(6): 1274-1291.
- Scharpf, F.W. (1999). Governing in Europe: effective and democratic?. Oxford, New York: Oxford University Press.
- Ust. lobb. (2005). Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, Dz. U. nr 169, poz. 1414.
- Vetulani-Cęgiel, A. (2014). Lobbing w procesie kształtowania prawa autorskiego w Unii Europejskiej. Studium przypadków: czas trwania praw pokrewnych, dzieła osierocone, ACTA. Warszawa: Wolters Kluwer SA.
- Vetulani-Cęgiel, A. (2015a). EU Copyright Law, Lobbying and Transparency of Policy-Making: The cases of sound recordings term extension and orphan works provisions. JIPITEC: Journal of Intellectual Property, Information Technology andE-CommerceLaw 6(2): 146-162, https://www.jipitec.eu/issues/jipitec-6-2-2015/4275
- Vetulani-Cęgiel, A. (2015b). Kształtowanie unijnych regulacji prawnoautorskich. Problemy procesu konsultacyjnego i lobbingu grup interesu. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 77(2): 237, http://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/1199
- Vetulani-Cęgiel, A. (2017). Nowe procedury konsultacji Komisji Europejskiej jako czynnik niwelujący deficyt demokracji w UE. Przegląd Europejski 45(3): 116-135, http://przegladeuropejski.wnpism.uw.edu.pl/zasoby/pliki/45/6-Vetulani.pdf
- Wiaderek, G. (2015). Konsultacje z zasadami. Jakość konsultacji publicznych w procesach legislacyjnych. Opracowanie na temat szans i barier w działaniach organizacji pozarządowych i administracji publicznej. Warszawa: Pracowania badań i innowacji społecznych Stocznia, https://partycypacjaobywatelska.pl/wp-content/uploads/2015/02/Grzegorz-Wiaderek-Jako%C5%9B%C4%87-konsultacji-publicznych_19.02.pdf
- Wiszowaty, M.M. (2010). Działalność lobbingowa w procesie stanowienia prawa. Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. z komentarzem. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
- Yu, P.K. (2004). The Escalating Copyright Wars. Hofstra Law Review 32(3): 907-951, https://scholarlycommons.law.hofstra.edu/hlr/vol32/iss3/3
Referencje
Antoszewski, A. (2003). Grupy interesu w systemie politycznym, w: Grupy interesu. Teorie i działanie, Machelski Z., Rubisz L. (red.). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Binderkrantz, A. (2008). Different Groups, Different Strategies: How Interest Groups Pursue 'Iheir Political Ambitions. Scandinavian Political Studies 31 (2): 173-200, http://doi.wiley. com/10.1111/j.1467-9477.2008.00201.x
Bouwen, P. (2002). Corporate lobbying in the European Union: The logic of access. Journal of European Public Policy 9(3): 365-390.
Cianciara, A.K. (2018). Hasło: Parlamentarne wysłuchanie publiczne, w: Leksykon lobbingu w UE, Czub J.F., Vetulani-Cęgiel A. (red.). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Crespy, A. (2014). Deliberative Democracy and the Legitimacy of the European Union: A Reappraisal of Conflict. Political Studies 62 (1_suppl): 81-98, http://journals.sagepub. com/doi/10.1111/1467-9248.12058
De Bruycker, I., Berkhout, J., Hanegraaff, M. (2019). The paradox of collective action: Linking interest aggregation and interest articulation in EU legislative lobbying. Governance 32 (2): 295-312, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/gove.12373
Dur, A., Mateo, G. (2013). Gaining access or going public? Interest group strategies in five European countries. European Journal of Political Research 52(5): 660-686, http://doi. wiley.com/10.1111/1475-6765.12012
Dur, A., Mateo, G. (2014). Public opinion and interest group influence: how citizen groups derailed the Anti-Counterfeiting Trade Agreement. Journal of European Public Policy 21(8): 1199-1217, http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13501763.2014.900893 European Commission (2015). Better Regulation Guidelines, Commission Staff Working Document, Strasbourg, 19.5.2015, SWD (2015) 111 final, COM(2015) 215 final SWD (2015) 110 final.
Farrand, B. (2014). Networks of power in digital copyright law and policy: Political salience, expertise and the legislative process. Abingdon, OX: Routledge.
Ferfecki, W. (2018, February 21). W Sejmie nie ma już lobbystów. Rzeczpospolita, https://www. rp.pl/Polityka/302219907-W-Sejmie-juz-nie-ma-lobbystow.html
Gendreau, Y. (2013). Balancing the Balance. IIC-International Review of Intellectual Property and Competition Law 44(6): 623-625, http://link.springer.com/10.1007/s40319-013-0091-9
Gornitzka, A., Holst, C. (2015). The Expert-Executive Nexus in the EU: An Introduction. Politics and Governance 3(1): 1, http://www.cogitatiopress.com/ojs/index.php/politicsand-governance/article/view/271
Haunss, S., Kohlmorgen, L. (2009). Lobbying or politics? Political claims making in IP conflicts. First publ. in: Politics of Intellectual Property, Haunss, S. (ed.) Cheltenham: Elgar: 107-128.
Haunss, S., Kohlmorgen, L. (2010). Conflicts about intellectual property claims: the role and function of collective action networks. Journal of European Public Policy 17(2): 242-262, http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13501760903561534
Heaney, M.T. (2014). Multiplex networks and interest group influence reputation: An exponential random graph model. Social Networks 36: 66-81, https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0378873312000664
Herbut, R. (2003). Grupy interesu a proces decyzyjny, w: Grupy interesu. Teorie i działanie, Machelski Z., Rubisz L. (red.). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Hilty, R., Kur, A., Klass, N., Geiger, C., Peukert, A., Drexl, J., Katzenberger, P. (2008). Comment by the Max Planck Institute on the Commission's Proposal for a Directive to Amend Directive 2006/116 EC of the European Parliament and Council Concerning the Term of Protection for Copyright and Related Rights. SSRN Electronic Journal, http://www.ssrn. com/abstract=1288620
Horten, M. (2013). A copyright masquerade: how corporate lobbying threatens online freedoms. London, New York: Zed Books.
Jasiecki, K. (2000). Lobbing gospodarczy w Polsce. Studia Socjologiczne 159 (4).
Jasiecki, K. (2015). Problemy partycypacji społecznej w Polsce i ich wpływ na politykę publiczną. Studia z Polityki Publicznej 3(7): 101-119.
Junk, W.M. (2019). When Diversity Works: The Effects of Coalition Composition on the Success of Lobbying Coalitions. American Journal of Political Science 63(3): 660-674, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1 1 1 1/ajps.12437
Kluver, H. (2011). Lobbying in coalitions: Interest group influence on European Union policy-making. Nuffield's Working Papers Series in Politics: 1-38, https://www.nuffield.ox.ac.uk/politics/papers/2011/Heike%20Kluever_working%20paper_2011_04.pdf
Kluver, H. (2012). Biasing Politics? Interest Group Participation in EU Policy-Making. West European Politics 35(5): 1114-1133.
Kohler-Koch, B. (2010). Civil society and EU democracy: 'astroturf ' representation?. Journal of European Public Policy 17(1): 100-116.
Kopka, A., Piontek, D., Minkenberg, M. (eds.) (2018). Doradztwo polityczne i lobbing w parla-mentarnym procesie decyzyjnym. Polska i Niemcy w perspektywie porównawczej. Kraków, Nowy Targ: Wydawnictwo ToC.
Kurczewska, U. (red.) (2008). Deficyt demokracji w Unii Europejskiej a europejskie grupy interesów. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Littoz-Monnet, A. (2006). Copyright in the EU: droit d'auteur or right to copy? Journal of European Public Policy 13(3): 438-455, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13501760600560516
Matthews, D., Zikovska, P. (2013). The Rise and Fall of the Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA): Lessons for the European Union. IIC-International Review of Intellectual Property and Competition Law 44(6): 626-655, https://doi.org/10.1007/s40319-013-0081-y
Meyer, T., Vetulani-Cęgiel, A. (2017). From ACTA to TTIP: Lessons Learned on Democratic Process and Balancing of Rights, w: Trans-Atlantic Data Privacy Relations as a Challenge for Democracy (Vol. 4), Svantesson D.J.B., Kloza D. (eds.). Cambridge, UK: Intersentia.
Obywatelskie Forum Legislacji (2019). Skrywane projekty ustaw, XII Komunikat Obywatelskiego Forum Legislacji o jakości procesu legislacyjnego na podstawie obserwacji prowadzonej w okresie od 16 maja do 15 listopada 2018 roku oraz podsumowujący aktywność legislacyjną rządu i parlamentu w trzecim roku ich działalności. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego, http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/XII_Komunikat_OFL.pdf
Program Lepsze Regulacje 2015 (2013). Załącznik do uchwały nr 13/2013 Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2013 r. Ministerstwo Gospodarki.
Quittkat, C. (2011). The European Commission's Online Consultations: A Success Story? JCMS: Journal of Common Market Studies 49(3): 653-674, http://doi.wiley.com/10.1111/j.1468-5965.2010.02147.x
Quittkat, C., Kotzian, P. (2011). Lobbying via Consultation - Territorial and Functional Interests in the Commission's Consultation Regime. Journal of European Integration 33(4): 401-418.
Rasmussen, M.K. (2015). The Battle for Influence: The Politics of Business Lobbying in the European Parliament: The battle for influence. JCMS: Journal of Common Market Studies 53(2): 365-382, http://doi.wiley.com/10.1111/jcms.12156
Reg. RM. (2013). Uchwała nr 190 Rady Ministrów z dn. 29.10.2013 r. - Regulamin pracy Rady Ministrów, ze zm., https://bip.kprm.gov.pl/kpr/bip-rady-ministrow/podstawy--prawne/2516, Regulamin-pracy-Rady-Ministrow.html
Saurugger, S. (2008). Interest Groups and Democracy in the European Union. West European Politics 31(6): 1274-1291.
Scharpf, F.W. (1999). Governing in Europe: effective and democratic?. Oxford, New York: Oxford University Press.
Ust. lobb. (2005). Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, Dz. U. nr 169, poz. 1414.
Vetulani-Cęgiel, A. (2014). Lobbing w procesie kształtowania prawa autorskiego w Unii Europejskiej. Studium przypadków: czas trwania praw pokrewnych, dzieła osierocone, ACTA. Warszawa: Wolters Kluwer SA.
Vetulani-Cęgiel, A. (2015a). EU Copyright Law, Lobbying and Transparency of Policy-Making: The cases of sound recordings term extension and orphan works provisions. JIPITEC: Journal of Intellectual Property, Information Technology andE-CommerceLaw 6(2): 146-162, https://www.jipitec.eu/issues/jipitec-6-2-2015/4275
Vetulani-Cęgiel, A. (2015b). Kształtowanie unijnych regulacji prawnoautorskich. Problemy procesu konsultacyjnego i lobbingu grup interesu. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 77(2): 237, http://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/1199
Vetulani-Cęgiel, A. (2017). Nowe procedury konsultacji Komisji Europejskiej jako czynnik niwelujący deficyt demokracji w UE. Przegląd Europejski 45(3): 116-135, http://przegladeuropejski.wnpism.uw.edu.pl/zasoby/pliki/45/6-Vetulani.pdf
Wiaderek, G. (2015). Konsultacje z zasadami. Jakość konsultacji publicznych w procesach legislacyjnych. Opracowanie na temat szans i barier w działaniach organizacji pozarządowych i administracji publicznej. Warszawa: Pracowania badań i innowacji społecznych Stocznia, https://partycypacjaobywatelska.pl/wp-content/uploads/2015/02/Grzegorz-Wiaderek-Jako%C5%9B%C4%87-konsultacji-publicznych_19.02.pdf
Wiszowaty, M.M. (2010). Działalność lobbingowa w procesie stanowienia prawa. Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. z komentarzem. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Yu, P.K. (2004). The Escalating Copyright Wars. Hofstra Law Review 32(3): 907-951, https://scholarlycommons.law.hofstra.edu/hlr/vol32/iss3/3