Pasek boczny artykułu

Studia z Polityki Publicznej
Pobieranie
PDF (English) EPUB (English) HTML (English)

Treść głównego artykułu

Abstrakt

W większości państw świata zachodniego funkcjonuje instytucja prezydenta. W zależności od prerogatyw przyznanych mu przez konstytucję, jest on albo reprezentantem swojego państwa, albo też dysponuje realną władzą. Niezależnie od tego, jaką funkcję pełni prezydent, urząd ten jest mocno usadowiony w systemie politycznym, a przepisy konstytucyjne i praktyka polityczna precyzują zakres jego kompetencji i możliwości działania. Poza strefą euroatlantycką także spotykamy się z państwami, w których istnieje urząd prezydenta. Zazwyczaj przy jego kształtowaniu, świadomie lub nie, społeczeństwa Azji, Afryki czy Ameryki Południowej czerpały z euroatlantyckich doświadczeń. Jednak doświadczenia historyczne państw pozaeuropejskich sprawiają, że urząd ten ma tam z reguły znacznie krótszą tradycję, a jego wprowadzenie często było efektem gwałtownych przemian społeczno-politycznych. Tym, co często odróżnia prezydentury państw afrykańskich i azjatyckich od euroatlantyckich jest ich niestabilność - przy sprawowaniu urzędu wiele zależy od osobowości i cech charakteru osoby sprawującej urząd, jak również od tradycji (lub jej braku) silnej władzy centralnej. Posługując się tymi przesłankami można przedstawić tradycje prezydenckie takiego państwa pozaeuropejskiego jak Afganistan. Jest to ciekawy przypadek, gdyż bardzo wyraźnie widać w nim wspomniane uwarunkowania, a sytuacja wewnętrzna państwa jest niestabilna. Dodatkowo, ze względu na plan wycofania sił międzynarodowych z tego kraju do końca 2014 r., prezydent może stać się głównym podmiotem kreującym politykę publiczną, a co za tym idzie, przyszłość Afganistanu.

Słowa kluczowe

Afganistan prezydent konstytucja Afghanistan president Constitution

Szczegóły artykułu

Licencja

Czasopismo „Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies” zapewnia dostęp do treści artykułów w trybie otwartego dostępu (Open Access) na zasadach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).

Licencja CC-BY

Więcej informacji: Polityka Open Access czasopisma "Studia z Polityki Publicznej/Public Policy Studies"

Jak cytować
Modrzejewska-Leśniewska, J. (2015) „Prezydent państwa w afgańskiej konstytucji”, Studia z Polityki Publicznej, 2(1(5), s. 137–157. doi: 10.33119/KSzPP.2015.1.8.
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Metrics

Referencje

  1. Adamec L.W., Dictionary of Afghan Wars, Revolution and Insurgencies, Lauham, London 1996.
  2. Adamec L.W., Historical Dictionary of Afghanistan, The Scarecrow Press, Inc., Metuchen, London 1991.
  3. Afghan Peace Accord or The Islamabad Accord of March 1933, http://www.afghan- politics.org/Reference/Accords/Pakistan/Islamabad accord.htm
  4. Alexiev A., Inside the Soviet Army in Afghanistan, RAND Corporation, Santa Monica 1988.
  5. Armytage L., Justice in Afghanistan. Rebuilding Judicial Competence after the Generation of War,
  6. “Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht. Heidelberg Journal of International Law”, vol. 67, 2007
  7. Asian Recorder, September 10–16, 1973, vol. 19, no. 37.
  8. Bhasin V. K, Soviet Intervention in Afghanistan: Its Background and Implications, S. Chand, New Delhi 1984.
  9. Bożek M., Instytucja Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007.
  10. Bradsher H.S., Afghan Communism and Soviet Intervention, Oxford University Press, Oxford, New York 1999.
  11. Bradsher H.S., Afghanistan and the Soviet Union, Duke University Press, Durham 1985.
  12. Canfield R.L., Ethnic, Regional, and Sectarian Alignments in Afghanistan, in: The State, Religion, and Ethnic Politics. Afghanistan, Iran, and Pakistan, eds. A. Banuazizi, M. Weiner, Syracuse University Press, Syracuse 1986.
  13. Chan S., Sentinels of Afghan Democracy: The Afghan National Army, S. Rajaratnam School of International Studies, Singapore, 1 June 2007.
  14. Checking Executive Power. Presidential Impeachment in Comparative Perspective, eds. J.C. Baumgartner, Naoko Kada, Praeger Publishers, Westport 2003.
  15. Constitution of Afghanistan, 1964, http://www.afghan-web.com/history/const/const1964.html
  16. Constitution of Afghanistan, 1976, http://www.afghan-web.com/history/const/const1976.html
  17. Constitution of Afghanistan, 1987, http://www.afghan-web.com/history/const/const1987.html
  18. Constitution of Afghanistan, 1990, http://www.afghan-web.com/history/const/const1990.html
  19. Constitution of Afghanistan, April 9, 1923, http://www.afghan-web.com/history/const/const1923.html
  20. Constitution of Afghanistan, Year 1382(2003), http://www.afghanembassy.com.pl/afg/images/pliki/TheConstitution.pdf
  21. Das Gautam, The Afghan National Army in 2014, “Small Wars Journal” 2012, December 4,
  22. http://smallwarsjournal.com/jrnl/art/the-afghan-national-army-in-2014
  23. Day of Afghan Violence, PBS Newshour, September 5, 2002, http://www.pbs.org/newshour/bb/asia-july-dec02-afghan_9-5/
  24. Dupree L., Afghanistan, Oxford University Press, Karachi 1997.
  25. Dupree L., An Informal Talk with King Mohammad Zahir of Afghanistan, American University Field Staff Report, South Asian Series, 1963, vol. 7, no. 9.
  26. Dziemidok-Olszewska B., Instytucja prezydenta w państwach Europy Środkowo-Wschodniej, Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2003.
  27. Eksport opium stanowi 10 proc. PKB Afganistanu, money.pl, 6 maja 2013, http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/eksport;opium;stanowi;10; proc;pkb;afganistanu,108,0,1300588.html
  28. Gall Carlotta, Afghan Leader’s Helicopter is Attacked, Aborting a Campaign Rally, „The New York Times”, September 17, 2004, http://www.nytimes.com/2004/09/17/international/asia/17karzai.html
  29. General Backgrounder, From the Bonn Agreement to the 2005 Wolesi Jirga and Provincial Council Elections, http://www.unama-afg.org/news/_parelection/_factsheets/_english/JEMBS%20PO%20BG%20General%20BG%20final%202005–4–1%20eng.pdf
  30. Hauner M., The Soviet War in Afghanistan: Patterns of Russian Imperialism, University Press of America, Lanham; Foreign Policy Research Institute, Philadelphia 1991.
  31. Ibrahimi S.Y., Afghan Police Part Of The Problem, Institute for War&Peace Reporting, June 6, 2006, http://www.rawa.org/police-3.htm
  32. Jagielski M., Prezydent USA jako szef administracji, Zakamycze, Kraków 2000.
  33. Knabe E., Afghan Women: Does Their Role Change?, in: Afghanistan in the 1970s, eds. L. Dupree,
  34. L. Albert, Praeger Publishers, New York, Washington, London 1974.
  35. Linan A.S. Perez, Presidential Impeachment and the New Political Instability in Latin America,
  36. Cambridge University Press, Cambridge 2007.
  37. Magnus R., The Constitution of 1964: A Decade of Political Experimentation, in: Afghanistan in the 1970 s, (eds.) Louis Dupree, Linette Albert, Praeger Publishers, New York, Washington, London 1974.
  38. Malikyar H., Rubin B.R., Center-Periphery Relations in the Afghan State: Current Practices, Future
  39. Prospects, Center on International Cooperation, New York University, December 2002.
  40. Malley W., Saikal F.H., Political Order in Post-Communist Afghanistan, International Peace Academy, Occasional Paper Series, Boulder, London 1992.
  41. Mehroze Ch.N. , Constitutional Development in Afghanistan, Royal Book Company, Karachi 1998.
  42. NATO Sets “Irreversible” But Risky Course to End Afghan War, Reuters, May 21, 2012, http://ca.reuters.com/article/topNews/idCABRE84J02C20120521? sp=true
  43. North Atlantic Treaty Organization, Afghan National Security Forces (ANSF): Training and Development, May 2012, http://www.nato.int/nato_static/assets/pdf/pdf_topics/20120516_media_backgrounder_ANSF_en.pdf
  44. Peshawar Accord, http://www.afghan-politics.org/Reference/Accords/Pakistan/peshawaraccord.htm
  45. Planty D.J., Perito R.M., Police Transition in Afghanistan, United States Institute of Peace, Special Report, February 2013, http://www.usip.org/sites/default/files/SR322.pdf
  46. Popławska E., Instytucja prezydenta w systemie politycznym V Republiki Francuskiej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1995.
  47. Poullada L.B., Reform and Rebellion in Afghanistan, 1919–1929. King Amanullah’s Failure to Modernize a Tribal Society, Cornel University Press, London 1973.
  48. Prezydent w państwach współczesnych, ed. J. Osiński, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2009.
  49. Rais R.B., Recovering the Frontier State. War, Ethnicity, and State In Afghanistan, Lexington Books, Lanham, Boulder, New York, Toronto, Plymouth 2008.
  50. Rashid A., Taliban. Islam, Oil and the New Great Game in Central Asia, I.B. Tauris, London, New York 2000.
  51. Roy O., Islam and Resistance in Afghanistan, Cambridge University Press, Cambridge 1986.
  52. Rubin B.R., The Fragmentation of Afghanistan. State Formation and Collapse in the International System, Yale University Press, New Haven, London 1995.
  53. Rubin B.R., The Search for Peace In Afghanistan. From Buffer State to Failed State, Yale University Press, New Haven, London 1995.
  54. Sergeev E., Russo-British Relations in Central and East Asia. The Great Game, 1856–1907, Washington, Baltimore 2013.
  55. Shankar U., Problems and Prospects of Constitutional Government in Afghanistan, in: Afghanistan. Challenges and Opportunities, vol. 2, ed. K. Wariko, Pentagon Press, New Delhi 2007.
  56. Shanker T., Schmitt E., U.S. Plans Vastly Expanded Afghan Security Forces, “The New York Times”, March 18, 2009, http://www.nytimes.com/2009/03/19/us/politics/19military.html
  57. Sherman Z.B., Afghanistan’s Constitutions: A Comparative Study and Their Implications for Afghan Democratic Development, Naval Postgraduate School, Monterey, California, March 2006, http://www.nps.edu/programs/ccs/Docs/Pubs/Sherman_thesis.pdf
  58. Sierakowska-Dyndo J., Afganistan – narodziny republiki, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa 2002.
  59. Sirat A.S., The modern Legal System of Afghanistan, “The American Journal of Contemporary Law” 1968, vol. 16, no. 4.
  60. Tarnoff C., Afghanistan: U.S. Foreign Assistance, Congressional Research Service, August 19, 2011, http://www.hsdl.org/?view&did=688313
  61. Tradition of Jirgha in Afghanistan, “Afghan Information Centre. Monthly Bulletin” 1988, no. 86.
  62. United States Government Accountability Office, Briefing of Congressional Committees, Afghanistan’s Donor Dependence, September, 2011, GAO-11-948R, http://www.gao.gov/new.items/d11948r.pdf.
  63. Walker P.F., Afghanistan: A Short Account of Afghanistan, Its History, and Our Dealings with It, West Corner of St. Paul’s Churchyard, London 1881.
  64. Wilder A., Cops or Robbers? The Struggle to Reform the Afghan National Police, Afghanistan Research and Evaluation Unit, July 2007.
  65. Witkowski Z., Prezydent republiki w systemie ustrojowym współczesnych Włoch, Wydawnictwo UMK, Toruń 1991.
  66. World Bank, Afghanistan: State Building, Sustaining Growth, and Reducing Poverty, Washington 2005.
  67. Wójtowicz K., Uprawnienia nadzwyczajne Prezydenta Stanów Zjednoczonych, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1995.