Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule autor przedstawia i porównuje funkcjonowanie instytucji inicjatywy obywatelskiej w ramach demokracji szwajcarskiej i w Polsce. Formułuje hipotezę że wprowadzenie niektórych rozwiązań bliskich szwajcarskiej inicjatywie ludowej mogłyby, pod pewnymi warunkami, korzystnie wzbogacić polski system polityczny. Twierdzi też, że co najmniej dwa z takich warunków nie zostaną spełnione w najbliższych latach. Na rzecz tego twierdzenia przemawia m.in. to, że większość Szwajcarów biorących udział w głosowaniach kieruje się odmiennymi racjami niż ogół polskich wyborców. Racje Szwajcarów ukazuje (w niewielkim zakresie) zamieszczony w artykule opis dwóch szwajcarskich inicjatyw ludowych.

Słowa kluczowe

szwajcarska demokracja demokracja bezpośrednia inicjatywa obywatelska inicjatywa ludowa referendum Swiss democracy direct democracy citizens' initiative popular initiative referendum

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Ziobrowski, J. (2025) „Inicjatywa obywatelska w Szwajcarii i w Polsce”, Studia z Polityki Publicznej, 11(4(44), s. 27–48. doi: 10.33119/KSzPP/2024.4.2.

Metrics

Referencje

  1. Grabowska, S. (2009). Formy demokracji bezpośredniej w wybranych państwach europejskich, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
  2. Jabłoński, M. (2001). Referendum ogólnokrajowe w polskim prawie konstytucyjnym, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
  3. Koydl, W. (2014). Die Besserkönner. Was die Schweiz so besonders macht, Zürich: Orell Füssli Verlag.
  4. Koziełło, T. (2010). „Ogólnokrajowa obywatelska inicjatywa referendalna w Polsce”, Polityka i Społeczeństwo 7 (2010), 111-119.
  5. Linder W. (2005). Schweizerische Demokratie. Institutionen-Prozesse-Perspektiven, Bern: Haupt.
  6. Lijphart, A. (1977). Democracy in Plural Societies, New Haven-London: Yale University Press.
  7. Lijphart, A. (1984). Democracies. Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty One Countries, New Haven: Yale University Press.
  8. Lijphart, A. (1999). Patterns of Democracy. Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, New Haven: Yale University Press.
  9. Marczewska-Rytko, M. (2001) Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
  10. Matyja, M. (2019). Specyfika i efektywność szwajcarskiego systemu demokracji bezpośredniej. Polityka wielokulturowości i sektor bankowy, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2019.
  11. Matyja, M. (2019a). Utopia or Chance? Direct Democracy in Switzerland, Poland and other Countries, Norderstedt: Books on Demand.
  12. Musiał-Karg, M. (2012). Elektroniczne referendum w Szwajcarii. Wybrane kierunki zmian helweckiej demokracji bezpośredniej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM.
  13. Schweizerischer Gewerksschaftsbund, (2008). Argumentarium zur Volksinitiative für ein ‚flexibles AHV-Alter‘. Bern 2008.
  14. Sporek, T. (2009). „Skutki prowadzenia przez Szwajcarię polityki izolacji w Europie”, w: B. Wiśniewska-Paź (red.), Fenomen Szwajcarii wobec Unii Europejskiej, Warszawa: WN „Semper”
  15. Steiner, J. (1993). Demokracje europejskie, tłum. E. Gacek, Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
  16. Wiśniewska-Paź, B. (2009). „Tytułem wstępu. Szwajcaria wobec Unii Europejskiej – stan obecny i perspektywy”, w: B. Wiśniewska-Paź (red.), Fenomen Szwajcarii wobec Unii Europejskiej, Warszawa: WN „Semper” 2009, 17
  17. Źródła internetowe
  18. Blank, S. (2012). Hintergrundinformationen und Argumente zur Volksinitiative ‚6 Wochen Ferien für alle‘. Bern., 10.057 6 Wochen Ferien für alle. Volksinitiative. Argumentarien pro (parlament.ch). (dostęp: 20.01.2021).
  19. Bundesrat. (2006). Botschaft zur Volksinitiative ‚für ein flexibles AHV-Alter‘. BBl 2007 413 - Botschaft zur Volksinitiative «für ein flexibles AHV-Alter» (admin.ch) (dostęp: 10.03.2021).
  20. Bundesrat. (2010). Botschaft zur Volksinitiative ‚6 Wochen Ferien für alle‘. https://www.fedlex.admin.ch/eli/fga/2010/811/de (dostęp: 10.03.2021)
  21. Bundesrat. (2012). Volksabstimmung vom 11. März 2012 Erläuterungen des Bundesrates, Volksabstimmung vom 11. März 2012 (parlament.ch) dostęp: 10.03. 2021).
  22. Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft, fedlex-data-admin-ch-eli-cc-1999-404-20220213-de-pdf-a-4.pdf (dostęp: 10.03.2024).
  23. Bundesamt für Statistik, Abstimmungen, Abstimmungen | Bundesamt für Statistik (admin.ch) (dostęp: 15.03.2024).
  24. Eidg. Departement des Innern und Bundesamt für Sozialversicherungen Eidg. (2008). Volksabstimmung vom 30. November 2008: Nein zur Volksinitiative «Für ein flexibles AHV-Alter», Argumentarium, Volksinitiative "Für ein flexibles AHV-Alter" - Eidg. Volksabstimmung vom 30. November 2008 (admin.ch) (dostęp: 20.01.2021).
  25. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, https://www.konstytucja-polski.pl (dostęp: 25.03.2021).
  26. Ustawa z dnia 24 czerwca 1999 r. o wykonywaniu inicjatywy obywatelskiej przez obywateli, Dziennik Ustaw - rok 2018 poz. 2120 - INFOR.PL (dostęp: 20.03.2021).
  27. Ustawa o referendum ogólnokrajowym z dnia 14 marca 2003 r., Dziennik Ustaw - rok 2003 nr 57 poz. 507 - INFOR.PL (dostęp: 10.11.2023).
  28. Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Dziennik Ustaw -rok 2018 poz. 130 – INFOR.PL (dostęp: 20.01.2024).
  29. Vimentis Team (2008). Volksinitiative „Für ein flexibles AHV-Alter“, Vernunft Schweiz, https://vimentis.ch/wp-content/uploads/2021/07/20081013_AHVInitative.pdf (dostęp: 25.01.2021).