Treść głównego artykułu

Abstrakt

Autor analizuje czynniki społeczno-kulturowe określające wewnętrzną strukturę działania zbiorowego. Uwarunkowana jest ona: zdolnością do zawierania umów, przewidywalnością zachowań oraz predyspozycją do okazywania zaufania. Opisuje także przyczyny ograniczające czy utrudniające realizację powyższych wymiarów. Wynika to ze specyfiki stosunków w polskim społeczeństwie, które jest zdominowane przez mikrogrupy, co oznacza, że tylko w ich obrębie - a nie w szerszej wspólnocie - rozwijają się relacje umożliwiające honorowanie umów czy okazywanie zaufania. Ponadto, w opracowaniu wskazano, że zdolność do zbiorowego działania w społeczeństwie polskim istotnie ogranicza niepełne przyswojenie kultury kartezjańskiej. Pociąga to za sobą wiele konsekwencji - niższą zdolność do analizy celów działania, ich racjonalizowania itp. W społeczeństwach "kartezjańskich" (realizujących kartezjański ideał kulturowy) ich członkom łatwiej jest podejmować działania zbiorowe. Są lepiej przystosowane do demokracji i tym samym do współdziałania zbiorowego. Widoczny jest w nich wysoki poziom samoorganizacji, bardzo duży zakres wolności zachowań, głoszenia dowolnych poglądów, zakładania dowolnych organizacji. Nie potrzebują odgórnych dyrektyw i odgórnej koordynacji, gdy trzeba coś wspólnie przeprowadzić.

Słowa kluczowe

działania zbiorowe kartezjanizm epistemologia racjonalizm kolektywizm socjologia wiedzy collective action Cartesianism epistemology rationalism collectivism sociology of knowledge

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Hryniewicz, J. (2015) „Działania publiczne wobec uwarunkowań historyczno-kulturowych”, Studia z Polityki Publicznej, 2(3(7), s. 81–99. doi: 10.33119/KSzPP.2015.3.4.

Metrics

Referencje

  1. Fromm E., Suzuki D.T., De Martino R., Buddyzm zen i psychoanaliza, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2000.
  2. Fukuyama F., Zaufanie: kapitał społeczny a droga do dobrobytu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
  3. Graff A., Szoruj babciu, „Wysokie Obcasy”, 16.08.2014.
  4. Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, przeł. A.M. Kanowski, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
  5. Hryniewicz J.T., Procesy aktywności publicznej w miejskich społecznościach lokalnych, „Studia Socjologiczne” 1990, nr 3–4.
  6. Hryniewicz J.T., Stosunki w pracy w polskich organizacjach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
  7. Jedlicki J., Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują. Studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku, Wydawnictwo CiS, Warszawa 2002.
  8. Kartezjusz R.D., Rozprawa o metodzie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980.
  9. Koralewicz J., Wnuk-Lipiński E., Życie rodzinne, towarzyskie i publiczne. Wartości i deprywacje, w: Nierówności i upośledzenia w świadomości społecznej, red. E. Wnuk-Lipiński, IFiS PAN, Warszawa 1987.
  10. Koralewicz J., Ziółkowski M., Mentalność Polaków, Wydawnictwo Nakom, Poznań 1990.
  11. Mirowsky J., Ross C.E., Paranoia and the structure of powerlessness, “American Sociological Review” 1983, Vol. 48, No. 2.
  12. Nonaka I., Takeuchi H., Kreowanie wiedzy w organizacji: jak spółki japońskie dynamizują procesy innowacyjne, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2000.
  13. Parsons T., The System of Modern Societies, Englewood Cliffs, Prentice Hall, New Jersey 1971.
  14. Porębska M., Suchoń W., Elementarny wykład logiki formalnej z ćwiczeniami komputerowymi, Universitas, Kraków 1999.
  15. Rocznik Demograficzny, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012.
  16. Scheler M., Problemy socjologii wiedzy, przeł. S. Czerniak, E. Nowakowska-Sołtan, M. Skwieciński, A. Węgrzecki, Z. Zwoliński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1990.
  17. Szmatka J., Źródła i konsekwencje napięć w małych grupach, „Studia Socjologiczne” 1988, nr 3.
  18. Tarkowska E., Mała grupa w nieprzyjaznym środowisku, „Studia Socjologiczne” 1988, nr 4.
  19. Wehler J., Zarys racjonalnego obrazu świata, Oficyna Naukowa, Warszawa 1998.