Treść głównego artykułu

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza rozwiązań w zakresie oceny formalnej muzeów w państwach europejskich (Niderlandy, Finlandia, Dania) oraz anglosaskich (Stany Zjednoczone, Wielka Brytania). Tekst omawia zjawisko projakościowych działań standaryzacyjnych instytucji kultury, wskazuje ponadto na różnorodne formy diagnozy z perspektywy formalnej oceny instytucjonalnej w muzeach. Kolejna część pracy omawia istniejące rozwiązania w zakresie oceny formalnej muzeów w analizowanych państwach oraz wyróżnia modele oceny formalnej muzeów (model certyfikacyjny, model akredytacyjny, model monitorowania jakości), biorąc pod uwagę trzy kryteria: dobrowolne uczestnictwo w programie, nadzór ze strony organizatora będącego podmiotem publicznym oraz związek z finansowaniem muzeów.

Słowa kluczowe

ocena formalna jakość instytucje kultury muzea polityka kulturalna formal assessment cultural institutions museums cultural policy quality

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Kopeć, K. (2025) „Modele oceny formalnej instytucji kultury na przykładzie muzeów”, Studia z Polityki Publicznej, 11(4(44), s. 95–113. doi: 10.33119/KSzPP/2024.4.5.

Metrics

Referencje

  1. About Museums (2024), Museums Association, https://www.museumsassociation.org/about/faqs/#how-many-museums-are-there-in-the-uk (dostęp: 10.07.2024).
  2. Accreditation and Excellence Programs (2024), https://www.aam-us.org/programs/accreditation-excellence-programs/ (dostęp: 10.07.2024).
  3. Candlin, F. et al. (red.) (2020). Mapping Museums 1960–2020: A report on the data, Londyn: Birkbeck University , https://museweb.dcs.bbk.ac.uk/static/pdf/MappingMuseumsReportMarch2020.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  4. Cristobal-Fransi, E. et al. (2021). Museums in the Digital Age: An Analysis of Online Communication and the Use of E-Commerce. Journal of Computing and Cultural Heritage. 14(4):1-21. https://doi.org/10.1145/3464977
  5. Designation Development Fund (2024). https://www.museumdevelopmentyorkshire.org.uk/arts-council-england-designation-development-fund/ (dostęp: 10.07.2024).
  6. Core Standards for Museums (2024). https://www.aam-us.org/programs/ethics-standards-and-professional-practices/core-standards-for-museums/ (dostęp: 10.07.2024).
  7. Driftstilskudsloven (lov nr. 1531 af 21. december 2010).
  8. Edson, G. (2017). Meeting the Challenge: Standardization and Accreditation, https://libknowledge.nmns.edu.tw/nmns/upload/quaterly/000001181/209000c/201001_15.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  9. EUPAN (2020). Common Assessment Framework. The European model for improving public organisations through self-assessment. https://www.eupan.eu/wp-content/uploads/2023/03/CAF-2020-English.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  10. Finnish museums 2021: Facts and Figures, https://www.museotilasto.fi/tiedostot/museovirasto/files/tilastokortti_7_2021.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  11. Geregistreerde musea, https://www.museumregisternederland.nl/Geregistreerde-musea (dostęp: 10.07.2024).
  12. Giddens, A. (2001). Nowe zasady metody socjologicznej. Kraków: Nomos.
  13. Gołębiowska, A., Zientarski, P.B. (2019). Kontrola i audyt w administracji publicznej, Warszawa: Kancelaria Senatu.
  14. Government Doubles Official Estimate: There Are 35,000 Active Museums in the U.S. (2014), https://www.imls.gov/news/government-doubles-official-estimate-there-are-35000-active-museums-us (dostęp: 10.07.2024).
  15. GUS (2022). Działalność muzeów w 2022, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/kultura/dzialalnosc-muzeow-w-2022-roku,12,6.html (dostęp: 10.07.2024).
  16. Hadley, S. (2024). A Reader on Audience Development and Cultural Policy. Wielka Brytania: Taylor & Francis.
  17. Het Landelijk Contact van Museumconsulenten (LCM), https://museumconsulenten.nl/missie-visie-en-beleid/ (dostęp: 10.07.2024).
  18. ICOM Poland (2022). Nowa Definicja Muzeum, https://icom-poland.mini.icom.museum/nowa-definicja-muzeum/ (dostęp: 10.07.2024).
  19. ICOM (1986). Code of Ethics, https://icom.museum/en/resources/standards-guidelines/code-of-ethics/ (dostęp: 10.07.2024).
  20. ICOM (2024). Standards and Guidelines, https://icom.museum/en/resources/standards-guidelines/ (dostęp: 10.07.2024).
  21. Introduktion til Kvalitetsvurderinger (2016). https://slks.dk/fileadmin/user_upload/0_SLKS/Dokumenter/Museer/Museumsvirksomhed/Kvalitetsvurdering/Introduktion_til_kvalitetsvurderinger_-_2016.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  22. Jagodzińska, K. et al. (2015). Cultural Heritage Counts for Europe (CHCFE). Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
  23. Korporowicz, L. (2013). Społeczna etyka ewaluacji. Teraźniejszość, Człowiek, Edukacja, nr 4: 35-43.
  24. Krav og anbefalinger til statsanerkendte museer (2021). https://slks.dk/fileadmin/user_upload/SLKS/Omraader/Kulturinstitutioner/Museer/Krav_og_anbefalinger_til_statsanerkendte_museer.pdf (dostęp: 30.07.2023).
  25. Murzyn-Kupisz, M., et al. (2022). Dziedzictwo kulturowe w badaniach. Społeczno-ekonomiczne oddziaływanie dziedzictwa kulturowego. Stan badań oraz perspektywy i potrzeby badawcze w kontekście polskim. Kraków, Warszawa: UJ, NID.
  26. Musée de France (2024), https://www.culture.gouv.fr/Aides-demarches/Protections-labels-et-appellations/Appellation-Musee-de-France (dostęp: 10.07.2024).
  27. Museoarviointi (2016). Modell för utvärdering och utveckling av museer, https://www.museoarviointi.fi/files/arviointimalli-svenska.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  28. Museovirasto (2016). Museoiden arviointimalli, https://www.museoarviointi.fi/files/arviointimalli-ohje.pdf (dostęp: 10.07.2024)
  29. Museum Accreditation Program (2024), https://www.amagavic.org.au/current-programs/map (dostęp: 10.07.2024).
  30. Museumnorm 2020, https://www.museumregisternederland.nl/Portals/0/Museumnorm%202020.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  31. Museums Committed to Excellence (2024). http://ww2.aam-us.org/resources/assessment-programs/accreditation/accredited-museums (dostęp: 10.07.2024).
  32. Museums, Statistics Denmark, https://www.dst.dk/en/Statistik/emner/kultur-og-fritid/museer-og-zoologiske-haver/museer (dostęp: 10.07.2024).
  33. Museumsloven (LBK nr. 1505 af 14. december 2006).
  34. Olejniczak, K. (2008). Mechanizmy wykorzystania ewaluacji. Studium ewaluacji średniookresowych INTERREG III, Warszawa: Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  35. Oramus, M. (2015). Model współzarządzania (governance) i problemy dotyczące jego wdrażania w administracji publicznej. Rocznik Administracji Publicznej, nr 1: 179-195, https://rap.up.krakow.pl/article/view/2115 (dostęp: 10.07.2024).
  36. Österreichisches Museumsgütesiegel (2024), https://www.museumsguetesiegel.at/ (dostęp: 10.07.2024).
  37. Ożóg, A. (2004). Akredytacja laboratoriów badawczych. W: Tabor A., Rączka M. (red.) Nowoczesne zarządzanie jakością, tom II. Kraków: Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jakości Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, https://repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/43341/file/resourceFiles/t2-2010.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  38. Pawłowska, H. (2004). Normalizacja w procesie zarządzania jakością, w: Tabor A., Rączka M. (red.) Nowoczesne zarządzanie jakością, tom II. Kraków: Centrum Szkolenia i Organizacji Systemów Jakości Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, https://repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/43341/file/resourceFiles/t2-2010.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  39. PCA (2006). Norma PN-EN ISO/IEC 17000:2006; Rola akredytacji, https://www.pca.gov.pl/akredytacja/akredytacja/rola-akredytacji/ (dostęp: 10.07.2024)
  40. Recognized Museum Program (2024), https://www.museums.ab.ca/what-we-do/recognized-museum-program.aspx (dostęp: 10.07.2024).
  41. Russ-Eft, D., Preskill, H. (2009). Evaluation in Organizations: A Systematic Approach to Enhancing Learning, Performance, and Change, Nowy Jork: Basic Books.
  42. Spectrum 5.0. (2024). Polska wersja językowa standardu została opracowana przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, https://collectionstrust.org.uk/spectrum/?tr=pl (dostęp: 10.07.2024).
  43. Strategi for tilsyn med statsanerkendte museer (2016), https://slks.dk/fileadmin/user_upload/0_SLKS/Dokumenter/Museer/Museumsvirksomhed/Kvalitetsvurdering/Strategi_for_tilsyn_med_statsanerkendte_museer_-_2016.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  44. Stuglik, J., Folga R. (2017). Menedżeryzm w Nowym Zarządzaniu Publicznym. Case Study, Studia i Prace WNEIZ US, 47(1): 271-281. DOI: 10.18276/sip.2017.47/1-23
  45. Suchanek, L. (2014). Parametryzacja – pytania, wątpliwości i uwagi krytyczne. Z perspektywy humanisty. W: Biliński, Sz. (red.). Oceny nauki, t. 1, https://pau.krakow.pl/Debaty_PAU/T_I/Debaty_PAU_I_dyskusja_Suchanek.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  46. Szarfenberg, R. (2011). Polityka społeczna i usługi społeczne. W: Grewiński, M., Więckowska, B. (red.). Przeobrażenia sfery usług w systemie zabezpieczenia społecznego w Polsce, 43-73. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP. https://sklep.wspkorczak.eu/wp-content/uploads/2020/04/i_przeobrazenia_sfery_uslug.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  47. The Netherlands, https://www.egmus.eu/uploads/tx_usermusstatistic/The_Netherlands.pdf (dostęp: 10.07.2024).
  48. The Netherlands in numbers (2022), https://longreads.cbs.nl/the-netherlands-in-numbers-2022/how-many-museums-are-there/ (dostęp: 30.07.2023).
  49. UK Museum Accreditation Scheme (2024), https://www.artscouncil.org.uk/supporting-arts-museums-and-libraries/uk-museum-accreditation-scheme (dostęp: 10.07.2024).
  50. Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach, Dz.U. 1997 nr 5 poz. 24.
  51. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240.