Pasek boczny artykułu

STUDIA Z POLITYKI PUBLICZNEJ
Pobieranie
PDF EPUB

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W artykule analizuję dyskurs na temat tzw. „emerytur groszowych” – emerytur poniżej minimalnej – w polskim parlamencie w latach 2014–2024. Celem analizy jest przyjrzenie się zjawisku tzw. emerytur groszowych w Polsce i poznanie opinii tych, którzy tworzą system emerytalny i mogą być odpowiedzialni za rozwiązanie (lub nie) tego problemu w przyszłości. W badaniu odwołuję się do trzech kategorii badawczych, tj. problematyzacji, wartości oraz rozwiązań, skupiając się na sprawiedliwości społecznej i celach polityki emerytalnej. Analizą objęłam 47 tekstów ze stenogramów z posiedzeń Sejmu i Senatu RP oraz ich komisji. Wykorzystuję podejście i narzędzia Krytycznej Analizy Dyskursu (Wodak i Reisigl, 2001). Wyniki analizy pokazują, że „emerytury groszowe” postrzegane są przez
parlamentarzystów jako poważny problem, wymagający pilnych rozwiązań, jeśli państwo ma zapewnić obywatelom godną i bezpieczną przyszłość. Jak dotąd potrzeba rozwiązania tego problemu ma jedynie wymiar dyskursywny, a problem ten nie został rozwiązany. Parlamentarzyści często odwołują się do sprawiedliwości społecznej – zdaje się, że odwołanie to ma pomóc w prowadzeniu polityki bardziej równomiernego podziału emerytur między obywateli. Analiza dyskursu  parlamentarnego uzupełnia istniejące badania zjawiska
tzw. emerytur groszowych o wgląd w stanowiska posłów polskiego parlamentu i pomaga zrozumieć stan debaty na temat tego narastającego problemu.

Słowa kluczowe

emerytury poniżej minimalnej Krytyczna Analiza Dyskursu (KAD) analiza dyskursu parlamentarnego cele polityki emerytalnej sprawiedliwość społeczna below-minimum pensions critical discourse analysis parliamentary discourse analysis pension policy goals social justice

Szczegóły artykułu

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Klaudia Wolniewicz-Slomka

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).

Licencja CC-BY

Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"

Jak cytować
Wolniewicz-Slomka, K. (2025) „Parliamentary Discourse on Pensions below Minimum: An Analysis on Social (In)justice in Poland: ”, Studia z Polityki Publicznej, 12(1(45), s. 83–104. doi: 10.33119/KSzPP/2025.1.5.
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Metrics

Referencje

  1. Barr, N. Diamond, P. (2014). Reformy systemu emerytalnego. Krótki przewodnik [Pension system reforms. A quick guide]. Warsaw: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
  2. Bartman, A. (2024). Rząd chce podnieść emerytury groszowe. “To niesprawiedliwe” [The government wants to increase paltry pensions. “It's unfair”], https://biznes.interia.pl/emerytury/news-rzad-chce-podniesc-emerytury-groszowe-to- niesprawiedliwe,nId,7357156 (accessed: 27.022024)
  3. Beetsma, R. M. W. J., Bovenberg, A. L. (2009). Pensions and Intergenerational Risk-Sharing in General Equilibrium. Economica 76: 364–386.
  4. Bieńkowski, S, Życzyńska-Ciołek, D. (2023). Caught in a Matrix of Factors: A Pilot Study of Female Retirees Receiving Below-Minimum Pension Payments. Qualitative Sociology Review, 19: 52-72. https://doi.org/10.18778/1733-8077.19.3.03
  5. Biskupski, Z. (2024). Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: będą zmiany dotyczące najniższych emerytur. Nikt już nie dostanie z ZUS tylko kilka złotych świadczenia [Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: there will be changes regarding the lowest pensions. No one will ever receive only a few zloties of benefits from SII] https://www.infor.pl/twoje- pieniadze/swiadczenia/6458913,minister-agnieszka-dziemianowiczbak-beda-zmiany-¬ dotyczace-najnizszyc.html (accessed: 04.03.2024)
  6. Concialdi, P., Lechevalier, A. (2004). Intergenerational equity in pension reform. In: Reforming pensions in Europe: evolution of financing and sources of retirement income (pp. 247-284), G. Hughes, J. Stewart (eds.). Cheltenham: Edward Elgar.
  7. Czyżewski, M. (2004). Trzy rodzaje dyskursu [Three types of discourse]. In: Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego [Ritual chaos. A study of public discourse] (pp. 18-29), M. Czyżewski, S. Kowalski, A. Piotrowski (eds.) Warsaw: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  8. Fairclough, N. Duszak, A. (2008). Wstęp. Krytyczna analiza dyskursu – nowy obszar badawczy dla lingwistyki nauk społecznych [Introduction. Critical discourse analysis – a new research area for the linguistics of social sciences] (pp. 7-29). In: Krytyczna Analiza Dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej [Critical Discourse Analysis. An interdisciplinary approach to social communication], A. Duszak, N. Fairclough (eds.). Cracow.
  9. Goleński, W. (2013). Polityka społeczna i ekonomia społeczna. Kilka uwag o sprawiedliwości społecznej [Social policy and social economy. Some notes on social justice]. Ekonomia Społeczna: 9-19.
  10. Goodin, R. E., Headey, B., Muffels, R. Dirven, H-J. (1999). The Real Worlds of Welfare Capitalism. Cambridge: Cambridge University Press.
  11. Góra, M. (2003). System emerytalny [Pension system]. Warsaw: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  12. Grochowina, A. (2024). Znamy kwoty najwyższych emerytur w Polsce. ZUS zdradza sekret rekordzistów [We know the amounts of the highest pensions in Poland. SII reveals the secret of record-holders]https://next.gazeta.pl/pieniadz/7,188933,30587202,znamy-kwoty- najwyzszych-emerytur-w- polsce-zus-zdradza-sekret.html (accessed: 12.01.2024)
  13. Heywood, A. (2008). Klucz do politologii. Najważniejsze ideologie, systemy, postaci [The key to political science. The most important ideologies, systems, characters] Warsaw: Wydawnictwa PWN Naukowe.
  14. Howlett, M. (2011). Designing Public Policies. Principles and Instruments. Abingdon: Routledge.
  15. Ilie, C. (2015). Parliamentary Discourse. In: The International Encyclopedia of Language and Social Interaction K. Tracy, C. Ilie, T. Sandel (eds.). John Wiley & SonsEditors.
  16. Jedynak, T. (2019). Kształt powszechnego systemu emerytalnego w Polsce w świetle klasycznych typologii wielofilarowych [The shape of the pension scheme in Poland in the light of the conventional multi-pillar typologies]. Problemy Polityki Społecznej 44: 47-65. https://doi.org/10.31971/16401808.44.1.2019.4765
  17. Johnson, P., Conrad, C., Thomson, D. (1989). Workers versus Pensioners:Intergenerational Justice in an Ageing World. Manchester: University Press.
  18. Kamińska-Gawryluk, E. (2023). The situation of older people in Poland in 2022. Report. Statistical Office in Białystok, Poland.
  19. Kashiwase, K. (2014). Chapter 7. Who Will Pay? The Dynamics of Pension Reform and Intergenerational Equity. In: Equitable and Sustainable Pensions. International Monetary Fund. https://doi.org/10.5089/9781616359508.071
  20. Kopińska, V. (2017). Krytyczna analiza dyskursu – podstawowe założenia, implikacje, zastosowanie [Critical Discourse Analysis – Basic Assumptions, Implications, Application]. Rocznik Andragogiczny 23: 311–334. https://doi.org/10.12775/RA.2016.016
  21. Kropiwiec, K., Kowarzyk, A. (2022). Ile wynosi najniższa emerytura w Polsce? [What is the lowest pension in Poland?]https://serwisy.gazetaprawna.pl/emerytury-i renty/artykuly/8523556,uscinska-zus-najnizsza-emerytura-wysokosc-swiadczenie.html (accessed: 23.01.2024)
  22. Lasswell, H. D. (1956). The Decision Process. College Park: University of Maryland Press.
  23. Meyer, M. (2001). Between theory, method and politics: positioning of the approaches to CDA. In: Methods of Critical Discourse Analysis (pp.14-31), M. Meyer, R. Wodak (eds.). Sage Publications Ltd.
  24. Nieć, M. (2023). Debata parlamentarna w procesie stanowienia prawa – z technologii polityki [Parliamentary debate in the law-making process – policy technology]. Studia Politologiczne, 69: 141-156.
  25. Nozick, R. (1999). Anarchia, państwo, utopia [Anarchy, state, utopia]. Warsaw: Aletheia.
  26. Ossowska, M. (1948). Ch. Perelman – O sprawiedliwości (De la justice). Ruch Filozoficzny 3–4: 123-126.
  27. Pulkki, J., Tynkkynen, L-K. (2016). All elderly people have important service needs’: a study of discourses on older people in parliamentary discussions in Finland. Ageing and Society. 36: 64-78. https://doi.org/10.1017/S0144686X14000981.
  28. Rawls, J. (1994). Teoria sprawiedliwości [Theory of Justice]. Warsaw: PWN.
  29. Reisigl, M. Wodak, R. (2001). Discourse and Discrimination. Rhetorics of Racism and Anti-Semitism, London: Routledge.
  30. Reisigl, M., Wodak, R. (2017). The Discourse-Historical Approach (DHA). The Routledge Handbook of Critical Discourse Studies, 87-121.
  31. Smith, A. (1989). Teoria uczuć moralnych [Theory of moral feelings). Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  32. Smith, K. B. Larimer, C. W. (2009). The public policy theory primer. Boulder, CO: Westview.
  33. Sobolewski, O. (2022). Jak rozwiązać problem emerytur groszowych? [How to solve the problem of paltry pensions?] https://wyborcza.biz/biznes/7,147880,28428034,jak-rozwiazac- problem-emerytur-groszowych.html (accessed: 4.03.2024)
  34. Social Insurance Institution (2022). Świadczenia emerytalno-rentowe w latach 2019-2021 [Pension and disability benefits in 2019-2021]. Report, Warsaw.
  35. Social Insurance Institution (2023). Emerytury nowosystemowe wypłacone w grudniu 2022 roku w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (tj. niższej niż 1 338.44 zł) [New system pensions paid in December 2022 in an amount lower than the minimum pension (which is lower than PLN 1 338.44)]. Report. Warsaw.
  36. Social Insurance Institution (2024). Emerytury nowosystemowe wypłacone w grudniu 2023 roku w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (tj. niższej niż 1 588.44 zł) [New system pensions paid in December 2023 in an amount lower than the minimum pension (which is lower than PLN 1 588.44)]. Report. Warsaw.
  37. Szarfenberg, R. (2014). Polityka społeczna a nierówności społeczne [Social policy and social inequalities]. In: Nierówności społeczne w Polsce [Social inequalities in Poland] (pp. 47-72), B. Kłos, J. Szymańczak (eds.). Warsaw: Wydawnictwo Sejmowe.
  38. Szewioła, P. (2022). Bliżej zgody w sprawie groszowych emerytur [Closer to agreement on paltry pensions]. https://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/8420660,emerytury-groszowe- minimalny-staz-ubezpieczeniowy.html (accessed: 4.03.2024)
  39. Szukalski, P., Wiktorowicz, J. (2023). Nowi biedni emeryci. O osobach uzyskujących świadczenia emerytalne niższe niż emerytura minimalna [New poor pensioners. About people receiving pension benefits lower than the minimum pension] V. 1. Institute of LaboR and Social Affairs: Warsaw.
  40. Weale, A. (1983). Political Theory and Social Policy. London: Macmillan.
  41. Ziembiński, Z. (1992). O pojmowaniu sprawiedliwości [On the understanding of justice]. Lublin: Daimonio.