Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Autor analizuje wzorzec rządzenia publicznego widoczny w obozie prawicy w latach 2015–2019. Stawia tezę, że nosi on wiele cech silnej koncentracji władzy jako metody uzyskania pożądanych celów w sferze rywalizacji politycznej i polityki publicznej wraz ze stosowaniem nieformalnych komponentów rządzenia. Przejawem koncentracji władzy jest centralizacja, czyli przenoszenie różnych funkcji państwa z niższych (w szczególności samorządowych) szczebli na wyższe, a także silne ingerowanie w wiele sfer życia publicznego, które wcześniej pozostawały apolityczne (Dziewulski, 1981; Mitchell, 1991).
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Banaszak, B. (2006). Egzekutywa w Polsce – stan obecny i uwagi „de lege fundamentali ferenda”. Przegląd Sejmowy, 3.
- Buras, P., Knaus, G., Where the law ends. The collapse of the rule of law in Poland – and what to do, http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/ESI-ideaForum_Batory%20-%20Poland%20and%20the%20end%20of%20the%20Rule%20of%20Law.pdf (dostęp: 16.07.2019).
- Druk sejmowy nr 2179.
- Dziewulski, K. (1981). Spór o etatyzm. Dyskusja wokół sektora państwowego w Polsce międzywojennej 1919–1939. Warszawa.
- Echazu, L., Bose, P. (2008). Corruption, Centralization, and the Shadow Economy. Southern Economic Journal, 75 (2): 524–537.
- Gardawski, J. (2009). Dialog społeczny w Polsce. Teoria, historia, praktyka. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
- Giandomenico, M. (2015). Od państwa pozytywnego do państwa regulacyjnego: przyczyny i skutki zmian sposobu rządzenia (z wprowadzeniem Boba Jessopa). Zarządzanie Publiczne, 1 (31).
- Ile banków tak naprawdę jest w polskich rękach, http://forsal.pl/artykuly/995902, ile-bankow-tak-naprawde-jest-w-polskich-rekach.html (dostęp: 15.03.2018).
- Irlandzki sąd spyta unijny trybunał, czy w Polsce jest praworządność, http://www.lex.pl/czytaj/-/artykul/irlandzki-sad-spyta-unijny-trybunal-czy-w-polsce-jest-praworzadnosc (dostęp: 15.03.2018).
- Kopińska, G. Stanowiska publiczne jako łup polityczny (maszynopis).
- Mitchell, T. (1991). The Limits of the State: Beyond Statist Approaches and Their Critics. The American Political Science Review, 85 (1).
- Mungiu-Pippidi (2006). A. Corruption: Diagnosis and Treatment. Journal of Democracy, 17 (3): 86–99.
- Opinia Fundacji im. Stefana Batorego o projekcie ustawy o jawności życia publicznego, http://www.batory.org.pl/aktualnosci/fundacja_batorego_o_projekcie_ustawy_o_jawnosci (dostęp: 8.02.2018).
- Pach, M. (2013). Dyrektywa współdziałania władz w Konstytucji RP z 1997 roku jako przykład ustrojowego wishful thinking, w: S. Biernat (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w pierwszych dekadach XXI wieku wobec wyzwań politycznych, gospodarczych, technologicznych i społecznych. Warszawa: Trybunał Konstytucyjny.
- Program Prawa i Sprawiedliwości 2014, http://pis.org.pl/document/archive/download/128 (dostęp: 1.12.2019).
- Raport o sytuacji ekonomicznej banków (2017). Warszawa: Związek Banków Polskich, https://www.wib.org.pl/uploaded/Raport%20Banki%202016.pdf (dostęp: 15.03.2018).
- Raporty Obywatelskiego Forum Legislacji z obserwacji rządowego procesu tworzenia prawa, http://www.batory.org.pl/programy_operacyjne/przeciw_korupcji/przejrzystosc_w_procesie_stanowienia_prawa_1/obserwacje_rzadowego_procesu_tworzenia_prawa (dostęp: 8.02.2018).
- Rymsza, M., Hryniewicka, A., Derwich, P. (2004). Jak wprowadzić w życie zasadę pomocniczości państwa: doświadczenia lat dziewięćdziesiątych, w: M. Rymsza (red.), Współpraca sektora obywatelskiego z administracją publiczną. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
- Sadurski, W. (2018). How Democracy Dies (in Poland): A Case Study of Anti-Constitutional Populist Backsliding. Legal Studies Research, 18 (1), https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3103491 (dostęp: 14.07.2019).
- Szacki, J. (1997). Wstęp. Powrót idei społeczeństwa obywatelskiego, w: Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, tłum. B. Szacka, J. Szacki, A. Szymanowski, E. Woydyłło. Kraków.
- Sześciło, D. Recydywa centralizmu? Zmiany w polityce państwa wobec samorządu po 2015 roku. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
- Szuleka, M., Wolny, M., Kalisz, M. (2019). Czas próby. Polscy sędziowie wobec zmian w wymiarze sprawiedliwości. Warszawa: HFPC.
- Trębicka, K. (2003). Okrągły Stół w Polsce. Studium o porozumieniu politycznym. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
- Warzecha, Ł. Rząd chce zmusić przedsiębiorców do jedności. Najnowszy pomysł jest doprawdy zadziwiający, https://wpolityce.pl/gospodarka/301189‑rzad-chce-zmusic-przedsiebiorcow-do-jednosci-najnowszy-pomysl-jest-doprawdy-zadziwiajacy (dostęp: 15.03.2018).
- Winczorek, P. (2009). Subiektywne spojrzenie na przemiany ustrojowe lat 1989–2009. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXI (2).
- Wiszowaty, M. M. (2006). Ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, http://www.konstytuty.pl/wp-content/uploads/ps76.41–71.pdf (dostęp: 8.02.2018).
- Zybała, A. (2014). Wokół modelu i praktyki zarządzania publicznego w Polsce. Prakseologia, 155.
- Źródła internetowe
- http://niezniknelo.com/konstytucjaPiS2010.pdf (dostęp: 8.02.2018).
- http://obserwatoriumdemokracji.pl/ustawa/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-prawo-o-zgromadzeniach-druk-sejmowy-1044/ (dostęp: 15.07.2018).
- http://programy.hfhr.pl/monitoringprocesulegislacyjnego/files/2016/01/Prawo_o_prokuraturze_HFPC.pdf (dostęp: 8.02.2018).
- http://www.batory.org.pl/aktualnosci/fundacja_batorego_o_projekcie_ustawy_o_jawnosci (dostęp: 15.03.2018).
- http://www.batory.org.pl/upload/files/pdf/Apel%20do%20Prezydenta.pdf; http://www.batory.org.pl/upload/files/pdf/Stanowisko%20ZEP%20 ws_%20sadow%20powszechnych.pdf; http://www.batory.org.pl/upload/files/pdf/Stanowisko_Ustawa%20o%20usp.pdf (dostęp: 8.02.2018).
- http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/Odpowiedzialnosc%20karna%20podmiotow%20zbiorowych.pdf
- http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Masz%20Glos/Polska%20samorzadow.pdf
- http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Odpowiedzialne%20Panstwo/Odp-PiS.pdf (dostęp: 8.02.2018).
- http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Odpowiedzialne%20Panstwo/Stanowisko-TK-styczen%2017 (1).pdf (dostęp: 15.03.2018).
- http://www.transparency.org/research/cpi; https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/poland; http://data.worldjusticeproject.org/#/groups/POL (dostęp: 15.03.2018). http://www.batory.org.pl/aktualnosci/odejscie_od_rzadow_prawa_na_wegrzech_to_ostrzezenie_dla_polski_i_dla_calej_unii_europejskiej (dostęp: 15.03.2018).
- https://europa.eu/rapid/press-release_IP-19-4189_pl.htm (dostęp: 16.07.2019).
- https://for.org.pl/publikacje/raport-for-partia-w-panstwie-bezprecedensowa-wymiana-kadr-w-administracji-rzadowej-i-jej-legislacyjne-podstawy (dostęp: 15.03.2018).
- https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12304351/katalog/12465433#12465433 (dostęp: 8.02.2018).
- https://wiadomosci.onet.pl/kraj/kaczynski-o-zmianie-ordynacji-w-polsce-jest-mnostwo-ksiestewek/l03b2qx (dostęp: 8.02.2018).
- https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/jak-polska-fundacja-narodowa-wyrzuca-miliony-dolarow-w-amerykanskie-bloto/9mnqpcy?utm_source=wiadomosci.onet.pl_viasg_wiadomosci&utm_medium=referal&utm_campaign=leo_automatic&srcc=ucs&utm_v=2 (dostęp: 15.03.2018).
- https://wiadomosci.wp.pl/lech-walesa-dla-wp-chcialem-systemu-prezydenckiego-bylem-w-stanie-uporzadkowac-kraj-6027387552408193a
- https://wiadomosci.wp.pl/mocne-slowa-jaroslawa-kaczynskiego-chodzi-o-propozycje-andrzeja-dudy-6173046955260033a (dostęp: 8.02.2018).
- https://wpolityce.pl/polityka/450977‑ekspert-od-rozdrobnienia-polski-sugeruje-zemste-pis
- https://www.newsweek.pl/polska/afera-knf-i-sprawa-srebrnej-dlaczego-sledztwa-stoja-w-miejscu/g1pbbx2 (dostęp: 18.07.2019).
Referencje
Banaszak, B. (2006). Egzekutywa w Polsce – stan obecny i uwagi „de lege fundamentali ferenda”. Przegląd Sejmowy, 3.
Buras, P., Knaus, G., Where the law ends. The collapse of the rule of law in Poland – and what to do, http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/ESI-ideaForum_Batory%20-%20Poland%20and%20the%20end%20of%20the%20Rule%20of%20Law.pdf (dostęp: 16.07.2019).
Druk sejmowy nr 2179.
Dziewulski, K. (1981). Spór o etatyzm. Dyskusja wokół sektora państwowego w Polsce międzywojennej 1919–1939. Warszawa.
Echazu, L., Bose, P. (2008). Corruption, Centralization, and the Shadow Economy. Southern Economic Journal, 75 (2): 524–537.
Gardawski, J. (2009). Dialog społeczny w Polsce. Teoria, historia, praktyka. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Giandomenico, M. (2015). Od państwa pozytywnego do państwa regulacyjnego: przyczyny i skutki zmian sposobu rządzenia (z wprowadzeniem Boba Jessopa). Zarządzanie Publiczne, 1 (31).
Ile banków tak naprawdę jest w polskich rękach, http://forsal.pl/artykuly/995902, ile-bankow-tak-naprawde-jest-w-polskich-rekach.html (dostęp: 15.03.2018).
Irlandzki sąd spyta unijny trybunał, czy w Polsce jest praworządność, http://www.lex.pl/czytaj/-/artykul/irlandzki-sad-spyta-unijny-trybunal-czy-w-polsce-jest-praworzadnosc (dostęp: 15.03.2018).
Kopińska, G. Stanowiska publiczne jako łup polityczny (maszynopis).
Mitchell, T. (1991). The Limits of the State: Beyond Statist Approaches and Their Critics. The American Political Science Review, 85 (1).
Mungiu-Pippidi (2006). A. Corruption: Diagnosis and Treatment. Journal of Democracy, 17 (3): 86–99.
Opinia Fundacji im. Stefana Batorego o projekcie ustawy o jawności życia publicznego, http://www.batory.org.pl/aktualnosci/fundacja_batorego_o_projekcie_ustawy_o_jawnosci (dostęp: 8.02.2018).
Pach, M. (2013). Dyrektywa współdziałania władz w Konstytucji RP z 1997 roku jako przykład ustrojowego wishful thinking, w: S. Biernat (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w pierwszych dekadach XXI wieku wobec wyzwań politycznych, gospodarczych, technologicznych i społecznych. Warszawa: Trybunał Konstytucyjny.
Program Prawa i Sprawiedliwości 2014, http://pis.org.pl/document/archive/download/128 (dostęp: 1.12.2019).
Raport o sytuacji ekonomicznej banków (2017). Warszawa: Związek Banków Polskich, https://www.wib.org.pl/uploaded/Raport%20Banki%202016.pdf (dostęp: 15.03.2018).
Raporty Obywatelskiego Forum Legislacji z obserwacji rządowego procesu tworzenia prawa, http://www.batory.org.pl/programy_operacyjne/przeciw_korupcji/przejrzystosc_w_procesie_stanowienia_prawa_1/obserwacje_rzadowego_procesu_tworzenia_prawa (dostęp: 8.02.2018).
Rymsza, M., Hryniewicka, A., Derwich, P. (2004). Jak wprowadzić w życie zasadę pomocniczości państwa: doświadczenia lat dziewięćdziesiątych, w: M. Rymsza (red.), Współpraca sektora obywatelskiego z administracją publiczną. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Sadurski, W. (2018). How Democracy Dies (in Poland): A Case Study of Anti-Constitutional Populist Backsliding. Legal Studies Research, 18 (1), https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3103491 (dostęp: 14.07.2019).
Szacki, J. (1997). Wstęp. Powrót idei społeczeństwa obywatelskiego, w: Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, tłum. B. Szacka, J. Szacki, A. Szymanowski, E. Woydyłło. Kraków.
Sześciło, D. Recydywa centralizmu? Zmiany w polityce państwa wobec samorządu po 2015 roku. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
Szuleka, M., Wolny, M., Kalisz, M. (2019). Czas próby. Polscy sędziowie wobec zmian w wymiarze sprawiedliwości. Warszawa: HFPC.
Trębicka, K. (2003). Okrągły Stół w Polsce. Studium o porozumieniu politycznym. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Warzecha, Ł. Rząd chce zmusić przedsiębiorców do jedności. Najnowszy pomysł jest doprawdy zadziwiający, https://wpolityce.pl/gospodarka/301189‑rzad-chce-zmusic-przedsiebiorcow-do-jednosci-najnowszy-pomysl-jest-doprawdy-zadziwiajacy (dostęp: 15.03.2018).
Winczorek, P. (2009). Subiektywne spojrzenie na przemiany ustrojowe lat 1989–2009. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXI (2).
Wiszowaty, M. M. (2006). Ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, http://www.konstytuty.pl/wp-content/uploads/ps76.41–71.pdf (dostęp: 8.02.2018).
Zybała, A. (2014). Wokół modelu i praktyki zarządzania publicznego w Polsce. Prakseologia, 155.
Źródła internetowe
http://niezniknelo.com/konstytucjaPiS2010.pdf (dostęp: 8.02.2018).
http://obserwatoriumdemokracji.pl/ustawa/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-prawo-o-zgromadzeniach-druk-sejmowy-1044/ (dostęp: 15.07.2018).
http://programy.hfhr.pl/monitoringprocesulegislacyjnego/files/2016/01/Prawo_o_prokuraturze_HFPC.pdf (dostęp: 8.02.2018).
http://www.batory.org.pl/aktualnosci/fundacja_batorego_o_projekcie_ustawy_o_jawnosci (dostęp: 15.03.2018).
http://www.batory.org.pl/upload/files/pdf/Apel%20do%20Prezydenta.pdf; http://www.batory.org.pl/upload/files/pdf/Stanowisko%20ZEP%20 ws_%20sadow%20powszechnych.pdf; http://www.batory.org.pl/upload/files/pdf/Stanowisko_Ustawa%20o%20usp.pdf (dostęp: 8.02.2018).
http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Masz%20Glos/Polska%20samorzadow.pdf
http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Odpowiedzialne%20Panstwo/Odp-PiS.pdf (dostęp: 8.02.2018).
http://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Odpowiedzialne%20Panstwo/Stanowisko-TK-styczen%2017 (1).pdf (dostęp: 15.03.2018).
http://www.transparency.org/research/cpi; https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2017/poland; http://data.worldjusticeproject.org/#/groups/POL (dostęp: 15.03.2018). http://www.batory.org.pl/aktualnosci/odejscie_od_rzadow_prawa_na_wegrzech_to_ostrzezenie_dla_polski_i_dla_calej_unii_europejskiej (dostęp: 15.03.2018).
https://europa.eu/rapid/press-release_IP-19-4189_pl.htm (dostęp: 16.07.2019).
https://for.org.pl/publikacje/raport-for-partia-w-panstwie-bezprecedensowa-wymiana-kadr-w-administracji-rzadowej-i-jej-legislacyjne-podstawy (dostęp: 15.03.2018).
https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12304351/katalog/12465433#12465433 (dostęp: 8.02.2018).
https://wiadomosci.onet.pl/kraj/kaczynski-o-zmianie-ordynacji-w-polsce-jest-mnostwo-ksiestewek/l03b2qx (dostęp: 8.02.2018).
https://wiadomosci.wp.pl/mocne-slowa-jaroslawa-kaczynskiego-chodzi-o-propozycje-andrzeja-dudy-6173046955260033a (dostęp: 8.02.2018).
https://wpolityce.pl/polityka/450977‑ekspert-od-rozdrobnienia-polski-sugeruje-zemste-pis
https://www.newsweek.pl/polska/afera-knf-i-sprawa-srebrnej-dlaczego-sledztwa-stoja-w-miejscu/g1pbbx2 (dostęp: 18.07.2019).