Modelowe podejście do projektowania systemów zarządzania kosztami w podmiotach leczniczych
Abstrakt
W artykule zaprezentowano czteroetapowy model projektowania systemu rachunku kosztów w podmiotach leczniczych, obejmujący: identyfikację obiektów zainteresowania rachunku kosztów, określenie istotnej informacji kosztowej, rozróżnienie danych planowanych i rzeczywistych oraz wybór metod wyceny. Model ten, o charakterze teoretyczno-projektowym, został oparty na bazie wcześniejszych badań autora i rozwinięty z uwzględnieniem specyfiki funkcjonowania jednostek z sektora ochrony zdrowia.
Efektem pracy jest model wspierający projektowanie systemów rachunku kosztów w podmiotach leczniczych o zróżnicowanym profilu organizacyjnym i decyzyjnym. Końcowym rezultatem jest tabelaryczny drogowskaz wdrożeniowy, który umożliwia dopasowanie koncepcji do konkretnych typów placówek – od szpitali specjalistycznych po hospicja i poradnie POZ. Zróżnicowanie potrzeb informacyjnych i decyzyjnych poszczególnych podmiotów leczniczych wskazuje na konieczność indywidualizacji podejścia kosztowego. Wnioski mają charakter aplikacyjny i stanowią punkt wyjścia do dalszych badań wdrożeniowych i empirycznych.
Full Text
Bibliografia
Chluska J. [2021], Decyzyjne aspekty nowego rachunku kosztów szpitala, „ZN WSH Zarządzanie”, nr 3 (21), s. 173–185, DOI: 10.5604/01.3001.0015.4265.
GUS [2024], Zdrowie i ochrona zdrowia w 2023 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/zdrowie-i-ochrona-zdrowia-w-2023‑roku,1,14.html (dostęp: 8.06.2025).
Hass-Symotiuk M. [2016], Zakładowy plan kont wraz z komentarzem dla podmiotów leczniczych, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
Kaplan R. S., Porter M. E. [2011], How to solve the cost crisis in health care, “Harvard Business Review”, vol. 89 (9), s. 47–52.
Karwowski M., Krysik M., Pielaszek M., Warowny P. [2025], Rachunek kosztów w warunkach VUCA – dlaczego jeszcze nigdy nie był tak potrzebny? W Rachunkowość w świecie VUCA. Raport Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH (Część II), https://www.sgh.waw.pl/knop/aktualnosci-kolegia/rachunkowosc-w-swiecie-vuca-raport-krm (dostęp: 17.08.2025).
Kozierkiewicz A. [2008], Jednorodne Grupy Pacjentów. Przewodnik po systemie, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Warszawa.
Leusder M., Porte P., Ahaus K., van Elten H. [2022], Cost measurement in value-based healthcare: a systematic review, “BMJ Open”, vol. 12, e066568, DOI: https://doi.org/10.1136/bmjopen-2022-066568.
Martyniuk T., Cygańska M., Żurawik A., Malinowska E. [2021], Rachunek kosztów w podmiotach leczniczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
NFZ [2022], Zarządzenie nr 55/2022/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 25 kwietnia 2022 r. w sprawie warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w opiece długoterminowej, Narodowy Fundusz Zdrowia, Warszawa, https://www.nfz.gov.pl/zarzadzenia-prezesa-nfz/zarzadzenia-prezesa-nfz/zarzadzenie-nr-552022dsoz,7406.html (dostęp: 8.06.2025).
NFZ [2025], Informator o umowach – wyszukiwanie świadczeń, Narodowy Fundusz Zdrowia, https://aplikacje.nfz.gov.pl/umowy/Provider/Search (dostęp: 8.06.2025).
OECD [2023], Health at a glance 2023: OECD indicators, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/7a7afb35‑en.
Pielaszek M., Warowny P. [2014], Analiza komparatywna wykorzystania różnych koncepcji rachunku kosztów w zarządzaniu, w: Nowak E., Nieplowicz M. (red.), Modele zarządzania kosztami i dokonaniami, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 343, Wydawnictwo UE we Wrocławiu, Wrocław, s. 559–569.
Porter M. E., Teisberg E. [2004], Redefining competition in health care, Harvard Business Review, June, https://hbr.org/2004/06/redefining-competition-in-health-care (dostęp: 8.06.2025).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców (Dz.U. 2015, poz. 1126).
Szewieczek A. [2019], Rachunek kosztów szpitala – analiza i ewolucja regulacji prawnych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 386, s. 108–121.
Świderska G. K., Raulinajtys-Grzybek M., Pielaszek M. [2013a], Rachunek kosztów w zakładach opieki zdrowotnej. Podręcznik, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Świderska G. K., Raulinajtys-Grzybek M., Pielaszek M. [2013b], Instrukcja kosztów dla Zakładów Opieki Zdrowotnej, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Autor
Prawa autorskie (c) 2025 Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor (Autorzy) artykułu oświadcza, że przesłane opracowanie nie narusza praw autorskich osób trzecich. Wyraża zgodę na poddanie artykułu procedurze recenzji oraz dokonanie zmian redakcyjnych. Przenosi nieodpłatnie na Oficynę Wydawniczą SGH autorskie prawa majątkowe do utworu na polach eksploatacji wymienionych w art. 50 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych – pod warunkiem, że praca została zaakceptowana do publikacji i opublikowana.
Oficyna Wydawnicza SGH posiada autorskie prawa majątkowe do wszystkich treści czasopisma. Zamieszczenie tekstu artykuły w repozytorium, na stronie domowej autora lub na innej stronie jest dozwolone o ile nie wiąże się z pozyskiwaniem korzyści majątkowych, a tekst wyposażony będzie w informacje źródłowe (w tym również tytuł, rok, numer i adres internetowy czasopisma).
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem zawartości czasopisma proszone są o kontakt z Redakcją.