Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
W artykule autor przedstawia i porównuje funkcjonowanie instytucji inicjatywy obywatelskiej w ramach demokracji szwajcarskiej i w Polsce. Formułuje hipotezę że wprowadzenie niektórych rozwiązań bliskich szwajcarskiej inicjatywie ludowej mogłyby, pod pewnymi warunkami, korzystnie wzbogacić polski system polityczny. Twierdzi też, że co najmniej dwa z takich warunków nie zostaną spełnione w najbliższych latach. Na rzecz tego twierdzenia przemawia m.in. to, że większość Szwajcarów biorących udział w głosowaniach kieruje się odmiennymi racjami niż ogół polskich wyborców. Racje Szwajcarów ukazuje (w niewielkim zakresie) zamieszczony w artykule opis dwóch szwajcarskich inicjatyw ludowych.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Prawa autorskie (c) 2025 Jacek Ziobrowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"
Referencje
- Grabowska, S. (2009). Formy demokracji bezpośredniej w wybranych państwach europejskich, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
- Jabłoński, M. (2001). Referendum ogólnokrajowe w polskim prawie konstytucyjnym, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Koydl, W. (2014). Die Besserkönner. Was die Schweiz so besonders macht, Zürich: Orell Füssli Verlag.
- Koziełło, T. (2010). „Ogólnokrajowa obywatelska inicjatywa referendalna w Polsce”, Polityka i Społeczeństwo 7 (2010), 111-119.
- Linder W. (2005). Schweizerische Demokratie. Institutionen-Prozesse-Perspektiven, Bern: Haupt.
- Lijphart, A. (1977). Democracy in Plural Societies, New Haven-London: Yale University Press.
- Lijphart, A. (1984). Democracies. Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty One Countries, New Haven: Yale University Press.
- Lijphart, A. (1999). Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, New Haven: Yale University Press.
- Marczewska-Rytko, M. (2001) Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
- Matyja, M. (2019). Specyfika i efektywność szwajcarskiego systemu demokracji bezpośredniej. Polityka wielokulturowości i sektor bankowy, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2019.
- Matyja, M. (2019a). Utopia or Chance? Direct Democracy in Switzerland, Poland and other Countries, Norderstedt: Books on Demand.
- Musiał-Karg, M. (2012). Elektroniczne referendum w Szwajcarii. Wybrane kierunki zmian helweckiej demokracji bezpośredniej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM.
- Schweizerischer Gewerksschaftsbund, (2008). Argumentarium zur Volksinitiative für ein ‚flexibles AHV-Alter‘. Bern 2008.
- Sporek, T. (2009). „Skutki prowadzenia przez Szwajcarię polityki izolacji w Europie”, w: B. Wiśniewska-Paź (red.), Fenomen Szwajcarii wobec Unii Europejskiej, Warszawa: WN „Semper”
- Steiner, J. (1993). Demokracje europejskie, tłum. E. Gacek, Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
- Wiśniewska-Paź, B. (2009). „Tytułem wstępu. Szwajcaria wobec Unii Europejskiej – stan obecny i perspektywy”, w: B. Wiśniewska-Paź (red.), Fenomen Szwajcarii wobec Unii Europejskiej, Warszawa: WN „Semper” 2009, 17
- Źródła internetowe
- Blank, S. (2012). Hintergrundinformationen und Argumente zur Volksinitiative ‚6 Wochen Ferien für alle‘. Bern., 10.057 6 Wochen Ferien für alle. Volksinitiative. Argumentarien pro (parlament.ch). (dostęp: 20.01.2021).
- Bundesrat. (2006). Botschaft zur Volksinitiative ‚für ein flexibles AHV-Alter‘. BBl 2007 413 - Botschaft zur Volksinitiative «für ein flexibles AHV-Alter» (admin.ch) (dostęp: 10.03.2021).
- Bundesrat. (2010). Botschaft zur Volksinitiative ‚6 Wochen Ferien für alle‘. https://www.fedlex.admin.ch/eli/fga/2010/811/de (dostęp: 10.03.2021)
- Bundesrat. (2012). Volksabstimmung vom 11. März 2012 Erläuterungen des Bundesrates, Volksabstimmung vom 11. März 2012 (parlament.ch) dostęp: 10.03. 2021).
- Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft, fedlex-data-admin-ch-eli-cc-1999-404-20220213-de-pdf-a-4.pdf (dostęp: 10.03.2024).
- Bundesamt für Statistik, Abstimmungen, Abstimmungen | Bundesamt für Statistik (admin.ch) (dostęp: 15.03.2024).
- Eidg. Departement des Innern und Bundesamt für Sozialversicherungen Eidg. (2008). Volksabstimmung vom 30. November 2008: Nein zur Volksinitiative «Für ein flexibles AHV-Alter», Argumentarium, Volksinitiative "Für ein flexibles AHV-Alter" - Eidg. Volksabstimmung vom 30. November 2008 (admin.ch) (dostęp: 20.01.2021).
- Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, https://www.konstytucja-polski.pl (dostęp: 25.03.2021).
- Ustawa z dnia 24 czerwca 1999 r. o wykonywaniu inicjatywy obywatelskiej przez obywateli, Dziennik Ustaw - rok 2018 poz. 2120 - INFOR.PL (dostęp: 20.03.2021).
- Ustawa o referendum ogólnokrajowym z dnia 14 marca 2003 r., Dziennik Ustaw - rok 2003 nr 57 poz. 507 - INFOR.PL (dostęp: 10.11.2023).
- Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Dziennik Ustaw -rok 2018 poz. 130 – INFOR.PL (dostęp: 20.01.2024).
- Vimentis Team (2008). Volksinitiative „Für ein flexibles AHV-Alter“, Vernunft Schweiz, https://vimentis.ch/wp-content/uploads/2021/07/20081013_AHVInitative.pdf (dostęp: 25.01.2021).
Referencje
Grabowska, S. (2009). Formy demokracji bezpośredniej w wybranych państwach europejskich, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
Jabłoński, M. (2001). Referendum ogólnokrajowe w polskim prawie konstytucyjnym, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Koydl, W. (2014). Die Besserkönner. Was die Schweiz so besonders macht, Zürich: Orell Füssli Verlag.
Koziełło, T. (2010). „Ogólnokrajowa obywatelska inicjatywa referendalna w Polsce”, Polityka i Społeczeństwo 7 (2010), 111-119.
Linder W. (2005). Schweizerische Demokratie. Institutionen-Prozesse-Perspektiven, Bern: Haupt.
Lijphart, A. (1977). Democracy in Plural Societies, New Haven-London: Yale University Press.
Lijphart, A. (1984). Democracies. Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty One Countries, New Haven: Yale University Press.
Lijphart, A. (1999). Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, New Haven: Yale University Press.
Marczewska-Rytko, M. (2001) Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Matyja, M. (2019). Specyfika i efektywność szwajcarskiego systemu demokracji bezpośredniej. Polityka wielokulturowości i sektor bankowy, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2019.
Matyja, M. (2019a). Utopia or Chance? Direct Democracy in Switzerland, Poland and other Countries, Norderstedt: Books on Demand.
Musiał-Karg, M. (2012). Elektroniczne referendum w Szwajcarii. Wybrane kierunki zmian helweckiej demokracji bezpośredniej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM.
Schweizerischer Gewerksschaftsbund, (2008). Argumentarium zur Volksinitiative für ein ‚flexibles AHV-Alter‘. Bern 2008.
Sporek, T. (2009). „Skutki prowadzenia przez Szwajcarię polityki izolacji w Europie”, w: B. Wiśniewska-Paź (red.), Fenomen Szwajcarii wobec Unii Europejskiej, Warszawa: WN „Semper”
Steiner, J. (1993). Demokracje europejskie, tłum. E. Gacek, Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
Wiśniewska-Paź, B. (2009). „Tytułem wstępu. Szwajcaria wobec Unii Europejskiej – stan obecny i perspektywy”, w: B. Wiśniewska-Paź (red.), Fenomen Szwajcarii wobec Unii Europejskiej, Warszawa: WN „Semper” 2009, 17
Źródła internetowe
Blank, S. (2012). Hintergrundinformationen und Argumente zur Volksinitiative ‚6 Wochen Ferien für alle‘. Bern., 10.057 6 Wochen Ferien für alle. Volksinitiative. Argumentarien pro (parlament.ch). (dostęp: 20.01.2021).
Bundesrat. (2006). Botschaft zur Volksinitiative ‚für ein flexibles AHV-Alter‘. BBl 2007 413 - Botschaft zur Volksinitiative «für ein flexibles AHV-Alter» (admin.ch) (dostęp: 10.03.2021).
Bundesrat. (2010). Botschaft zur Volksinitiative ‚6 Wochen Ferien für alle‘. https://www.fedlex.admin.ch/eli/fga/2010/811/de (dostęp: 10.03.2021)
Bundesrat. (2012). Volksabstimmung vom 11. März 2012 Erläuterungen des Bundesrates, Volksabstimmung vom 11. März 2012 (parlament.ch) dostęp: 10.03. 2021).
Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft, fedlex-data-admin-ch-eli-cc-1999-404-20220213-de-pdf-a-4.pdf (dostęp: 10.03.2024).
Bundesamt für Statistik, Abstimmungen, Abstimmungen | Bundesamt für Statistik (admin.ch) (dostęp: 15.03.2024).
Eidg. Departement des Innern und Bundesamt für Sozialversicherungen Eidg. (2008). Volksabstimmung vom 30. November 2008: Nein zur Volksinitiative «Für ein flexibles AHV-Alter», Argumentarium, Volksinitiative "Für ein flexibles AHV-Alter" - Eidg. Volksabstimmung vom 30. November 2008 (admin.ch) (dostęp: 20.01.2021).
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, https://www.konstytucja-polski.pl (dostęp: 25.03.2021).
Ustawa z dnia 24 czerwca 1999 r. o wykonywaniu inicjatywy obywatelskiej przez obywateli, Dziennik Ustaw - rok 2018 poz. 2120 - INFOR.PL (dostęp: 20.03.2021).
Ustawa o referendum ogólnokrajowym z dnia 14 marca 2003 r., Dziennik Ustaw - rok 2003 nr 57 poz. 507 - INFOR.PL (dostęp: 10.11.2023).
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Dziennik Ustaw -rok 2018 poz. 130 – INFOR.PL (dostęp: 20.01.2024).
Vimentis Team (2008). Volksinitiative „Für ein flexibles AHV-Alter“, Vernunft Schweiz, https://vimentis.ch/wp-content/uploads/2021/07/20081013_AHVInitative.pdf (dostęp: 25.01.2021).