Treść głównego artykułu
Abstrakt
Autor przedstawia i podsumowuje główne teorie opisujące specyfikę Unii Europejskiej jako organizmu wewnętrznie złożonego, który ma cechy zarówno organizacji międzynarodowej, konfederacji, jak i federacji. Wielu badaczy porównuje proces tworzenia UE do procesu powstawania państwa, ale niektórzy porównują Unię do Stanów Zjednoczonych. Jeszcze inni badacze twierdzą, że struktura UE z jej wielopoziomowym systemem rządów przypomina neośredniowieczne imperium. Występują w niej zachodzące na siebie systemy władzy i obszary lojalności. Autor wskazuje także, że strukturalnie funkcjonowanie UE można zobrazować za pomocą modelu wielopoziomowego zarządzania (multilevel governance). W tym modelu Unię Europejską można uznać za system polityczny sui generis; nie jest więc ona analogiczna do państwa narodowego, lecz traktowana jak system zarządzania bez formalnego rządu. Pojęcie to odnosi się do wzrostu współzależności w sferze ponadnarodowej. W drugiej części tekstu autor analizuje problematykę suwerenności państw i samej Unii. Dokonuje przeglądu stanowisk, które w różny sposób oceniają poziom wpływu, jaki proces europeizacji wywiera na politykę wewnętrzną państw.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Aalberts T.E., Multilevel Governance and the Future of Sovereignty. A Constructivist Perspective, „Working Papers Political Science” 2002, No. 4, Vrije Universiteit, Amsterdam.
- Aalberts T.E., Sovereignty Reloaded? A Constructivist Perspective on European Research, „Webpapers on Constitutionalism and Governance beyond the State” 2005, No. 2.
- Bache I., Flinders M., Themes and Issues in Multi-Level Governance, w: I. Bache, M. Flinders, Multi-Level Governance, Oxford University Press, New York 2004.
- Barcz J., Pojęcie suwerenności w świetle współzależności między sferą ponadnarodową i państwową, w: Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006.
- Beck U., Grande E., Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
- Bellamy R., Sovereignty, Post-Sovereignty and Pre-Sovereignty in the European Union, w: Sovereignty in Transition, red. N. Walker, Hart Publishing, Oxford 2003.
- Besson S., Sovereignty in Conflict, „European Integration online Papers” 2004, Vol. 15, No. 6.
- Fabbrini S., Compound Democracies, Oxford University Press, Oxford 2007.
- Ferrera M., European Integration and Social Sovereignty. Changing Boundaries, New Structuring?, University of Pavia, Pavia 2000.
- Ferrera M., The Boundaries of Welfare, Oxford University Press, Oxford 2005.
- Gow J., Shared Sovereignty, Enhanced Security. Lessons from the Yugoslav War, w: State Sovereignty. Change and Persistence in International Relations, red. S.H. Hashmi, The Pennsylvania State University Press, Pennsylvania 1997.
- Grosse T.G., W objęciach europeizacji. Wybrane przykłady z Europy Środkowej i Wschodniej,
- Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2012.
- Habermas J., Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy, tłum. B. Markiewicz, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1993.
- Habermas J., Postnational Constellations. Political Essays, tłum. M. Pensy, MIT Press, Cambridge 2001.
- Hix S., The Political System of the European Union, Palgrave, London 1999.
- Hooghe L., Marks G., Multi-Level Governance and European Integration, Rowman and Littlefield, Lanham 2001.
- Hooghe L., Marks G., Unraveling the Central State, but How? Types of Multi-level Governance, „American Political Science Review” 2003, Vol. 96, No. 2.
- Ionescu G., Between Sovereignty and Integration. Introduction, w: Between Sovereignty and Integration, red. G. Ionescu, Croom Helm, London 1974.
- Jönsson Ch. i in., Negotiating in Networks in the European Union, „International Negotiations” 1998, Vol. 3.
- Kinsky F., Federalizm. Model ogólnoeuropejski, tłum. B. Harasimowicz, M. Harasimowicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 1999.
- Konopacki S., Obywatelstwo europejskie w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.
- MacCormick N., Questioning Sovereignty. Law, State and Nation in the European Commonwealth, Oxford University Press, Oxford 2001.
- Majone G., A European Regulatory State?, w: European Union. Power and Policy-Making, red. J. Richardson, Routledge, New York 1996.
- Majone G., The Regulatory State and Its Legitimacy Problems, „West European Politics” 1999, Vol. 22.
- Mik C., Obywatelstwo europejskie w świetle prawa wspólnotowego i międzynarodowego, „Toruński Rocznik Praw Człowieka i Pokoju” 1999.
- Mik C., Powierzenie Unii Europejskiej władzy przez państwa członkowskie i jego podstawowe konsekwencje prawne, w: Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006.
- Moravcisk A., Preferences and Power in the European Community. A Liberal Intergovernmentalist Approach, „Journal of Common Market Studies” 1993, Vol. 31, No. 4.
- Mundell R.A., Monetary Unions and the Problem of Sovereignty, „Annals of American Academy of Political and Social Sciences” 2002, No. 579.
- Nowak-Far A., Suwerenność państwa a jednolita waluta europejska, w: Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006.
- Nowak-Far A., Unia gospodarcza i walutowa w Europie, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2011.
- Peterson J., Policy Networks and European Union Policy Making. A Reply to Kassim, „West European Politics” 1995, Vol. 18, No. 2, s. 391.
- Philpott D., Sovereignty. An Introduction and Brief History (Transcending National Boundaries), „Journal of International Aff ” 1995, Vol. 48, No. 2.
- Picard R., L’Unité Européenne par L’Intercitoyenneté, SPID, Paris 1948.
- Pollitt Ch., Bouckert G., Public Management Reform. A Comparative Analysis-New Public Management, Governance, and the Neo-Weberian State, Oxford University Press, Oxford 2011.
- Puchala J., Of Blind Men. Elephants and International Integration, „Journal of Common Market Studies” 1972, Vol. 10, No. 3.
- Radaelli C.M., Whither Europeanization? Concept Stretching and Substantive Change, „European Integration online Papers” 2000, Vol. 8, No. 4.
- Rydlewski G., Problemy europeizacji administracji publicznej, w: Administracja publiczna. Wyzwania w dobie integracji europejskiej, red. J. Czaputowicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
- Sbragia A.M., Seeing the European Union Through American Eyes. The EU as Reflection on American Experience, „European Political Science” 2005, Vol. 4, No. 2.
- Staniszkis J., Zawładnąć! Zarys procesualnej teorii władzy, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
- State Formation, Nation-Building, and Mass Politics in Europe. The Theory of Stain Rokkan, red. Flora P. i in., Oxford University Press, Oxford 1999.
- Stemplowski R., Suwerenność niepodzielna, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2003, t. 3, nr 1.
- Szczerski K., Dynamika systemu europejskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
- Waever O., Identity, Integration and Security. Solving the Sovereignty Puzzle in E.U. Studies, „Journal of International Affairs” 1995, Vol. 48, No. 2.
- Walker N., Denizenship and the Deterritorialization in the EU, „EUI Working Papers LAW” 2008, No. 8.
- Wasilkowski A., Uczestnictwo w strukturach europejskich a suwerenność państwowa, „Państwo i Prawo” 1996, nr 4–5.
- Weiler J.H.H., Wind M., European Constitutionalism Beyond the State, Cambridge University Press, Cambridge 2003.
- Żak R., Unia Gospodarczo-Walutowa – aspekty teoretyczne i praktyczne, w: Integracja Europejska. Implikacje dla Polski, red. J. Czaputowicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 1999.
- Zielonka J., Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2007.
Referencje
Aalberts T.E., Multilevel Governance and the Future of Sovereignty. A Constructivist Perspective, „Working Papers Political Science” 2002, No. 4, Vrije Universiteit, Amsterdam.
Aalberts T.E., Sovereignty Reloaded? A Constructivist Perspective on European Research, „Webpapers on Constitutionalism and Governance beyond the State” 2005, No. 2.
Bache I., Flinders M., Themes and Issues in Multi-Level Governance, w: I. Bache, M. Flinders, Multi-Level Governance, Oxford University Press, New York 2004.
Barcz J., Pojęcie suwerenności w świetle współzależności między sferą ponadnarodową i państwową, w: Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006.
Beck U., Grande E., Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
Bellamy R., Sovereignty, Post-Sovereignty and Pre-Sovereignty in the European Union, w: Sovereignty in Transition, red. N. Walker, Hart Publishing, Oxford 2003.
Besson S., Sovereignty in Conflict, „European Integration online Papers” 2004, Vol. 15, No. 6.
Fabbrini S., Compound Democracies, Oxford University Press, Oxford 2007.
Ferrera M., European Integration and Social Sovereignty. Changing Boundaries, New Structuring?, University of Pavia, Pavia 2000.
Ferrera M., The Boundaries of Welfare, Oxford University Press, Oxford 2005.
Gow J., Shared Sovereignty, Enhanced Security. Lessons from the Yugoslav War, w: State Sovereignty. Change and Persistence in International Relations, red. S.H. Hashmi, The Pennsylvania State University Press, Pennsylvania 1997.
Grosse T.G., W objęciach europeizacji. Wybrane przykłady z Europy Środkowej i Wschodniej,
Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2012.
Habermas J., Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy, tłum. B. Markiewicz, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1993.
Habermas J., Postnational Constellations. Political Essays, tłum. M. Pensy, MIT Press, Cambridge 2001.
Hix S., The Political System of the European Union, Palgrave, London 1999.
Hooghe L., Marks G., Multi-Level Governance and European Integration, Rowman and Littlefield, Lanham 2001.
Hooghe L., Marks G., Unraveling the Central State, but How? Types of Multi-level Governance, „American Political Science Review” 2003, Vol. 96, No. 2.
Ionescu G., Between Sovereignty and Integration. Introduction, w: Between Sovereignty and Integration, red. G. Ionescu, Croom Helm, London 1974.
Jönsson Ch. i in., Negotiating in Networks in the European Union, „International Negotiations” 1998, Vol. 3.
Kinsky F., Federalizm. Model ogólnoeuropejski, tłum. B. Harasimowicz, M. Harasimowicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 1999.
Konopacki S., Obywatelstwo europejskie w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.
MacCormick N., Questioning Sovereignty. Law, State and Nation in the European Commonwealth, Oxford University Press, Oxford 2001.
Majone G., A European Regulatory State?, w: European Union. Power and Policy-Making, red. J. Richardson, Routledge, New York 1996.
Majone G., The Regulatory State and Its Legitimacy Problems, „West European Politics” 1999, Vol. 22.
Mik C., Obywatelstwo europejskie w świetle prawa wspólnotowego i międzynarodowego, „Toruński Rocznik Praw Człowieka i Pokoju” 1999.
Mik C., Powierzenie Unii Europejskiej władzy przez państwa członkowskie i jego podstawowe konsekwencje prawne, w: Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006.
Moravcisk A., Preferences and Power in the European Community. A Liberal Intergovernmentalist Approach, „Journal of Common Market Studies” 1993, Vol. 31, No. 4.
Mundell R.A., Monetary Unions and the Problem of Sovereignty, „Annals of American Academy of Political and Social Sciences” 2002, No. 579.
Nowak-Far A., Suwerenność państwa a jednolita waluta europejska, w: Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006.
Nowak-Far A., Unia gospodarcza i walutowa w Europie, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2011.
Peterson J., Policy Networks and European Union Policy Making. A Reply to Kassim, „West European Politics” 1995, Vol. 18, No. 2, s. 391.
Philpott D., Sovereignty. An Introduction and Brief History (Transcending National Boundaries), „Journal of International Aff ” 1995, Vol. 48, No. 2.
Picard R., L’Unité Européenne par L’Intercitoyenneté, SPID, Paris 1948.
Pollitt Ch., Bouckert G., Public Management Reform. A Comparative Analysis-New Public Management, Governance, and the Neo-Weberian State, Oxford University Press, Oxford 2011.
Puchala J., Of Blind Men. Elephants and International Integration, „Journal of Common Market Studies” 1972, Vol. 10, No. 3.
Radaelli C.M., Whither Europeanization? Concept Stretching and Substantive Change, „European Integration online Papers” 2000, Vol. 8, No. 4.
Rydlewski G., Problemy europeizacji administracji publicznej, w: Administracja publiczna. Wyzwania w dobie integracji europejskiej, red. J. Czaputowicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Sbragia A.M., Seeing the European Union Through American Eyes. The EU as Reflection on American Experience, „European Political Science” 2005, Vol. 4, No. 2.
Staniszkis J., Zawładnąć! Zarys procesualnej teorii władzy, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
State Formation, Nation-Building, and Mass Politics in Europe. The Theory of Stain Rokkan, red. Flora P. i in., Oxford University Press, Oxford 1999.
Stemplowski R., Suwerenność niepodzielna, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2003, t. 3, nr 1.
Szczerski K., Dynamika systemu europejskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
Waever O., Identity, Integration and Security. Solving the Sovereignty Puzzle in E.U. Studies, „Journal of International Affairs” 1995, Vol. 48, No. 2.
Walker N., Denizenship and the Deterritorialization in the EU, „EUI Working Papers LAW” 2008, No. 8.
Wasilkowski A., Uczestnictwo w strukturach europejskich a suwerenność państwowa, „Państwo i Prawo” 1996, nr 4–5.
Weiler J.H.H., Wind M., European Constitutionalism Beyond the State, Cambridge University Press, Cambridge 2003.
Żak R., Unia Gospodarczo-Walutowa – aspekty teoretyczne i praktyczne, w: Integracja Europejska. Implikacje dla Polski, red. J. Czaputowicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 1999.
Zielonka J., Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2007.