Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Pojęcie starości ma wiele instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych kontekstów. Jednocześnie jest ono tak definiowane, jak i powszechnie postrzegane w nieostry sposób. Co więcej większość odniesień ma swoje źródła w sytuacji ludnościowej sprzed wielu dziesięcioleci. Jej zmiana jest w krajach rozwiniętych na tyle głęboka, że niezbędne wydaje się przedefiniowane tego pojęcia w sposób dostosowujący do obecnej sytuacji ludnościowej (długowieczność, zdrowotność, role społeczne, itp.). Autorzy prezentują analizę nieprzystawania pojęcia starości do aktualnych i przewidywanych wyzwań dla polityki publicznej. Analiza dotyczy nie tylko instytucji, ale także powszechnego postrzegania starości, jej kontekstu behawioralnego, biologicznego, ekonomicznego. Ważnym wątkiem jest także równowaga międzypokoleniowa. Autorzy proponują modyfikacje pojmowania pojęcia starości umożliwiające dostosowanie instytucji życia społecznego do faktycznych potrzeb i możliwości.
Słowa kluczowe
polityka senioralna
polityka przebiegu życia
starość
wiek emerytalny
dezaktywizacja zawodowa
ageing policy
lifespan policy
old age
retirement age
labour market exit
Szczegóły artykułu
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Sonia Buchholtz, Marek Góra
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Jak cytować
Buchholtz, S. i Góra, M. (2024) „Wielorakie konteksty starzenia w polityce publicznej”, Studia z Polityki Publicznej, 10(4(40), s. 25–41. doi: 10.33119/KSzPP/2024.4.2.
Referencje
-
Atchley, R. C. (1971). Retirement and leisure participation: Continuity or crisis?. The Gerontologist, 11(1_Part_1), 13-17. DOI: 10.1093/geront/11.1_Part_1.13
Booth, C. (1894). Statistics of pauperism in old age. Journal of the Royal Statistical Society, 57(2), 235-253. DOI: 10.1111/j.2397-2335.1894.tb02600.x
Bowling, A., See-Tai, S., Ebrahim, S., Gabriel, Z., Solanki, P. (2005). Attributes of age-identity. Ageing & Society, 25(4), 479-500. DOI: 10.1017/S0144686X05003818
Błędowski, P. (2012). Starzenie jako problem społeczny. Perspektywy demograficznego starzenia się ludności Polski do roku 2035, [w:] M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia, Warszawa, s. 11-23. https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
Błędowski P. (2012), Potrzeby opiekuńcze osób starszych, [w:] M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia, Warszawa, s. 449–466 https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
Buchholtz, S. (2019). Early labour market exit in Poland: determinants at micro- and macro level. Niepublikowana dysertacja doktorska.
CBOS (2012). Polacy wobec własnej starości, Komunikat z badań BS/94/2012, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_094_12.PDF.
Costa, D. L. (1998). The evolution of retirement, [w:] The Evolution of Retirement: An American Economic History, 1880-1990 (pp. 6-31). University of Chicago Press, http://www.nber.org/books/cost98-1
Cumming, E., Henry, W. E. (1961). Growing old, the process of disengagement. Basic books.
Eurostat (2022). Healthy life years statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Healthy_life_years_statistics#Healthy_life_years_at_age_65
European Commission (2012). Special Eurobarometer No. 378. Active Ageing. Summary
Report. European Commission.
Gilleard, C., Higgs, P. (2014). Third and fourth ages. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Health, Illness, Behavior, and Society, 2442-2448. DOI: 10.1002/9781118410868.wbehibs139
Góra, M. (2013). Political economy of pension reforms: selected general issues and the Polish pension reform case. IZA Journal of Labor & Development, 2(1), 1-31. DOI: 10.1186/2193-9020-2-2
Góra, M., Rutecka, J. (2013). Elastyczny system emerytalny a potrzeby jego uczestników. Ekonomista, 6, 735-753.
GUS (2022). Trwanie życia - tablice, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-tablice,1,1.html.
Havighurst, R. J. (1963). Successful aging. Processes of aging: Social and psychological perspectives, 1, 299-320.
Jin, K. (2010). Modern biological theories of aging. Aging and disease, 1(2), 72.
Jurek, Ł. (2021). Macro-Level Predictors of Old-Age Threshold Perception: A Comparative Study Using ESS, Ipsos, and Eurobarometer Data. European Research Studies Journal, 24(4B). DOI: 10.35808/ersj/2767
Maddox, G. L. (1968). Persistence of life style among the elderly: A longitudinal study of patterns of social activity in relation to life satisfaction. Middle Age and Aging: a Reader in Social Psychology, 181-183.
Makarzec, P. (2009). Początki i rozwój ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia społeczne. Teoria i praktyka, (5).
Mitina, M., Young, S., Zhavoronkov, A. (2020). Psychological aging, depression, and well-being. Aging (Albany NY), 12(18), 18765. DOI: 10.18632/aging.103880
Morgan, L. A., Kunkel, S. R. (2015). Aging, society, and the life course. 5th Edition. Springer Publishing Company.
Mossakowska, M., Więcek, A., Błędowski, P. (red.), (2012). Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia. https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
OECD (2022). Ageing and Employment Policies - Statistics on average effective age of labour market exit, https://www.oecd.org/employment/emp/average-effective-age-of-labour-market-exit.htm.
Roser, M., Ortiz-Ospina, E., Ritchie, H. (2019). Life Expectancy. OurWorldInData.org. https://ourworldindata.org/life-expectancy.
Roebuck, J. (1979). When does "old age” begin?: The evolution of the English definition. Journal of social history, 12(3), 416-428. DOI: 10.1353/jsh/12.3.416
Skirbekk, V. (2008). Age and productivity capacity: Descriptions, causes and policy options. Ageing horizons, 8, 4-12.
Szatur-Jaworska, B., Szukalski, P. (red.). (2014). Aktywne starzenie się: przeciwdziałanie barierom. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2017/08/Szukalski_Jaworska-ebook.pdf
Szukalski, P. (2021). Podwójne starzenie się ludności – od kiedy zaczyna się późna starość?, [w:] Bogusława Urbaniak, Marek Chałas, Piotr Szukalski, Rafał Zimny, Robert Błaszczak, Magdalena Zadworna, Trwałość i zmienność procesów starzenia się i starości, Wyd. UŁ, Łódź, s.42-62. https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/37721/05_Piotr%20Szukalski.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Troen, B. R. (2003). The biology of aging. Mount Sinai Journal of Medicine, 70(1), 3-22.
WHO (2021). Life expectancy at age 60 (years), https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/life-expectancy-at-age-60-(years)
Wu, Q., Gu, D. (2022). Oldest-Old Adults. [w:] Encyclopedia of Gerontology and Population Aging (pp. 3637-3653). Cham: Springer International Publishing. DOI: 10.1007/978-3-030-22009-9_1121
Referencje
Atchley, R. C. (1971). Retirement and leisure participation: Continuity or crisis?. The Gerontologist, 11(1_Part_1), 13-17. DOI: 10.1093/geront/11.1_Part_1.13
Booth, C. (1894). Statistics of pauperism in old age. Journal of the Royal Statistical Society, 57(2), 235-253. DOI: 10.1111/j.2397-2335.1894.tb02600.x
Bowling, A., See-Tai, S., Ebrahim, S., Gabriel, Z., Solanki, P. (2005). Attributes of age-identity. Ageing & Society, 25(4), 479-500. DOI: 10.1017/S0144686X05003818
Błędowski, P. (2012). Starzenie jako problem społeczny. Perspektywy demograficznego starzenia się ludności Polski do roku 2035, [w:] M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia, Warszawa, s. 11-23. https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
Błędowski P. (2012), Potrzeby opiekuńcze osób starszych, [w:] M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia, Warszawa, s. 449–466 https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
Buchholtz, S. (2019). Early labour market exit in Poland: determinants at micro- and macro level. Niepublikowana dysertacja doktorska.
CBOS (2012). Polacy wobec własnej starości, Komunikat z badań BS/94/2012, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_094_12.PDF.
Costa, D. L. (1998). The evolution of retirement, [w:] The Evolution of Retirement: An American Economic History, 1880-1990 (pp. 6-31). University of Chicago Press, http://www.nber.org/books/cost98-1
Cumming, E., Henry, W. E. (1961). Growing old, the process of disengagement. Basic books.
Eurostat (2022). Healthy life years statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Healthy_life_years_statistics#Healthy_life_years_at_age_65
European Commission (2012). Special Eurobarometer No. 378. Active Ageing. Summary
Report. European Commission.
Gilleard, C., Higgs, P. (2014). Third and fourth ages. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Health, Illness, Behavior, and Society, 2442-2448. DOI: 10.1002/9781118410868.wbehibs139
Góra, M. (2013). Political economy of pension reforms: selected general issues and the Polish pension reform case. IZA Journal of Labor & Development, 2(1), 1-31. DOI: 10.1186/2193-9020-2-2
Góra, M., Rutecka, J. (2013). Elastyczny system emerytalny a potrzeby jego uczestników. Ekonomista, 6, 735-753.
GUS (2022). Trwanie życia - tablice, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-tablice,1,1.html.
Havighurst, R. J. (1963). Successful aging. Processes of aging: Social and psychological perspectives, 1, 299-320.
Jin, K. (2010). Modern biological theories of aging. Aging and disease, 1(2), 72.
Jurek, Ł. (2021). Macro-Level Predictors of Old-Age Threshold Perception: A Comparative Study Using ESS, Ipsos, and Eurobarometer Data. European Research Studies Journal, 24(4B). DOI: 10.35808/ersj/2767
Maddox, G. L. (1968). Persistence of life style among the elderly: A longitudinal study of patterns of social activity in relation to life satisfaction. Middle Age and Aging: a Reader in Social Psychology, 181-183.
Makarzec, P. (2009). Początki i rozwój ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia społeczne. Teoria i praktyka, (5).
Mitina, M., Young, S., Zhavoronkov, A. (2020). Psychological aging, depression, and well-being. Aging (Albany NY), 12(18), 18765. DOI: 10.18632/aging.103880
Morgan, L. A., Kunkel, S. R. (2015). Aging, society, and the life course. 5th Edition. Springer Publishing Company.
Mossakowska, M., Więcek, A., Błędowski, P. (red.), (2012). Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia. https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
OECD (2022). Ageing and Employment Policies - Statistics on average effective age of labour market exit, https://www.oecd.org/employment/emp/average-effective-age-of-labour-market-exit.htm.
Roser, M., Ortiz-Ospina, E., Ritchie, H. (2019). Life Expectancy. OurWorldInData.org. https://ourworldindata.org/life-expectancy.
Roebuck, J. (1979). When does "old age” begin?: The evolution of the English definition. Journal of social history, 12(3), 416-428. DOI: 10.1353/jsh/12.3.416
Skirbekk, V. (2008). Age and productivity capacity: Descriptions, causes and policy options. Ageing horizons, 8, 4-12.
Szatur-Jaworska, B., Szukalski, P. (red.). (2014). Aktywne starzenie się: przeciwdziałanie barierom. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2017/08/Szukalski_Jaworska-ebook.pdf
Szukalski, P. (2021). Podwójne starzenie się ludności – od kiedy zaczyna się późna starość?, [w:] Bogusława Urbaniak, Marek Chałas, Piotr Szukalski, Rafał Zimny, Robert Błaszczak, Magdalena Zadworna, Trwałość i zmienność procesów starzenia się i starości, Wyd. UŁ, Łódź, s.42-62. https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/37721/05_Piotr%20Szukalski.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Troen, B. R. (2003). The biology of aging. Mount Sinai Journal of Medicine, 70(1), 3-22.
WHO (2021). Life expectancy at age 60 (years), https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/life-expectancy-at-age-60-(years)
Wu, Q., Gu, D. (2022). Oldest-Old Adults. [w:] Encyclopedia of Gerontology and Population Aging (pp. 3637-3653). Cham: Springer International Publishing. DOI: 10.1007/978-3-030-22009-9_1121
Booth, C. (1894). Statistics of pauperism in old age. Journal of the Royal Statistical Society, 57(2), 235-253. DOI: 10.1111/j.2397-2335.1894.tb02600.x
Bowling, A., See-Tai, S., Ebrahim, S., Gabriel, Z., Solanki, P. (2005). Attributes of age-identity. Ageing & Society, 25(4), 479-500. DOI: 10.1017/S0144686X05003818
Błędowski, P. (2012). Starzenie jako problem społeczny. Perspektywy demograficznego starzenia się ludności Polski do roku 2035, [w:] M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia, Warszawa, s. 11-23. https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
Błędowski P. (2012), Potrzeby opiekuńcze osób starszych, [w:] M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia, Warszawa, s. 449–466 https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
Buchholtz, S. (2019). Early labour market exit in Poland: determinants at micro- and macro level. Niepublikowana dysertacja doktorska.
CBOS (2012). Polacy wobec własnej starości, Komunikat z badań BS/94/2012, https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_094_12.PDF.
Costa, D. L. (1998). The evolution of retirement, [w:] The Evolution of Retirement: An American Economic History, 1880-1990 (pp. 6-31). University of Chicago Press, http://www.nber.org/books/cost98-1
Cumming, E., Henry, W. E. (1961). Growing old, the process of disengagement. Basic books.
Eurostat (2022). Healthy life years statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Healthy_life_years_statistics#Healthy_life_years_at_age_65
European Commission (2012). Special Eurobarometer No. 378. Active Ageing. Summary
Report. European Commission.
Gilleard, C., Higgs, P. (2014). Third and fourth ages. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Health, Illness, Behavior, and Society, 2442-2448. DOI: 10.1002/9781118410868.wbehibs139
Góra, M. (2013). Political economy of pension reforms: selected general issues and the Polish pension reform case. IZA Journal of Labor & Development, 2(1), 1-31. DOI: 10.1186/2193-9020-2-2
Góra, M., Rutecka, J. (2013). Elastyczny system emerytalny a potrzeby jego uczestników. Ekonomista, 6, 735-753.
GUS (2022). Trwanie życia - tablice, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-tablice,1,1.html.
Havighurst, R. J. (1963). Successful aging. Processes of aging: Social and psychological perspectives, 1, 299-320.
Jin, K. (2010). Modern biological theories of aging. Aging and disease, 1(2), 72.
Jurek, Ł. (2021). Macro-Level Predictors of Old-Age Threshold Perception: A Comparative Study Using ESS, Ipsos, and Eurobarometer Data. European Research Studies Journal, 24(4B). DOI: 10.35808/ersj/2767
Maddox, G. L. (1968). Persistence of life style among the elderly: A longitudinal study of patterns of social activity in relation to life satisfaction. Middle Age and Aging: a Reader in Social Psychology, 181-183.
Makarzec, P. (2009). Początki i rozwój ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia społeczne. Teoria i praktyka, (5).
Mitina, M., Young, S., Zhavoronkov, A. (2020). Psychological aging, depression, and well-being. Aging (Albany NY), 12(18), 18765. DOI: 10.18632/aging.103880
Morgan, L. A., Kunkel, S. R. (2015). Aging, society, and the life course. 5th Edition. Springer Publishing Company.
Mossakowska, M., Więcek, A., Błędowski, P. (red.), (2012). Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia. https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/polsenior.pdf
OECD (2022). Ageing and Employment Policies - Statistics on average effective age of labour market exit, https://www.oecd.org/employment/emp/average-effective-age-of-labour-market-exit.htm.
Roser, M., Ortiz-Ospina, E., Ritchie, H. (2019). Life Expectancy. OurWorldInData.org. https://ourworldindata.org/life-expectancy.
Roebuck, J. (1979). When does "old age” begin?: The evolution of the English definition. Journal of social history, 12(3), 416-428. DOI: 10.1353/jsh/12.3.416
Skirbekk, V. (2008). Age and productivity capacity: Descriptions, causes and policy options. Ageing horizons, 8, 4-12.
Szatur-Jaworska, B., Szukalski, P. (red.). (2014). Aktywne starzenie się: przeciwdziałanie barierom. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://wydawnictwo.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2017/08/Szukalski_Jaworska-ebook.pdf
Szukalski, P. (2021). Podwójne starzenie się ludności – od kiedy zaczyna się późna starość?, [w:] Bogusława Urbaniak, Marek Chałas, Piotr Szukalski, Rafał Zimny, Robert Błaszczak, Magdalena Zadworna, Trwałość i zmienność procesów starzenia się i starości, Wyd. UŁ, Łódź, s.42-62. https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/37721/05_Piotr%20Szukalski.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Troen, B. R. (2003). The biology of aging. Mount Sinai Journal of Medicine, 70(1), 3-22.
WHO (2021). Life expectancy at age 60 (years), https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/life-expectancy-at-age-60-(years)
Wu, Q., Gu, D. (2022). Oldest-Old Adults. [w:] Encyclopedia of Gerontology and Population Aging (pp. 3637-3653). Cham: Springer International Publishing. DOI: 10.1007/978-3-030-22009-9_1121