Chęci kontra możliwości. Analiza pracy zdalnej w Polsce z fińskiej perspektywy
Article Sidebar
-
praca zdalna, czynniki demograficzne, czynniki zatrudnienia, zarządzanie kapitałem ludzkim
Abstrakt
Pomimo iż wiele krajów wprowadziło standaryzację pracy zdalnej, praktyki organizacyjne często nie są zgodne z oczekiwaniami pracowników. Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób zmienne zatrudnieniowe i demograficzne determinują obecną oraz oczekiwaną pracę zdalną pracowników w Polsce, jednocześnie porównując je do fińskich praktyk. Przeprowadzono badanie ankietowe (CAWI) wśród pracowników (N=762), którzy zadeklarowali, że ich praca może być wykonywana poza siedzibą organizacji przy użyciu nowych technologii. W wyniku badania stwierdzono, że oczekiwania dotyczące pracy zdalnej są znacznie wyższe niż obecnie dostępne możliwości (Δ 14,72). Obecna praca zdalna jest uwarunkowana wiekiem, dochodem netto, sektorem zatrudnienia i wielkością przedsiębiorstwa. Z kolei oczekiwania dotyczące pracy zdalnej różnią się w zależności od płci i wieku. Autorki dostrzegają większe możliwości wykorzystania pracy zdalnej w organizacjach niż ma to miejsce obecnie: zadowoleni pracownicy mogą być bardziej efektywni i lojalni, a pracodawcy, ponosząc niższe koszty pracy i zyskując dostęp do globalnych zasobów talentów, osiągną przewagę konkurencyjną [IPC Research Institute, 2020, p. 60].
Full Text
Bibliografia
Abrahamsson L., Johansson J. J. [2021], Digitalisation and Sustainable Work: obstacles and pathways, “Special Double Issue: European Approaches to Sustainable Work”, vol. 6 (1–2), pp. 187–197.
Aleem M., Sufyan M., Ameer I., Mustak M. [2022], Remote work and the COVID-19 pandemic: An artificial intelligence-based topic modeling and a future agenda, “Journal of Business Research”, vol. 149, 113303.
Becker W. J., Belkin L., Tuskey S. E., Conroy S. A. [2022], Surviving remotely: How job control and loneliness during a forced shift to remote work impacted employee work behaviors and well-being, “Human Resources Management”, vol. 61 (4), pp. 391–510.
Bešić A., Hirt Ch., Rahamić Z. [2022], We are quite well prepared’ – Developing HR systems in response to the Covid-19 pandemic in Bosnia and Herzegovina, in: Challenges of Management in the COVID-19 Reality, M. Wieczorek-Kosmala, I. Gurkov, T. Steger (eds.), Baden, “Journal of East European Management Studies”, pp. 28–48.
Bielińska-Dusza E., Hamerska M. [2023], Praca zdalna na tle różnic międzypokoleniowych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, vol. 67 (5), pp. 22–37.
Björk-Fant J. M., Bolander P., Forsman A. K. [2023], Work-life balance and work engagement across the European workforce: a comparative analysis of welfare states, “European Journal of Public Health”, vol. 33 (3), pp. 430–434.
Bloom N., Barrero J. M., Davis S. J., Meyer B., Mihaylov E. [2023], Survey: Remote Work Isn’t Going Away – And Executives Know It, Harvard Business Review, August 28, 2023, https://hbr.org/2023/08/survey-remote-work-isnt-going-away-and-executives-know-it (Accessed: 2.09.2024).
Catalyst [2020], The Impact of Covid-19 on Workplace Inclusion: Survey, https://www.catalyst.org/research/workplace-inclusion-covid-19/ (Accessed: 1.09.2024).
Centrum Badania Opinii Społecznej [2020], Skutki epidemii koronawirusa w życiu zawodowym i budżetach domowych, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_056_20. PDF (Accessed: 1.09.2024).
Charles L., Xia S., Coutts A. P. [2022], Digitalization and Employment. A Review, International Labour Organization, https://www.ilo.org/sites/default/files/wcmsp5/groups/public/@ed_emp/documents/publication/wcms_854353.pdf (Accessed: 27.07.2024).
Chomątowska B., Janiak-Rejno I. [2022], Does Gen Z Question the Wisdom of Returning to the office? Results of the Research Conducted During the COVID-19 Pandemic on the Youngest Generation of Employees, “European Research Studies Journal”, vol. XXV (2), pp. 645–654.
Deloitte [2022], Global Remote Work Survey. Remote, controlled - This changes everything, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/fi/Documents/tax/dttl_global_tax_remote_work_survey_FI.pdf (Accessed: 2.09.2024).
Deloitte [2022a], Workplace flexibility survey, https://www2.deloitte.com/us/en/pages/about-deloitte/articles/workplace-flexibility-survey.html (Accessed: 2.09.2024).
Deloitte [2023], Global 2023 Gen Z & Millenial Survey, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/human-capital/articles/Raport-Global-2023‑Gen-Z-Millenial-Survey.html (Accessed: 1.09.2024).
Dojwa-Turczyńska K. [2021], Praca zdalna w dobie pandemii w świetle analizy wybranych danych wtórnych, „Polityka Społeczna”, vol. 569 (8), pp. 1–10.
Eurofound [2022], Monitoring and surveillance of workers in the digital age, https://www.eurofound.europa.eu/data/digitalisation/research-digests/monitoring-and-surveillance-of-workersin-
the-digital-age (Accessed: 27.07.2024).
European Commission [2023], DESI dashboard for the Digital Decade (2023 onwards), https://digital-decade-desi.digital-strategy.ec.europa.eu/datasets/desi/charts (Accessed: 1.09.2024).
Eurostat [2022], Labour Force Survey 2022, https://ec.europa.eu/eurostat/web/microdata/european- union-labour-force-survey (Accessed: 16.18.2025). Eurostat [2023], Digitalisation in Europe – 2023 edition, https://ec.europa.
EY Polska [2024], Praca zdalna po polsku. Raport z badania EY, https://www.ey.com/pl_pl/workforce/praca-zdalna-po-polsku-raport-z-badania-ey (Accessed: 27.07.2024).
Fan W., Moen P. [2023], Ongoing Remote Work, Returning to Working at Work, or in between during COVID-19: What Promotes Subjective Well-Being? “Journal of Health and Social Behavior”, vol. 64 (1), pp. 152–171.
Ferreira R., Pereira R., Bianchi I. S., Da Silva M. M. [2021], Decision factors for remote work adoption: Advantages, disadvantages, driving forces, and challenges, “Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity”, vol. 7 (1).
Finnish Union of University Professors [2025], Working time and absences, https://www.professoriliitto.fi/en/work/working-time-and-absences/ (Accessed: 28.03.2025).
Galanti T., Guidetti G,, Mazzei E., Zappalà S., Toscano F. [2021], Work From Home During the COVID-19 Outbreak: The Impact on Employees’ Remote Work Productivity, Engagement, and Stress, “Journal of Occupational & Environmental Medicine”, vol. 63 (7), pp. 426–432.
Gartner [2021], Future of Work Tops HR Priorities for 2020–21, https://www.gartner.com/smarterwithgartner/future-of-work-tops-hr-priorities-for-2020–21 (Accessed: 1.09.2024).
Gartner [2022], 2023 Planning Guide for the Digital Workplace, https://www.gartner.com/en/documents/4019680 (Accessed: 1.09.2024).
Gaskell A. [2023], The Gender Divide When Working From Home, https://www.forbes.com/sites/adigaskell/2023/02/25/the-gender-divide-when-working-from-home/ (Accessed: 26.05.2025).
Główny Urząd Statystyczny [2023], Popyt na pracę w pierwszym kwartale 2023 r., https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5820/2/50/1/popyt_na_prace_w_pierwszym_kwartale_2023_r.docx (Accessed: 1.09.2024).
Grafström J. [2023], Who Wants to Work from Home? A Demographic Study of Attitudes Towards Remote Work, “Ratio Working Papers”, pp. 1–20.
Grant Thornton [2024], Praca zdalna okiem przedsiębiorców – czy firmy szykują zmiany? https://grantthornton.pl/publikacja/praca-zdalna-okiem-przedsiebiorcow-czy-firmy-szykuja-zmianyraport/ (Accessed: 2.09.2024).
Hays Poland [2023], Raport płacowy 2023, https://www.hays.pl/documents/63327/63402273/Hays+Poland_Raport+p%C5%82acowy+2023_secured.pdf/42bfc459-6ff7-54d6-088c-95f7297492ea?t=1716547640393 (Accessed: 27.07.2024).
Helsinki Times [2023], Finland ranks second in Europe for remote work prevalence - or fifth by another measure, https://www.helsinkitimes.fi/world-int/24059‑finland-ranks-second-in-europefor-remote-work-prevalence-or-fifth-by-another-measure.html (Accessed: 31.03.2025).
Howington J. [2025], Remote Work Statistics & Trends: The Latest in Remote Work, https://www.flexjobs.com/blog/post/remote-work-statistics/ (Accessed: 26.05.2025).
HRTechSeries [2024], FlexJobs Survey Finds Half Of US Workers Would Take Pay Cut To Work From Anywhere, https://techrseries.com/human-resources/flexjobs-survey-finds-half-of-us-workerswould-take-pay-cut-to-work-from-anywhere/ (Accessed: 28.07.2024).
IPC Research Institute [2020], Możliwości zastosowania pracy zdalnej w przedsiębiorstwach i instytucjach publicznych. Raport z badania, https://www.dwup.pl/asset/images/files/Raport_20201016.pdf (Accessed: 2.09.2024).
Kanoniak K. [2025], Pokolenie Z w ruchu: praca zdalna, cyfrowy nomadyzm i nowe priorytety młodych Polaków, https://badania.uew.pl/pokolenie-z-w-ruchu-praca-zdalna-cyfrowy-nomadyzmi-nowe-priorytety-mlodych-polakow/ (Accessed: 26.05.2025).
Kaźmierska-Jóźwiak B., Sekuła P., Socha B. [2022], COVID-19 implications on the Polish stock market – the sector indices level, in: Challenges of Management in the COVID-19 Reality, M. Wieczorek-Kosmala, I. Gurkov, T. Steger, T. (eds.), “Journal of East European Management Studies”, Baden, pp. 70–90.
KPMG [2024], Największe firmy w Polsce zamierzają zwiększać zatrudnienie, https://kpmg.com/pl/pl/home/media/press-releases/2024/02/media-press-najwieksze-firmy-w-polsce-zamierzajazwiekszac-zatrudnienie.html (Accessed: 27.07.2024).
Matyjas-Łysakowska P., Maroń A. [2022], Praca zdalna w administracji samorządu terytorialnego – rozwiązanie na czas kryzysu czy nowy standard?, „Roczniki Administracji i Prawa”, no XXII (3), pp. 375–389.
McKinsey & Company [2021], The future of work after COVID-19, https://www.mckinsey.com/featured-insights/future-of-work/the-future-of-work-after-covid-19 (Accessed: 27.07.2024).
McKinsey & Company [2023], What is the future of work? https://www.mckinsey.com/featured-insights/mckinsey-explainers/what-is-the-future-of-work (Accessed: 27.07.2024).
Messenger J. C. [2017], Working anytime, anywhere: the evolution of telework and its effects on the world of work, “IUSLabor,”, vol. 3, pp. 301–312.
Microsoft [2021], The Next Great Disruption Is Hybrid Work - Are We Ready? https://www.microsoft.com/en-us/worklab/work-trend-index/hybrid-work (Accessed: 1.09.2024).
Microsoft [2022], Microsoft New Future of Work Report 2022, https://www.microsoft.com/en-us/research/uploads/prod/2022/04/Microsoft-New-Future-of-Work-Report-2022.pdf (Accessed: 2.09.2024).
Ministry of Economic Affairs and Employment [2025], Working time is regulated by the Working Time Act and collective agreements, https://tem.fi/en/working-hours (Accessed: 28.03.2025).
OECD [2022], Main Findings from the 2022 OECD Risks that Matter Survey, https://www.oecd.org/en/publications/main-findings-from-the-2022‑oecd-risks-that-mattersurvey_70aea928‑en.html (Accessed: 1.09.2024).
OECD [2023], Telework and Productivity, https://www.oecd.org/en/topics/sub-issues/human-capital-and-educational-policies/Telework-and-productivity.html (Accessed: 1.09.2024).
Owl Labs [2020], State of Remote Work 2020, https://resources.owllabs.com/state-of-remote-work/2020 (Accessed: 27.07.2024).
Parry A. [2025], The flexibility paradox and spatial-temporal dimensions of COVID-19 remote work adaptation among dual-earner mothers and fathers, “Gender, Work and Organization”, vol. 32 (1), pp. 15–36.
Petrus M. [2021], Thanks to remote work, a culture of trust grows. More than a third of employees do not feel the boss’s control, https://en.antal.pl/insights/article/thanks-to-remote-work-a-culture-of-trust-grows-more-than-a-third-of-employees-do-not-feel-the-bosss-control (Accessed: 2.09.2024).
Piotrowicz K. [2023], Praca zdalna i hybrydowa po pandemii COVID-19. Wyniki badania oczekiwań pracowników i menedżerów wobec nowego modelu pracy na przykładzie wybranego przedsiębiorstwa, „Edukacja Ekonomistów i Menedżerów”, vol. 67 (1), pp. 71–86.
Polski Fundusz Rozwoju S. A. [2024], Kondycja cyfrowa polskich firm i gospodarki, https://pfrsa.pl/aktualnosci/jaka-jest-cyfrowa-kondycja-polskich-firm-i-gospodarki-podsumowanie-raportu.html (Accessed: 1.09.2024).
Radziukiewicz M. [2021], Praca zdalna w Polsce i jej perspektywy, „Studia Ekonomiczne i Regionalne”, no 14 (4), pp. 409–427.
Randstad Research Institute [2020], Monitor rynku pracy. Wyniki 45. edycji badania, https://info.randstad.pl/hubfs/Monitor%20Rynku%20Pracy%20-%2045%20edycja%20-%20raport.pdf (Accessed: 1.09.2024).
Rzeczpospolita [2024], Kto najbardziej chce pracować zdalnie? Wyniki tego badania zaskoczą pracowników, https://sukces.rp.pl/styl-zycia/art39821581‑kto-najbardziej-chce-pracowac-zdalnie-wyniki-tego-badania-zaskocza-pracownikow (Accessed: 27.07.2024).
Sidor-Rządkowska M. [2023], Smart working in organisations operating on the polish market – opportunities and limitations, “Scientific Papers of Silesian University of Technology. Organization and Management Series”, no 187, pp. 577–587.
Smagło W. [2024], Praca zdalna 2024: jaką przyszłość ma praca zdalna i hybrydowa? Wady i zalety dla pracodawcy, https://www.enova.pl/blog/poradnik-przedsiebiorcy/praca-zdalna-2024‑jaka-przyszlosc-ma-praca-zdalna-i-hybrydowa-wady-i-zalety-dla-pracodawcy/ (Accessed: 27.07.2024).
Smith M. [2024], Remote workers could earn up to 30% more if they come in to the office 5 days a week, research shows, https://www.cnbc.com/2024/03/27/remote-workers-get-up-to-30percent-pay-increase-for-switching-to-in-office-jobs-says-new-research.html (Accessed: 28.07.2024).
Stankevičiūtė Ž., Kunskaja S. [2021], Strengthening of work-life balance while working remotely in the context of COVID-19 pandemic, “Human Systems Management”, vol. 41 (2), pp. 221–235.
Statistics Finland [2023], Good one-fifth of wage and salary earners in remote work in 2023 – home is the main place of work for more and more people, https://stat.fi/en/publication/cluiazmgfsjyu07utsupfs442 (Accessed: 25.11.2024).
The Adecco Group [2023], Global Workforce of the Future 2023, https://www.adeccogroup.com/global-workforce-of-the-future-research-2023 (Accessed: 2.09.2024).
Upwork [2020], Freelance Forward Economics Report, https://www.upwork.com/press/releases/freelance-forward-economics-report (Accessed: 28.07.2024).
Upwork [2023], Future Workforce Report 2023, https://www.upwork.com/research/freelance-forward-2023‑research-report (Accessed: 2.09.2024).
Urbaniec M., Małkowska A., Włodarkiewicz-Klimek H. [2022], The Impact of Technological Developments on Remote Working: Insights from the Polish Managers’ Perspective, “Sustainability”, vol. 14 (1).
Waszkiewicz A. [2022], Praca zdalna po pandemii
Autor
Prawa autorskie (c) 2025 Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.