Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF EPUB HTML

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Wojna domowa w Grecji tocząca się w latach 1946-1949 podzieliła społeczeństwo na sojuszników monarchii i zwolenników kierowanego przez Komunistyczną Partię Grecji Tymczasowego Rządu Demokratycznego Wolnej Grecji. Zbrojnym ramieniem lewicowego ośrodka była Demokratyczna Armia Grecji. Do pewnego czasu siłom komunistycznym aktywnego wsparcia udzielały państwa bloku wschodniego: Albania, Bułgaria, Jugosławia, Czechosłowacja i Rumunia. Jednak nasilający się od 1948 r. konflikt na linii Stalin-Tito przyczynił się do klęski Demokratycznej Armii Grecji, wywołanej przygniatającą przewagą militarną sił monarchistycznych. W połowie 1949 r. podjęto decyzję o ewakuacji do Albanii oddziałów partyzanckich oraz pozostającej do tej pory pod ich kontrolą ludności cywilnej. Także Polska - kraj, który ogromnie ucierpiał w wyniku II wojny światowej - pomagała Grecji, najpierw dostarczając żywność, sprzęt wojskowy i medyczny, później przyjmując na swoje tereny ponad 13 tys. dzieci i dorosłych, bojowników i cywili z terenów objętych wojną, wszystkich bardzo zmęczonych wojną i tułaczką. Grupie migrantów zapewniono opiekę medyczną, socjalną, pracę, edukację, dostęp do kultury. Wędrówki ludności w poszukiwaniu schronienia przed konfliktami, prześladowaniami oraz ubóstwem nie są tylko współczesnym problemem Unii Europejskiej. W niniejszym artykule przedstawiono reformy, jakie zainicjował rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pod wpływem eskalacji kryzysu na Bałkanach. Uchodźcy z Grecji zastali w Polsce zupełnie nowe dla nich warunki bytowe, cywilizacyjne, kulturalne, geograficzne i gospodarcze. Stopniowo udało im się w tym obcym kraju zaaklimatyzować. Dziś wielu z nich jest Polsce wdzięcznych za okazaną pomoc.

Słowa kluczowe

uchodźcy Grecja wojna domowa Macedończycy Grecy refugees Greece civil war Greeks Macedonian

Szczegóły artykułu

Licencja

Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).

Licencja CC-BY

Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"

Jak cytować
Sienkiewicz, I. (2022) „Polityka Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wobec uchodźców z Grecji”, Studia z Polityki Publicznej, 9(3(35), s. 89–107. doi: 10.33119/KSzPP/2022.3.5.
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Metrics

Referencje

  1. AAN, KC PZPR, 237/XXII-794, Materiały Wydziału Zagranicznego KC PZPR, Sektor Emigracji Politycznej i Uchodźstwa.
  2. AAN, KC PZPR, 237/XXII-853, Materiały Wydziału Zagranicznego KC PZPR, Sektor Emigracji Politycznej i Uchodźstwa.
  3. AAN, KC PZPR, 237/XXII-854, Materiały Wydziału Zagranicznego KC PZPR, Sektor Emigracji Politycznej i Uchodźstwa.
  4. AIPN, 0194/2075, Akta personalne funkcjonariusza MSW Beatus Barbara, c. Hilarego.
  5. AIPN, Gd 091/10, Praca dyplomowa napisana na WPiA Uniwersytetu Gdańskiego: Stanisław Dembowski, Administracyjno-prawne problemy grecko-macedońskiej mniejszości narodowej w województwie gdańskim, Gdańsk 1973.
  6. AIPN, Ka 084/139, Materiały Wydziału III KWMO w Katowicach, dotyczące obywateli narodowości greckiej zamieszkujących na terenie województwa katowickiego.
  7. Barcikowski, W. (1989). Szpital grecki na wyspie Wolin. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza.
  8. Berdzikowski, R. (2015). Środowisko emigrantów greckich w Wałbrzychu. W: Wałbrzyskie szkice: 187-197, S. Bielawska (red.). Wałbrzych: DTP Service, Gmina Wałbrzych.
  9. Bistulas, F. (2004). Z Grecji do Polski: wspomnienia. Nowa Ruda-Struga: Wydawnictwo Maria.
  10. Borzym, W., Cetnarska, M. (1997). Umowy międzynarodowe w dziedzinie ubezpieczeń społecznych realizowane przez ZUS. Warszawa: Wydawnictwo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
  11. Bougas, I. K. (2008). Paidomazoma 1948-49 i więzienia Fryderyki. Ateny.
  12. Brzeziński, A. M. (2002). Grecja. Warszawa: Trio.
  13. Clogg, R. (2006). Historia Grecji nowożytnej. Warszawa: Książka i Wiedza.
  14. Drzemczewski, J. (2009). Na śródziemnomorskim szlaku. Gdynia: Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa Porta Mare.
  15. Jarska, N. (2020). "Old" Women and "Old" Revolution: The Role of Gender and Generation in Postwar Polish Communist Women's Political Biographies. W: Gender, Generations, and Communism in Central and Eastern Europe and Beyond: 125-146, A. Artwińska, A. Mrozik (Eds.). New York-London: Routledge.
  16. Klasik, M. (2012). Tajna operacja wywiadu PRL. Szpital polowy w Dziwnowie. Goleniów: Wydawca Jorgos Apostolu i Dariusz Religa.
  17. Klimko-Dobrzaniecki, H. (2013). Grecy umierają w domu. Kraków: Znak.
  18. Kralova, K. (2020). The Voices of Greek Child Refugees in Czechoslovakia, Journal of Modern Greek Studies, 38 (1): 131-158.
  19. Kurpiel, A. (2010). Macedońskie „dzieci uchodźcy" z greckiej wojny domowej - zapomniani przybysze na powojenny Dolny Śląsk, Pamięć i Przyszłość, 9 (3/10): 24-31.
  20. Kurpiel, K. (2015). Cztery nazwiska, dwa imiona. Macedońscy uchodźcy wojenni na Dolnym Śląsku. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
  21. Łodziński, S. (2010). Polityka wobec mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w latach 1945-2008. W: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej: 20-34, S. Dudra, B. Nitschke (red.). Kraków: Nomos.
  22. Łodziński, S., Szonert, M. (2017). „Niepolityczna polityka?". Kształtowanie się polityki migracyjnej w Polsce w latach 1989-2016, Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny, 2 (164): 6-35.
  23. Marantzidis, N. (2010). Demokratyczne Wojsko Grecji. Ateny.
  24. Nakovski, P. (red.) (2008). Makedonskite Begalci vo Polska: Problemi na Vospitanieto i Obrazovanieto na Decata i na Mladinata, Dokumenši (Uchodźcy macedońscy w Polsce: problemy wychowania i edukacji dzieci i młodzieży, dokumenty). 1, 1948-1975. Skopje: Državen Aphiv na Repyblika Makedonija.
  25. Nowicka, E. (2008). Hermes, Odyseusz i greckie powroty do ojczyzny. Kraków: Nomos.
  26. Olejnik, L. (2003). Polityka narodowościowa Polski w latach 1944-1960. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  27. Pełczyński, G. (2016). Przełomowy rok 1956 w historii mniejszości narodowych w PRL. W: Społeczeństwo PRL: 1956: 55-66, S. Jankowiak, D. Skotarczak (red.). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
  28. Pudło, K. (1995). Grecy i Macedończycy w Polsce 1948-1993, Sprawy Narodowościowe, 1 (6): 133-151.
  29. Pudło, K. (1997). Uchodźcy polityczni z Grecji w Polsce (1948-1995). W: Mniejszości narodowe w Polsce: 133-151, Z. Kurcz (red.). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  30. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. nr 94, poz. 808) wraz ze zmianami: dekret z dnia 5 sierpnia 1949 r. o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach (Dz. U. nr 45, poz. 335).
  31. Semczyszyn, M. (red.) (2016). PRL a wojna domowa w Grecji. Szczecin: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
  32. Słabig, A. (2008). Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1989. Szczecin: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
  33. Stola, D. (2010). Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949-1989. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN.
  34. Sturis, D. (2013). Grecja: gorzkie pomarańcze. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal.
  35. Sturis, D. (2017). Nowe życie. Jak Polacy pomogli uchodźcom z Grecji. Warszawa: Wydawnictwo W. A. B.
  36. Syrnyk, J. (red.) (2009). Aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec mniejszości narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców: studia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
  37. Szczepański, A. (2020). Ewolucja polityki etnicznej w Polsce w latach 1944-1989, Wrocławskie Studia Politologiczne, 28: 164-174.
  38. Ślupkov, I. A. (2012). Macedoński problem narodowy w Grecji w dokumentach Komunistycznej Partii Grecji w latach 1918-1940. Szczecin: Hogben.
  39. Tsivos, K. (2012). Řecká emigrace v Československu (1948-1968). Praga: Wydawnictwo UK FSV.
  40. Wojecki, M. (1989). Uchodźcy polityczni z Grecji w Polsce 1948-1975. Jelenia Góra: Karkonoskie Towarzystwo Naukowe.
  41. Wyspiański, J. (2004). Kokardy z powojennych tasiemek. Lubin.