Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Doświadczenie związane z pandemią COVID-19 uwidoczniło m.in. braki w politykach publicznych w Polsce. Według autora artykułu do polityk publicznych można zaliczyć również działania władzy wobec artystów. W tekście zdiagnozowany został status artystów jako grupy docelowej polityki publicznej w systemie demokratycznym. Opisano proces tworzenia regulacji prawnych statusu artysty zawodowego w Polsce. Przedmiotem szczegółowej analizy stały się decyzje rządu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące artystów podejmowane w latach 2020-2021. Problemy techniczne, formalne i medialne władz z dystrybucją środków pomocowych dla artystów w Polsce są wiązane z brakiem prawnej definicji artysty w polskim systemie ubezpieczeń społecznych, a szerzej - w politykach publicznych. Wobec nieukończenia prac legislacyjnych dotyczących statusu artysty przed wystąpieniem 5. fali pandemii COVID-19 przewidywane jest ponowne wystąpienie problemów w zarządzaniu pomocą publiczną dla artystów w Polsce.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Androniceanu, A. (2020). Major structural changes in the EU policies due to the problems and risks caused by COVID-19, Administratie si Management Public, 34: 137-149.
- Belfiore, E. (2022). Who cares? At what price? The hidden costs of socially engaged arts labour and the moral failure of cultural policy, European Journal of Cultural Studies, 25 (1): 61-78, DOI: 10.1177/1367549420982863.
- Bourdieu, P. (2007). Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego. Kraków: Universitas.
- Bourriaud, N. (2012). Estetyka relacyjna. Kraków: MOCAK.
- Danto, A. C. (2013). Po końcu sztuki. Sztuka współczesna i zatarcie się granic tradycji. Kraków: Universitas.
- Filiciak, M. (2014). Między romantyzmem a kapitalizmem. W: Fabryka sztuki. Podział pracy oraz dystrybucja kapitałów społecznych w polu sztuk wizualnych we współczesnej Polsce. Raport z badań Wolnego Uniwersytetu Warszawy (s. 89-100), M. Kozłowski, J. Sowa, K. Szreder (red.). Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
- Górna, K., Sienkiewicz, K., Iwański, M., Szreder, K., Ruksza, S., Figiel, J. (red.). (2015). Czarna księga polskich artystów. Warszawa: Krytyka Polityczna.
- Iwański, M. (2014). Artyści nie potrzebują filantropii, https://wyborcza.pl/1,76842,16742060,Artysci_nie_potrzebuja_filantropii.html (dostęp: 30.05.2021).
- Jakubowicz, R. (2014). Artyści są jak inni pracownicy. Muszą razem wspierać tych, którym jest jeszcze trudniej, https://wyborcza.pl/1,76842,16769277,Artysci_sa_jak_inni_pracownicy__Musza_razem_wspierac.html (dostęp: 30.05.2021).
- Kozłowski M., Sowa, J., Szreder, K. (2014). Konkluzje badania. Prekarność, projekt, miłość do sztuki. W: Fabryka sztuki. Podział pracy oraz dystrybucja kapitałów społecznych w polu sztuk wizualnych we współczesnej Polsce. Raport z badań Wolnego Uniwersytetu Warszawy (s. 43-88), M. Kozłowski, J. Sowa, K. Szreder (red.). Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
- Krajewski, M., Schmidt, F. (2017). Wizualne niewidzialne. Sztuki wizualne w Polsce: stan, rola i znaczenie. Warszawa-Poznań: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Instytut Socjologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Badania Opinii Społecznej, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
- Levine, C. (2013). Od prowokacji do demokracji. Czyli o tym, dlaczego potrzebna nam sztuka. Warszawa: Muza.
- Ławnicki, T. (2019). I po co ta histeria?! Prawda ws. planów PiS wobec artystów jest inna, https://natemat.pl/284829,ustawa-o-statusie-artysty-zawodowego-wyjasniamy-jakie-plany-ma-pis (dostęp: 30.05.2021).
- Mahieu, S. (2017). The impact of public funding on contemporary visual arts, Political Quarterly, 88 (4): 622-630.
- Migała-Warchoł, A., Pichla, M. (2021). Forecasting the number of cases and deaths from Covid- 19, International Entrepreneurship Review, 7 (1): 73-82.
- MKDNiS (Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu) (2021a). Odpowiedź na interpelację nr 23548 posła Grzegorza Napieralskiego, http://orka2.sejm.gov.pl/INT9.nsf/klucz/ATTC4NH7E/%24FILE/i23548-o1.pdf (dostęp: 25.10.2021).
- MKDNiS (Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu) (2021b). Wiadomość na oficjalnym profilu MKDNiS, https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3578641248862667&id=203675933025899 (dostęp: 25.10.2021).
- MKDNiS (Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu) (2021c). Fundusz Wsparcia Kultury - wsparcie całej branży dotkniętej pandemią, https://www.gov.pl/web/kulturaisport/fundusz-wsparcia-kultury---wsparcie-calej-branzy-dotknietej-pandemia (dostęp: 25.10.2021).
- MKiDN (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego) (2017). Ogólnopolska Konferencja Kultury, http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/ogolnopolska-konferencja-kultury-7610.php (dostęp: 30.05.2021).
- Mrozek, W. (2019). PiS nie zabroni aktorom czy muzykom grać i zarabiać. Ale może mieć wpływ na ich ubezpieczenie, https://wyborcza.pl/7,75410,25203994,pis-nie-zabroni-aktorom-czy-muzykom-grac-i-zarabiac-ale-moze.html (dostęp: 30.05.2021).
- Muzychuk, V. (2021). Culture in the context of COVID-19: Impact assessment and support measures, Zhournal Novoi Ekonomicheskoi Associacii, 49 (1): 217-222.
- Osęka, A. (1975). Mitologie artysty. Warszawa: PIW.
- PE (Parlament Europejski) (2007). Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawie społecznego statusu artystów (2006/2249 (INI)), https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-6-2007-0236_PL.html (dostęp: 25.10.2021).
- PE (Parlament Europejski) (2020). Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 września 2020 r. (2020/2708 (RSP)), https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/RC-9-2020-0246_EN.pdf (dostęp: 10.06.2022).
- Płoska, Z., Ronduda, Ł. (2014). Ekwiwalent pieniężny. Artyści mówią o ekonomii podczas Warsaw Gallery Weekend, https://wyborcza.pl/1,76842,16711245,Ekwiwalent_pieniezny__Artysci_mowia_o_ekonomii_podczas.html (dostęp: 30.05.2021).
- Ratten, V. (2020). Coronavirus disease (COVID-19) and sport entrepreneurship, International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research, 26 (6): 1379-1388.
- Raube, S. (2015). Sztuka jako symboliczna interpretacja świata w filozofii Cassirera, Idea. Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć Filozoficznych, XXVII: 105-115.
- RCL (Rządowe Centrum Legislacji) (2022). Projekt ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12356152 (dostęp: 19.07.2022).
- Ruksza, S. (2015). „Dzień bez sztuki" - okoliczności organizacji i skutki. W: Czarna księga polskich artystów (165-175), K. Górna, K. Sienkiewicz, M. Iwański, K. Szreder, S. Ruksza, J. Figiel (red.). Warszawa: Krytyka Polityczna.
- Schneider, A., Ingram, H. (1993). Social Construction of Target Populations: Implications for Politics and Policy, The American Political Science Review, 2 (87): 334-347.
- Snijders, J., Clarke, M., Graaf, A. van der, De Stefano, V., Kimenai, F., Tajtáková, M. (2020a). The status and working conditions of artists and cultural and creative professionals: Conclusions and recommendations, https://eenca.com/eenca/assets/File/EENCA%20publications/Study%20on%20the%20status%20and%20working%20conditions%20of%20artists%20and%20cultural%20and%20creative%20professionals-%20Conclusions%20and%20recommendations.pdf (dostęp: 10.06.2022).
- Snijders, J., Clarke, M., Graaf, A. van der, De Stefano, V., Kimenai, F., Tajtáková, M. (2020b). The status and working conditions of artists and cultural and creative professionals: Final report, https://eenca.com/eenca/assets/File/EENCA%20publications/Study%20on%20the%20status%20and%20working%20conditions%20of%20artists%20and%20creative%20professionals%20-%20Final%20report.pdf (dostęp: 10.06.2022).
- Stokfiszewski, I. (2015). Artyści walczą o godne życie. W: Czarna księga polskich artystów (7-10), K. Górna, K. Sienkiewicz, M. Iwański, K. Szreder, S. Ruksza, J. Figiel (red.). Warszawa: Krytyka Polityczna.
- Sułkowski, Ł. (2020). Covid-19 Pandemic; Recession, Virtual Revolution Leading to De-globalization?, Journal of Intercultural Management, 12 (1): 1-11.
- Szarfenberg, R. (2016). Polityka publiczna - zagadnienia i nurty teoretyczne, Studia z Polityki Publicznej, 1 (9): 45-75.
- Szostak, M., Sułkowski, Ł. (2020). Manager as an artist: Creative endeavour in crossing the borders of art and organizational discourse, Creativity Studies, 13 (2): 351-368.
- Szostak, M., Sułkowski, Ł. (2021). Identity Crisis of Artists during the Covid-19 Pandemic and Shift towards Entrepreneurship, Entrepreneurial Business and Economics Review, 9 (3): 87-102.
- Szreder, K. (2015). Praca, prace i sztuka. W: Czarna księga polskich artystów (45-61), K. Górna, K. Sienkiewicz, M. Iwański, K. Szreder, S. Ruksza, J. Figiel (red.). Warszawa: Krytyka Polityczna.
- Zmyślony, I. (2014). Polemika o artystach: mity rynku sztuki, https://wyborcza.pl/1,75410,16761101,Polemika_o_artystach__Mity_rynku_sztuki.html (dostęp: 30.05.2021).
- Żak, M., Garncarz, J. (2020). Economic policy towards the challenges of the COVID-19 pandemic in selected European Union countries, International Entrepreneurship Review, 6 (4): 21-34.
- Żakowski, J. (2020). Wirus 2020. Tylko niepewność jest pewna. Rozmowy. Warszawa: Sic!.
- Żmijewski, A. (2008). Drżące ciała: rozmowy z artystami. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Referencje
Androniceanu, A. (2020). Major structural changes in the EU policies due to the problems and risks caused by COVID-19, Administratie si Management Public, 34: 137-149.
Belfiore, E. (2022). Who cares? At what price? The hidden costs of socially engaged arts labour and the moral failure of cultural policy, European Journal of Cultural Studies, 25 (1): 61-78, DOI: 10.1177/1367549420982863.
Bourdieu, P. (2007). Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego. Kraków: Universitas.
Bourriaud, N. (2012). Estetyka relacyjna. Kraków: MOCAK.
Danto, A. C. (2013). Po końcu sztuki. Sztuka współczesna i zatarcie się granic tradycji. Kraków: Universitas.
Filiciak, M. (2014). Między romantyzmem a kapitalizmem. W: Fabryka sztuki. Podział pracy oraz dystrybucja kapitałów społecznych w polu sztuk wizualnych we współczesnej Polsce. Raport z badań Wolnego Uniwersytetu Warszawy (s. 89-100), M. Kozłowski, J. Sowa, K. Szreder (red.). Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Górna, K., Sienkiewicz, K., Iwański, M., Szreder, K., Ruksza, S., Figiel, J. (red.). (2015). Czarna księga polskich artystów. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Iwański, M. (2014). Artyści nie potrzebują filantropii, https://wyborcza.pl/1,76842,16742060,Artysci_nie_potrzebuja_filantropii.html (dostęp: 30.05.2021).
Jakubowicz, R. (2014). Artyści są jak inni pracownicy. Muszą razem wspierać tych, którym jest jeszcze trudniej, https://wyborcza.pl/1,76842,16769277,Artysci_sa_jak_inni_pracownicy__Musza_razem_wspierac.html (dostęp: 30.05.2021).
Kozłowski M., Sowa, J., Szreder, K. (2014). Konkluzje badania. Prekarność, projekt, miłość do sztuki. W: Fabryka sztuki. Podział pracy oraz dystrybucja kapitałów społecznych w polu sztuk wizualnych we współczesnej Polsce. Raport z badań Wolnego Uniwersytetu Warszawy (s. 43-88), M. Kozłowski, J. Sowa, K. Szreder (red.). Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Krajewski, M., Schmidt, F. (2017). Wizualne niewidzialne. Sztuki wizualne w Polsce: stan, rola i znaczenie. Warszawa-Poznań: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Instytut Socjologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Badania Opinii Społecznej, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Levine, C. (2013). Od prowokacji do demokracji. Czyli o tym, dlaczego potrzebna nam sztuka. Warszawa: Muza.
Ławnicki, T. (2019). I po co ta histeria?! Prawda ws. planów PiS wobec artystów jest inna, https://natemat.pl/284829,ustawa-o-statusie-artysty-zawodowego-wyjasniamy-jakie-plany-ma-pis (dostęp: 30.05.2021).
Mahieu, S. (2017). The impact of public funding on contemporary visual arts, Political Quarterly, 88 (4): 622-630.
Migała-Warchoł, A., Pichla, M. (2021). Forecasting the number of cases and deaths from Covid- 19, International Entrepreneurship Review, 7 (1): 73-82.
MKDNiS (Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu) (2021a). Odpowiedź na interpelację nr 23548 posła Grzegorza Napieralskiego, http://orka2.sejm.gov.pl/INT9.nsf/klucz/ATTC4NH7E/%24FILE/i23548-o1.pdf (dostęp: 25.10.2021).
MKDNiS (Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu) (2021b). Wiadomość na oficjalnym profilu MKDNiS, https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3578641248862667&id=203675933025899 (dostęp: 25.10.2021).
MKDNiS (Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu) (2021c). Fundusz Wsparcia Kultury - wsparcie całej branży dotkniętej pandemią, https://www.gov.pl/web/kulturaisport/fundusz-wsparcia-kultury---wsparcie-calej-branzy-dotknietej-pandemia (dostęp: 25.10.2021).
MKiDN (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego) (2017). Ogólnopolska Konferencja Kultury, http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/ogolnopolska-konferencja-kultury-7610.php (dostęp: 30.05.2021).
Mrozek, W. (2019). PiS nie zabroni aktorom czy muzykom grać i zarabiać. Ale może mieć wpływ na ich ubezpieczenie, https://wyborcza.pl/7,75410,25203994,pis-nie-zabroni-aktorom-czy-muzykom-grac-i-zarabiac-ale-moze.html (dostęp: 30.05.2021).
Muzychuk, V. (2021). Culture in the context of COVID-19: Impact assessment and support measures, Zhournal Novoi Ekonomicheskoi Associacii, 49 (1): 217-222.
Osęka, A. (1975). Mitologie artysty. Warszawa: PIW.
PE (Parlament Europejski) (2007). Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawie społecznego statusu artystów (2006/2249 (INI)), https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-6-2007-0236_PL.html (dostęp: 25.10.2021).
PE (Parlament Europejski) (2020). Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 września 2020 r. (2020/2708 (RSP)), https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/RC-9-2020-0246_EN.pdf (dostęp: 10.06.2022).
Płoska, Z., Ronduda, Ł. (2014). Ekwiwalent pieniężny. Artyści mówią o ekonomii podczas Warsaw Gallery Weekend, https://wyborcza.pl/1,76842,16711245,Ekwiwalent_pieniezny__Artysci_mowia_o_ekonomii_podczas.html (dostęp: 30.05.2021).
Ratten, V. (2020). Coronavirus disease (COVID-19) and sport entrepreneurship, International Journal of Entrepreneurial Behaviour and Research, 26 (6): 1379-1388.
Raube, S. (2015). Sztuka jako symboliczna interpretacja świata w filozofii Cassirera, Idea. Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć Filozoficznych, XXVII: 105-115.
RCL (Rządowe Centrum Legislacji) (2022). Projekt ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12356152 (dostęp: 19.07.2022).
Ruksza, S. (2015). „Dzień bez sztuki" - okoliczności organizacji i skutki. W: Czarna księga polskich artystów (165-175), K. Górna, K. Sienkiewicz, M. Iwański, K. Szreder, S. Ruksza, J. Figiel (red.). Warszawa: Krytyka Polityczna.
Schneider, A., Ingram, H. (1993). Social Construction of Target Populations: Implications for Politics and Policy, The American Political Science Review, 2 (87): 334-347.
Snijders, J., Clarke, M., Graaf, A. van der, De Stefano, V., Kimenai, F., Tajtáková, M. (2020a). The status and working conditions of artists and cultural and creative professionals: Conclusions and recommendations, https://eenca.com/eenca/assets/File/EENCA%20publications/Study%20on%20the%20status%20and%20working%20conditions%20of%20artists%20and%20cultural%20and%20creative%20professionals-%20Conclusions%20and%20recommendations.pdf (dostęp: 10.06.2022).
Snijders, J., Clarke, M., Graaf, A. van der, De Stefano, V., Kimenai, F., Tajtáková, M. (2020b). The status and working conditions of artists and cultural and creative professionals: Final report, https://eenca.com/eenca/assets/File/EENCA%20publications/Study%20on%20the%20status%20and%20working%20conditions%20of%20artists%20and%20creative%20professionals%20-%20Final%20report.pdf (dostęp: 10.06.2022).
Stokfiszewski, I. (2015). Artyści walczą o godne życie. W: Czarna księga polskich artystów (7-10), K. Górna, K. Sienkiewicz, M. Iwański, K. Szreder, S. Ruksza, J. Figiel (red.). Warszawa: Krytyka Polityczna.
Sułkowski, Ł. (2020). Covid-19 Pandemic; Recession, Virtual Revolution Leading to De-globalization?, Journal of Intercultural Management, 12 (1): 1-11.
Szarfenberg, R. (2016). Polityka publiczna - zagadnienia i nurty teoretyczne, Studia z Polityki Publicznej, 1 (9): 45-75.
Szostak, M., Sułkowski, Ł. (2020). Manager as an artist: Creative endeavour in crossing the borders of art and organizational discourse, Creativity Studies, 13 (2): 351-368.
Szostak, M., Sułkowski, Ł. (2021). Identity Crisis of Artists during the Covid-19 Pandemic and Shift towards Entrepreneurship, Entrepreneurial Business and Economics Review, 9 (3): 87-102.
Szreder, K. (2015). Praca, prace i sztuka. W: Czarna księga polskich artystów (45-61), K. Górna, K. Sienkiewicz, M. Iwański, K. Szreder, S. Ruksza, J. Figiel (red.). Warszawa: Krytyka Polityczna.
Zmyślony, I. (2014). Polemika o artystach: mity rynku sztuki, https://wyborcza.pl/1,75410,16761101,Polemika_o_artystach__Mity_rynku_sztuki.html (dostęp: 30.05.2021).
Żak, M., Garncarz, J. (2020). Economic policy towards the challenges of the COVID-19 pandemic in selected European Union countries, International Entrepreneurship Review, 6 (4): 21-34.
Żakowski, J. (2020). Wirus 2020. Tylko niepewność jest pewna. Rozmowy. Warszawa: Sic!.
Żmijewski, A. (2008). Drżące ciała: rozmowy z artystami. Warszawa: Krytyka Polityczna.