Pasek boczny artykułu

Pobieranie
PDF EPUB

Treść głównego artykułu

Abstrakt

Prawidłowe funkcjonowanie obrotu produktami leczniczymi jest istotne dla zapewnienia dostępności tych produktów i tym samym zdrowia publicznego. Niniejszy artykuł poddaje
analizie nieprawidłowości wykazane w kontrolach aptek przeprowadzonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w latach 2019–2024. Celem artykułu jest pogrupowanie nieprawidłowości według treści ich opisów, a następnie ich analiza pod kątem zróżnicowania przestrzennego i zmian w czasie. Do segmentacji ustaleń pokontrolnych stosujemy metodę komputerowej analizy tekstu, w tym modelowanie tematów. Artykuł przedstawia pierwsze wyniki analiz kontroli aptek z wykorzystaniem modelowania tematów. Wskazujemy na trzy tematy, które uznano za newralgiczne w kontekście niedoborów leków i odwróconego łańcucha dystrybucji leków. Dotyczą one odpowiednio błędów w ewidencjonowaniu leków, sporządzaniu leków recepturowych oraz realizacji recept. Wyniki wskazują, że łączne prawdopodobieństwo wystąpienia tych kluczowych nieprawidłowości (pod warunkiem kontroli negatywnej) jest najwyższe w województwach lubelskim i warmińsko-mazurskim. Jednocześnie w skali ogólnopolskiej prawdopodobieństwo wystąpienia kluczowych
nieprawidłowości wykazuje tendencję spadkową, pomimo wzrostu odsetka kontroli negatywnych ogółem. Może to wynikać ze zmian w prawie mających na celu uszczelnienie
obrotu lekami i zapobieganie zjawisku odwróconego łańcucha dystrybucji leków.

Słowa kluczowe

obrót lekami ekonomika zdrowia apteki kontrola państwowa przetwarzanie tekstu refundacja segmentacja pharmaceuticals trade health economics, pharmacies state audit text mining clustering reimbursement for drugs classification

Szczegóły artykułu

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Paweł Baranowski

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).

Licencja CC-BY

Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"

Jak cytować
Baranowski, P., Korczak, K. i Białek-Szkudlarek, M. (2025) „Segmentacja nieprawidłowości w działalności aptek na podstawie wyników kontroli Narodowego Funduszu Zdrowia”, Studia z Polityki Publicznej, 12(2(46), s. 7–25. doi: 10.33119/KSzPP/2025.2.1.
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Metrics

Referencje

  1. Ahonen, P., Koljonen, J. (2020). The Contents of the National Audit Office of Finland Performance Audits, 2001–2016: An Interpretive Study with Computational Content Analysis,
  2. Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 32(1): 49–66.
  3. Alias, M., Fuad, M., Hoong, X., Hin, E. (2023). Financial Text Categorisation with FinBERT
  4. on Key Audit Matters. W: 2023 IEEE Symposium on Computers & Informatics (ISCI)
  5. (63–69). IEEE.
  6. Bańska, K., Furtak-Niczyporuk, M., Dreher, S. (2022). Reverse Drug Distribution Chain: Analysis of the Phenomenon, European Research Studies Journal, 25(2): 94–103.
  7. Baran-Rybczyńska, W., Konarska-Wrzosek, V. (2022). Prawnokarne mechanizmy zabezpieczające
  8. prawidłowy łańcuch dystrybucji leków, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, 3: 11–20.
  9. Blei, D., Ng, A., Jordan, M. (2003). Latent Dirichlet allocation, Journal of Machine Learning
  10. Research, 3: 993–1022.
  11. Bystrov, V., Naboka-Krell, V., Staszewska-Bystrova, A., Winker, P. (2024). Choosing the Number of Topics in LDA Models – A Monte Carlo Comparison of Selection Criteria, Journal
  12. of Machine Learning Research, 25(79): 1–30.
  13. Cao, J., Xia, T., Li, J., Zhang, Y., Tang, S. (2009). A Density-Based Method for Adaptive LDA
  14. Model Selection, Neurocomputing, 72 (7–9): 1775–1781.
  15. Ciunova-Shuleska, A., Palamidovska-Sterjadovska, N., Jakimova, T., Trenovski, B. (2024).
  16. Understanding Monetary Policy Communication in a Small and Open Economy Under an
  17. Exchange Rate Anchor: The Case of North Macedonia, Eastern European Economics, 1–33.
  18. De Weerdt, E., Simoens, S., Casteels, M., Huys, I. (2016). Clinical, Economic and Policy Implications of Drug Shortages in the European Union, Applied Health Economics and Health
  19. Policy, 15(4): 441–445.
  20. Dobrowolski, Z. (2016). Współdziałanie międzyorganizacyjne a bezpieczeństwo obrotu produktami leczniczymi, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 17 (8.2): 51–60.
  21. Dyrektywa 2001/83/WE z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi, Dz. U. UE.L.2001.311.67.
  22. Eisenstein, J. (2019). Introduction to Natural Language Processing. Boston: The MIT Press.
  23. Fox, E., Sweet, B., Jensen, V. (2014). Drug Shortages: a Complex Health Care Crisis, Mayo Clinic Proceedings, 89(3): 361–373.
  24. Gazeta Prawna (2024). Kolejna nowelizacja jako sposób naprawienia ostatniej dużej nowelizacji
  25. ustawy refundacyjnej, https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/9507741, kolejna-
  26. -nowelizacja-jako-sposob-naprawienia-ostatniej-duzej-nowelizacj.html (dostęp: 10.10.2024).
  27. Główny Inspektorat Farmaceutyczny. Informacje dla przedsiębiorców. Odwrócony łańcuch –
  28. pytania i odpowiedzi, https://archiwum.gif.gov.pl/pl/urzad/obsluga-klientow/informacje-
  29. -dla-przedsie/733, Odwrocony-lancuch-pytania-i-odpowiedzi.html (dostęp: 10.10.2024).
  30. Główny Urząd Statystyczny (2024). Apteki i punkty apteczne w 2023 roku.
  31. Guidelines of 5 November 2013 on Good Distribution Practice of medicinal products for
  32. human use Text with EEA relevance, 2013/C 343/01.
  33. Kapuśniak, A., Caban, A., Rémuzat, C., Toumi, M. (2018). PHP152-Mechanisms of Illegal
  34. Export Causing Drugs Shortages in Poland, Value in Health, 21: S176.
  35. Lula, P. (2005). Text mining jako narzędzie pozyskiwania informacji z dokumentów tekstowych.
  36. Kraków: StatSoft Polska.
  37. Młynarek, M. (2019). Zjawiska patologiczne na rynku farmaceutycznym. Prawo karne i kryminologia. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.
  38. Najwyższa Izba Kontroli (2024). Działalność organów państwa na rzecz zapewnienia dostępności produktów leczniczych, https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/17/110/ (dostęp: 21.11.2024)
  39. NFZ (2022–2025). Szczegółowe informacje o wynikach kontroli realizacji świadczeń, ordynacji oraz aptek wszczętych przez Departament Kontroli Narodowego Funduszu Zdrowia
  40. po 31 grudnia 2019 r., https://www.nfz.gov.pl/o-nfz/kontrole/kontrole-nfz/szczegolowe-
  41. -wyniki-kontroli/ (dostęp: 17.10.2024).
  42. Nosal, D., Wasilewski, P. (2022). Nieskuteczny nadzór nad lekami-dopuszczanie, zmiany porejestracyjne i kontrola obrotu, Kontrola Państwowa, 67 (3/404): 117–127.
  43. Ogrodniczuk, M. (2017). Lingwistyka komputerowa dla języka polskiego: dziś i jutro, Język
  44. Polski, (1): 18–28.
  45. Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2018). Walka z mafią lekową, https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/walka-z-mafia-lekowa (dostęp: 23.01.2025).
  46. Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (2022). Prokurator oskarżył, a Sąd skazał farmaceutów za
  47. sprzedaż leków w celu ich wykorzystania do niedozwolonej produkcji narkotyków, https://
  48. www.gov.pl/web/po-legnica/pr-3ds-177–2021 (dostęp: 23.01.2025).
  49. Stych, M., Pawlica, B. (2021). Reverse Drug Distribution in Poland, Current Issues in Pharmacy
  50. and Medical Sciences, 34(3): 149–153.
  51. Szetela, P. (2015). Import równoległy produktów leczniczych w Polsce – 10 lat doświadczeń
  52. i rozwoju, Zarządzanie Publiczne, 30(2): 207–222.
  53. Szymanek, P. (2023). Nowe narzędzia informatyczne służące monitorowaniu podatników. Warszawa: Wolters Kluwer.
  54. UN (2015). Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. Resolution Adopted by the General Assembly on 25 September 2015, 42809, 1–13.
  55. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, Dz.U. z 2001 r. nr 126 poz. 1381.
  56. Vogler, S. (2024). Tackling Medicine Shortages During and After the COVID-19 Pandemic:
  57. Compilation of Governmental Policy Measures and Developments in 38 Countries, Health
  58. Policy, 105030.
  59. Waszyk-Nowaczyk, M., Simon, M. (2009). Znaczenie porady farmaceuty w procesie samoleczenia się pacjentów. Farmacja Polska, 11.
  60. Wyrok TSUE z dnia 21 września 2023 r., Apotheke B., C-47/22, EU:C:2023:691
  61. Zafari, B., Ekin, T. (2019). Topic Modelling for Medical Prescription Fraud and Abuse Detection, Journal of the Royal Statistical Society Series C, 68(3): 751–769.
  62. Zaprutko, T., Kopciuch, D., Bronisz, M., Michalak, M., Kus, K. (2020). Drug Shortages As a Result
  63. of Parallel Export in Poland – Pharmacists’ Opinions, Health Policy, 124(5): 563–567.
  64. Zimmermann, A., Malach, P. (2009). Import docelowy produktów leczniczych, Farmacja Polska, 9.
  65. Żak, K. (2020). Inversion in Distribution Channels on the Polish Pharmaceutical Market –
  66. Mechanisms of Counteracting Illegal Export of Medicinal Products, Economic and Regional Studies, 13(1): 87–114.
  67. Żak, K. (2021). Wpływ niedoborów farmaceutów w aptekach ogólnodostępnych na jakość
  68. świadczenia usług farmaceutycznych w Polsce. W: Rynek pracy wobec wyzwań przyszłości – ujęcie interdyscyplinarne, A. Siedlecka, D. Guzal-Dec (red.). Biała Podlaska: Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej